Kemoterapi Tedavisi Alan Hastaların Hemşirelik Bakımından Memnun Olma Durumları Ve Etkileyen Faktörler

Amaç: Bu araştırma kemoterapi tedavisi alan hastaların hemşirelik bakımından memnun olma durumları ve etkileyen faktörlerin incelenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Araştırma, kesitsel olarak, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hastanesi’nde Kasım 2022 ve Mart 2023 tarihleri arasında kemoterapi tedavisi alan 140 kişi ile gerçekleştirildi. Veriler “Tanıtıcı Özellikler Formu” ve “Kemoterapi Hastalarında Hemşirelik Bakımı Memnuniyet Ölçeği” olmak üzere toplam iki bölümden oluşan soru formu ile araştırmacı tarafından toplandı. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotlar (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma), Kolmogorow Smirnov testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H uygulanmıştır. Veriler free trial version of SPSS Statistics (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 25.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırmada katılımcıların %64.3’ünün erkek, %72,9’unun evli, %39,3’ünün 56-70 yaş arasında, %48,6’sının ilkokul ve altı eğitim seviyesinde, %81,4’ünün çalışmadığı, %47,1’inin gelirlerinin giderlerine denk olduğu, %41,4’ünün il merkezinde yaşadığı saptandı. Çalışmada yaş arttıkça hemşirelik bakımından memnuniyetin arttığı (p=0,048), geliri giderden fazla olan hastaların memnuniyetinin istastistiksel olarak anlamlı bir şekilde arttığı (p = 0,024) bulunmuştur. Kemoterapi Hastalarında Hemşirelik Bakımı Memnuniyet Ölçeği puan ortalaması 118,54 ± 25,95 olarak bulundu. Kemoterapi Hastalarında Hemşirelik Bakımında Memnuniyet Ölçeği’ ne göre hastaların memnuniyetlerinin en yüksek olduğu maddenin “Kemoterapi ilacı bittikten sonra serum torbalarını ve eldivenlerini özel atık kutusuna attı.” (4,40 ± 1,02) maddesi olduğu, en düşük memnuniyetin ise “Kemoterapi ilaçlarını uyguladığı odanın havalandırılmasına dikkat etti.” (3,55 ± 1,50) maddesine ait olduğu bulundu. Sonuç: Araştırma bulgularına göre yaş arttıkça hemşirelik bakımından memnuniyet puanlarının da arttığı, geliri giderden fazla ve denk olanların memnuniyet düzeyinin geliri giderinden az olan gruba kıyasla daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma bulguları çalışmaya katılan hastaların hemşirelik bakımına yönelik memnuniyet düzeylerinin yüksek olduğunu göstermektedir. Hemşirelik uygulamalarının hasta memnuniyetini doğrudan etkilediği saptanmıştır.KABUL VE ONAY………...………………………..………………….…………... i TEŞEKKÜR ……………………………………………………….……………...... ii İÇİNDEKİLER …………………………………………….………...……….….…. iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ...…………………….…………….…. vi TABLOLAR DİZİNİ ..……….…………………………...……………….……….. vii ÖZET ..…………………………………………………………………………….... viii ABSTRACT ..…………………………………………………………….………… x 1.GİRİŞ………………….…………………...………………………….…….……. 1 2. GENEL BİLGİLER ……………………..………………………....…………….. 4 2.1.Kanserin Tanımı ve Etiyolojisi ………………………..………………………... 4 2.2. Kanserin Epidemiyolojisi ..…….............………………………………………. 5 2.3. Kanserin Tedavisi …………………….…………………................................... 2.3.1. Cerrahi Tedavi ……………………………………………………………...... 7 7 2.3.2 Radyoterapi …………...……………………………….……………………... 8 2.3.3. İmmünoterapi …………...…………………………………............................. 8 2.3.4. Kök Hücre Tedavisi……………….……………………….............................. 9 2.3.5. Hormanal Tedaviler………….……………..………………………………… 9 2.4. Kemoterapi …………………….…………..………………............................... 9 2.4.1. Kemoterapi Tedavisinde Görülen Semptomlar………………………………. 10 2.4.1.1. Ağrı ……...…………………………………………………………………. 10 2.4.1.2. Yorgunluk ve Uykusuzluk ………………………………………………… 11 2.4.1.3. Bulantı- Kusma ………..…...…………...………………………………... 12 2.4.1.4. İştahsızlık ………...…………………………………..…………………….. 12 2.4.1.5. Oral Mukozit ……………….…….………………………………………… 13 2.4.1.6. Cilt Problemleri ……………………………………………………………. 13 2.4.1.7. Ekstravazasyon ...………….……………………………...…....................... 13 2.4.1.8. Kemoterapi Alan Hastada Görülen Ruhsal Semptomlar …………………. 15 2.4.1.9. Kemoterapiye Bağlı Semptomlarda Hemşirenin Rolü …………………….. 15 2.5. Hasta Memnuniyeti …………………………………………………………….. 16 2.6. Hemşirelik Bakımının Hasta Memnuniyetine Etkisi …………………………... 18 3. GEREÇ VE YÖNTEM ………...…………………...……..................................... 20 3.1. Araştırmanın Tipi…………………………………………………………......... 20 3.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer Ve Zaman ………………………………………... 20 3.3. Araştırmanın Evren ve Örneklemi ……………………………………………... 20 3.4. Araştırmaya Dahil Edilme Kriterleri …………………………………………... 21 3.5. Araştırmadan Dışlama Kriteri …………………………………………………. 21 3.6. Araştırma Verilerinin Toplanması …………………………………………...... 21 3.7. Veri Toplama Araçları ……………………………………................................ 21 3.7.1. Kişisel Özellikler Formu ……………………………………………………. 22 3.7.2. Kemoterapi Hastalarında Hemşirelik Bakımı Memnuniyet Ölçeği ..……...... 22 3.8. Pilot Uygulama ……………………………………………………………… 22 3.9. Bağımlı ve Bağımsız Değişkenler …………………………………………… 22 3.10. Araştırmanın Sınırlılıkları ……………………………………………………. 23 3.11. İstatistiksel Yöntemler ……………………………………………………….. 23 3.12. Araştırmanın Etik Yönü ……………………………………………………… 24 4. BULGULAR …………………………………………………………………….. 25 5. TARTIŞMA ……………………………………………………………………… 36 6. SONUÇ VE ÖNERİLER ………………………………………………………… 45 KAYNAKLAR ..………………………………...….………….…………………… 47 EKLER ……………………………………………………………………………... 55 BİLİMSEL ETİK BEYANI ………………………………………………………… 64 ÖZ GEÇMİŞ ……………………………………………………………………....... 6

Hastanede Yatan Çocukların Annelerinin Algıladıkları Hemşire Desteği ile Hastane Anksiyete ve Depresyon Düzeyi Arasındaki İlişki

