До питання про способи вираження субʼєктивної модальності на текстовому рівні

The article analyzes the ways of expressing of subjective modality text level, is considered subjective modality as text factor attempt to represent the process of formation of the field of subjective modality.В статье анализируются способы выражения субъективной модальности на текстовом уровне, рассматривается субъективная модальность как текстообразующий фактор, предпринимается попытка представить процесс формирования поля субъективной модальности.У статті аналізуються способи вираження субʼєктивної модальності на текстовому рівні, розглядається субʼєктивна модальність як текстоутворювальний фактор, здійснено спробу представити процес формування поля субʼєктивної модальності

Словообразовательная категория женскости в современных русском и белорусском языках.

Среди шести словообразовательных категорий, представляющих личные женские номинации, наиболее многочисленной является словообразовательная категория женскости. Проведенный анализ в статье дает основание считать ее модификационно-мутационной.В статье рассматриваются мотивированные личные женские номинации в современном русском и белорусском языках

Прэцэдэнтны паэтычны тэкст А. Русака “Бывайце здаровы, жывіце багата!..”: лёс і лінгвакультуралагічная характарыстыка

У артыкуле вядомы на Беларусі і за яе межамі верш А. Русака пра ад’езд з гасцей характарызуецца як прадукт рэінтэрпрэтацыі, прасочваецца яго літаратурны лёс

Нараджэнне індывідуальнасці з духу беларушчыны: жыццёвыя траекторыі і канцэптуальна-эмацыйныя матрыцы беларускага інтэлігента ў рамане Віктара Вальтара Роджаныя пад Сатурнам