ÖZET HASTANEDE YATAN ÇOCUKLARIN ANNELERİNİN ALGILADIKLARI HEMŞİRE DESTEĞİ İLE HASTANE ANKSİYETE VE DEPRESYON DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİ Koç A. N. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Yüksek Lisans Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2025. Amaç: Bu çalışmanın amacı hastanede yatan 1 ay - 2 yaş arası çocukların annelerinin hemşireden aldıkları destek düzeyi ile hastane anksiyete ve depresyon düzeyi arasındaki ilişkiyi incelemektir. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı desende yapıldı. Araştırma Etlik Şehir Hastanesi’nin Çocuk Hastanesi’nde 1 ay - 2 yaş çocuğu yatan 346 anne ile yapıldı. Araştırma verileri 02 Nisan– 02 Ekim 2024 tarihleri arasında toplandı. Veriler Çocuk ve Anne Bilgi Formu, Hemşire Ebeveyn Destek Ölçeği (HEDÖ) ve Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HADS) kullanılarak toplandı. Araştırmanın analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız iki grup için Mann-Whitney U testi, ikiden fazla grup için Kruskall-Wallis analizi kullanıldı. Ölçek puanları arasındaki ilişkiyi analiz etmek için Spearman korelasyon testi kullanıldı. P<0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Araştırmada HEDÖ toplam puan ortalaması 79,73±17,85; HADS-anksiyete puan ortalaması 9,75±4,40 ve HADS-depresyon puan ortalaması 8,16±4,05 olarak saptandı. Annenin eğitim düzeyine göre HEDÖ alt boyutlarından kaliteli bakım verme desteği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık vardı (p=0,023). Yaşanılan yere göre HEDÖ alt boyutlarından duygusal destek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık vardı (p=0,013). Çocukta ek kronik hastalık varlığına göre annelerin HADS-anksiyete puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık vardı (p=0,005). Çocuğunda ek kronik hastalık varlığına göre annelerin depresyon alt ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık vardı (p=0,026). HADS-anksiyete puanları ile bilgi verme ve iletişim desteği, duygusal destek, saygı desteği, kaliteli bakım verme ve HEDÖ – toplam puanları arasında negatif yönde çok zayıf derecede istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edildi (p<0,05). HADS-depresyon puanları ile bilgi verme ve iletişim desteği, duygusal destek, saygı desteği, kaliteli bakım verme ve HEDÖ – toplam puanları arasında negatif yönde çok zayıf derecede istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edildi (p<0,05). Sonuç: Araştırma sonucunda hastanede yatan 1 ay - 2 yaş arası çocukların annelerinin algıladığı hemşire desteği ile hastane anksiyete ve depresyon düzeyleri arasında doğrusal ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Annelerin algıladıkları hemşire ebeveyn destek düzeyleri arttıkça, hastane anksiyete ve depresyon düzeyleri azalmaktadır. Hastanede 1 ay - 2 yaş çocuğu yatan annelerin anksiyete ve depresyon düzeylerini azaltmak için hemşireler tarafından annelere sağlanan desteğin arttırılması önerilmektedir.İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY i TEŞEKKÜR ii İÇİNDEKİLER iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ vi ŞEKİLLER DİZİNİ vii TABLOLAR DİZİNİ viii ÖZET ix ABSTRACT xi 1. GİRİŞ 1 1.1. Problemin Tanımı ve Önemi 1 1.2. Araştırmanın Amacı 4 1.3. Araştırmanın Soruları 4 2. GENEL BİLGİLER 5 2.1. Hastaneye Yatma 5 2.1.1. Hastaneye Yatmanın Çocuklar Üzerine Etkileri 5 2.1.1.1. Yaş Dönemlerine Göre Hastaneye Yatmanın Çocuklar Üzerine Etkileri 6 2.1.2. Çocuğun Hastaneye Yatmasının Ebeveynler Üzerine Etkileri 8 2.1.2.1. Hastanede Çocuğu Yatan Ebeveynlerin Gereksinimleri 9 2.2. Anksiyete 10 2.2.1. Hastanede Çocuğu Yatan Ebeveynlerde Anksiyete 11 2.3. Depresyon 12 2.3.1. Hastanede Çocuğu Yatan Ebeveynlerde Depresyon 12 2.4. Hemşire Ebeveyn Desteği 13 2.4.1. Bilgi Verme ve İletişim Desteği 14 2.4.2. Duygusal Destek 15 2.4.3. Saygı Desteği 16 2.4.4. Kaliteli Bakım Verme Desteği 16 2.5. Ebeveynlerin Hastane Anksiyete ve Depresyon Düzeyini Azaltmada Hemşirelerin Sorumlulukları 17 3. GEREÇ VE YÖNTEM 19 3.1. Gereç 19 3.1.1. Araştırmanın Tipi 19 3.1.2. Araştırmanın Yapıldığı Zaman 19 3.1.3. Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Özellikleri 19 3.1.4. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi 20 3.1.5. Araştırmaya Dahil Edilme, Araştırmadan Dışlanma ve Çıkarılma Kriterleri 21 3.1.5.1. Araştırmaya Dahil Edilme Kriterleri 21 3.1.5.2. Araştırmadan Dışlanma Kriterleri 21 3.1.5.3. Araştırmadan Çıkarılma Kriterleri 21 3.1.6. Veri Toplama Araçları 21 3.1.6.1. Çocuk ve Anne Bilgi Formu (Ek 1) 22 3.1.6.2. Hemşire Ebeveyn Destek Ölçeği (HEDÖ) (Ek 2) 22 3.1.6.3. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HADS) (Ek 3) 23 3.2. Yöntem 24 3.2.1. Ön Uygulama 24 3.2.2. Araştırmanın Uygulanması / Verilerin Toplanması 24 3.2.3. Araştırmanın Bağımlı ve Bağımsız Değişkenleri 26 3.2.3.1. Bağımlı Değişkenler 26 3.2.3.2. Bağımsız Değişkenler 26 3.2.4. Araştırmanın Etik Yönü 26 3.2.5. Araştırmanın Güçlükleri 27 3.2.6. Verilerin Değerlendirilmesi 27 4. BULGULAR 28 4.1. Ebeveynlerin ve Çocukların Tanıtıcı Özellikleri 28 4.2. HEDÖ ve HADS Puanları 30 4.3. Ebeveynlerin ve Çocukların Tanıtıcı Özelliklerine Göre HEDÖ Puanlarının Karşılaştırılması 31 4.4. Ebeveynlerin ve Çocukların Tanıtıcı Özelliklerine Göre HADS Puanlarının Karşılaştırılması 36 4.5. HADS ile HEDÖ Arasındaki İlişkinin İncelenmesi 39 5. TARTIŞMA 41 5.1. HEDÖ Puanlarına İlişkin Bulguların Tartışılması 41 5.2. HADS Puanlarına İlişkin Bulguların Tartışılması 43 5.3. HEDÖ ile HADS Puanları Arasındaki İlişkinin İncelenmesine İlişkin Bulguların Tartışılması 45 5.4. Araştırmanın Sınırlılıkları 47 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 48 6.1. Sonuçlar 48 6.2. Öneriler 49 KAYNAKLAR 50 EKLER 65 Ek 1. Çocuk ve Anne Bilgi Formu 65 Ek 2. Hemşire Ebeveyn Destek Ölçeği 67 Ek 3. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği 69 Ek 4. Bilgilendirilmiş Onam Formu 71 Ek 5. Hemşire Ebeveyn Destek Ölçeği İzin Yazısı 73 Ek 6. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği İzin Yazısı 75 Ek 7. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu Onay Yazısı 76 Ek 8. Kurum İzin Yazısı 79 Ek 9. Ankara İl Sağlık Müdürlüğü İzin Yazısı 81 BİLİMSEL ETİK BEYANI 82 ÖZ GEÇMİŞ 8

ALT ÜRİNER SİSTEM ENFEKSİYONLU KEDİLERDE ÇOK YÖNLÜ ÇEVRE DÜZENLEMESİNİN İDRAR ANALİZLERİNE OLAN ETKİSİNİN BELİRLENMESİ

ALT ÜRİNER SİSTEM ENFEKSİYONLU KEDİLERDEÇOK YÖNLÜ ÇEVRE DÜZENLEMESİNİN İDRAR ANALİZLERİNE OLAN ETKİSİNİN BELİRLENMESİ Halil Emre C. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veterinerlik Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2025. Amaç: Bu araştırma, FLUTD tanısı alan kedilerde, rutin sağaltım uygulamalarına ilaveten gerçekleştirilen çok yönlü çevresel düzenlemeler (MEMO) ile hastalığın seyri ve idrar muayenelerinde meydana gelen değişimlerin incelenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Araştırma, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nde getirilen 15 hasta ve 10 sağlıklı kedi üzerinde gerçekleştirildi. Veriler, idrar muayeneleri ve MEMO kriterlerine göre toplandı. Elde edilen veriler, parametrik ve non-parametrik testlerle analiz edildi. Bulgular: Araştırmada yer alan hasta kedilerin tamamı erkek, kısırlaştırılmış ve apartman ortamında yaşamaktaydı. %71,4’ü kısa tüylü ırklardan oluşurken, hiçbirinde tırnak sökme operasyonu ve ilaç kullanımı bulunmadığı belirlendi. MEMO kriterlerine dayalı çevresel düzenleme sonrası davranışsal belirtilerde anlamlı klinik iyileşmeler gözlemlendi. İdrar yaparken zorlanma, hematüri ve dizüri gibi alt üriner sistem semptomlarında azalma görüldü. İshal ve konstipasyon gibi sindirim sistemi ile ilişkili semptomlarda da düzelme kaydedildi. Stres kaynaklı davranış bozukluklarında genel bir azalma görüldü. Strip temelli idrar analizlerinde 1. ve 3. ölçümler arasında lökosit (p<0,002), protein (p=0,030) ve eritrosit (p=0,003) seviyelerinde anlamlı düşüşler belirlendi. Nitrit, glikoz, keton ve bilirubin düzeylerinde ise değişimlerin anlamlı olmadığı belirlendi. Kristal varlığında da anlamlı derecede belirgin bir azalma tespit edildi. MEMO kriterleri toplam skoru, hasta grupta sağaltım öncesi ortalama 24,35±2,83 iken, sağaltım sonrasında 14,50±1,67’ye geriledi. Sağlıklı gruptaki kedilerde ise bu değer ortalama 8,00±1,73 olarak belirlendi. Sonuç: Bu çalışmada, kedi alt üriner sistem hastalıklarının yönetiminde MEMO kriterlerine dayalı çevresel düzenlemelerin klinik prognozu olumlu yönde etkilediğini ve çalışmanın klinik takip süresi boyunca herhangi bir nüks durumunun bulunmadığı sonucuna ulaşıldı. Anahtar Kelimeler: FLUTD, İdrar Analizi, Kedi, MEMOKABUL VE ONAY i TEŞEKKÜRLER ii İÇİNDEKİLER iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ vi RESİMLER DİZİNİ vii TABLOLAR DİZİNİ viii ÖZET ix ABSTRACT x 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 3 2.1. Makroskobik İdrar Tahlilinin Yorumlanması 3 2.1.1. Renk 3 2.1.2. Koku 4 2.1.3. Hacim 5 2.1.4. İdrarın Özgün Ağırlığı 5 2.2. İdrarın Kimyasal İncelemesi 6 2.2.1. Üriner pH 7 2.2.2. Protein 7 2.2.3. Albümin 8 2.2.4. Glikoz 9 2.2.5. Keton 9 2.2.6. Bilirubin 9 2.2.7. Kan 10 2.3. İdrarın Mikroskobik İncelenmesi 10 2.3.1. Kırmızı Kan Hücreleri 11 2.3.2. Beyaz Kan Hücreleri 12 2.3.3. Epitel Hücreler 13 2.3.4. Mikroorganizmalar 14 2.3.5. Kristaller 17 2.3.5.1. Struvit 18 2.3.5.2. Kalsiyum Oksalat 19 2.3.5.3. Sistin 20 2.3.5.4. Ürik asit ve amonyum ürat taşları 21 2.3.5.5. Bilirubin 22 2.4. Alt Üriner Sistem Hastlıkları 22 2.4.1. Farmokolojik Tedavi Yaklaşım 25 2.4.2. Terapötik Bileşikler 26 2.5. Multimodal Çevresel Modifikasyon (MEMO) 27 3. GEREÇ VE YÖNTEM 28 3.1. Gereç 28 3.1.1. Hayvan Materyali ve Grupların Dizaynı 28 3.2. Yöntem 28 3.2.1. Klinik Değerlendirme 28 3.2.2. Hasta Sahiplerine Çevresel Modifikasyon Amaçlı Önerilen Uygulamaların Gerçekleştirilmesi 31 3.2.2.1. Hasta Sahibinin Bilgilendirilmesi 31 3.2.2.2. Yaşam Ortamının Düzenlenmesi 31 3.2.2.3. Tuvalet Ortamının Düzenlenmesi 32 3.2.2.4. Diyetin Düzenlenmesi 32 3.2.2.5. Sosyalleşme ve Genel Aktivitenin Düzenlenmesi 33 3.2.3. Sağaltım Uygulamaları 33 3.2.4. Örnekleme İşlemleri 34 3.2.5. Laboratuvar Analizleri 34 3.2.5. İstatistiksel Analizler 35 4. BULGULAR 36 5. TARTIŞMA 43 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 48 KAYNAKLAR 49 EKLER 63 Ek 1 (ADÜ-HADYEK) 63 BİLİMSEL ETİK BEYANI 64 ÖZ GEÇMİŞ 6

“Yaşlıların Geronteknolojik Ürünleri Kabul Tutumları, Bireysel Yenilikçilik Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler

ÖZET YAġLILARIN GERONTEKNOLOJĠK ÜRÜNLERĠ KABUL TUTUMLARI, BĠREYSEL YENĠLĠKÇĠLĠK DÜZEYLERĠ VE ETKĠLEYEN FAKTÖRLER Arslan F. E. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, YaĢlı Sağlığı ve Bakımı Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2025. Amaç: Bu çalıĢma yaĢlılarda geronteknolojik ürünlerin kabul tutumları, bireysel yenilikçilik düzeyleri ve demografik özelliklerinin bu değiĢkenler üzerindeki etkisinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla yapılmıĢtır. Gereç ve Yöntem: Bu çalıĢma kesitsel tipte bir çalıĢmadır. ÇalıĢma, Mayıs 2023 – Temmuz 2023 tarihleri arasında Ġzmir Narlıdere Huzurevi YaĢlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezinde yapılmıĢtır. ÇalıĢmanın evrenini Ġzmir Narlıdere Huzurevi YaĢlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezinde kalan 65 yaĢ ve üzeri olan bireyler oluĢturmaktadır. ÇalıĢmanın örneklem büyüklüğü 265‟tir. Veriler, „Demografik Bilgi Formu‟ „YaĢlıların Geronteknolojik Ürünleri Kabul Düzeyleri Anket Formu‟ ve „Bireysel Yenilikçilik Ölçeği‟ kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde Independent Sample T testi, One-way ANOVA testi, Regresyon analizi, Pearson Korelasyon