The article is devoted to an analysis of the novel by Viktar Vaĺtar Rodžanyja pad Saturnam (Born under Saturn), describing the life and ideological collisions of the Belarusian students of inter-war Prague. This novel lifts the veil not only from over the conceptual world within which the Belarusian intellectual youth of those times lived, but also of emotional performance of this concepts. Born under Saturn gives us the opportunity to feel and hear the intonation from which the concepts of ‘homeland’, ‘intelligentsia’ had been pronounced. The reconstruction of this distinctive intonation, and the semantic, existential, psychological and social foundations on which it was based, forms the main goal of this research. We view this novel as a continuation of the tradition of the polyphonic (in the terminology of Mikhail Bakhtin) philosophical novel, where philosophical concepts and theories are not simply presented, but are given in a dialogic context. Proceeding from such understanding, аs the main interpretative strategy, we chose a two-aspect approach: we consider the text from the point of view of intellectual history and within the framework of the ‘history of emotions’. The main ideas of the novel were analysed both in their conceptual semantics and as emotional matrices of the Belarusian intellectual of the 1920s. One of our main findings is as the following: the tragedy of Tuhoŭski (the novel's protagonist) is a tragedy of the first generation of the Belarusian intelligentsia, of the burden of becoming oneself, after separation from the navel of traditional society and the collision with new anthropological knowledge, the violence of history and the aporia of national and social ideologyArtykuł poświęcono analizie powieści Wiktora Waltera Urodzeni pod Saturnem (Роджаныя пад Сатурнам), opisującej życie i dylematy ideologiczne białoruskich studentów w  międzywojennej Pradze. Wybór przedmiotu badań jest nieprzypadkowy: analizowany utwór posiada wysoką wartość artystyczną, nie był dotąd badany, ponadto w literaturze nie ustalono roli, jaką odegrała Praga w historii rozwoju życia intelektualnego na Zachodniej Białorusi w latach 20. XX w. Utwór opisuje nie tylko świat wartości, jakimi żyła ówczesna młodzież inteligencka, ale także jej kondycję psychiczną. Urodzeni pod Saturnem pokazuje także, w jaki sposób studenci białoruscy rozumieli takie pojęcia, jak „ojczyzna” i „inteligencja”, jak wyobrażali sobie przyszłość oraz swoje powołanie. I to właśnie rekonstrukcja płaszczyzn semantycznej, egzystencjalnej, psychologicznej i społecznej była głównym celem badania. W utworze Urodzeni pod Saturnem autor nawiązuje do tradycji powieści polifonicznej (według terminologii Michała Bachtina), prezentującej koncepcje i teorie filozoficzne w wypowiedziach bohaterów. Dlatego też główną strategią badawczą zastosowaną w niniejszym artykule jest podejście łączące ze sobą historię idei oraz tzw. historię emocji. Przeprowadzone analizy doprowadziły do konstatacji, że tragedia Tuchowskiego, głównego bohatera powieści, jest także tragedią pierwszego pokolenia białoruskiej inteligencji. Pokolenie to musiało udźwignąć ciężar odkrywania własnej indywidualności w sytuacji zerwania związku z modelem tradycyjnym preferowanym przez zbiorowość, jak również wzięło na siebie obowiązek konfrontacji z: nową ideologią narodowo-społeczną, pogwałceniem historii oraz koniecznością określenia własnej roli w świecie.Артыкул прысвечаны аналізу рамана Віктара Вальтара Роджаныя пад Сатурнам, які апісвае жыццёвыя і ідэалагічныя калізіі беларускага студэнцтва міжваеннай Прагі. Гэты раман прыадчыняе дзверы не толькі ў канцэптуальны свет, якім жыла беларуская інтэлігенцкая моладзь тых часоў, але і ў ягонае эмацыйнае спаўненне. Роджаныя пад Сатурнам даюць нам магчымасць адчуць і пачуць як – з якой інтанацыяй, у якіх кантэкстах і ў адказ на якія калізіі – беларускія студэнты прамаўлялі канцэпты „бацькаўшчына”, „інтэлігенцыя”, якой мроілася ім будучыня і ў чым адчувалі яны сваё пакліканне. Менавіта рэканструкцыя гэтай адметнай інтанацыі, а таксама схаваных у ёй семантычных, экзістэнцыяльных, псіхалагічных і сацыяльных падстаў, і была галоўнай мэтай дадзенага даследавання. Мы разглядаем Роджаныя пад Сатурнам як працяг традыцыі поліфанічнага (па тэрміналогіі Міхаіла Бахціна) філасофскага рамана, дзе філасофскія канцэпты і тэорыі не проста выкладаюцца, але даюцца ў жывым дыялагічным кантэксце. Зыходзячы з такога разумення, у якасці асноўнай інтэрпрэтатыўнай стратэгіі намі быў абраны двухаспектны падыход: мы разглядаем тэкст і з пункту гледжання інтэлектуальнай гісторыі, і ў рамках такога падыходу як „гісторыя эмоцый”. Асноўныя ідэі рамана мы аналізавалі і ў іх канцэптуальнай семантыцы, і як эмацыйныя матрыцы беларускага інтэлігента 20-х гг. XX ст. Адной з галоўных нашых высноваў ёсць наступная: трагедыя Тугоўскага, галоўнага героя рамана – гэта трагедыя першага пакалення беларускай інтэлігенцыі, уцялесненне цяжару станаўлення самім сабой пасля адрыву ад пупавіны традыцыйнага грамадства і сутыкнення з новай антрапалагічнай ведай, гвалтам гісторыі і апорыямі тагачаснай нацыянальнай і сацыяльнай ідэалогіі.

Беларускі правапіс

С учетом новейших достижений белорусского языкознания предлагается подробный обзор всех основных правописных правил в соответствии с Законом Республики Беларусь «О правилах белорусской орфографии и пунктуации». Освещаются отдельные вопросы грамматики и словообразования современного белорусского литературного языка, наиболее тесно связанные с правописанием. Адресуется студентам университетов, будет полезным для учащихся педагогических колледжей, учащихся старших классов средних общеобразовательных учреждений, а также всех, кто хочет правильно писать по-белорусски

Стылістыка беларускай мовы

У дапаможніку разглядаюцца асноўныя раздзелы стылістыкі мовы і стылістыкі маўлення, тэарэтычны аспект дапаўняецца практычнымі заданнямі