analizi kullanılmıĢtır. Gruplar arası farklılaĢan değerlerin hangi grup bileĢeninden kaynaklandığını belirlemek için Post Hoc testleri kullanıldı.. Bulgular: ÇalıĢmanın bulgularına göre yaĢlıların bireysel yenilikçilik düzeyleri ile geronteknolojik araçlara yönelik tutumları arasında pozitif yönde bir iliĢki bulunmaktadır. YaĢlıların Bireysel Yenilikçilik Ölçeği puan ortalaması 56,79 olarak hesaplanmıĢtır. Bireysel Yenilikçilik Ölçeği puanları değerlendirildiğinde yaĢlıların %26,0‟sı sorgulayıcı sınıfında yer almıĢtır. YaĢlıların cinsiyetleri ile geronteknolojik araçlara yönelik tutumları ve bireysel yenilikçilik düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır. YaĢlıların yaĢları, eğitim düzeyleri ve sağlık durumları ile geronteknolojik ürün kullanımları, geronteknolojik araçları kullanıma yönelik tutumları ve bireysel yenilikçilik düzeyleri arasında anlamlı bir fark vardır. viii Sonuç: YaĢlıların bireysel yenilikçilik düzeyleri yükseldikçe geronteknolojik ürünleri kullanımları artmakta ve geronteknolojik araçları kullanıma yönelik tutumları pozitif yönde değiĢmektedir. Bireylerin yaĢları arttıkça geronteknolojik araçlara yönelik tutumları değiĢmekte ve bireysel yenilikçilik düzeyleri azalmaktadır. Daha genç, daha yüksek eğitim düzeyine sahip, daha iyi sağlık durumu olan yaĢlılar diğerlerine göre geronteknolojik ürünleri daha çok kullanmakta aynı zamanda geronteknolojik araçları kullanıma yönelik tutumları daha olumludur ve de Bireysel Yenilikçilik Ölçeği bazında daha yüksek puanlara sahiptirler.ĠÇĠNDEKĠLER KABUL VE ONAY .................................................................................................................. i TEġEKKÜR ............................................................................................................................ ii SĠMGELER VE KISALTMALAR DĠZĠNĠ ............................................................................ v TABLOLAR DĠZĠNĠ .............................................................................................................. vi ÖZET .................................................................................................................................... viii ABSTRACT ............................................................................................................................ x 1. GĠRĠġ ................................................................................................................................... 1 1.1. AraĢtırmanın Amacı .......................................................................................................... 3 1.2. AraĢtırma Soruları ............................................................................................................ 3 2. GENEL BĠLGĠLER ............................................................................................................. 5 2.1. Dünya ve Türkiye‟de YaĢlanma ....................................................................................... 5 2.2. YaĢlanma Sürecinde Meydana Gelen DeğiĢiklikler ......................................................... 6 2.3. Geronteknoloji .................................................................................................................. 9 2.4. Bireysel Yenilikçilik ....................................................................................................... 11 2.5. YaĢlı Teknoloji Kabul Modeli (STAM) ......................................................................... 12 2.6. Yeniliklerin Yayılması Teorisi ....................................................................................... 14 3. GEREÇ VE YÖNTEM ...................................................................................................... 17 3.1. AraĢtırmanın Türü .......................................................................................................... 17 3.2. AraĢtırmanın Yeri ve Zamanı ......................................................................................... 17 3.3. AraĢtırmanın Evren ve Örneklemi .................................................................................. 17 3.4. AraĢtırmaya Dahil Etme ve DıĢlama Kriterleri .............................................................. 17 3.5. Verilerin Toplanması ...................................................................................................... 18 3.5.1. Veri Toplama Araçları ................................................................................................. 18 3.5.1.1. Demografik Bilgi Formu (Ek 2) ............................................................................... 18 iv 3.5.1.2. YaĢlıların Geronteknolojik Ürünleri Kabul Düzeyleri Anket Formu ...................... 18 3.5.1.2.1. YaĢlıların Geronteknolojik Ürünleri Kullanımı Formu ......................................... 18 3.5.1.2.2. YaĢlıların Geronteknolojik Ürünleri Kabule Yönelik Tutumları Formu ............... 18 3.5.1.3. Bireysel Yenilikçilik Ölçeği (Ek 4) .......................................................................... 19 3.6. Veri Toplama Tekniği ..................................................................................................... 20 3.7. Verilerin Ġstatistiksel Değerlendirmesi ........................................................................... 20 3.8. AraĢtırmanın Sınırlılıkları ............................................................................................... 20 3.9. AraĢtırmanın Etik Yönü .................................................................................................. 21 4. BULGULAR ...................................................................................................................... 22 5. TARTIġMA ....................................................................................................................... 48 5.1. Katılımcıların Demografik Özelliklerine Göre YGÜK ve YGAYT .............................. 48 5.2. Katılımcıların Demografik Özelliklerine Göre Bireysel Yenilikçilik Düzeyleri ........... 54 5.3. Katılımcıların YGÜK ve YGAYT ile Bireysel Yenilikçilik Düzeyleri Arasındaki ĠliĢki ...................................................................................................................................... 56 6. SONUÇ VE ÖNERĠLER ................................................................................................... 59 KAYNAKLAR ...................................................................................................................... 61 EKLER .................................................................................................................................. 73 Ek 1. AydınlatılmıĢ Onam ..................................................................................................... 73 Ek 2. Demografik Bilgi Formu .............................................................................................. 74 Ek 3. YaĢlıların Geronteknolojik Ürünleri Kabul Düzeyleri Anket Formu .......................... 75 Ek 4. Bireysel Yenilikçilik Ölçeği ......................................................................................... 77 Ek 5. Etik Kurul Onayı .......................................................................................................... 78 Ek 6. Kurum Ġzni ................................................................................................................... 79 Ek 7. Ölçek Ġzinleri ................................................................................................................ 81 BĠLĠMSEL ETĠK BEYANI ................................................................................................... 82 ÖZ GEÇMĠġ .......................................................................................................................... 8

Kronik Ruhsal Hastalığı Olan Bireylerin Bakım Vericilerine Uygulanan Bilinçli Farkındalık Temelli Stres Azaltma Programının, Bilişsel Kontrol Ve Esneklik, Psikolojik İyi Oluş Ve Öz Şefkat Üzerine Etkisi

Bu araştırmada, toplum ruh sağlığı merkezinde kayıtlı kronik ruhsal hastalığı olan bireylerin primer bakım vericilerine uygulanan Bilinçli Farkındalık Temelli Stres Azaltma Programının bilişsel kontrol ve esneklik, psikolojik iyi oluş ve öz şefkat üzerine etkisinin incelemesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmada nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem desenlerinden, keşfedici sıralı desen kullanılmıştır. Araştırma Aydın iline Söke İlçesinde Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Toplum Ruh Sağlığı Merkezi‘nde, Aralık 2023–Şubat 2025 tarihleri arasında kronik ruhsal hastalığı olan bireylerin bakım vericileri ile yürütülmüştür. Bilinçli farkındalık temelli stres azalttma programının içeriğinin şekillendirilmesi için veriler nitel yöntemle maksimum çeşitlilik örneklemesi ile belirlenen 20 primer bakım verici yüz yüze görüşülerek gerçekleştirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizi MAXQDA 2020 programı ile yapılmıştır. Nicel aşamanın örneklemi, randomizasyon yöntemi ile belirlenen 60 (Deney:30 ve Kontrol: 30) bakım vericiden oluşturulmuştur. Veriler, Tanıtıcı Bilgi Formu, Bilişsel Kontrol ve Esneklik Ölçeği, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği, Öz Şefkat Ölçeği Kısa Formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra Kolmogorov Smirnov testi, Ki-kare Testi, Mann Whitney U testi, ANOVA testi, Friedman testi, Bonferroni tsti, Fisher Ki-kare Testi, bağımsız örneklem t testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmanın nitel aşamasında bakım vericilerle yapılan görüşmelerden elde edilen veriler ışığında, ―hastalıkla ilgili bilgilerin kaynağı‖, ―hastaya yönelik tutumlar‖, ―yaşanan zorluklar‖ ―baş etme davranışları‖ olmak üzere dört tema belirlenmiştir. Nicel aşamada deney grubu bakım vericilerinin son test ve üçüncü ay izlem testi bilişsel kontrol xiii ve esneklik puan ortalamalarının, kontrol grubu bakım vericilerine göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu bulunmuştur (p<0.05). Deney grubunda yer alan bakım vericilerinin son test ve üçüncü ay izlem testi psikolojik iyi oluş puan ortalamalarının, kontrol grubu bakım vericilerine göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu görülmüştür (p<0.05). Deney grubu bakım vericilerinin son test ve üçüncü ay izlem ölçümlerinde öz şefkat puan ortalamalarının, kontrol grubu bakım vericilerin puan ortalamalarından istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Bu araştırmada bakım vericilere uygulanan bilinçli farkındalık temelli stres azaltma programının, bakım vericilerin bilişsel kontrol ve esneklik düzeylerini, psikolojik iyi oluş, öz şefkat düzeylerini arttırdığı görülmüştür. Toplum ruh sağlığı merkezleri başta olmak üzere, kamu ve özel sektöre bağlı tüm ruh sağlığı hizmeti veren kurumlarda, gerek bakım vericilere gerekse hastalara yönelik bilinçli farkındalık temelli stres azaltma programları gibi bireylerin dayanıklılığını ve psikolojik iyi oluşlarını artıran farklı destek programlarının düzenli olarak uygulanması önerilir.ĠÇĠNDEKĠLER KABUL VE ONAY................................................................................................................. ii TEŞEKKÜR ........................................................................................................................... iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ........................................................................... ix ŞEKİLLER DİZİNİ ..................................................................................................................x TABLOLAR DİZİNİ.............................................................................................................. xi ÖZET ..................................................................................................................................... xii ABSTRACT ......................................................................................................................... xiv 1. GİRİŞ....................................................................................................................................1 1.1. Problemin Tanımı ve Önemi .............................................................................................1 1.2. Araştırmanın Amacı...........................................................................................................6 1.2.1. Nitel Bölümün Amacı.....................................................................................................6 1.2.2. Nicel Bölümün amacı .....................................................................................................6 1.3. Araştırmanın Hipotezleri ...................................................................................................6 2. GENEL BİLGİLER..............................................................................................................7 2.1.Kronik Ruhsal Hastalıklar ..................................................................................................7 2.2. Kronik Ruhsal Hastalığı Olan Bireylerin Bakımı..............................................................9 2.2.1. Bakım Verme Kavramı...................................................................................................9 2.2.2. Bakım Vericilerin Yaşadıkları Sorunlar.........................................................................9 2.2.3. Bakım Vericilere Yönelik Hemşirelik Yaklaşımı.........................................................10 2.3. Stresle Başa Çıkma ..........................................................................................................12 2.3.1. Bakım Vericilerin Yaşadığı Stres ve Baş Etme............................................................12 2.3.2. Stresle Baş Etmede Bedene Yönelik Teknikler............................................................13 2.3.3. Stresle Baş Etmede Zihinsel Teknikler.........................................................................14 2.3.4. Stresle Baş Etmede Davranışçı Yöntemler...................................................................15 v 2.4. Bilişsel Kontrol ve Esneklik ............................................................................................16 2.4.1 Tanımı............................................................................................................................16 2.4.2. B l şsel Esnekl k Gel ş m ve Süreçler ........................................................................17 2.4.3. Bilişsel Esnekliğin Yararları.........................................................................................18 2.4.4. Bilişsel Kontrol ve Esneklik ile İlgili Yapılan Araştırmalar ........................................18 2.5. İyi Oluş ............................................................................................................................20 2.5.1. Psikolojik İyi Oluş........................................................................................................20 2.5.2.1. Psikolojik İyi Oluşun Kuramsal Çerçevesi...............................................................21 2.5.2.2. Psikolojik İyi Oluşu Etkileyen Faktörler..................................................................22 2.6. Öz Şefkat .........................................................................................................................23 2.6.1. Öz Şefkatin Kavramsal Çerçevesi ................................................................................24 2.6.1.1. Öz Sevecenlik ...........................................................................................................24 2.6.1.2. Ortak Paylaşım..........................................................................................................25 2.6.1.3. Bilgece Farkındalık...................................................................................................25 2.7. Bilinçli Farkındalık..........................................................................................................25 2.7.1. Bilinçli Farkındalığın Kuramsal Temelleri...................................................................28 2.7.1.1. Psikanalitik Yaklaşım...............................................................................................28 2.7.1.2. Gestalt Yaklaşımı......................................................................................................29 2.7.1.3. Varoluşçu Yaklaşım..................................................................................................30 2.7.1.4. Bilişsel Davranışçı Yaklaşım....................................................................................31 2.7.2. Bilinçli Farkındalık Tutumları......................................................................................31 2.7.2.1. Anda Kalma ..............................................................................................................32 2.7.2.2. Yargıların Farkında Olma.........................................................................................32 2.7.2.3. Sabır..........................................................................................................................32 2.7.2.4. Başlangıç Ruhu.........................................................................................................33 2.7.2.5. Güven........................................................................................................................33 vi 2.7.2.6. Çabalamamak ...........................................................................................................33 2.7.2.7. Kabul.........................................................................................................................34 2.7.2.8. Akışına Bırakmak .....................................................................................................34 2.7.3. Bilinçli Farkındalık Uygulamaları................................................................................35 2.7.4. Bilinçli Farkındalık Temelli Müdahaleler ....................................................................35 2.7.4.1. Kabul ve Kararlılık Terapisi (KKT) .........................................................................36 2.7.4.2. Diyalektik Davranışçı Terapi (DDT)........................................................................36 2.7.4.3. Bilinçli Farkındalık Temelli Bilişsel Terapi (BFTBT).............................................37 2.7.4.4. Bilinçli Farkındalık Temelli Stres Azaltma Programı (BFTSAP)............................37 2.8. Bakım Vericilerde Bilinçli Farkındalık Temelli Stres Azaltma Programının Kullanılması................................................................................................................38 2.9. Bakım Vericilere Uygulanan Bilinçli Farkındalık Temelli Stres Azaltma Programında Hemşirenin Rolü .........................................................................................................40 3. GEREÇ VE YÖNTEM.......................................................................................................43 3.1. Araştırmanın Türü ...........................................................................................................43 3.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Özellikleri ......................................................................44 3.3. Araştırmanın Zamanı.......................................................................................................45 3.4. Nitel Bölümün Yöntemi ..................................................................................................45 3.4.1.Nitel Araştırmanın Türü ................................................................................................45 3.4.2. Nitel Araştırmanın Evren ve Örneklemi.......................................................................45 3.4.3. Araştırmaya Alınma ve Dışlanma Kriterleri.................................................................46 3.4.3.1. Araştırmaya Alınma Kriterleri..................................................................................46 3.4.3.2. Araştırmadan Dışlanma Kriterleri ............................................................................46 3.4.4. Nitel Veri Toplama Araçları.........................................................................................46 3.4.4.1. Tanıtıcı Bilgi formu ..................................................................................................46 3.4.4.2. Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu......................................................................47 3.4.5. Nitel Araştırma Ön Uygulama......................................................................................47 vii 3.4.6. Nitel Bölümün İstatistiksel Analizi ..............................................................................48 3.4.7. İçerik Analizi ................................................................................................................49 3.4.8. Nitel Verilerin Geçerlik ve Güvenirliği........................................................................50 3.5. Nicel Bölümün Yöntemi..................................................................................................52 3.5.1. Araştırmanın Türü ........................................................................................................52 3.5.2. Nicel Bölümün Evren ve Örneklemi ............................................................................52 3.5.3. Araştırmaya Alınma, Dışlanma ve Çıkarılma Kriterleri...............................................53 3.5.3.1. Araştırmaya Alınma Kriterleri..................................................................................53 3.5.3.2. Araştırmadan Dışlanma Kriterleri ............................................................................54 3.5.3.3. Araştırmadan Çıkarılma Kriterleri............................................................................54 3.5.4. Randomizasyon.............................................................................................................54 3.5.5. Bilinçli Farkındalık Temelli Stres Azaltma Programının Hazırlanma Süreci ..............58 3.5.6. Bilinçli Farkındalık Temelli Stres Azaltma Programının Uygulama Süreci ................60 3.5.7. Araştırmanın Değişkenleri............................................................................................63 3.5.8. Nicel Veri Toplama Araçları ........................................................................................63 3.5.8.1. Tanıtıcı Bilgi Formu .................................................................................................63 3.5.8.2. Bilişsel Kontrol ve Esneklik Ölçeği (BKEÖ)...........................................................63 3.5.8.3. Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOÖ) ...........................................................................64 3.5.8.4. Öz Şefkat Ölçeği Kısa Formu (ÖŞÖ-K)...................................................................64 3.5.9. Nicel Verilerinin Değerlendirilmesi ve Uygulanan İstatistiksel Analizler...................65 3.5.10. Araştırmanın Sınırlılıkları...........................................................................................66 3.5.11. Araştırmanın Etik Yönü..............................................................................................66 4. BULGULAR.......................................................................................................................67 4.1. Nitel Bulgular ..................................................................................................................67 4.2. Nicel Bulgular..................................................................................................................91 5. TARTIŞMA......................................................................................................................102 viii 5.1. Nitel Bölümün Tartışması..............................................................................................102 5.2. Nicel Bölümün Tartışma Kısmı.....................................................................................115 5.3. Çalışmada Karşılaşılan Güçlükler .................................................................................122 6. SONUÇ VE ÖNERİLER..................................................................................................124 6.1. Sonuçlar.........................................................................................................................124 6.2. Öneriler..........................................................................................................................125 KAYNAKLAR.....................................................................................................................127 EKLER .................................................................................................................................179 BİLİMSEL ETİK BEYANI..................................................................................................206 ÖZGEÇMİŞ..........................................................................................................................20

PLASMODIUM FALCIPARUM İÇİN POTANSİYEL AŞI ADAYLARININ KLONLANMASI VE İFADESİ

Introduction: Malaria remains a major global health burden, with Plasmodium falciparum responsible for the most severe and deadly cases. Despite current vaccine efforts, a fully protective and multistage vaccine remains elusive. This study focused on the cloning, expression, and evaluation of P. falciparum antigens as potential vaccine candidates targeting various life cycle stages of the parasite. Materials and Methods: Seven target genes encoding stage-specific antigens for circumsporozoite protein (CSP), thrombospondin-related ahesion protein (TRAP), apical membrane antigen (AMA-1), merozoite surface protein (MSP-1), falcipain (FAL), gametocyte surface protein (GSP) and transmission-blocking antigen (TBA) were synthetically constructed and codon-optimized for optimal expression in Escherichia coli. Signal peptide regions were removed to enhance expression efficiency and solubility. Four of the proteins namely AMA-1, MSP-1, FAL, and TBA were successfully expressed and purified. Cytotoxicity of the recombinant proteins was assessed using BJ human fibroblast cells treated with concentrations ranging from 1 to 200 μg/mL. Immunogenicity was evaluated in CD1 male mice assigned to groups of three, with each group receiving a mixture of adjuvant and a single or combination of the recombinant antigens, intramuscularly. The control group received an equivalent volume of adjuvant diluted in phosphate-buffered saline (PBS). The immunogenicity was then evaluated by indirect ELISA to measure antigen-specific antibody responses. Results: All four recombinant proteins exhibited successful expression and purification. ELISA results revealed that all proteins induced high antigen-specific antibody responses in immunized mice. Most importantly, the combination of antigens elicited higher antibody titers compared to individual antigen administration, suggesting a potential synergistic effect. Cytotoxicity assays showed low toxicity for the tested proteins, with BJ cell viability remaining above 70% even at the highest concentration tested, indicating biocompatibility. Conclusion: Malaria continues to pose a significant public health challenge in sub-Saharan Africa, where it accounts for most global cases and deaths, especially among children and pregnant women. The endorsement of two license malaria vaccines, RTS, S/AS01 and R21 represents a major milestone, however, both vaccines face limitations with modest efficacy. This study demonstrates the successful cloning, expression, and initial evaluation of four P. falciparum vaccine candidate proteins. Their low cytotoxicity and high immunogenic potential support their further development as components of a multistage malaria subunit vaccine. The promising findings of this study provide a foundational step toward developing a more effective, multistage malaria vaccine, which could play a critical role in reducing the disease burden and supporting elimination efforts in the most affected regions.ACCEPTANCE AND APPROVAL FORM i AKNOWLEDGEMENT ii ABBREVIATIONS vi LIST OF PICTURES viii LIST OF FIGURES ix LIST OF TABLES x ABSTRACT xi ÖZET xiii BACKGROUND 0 1. INTRODUCTION 4 1.1. History of Malaria 4 1.1.1. The Middle Ages 4 1.1.2. The Modern Era 6 1.2. Malaria Pathogenesis and Host Immune Response 8 1.2.1. Plasmodium Parasite 8 1.2.2. Plasmodium Parasite Cycle of Life 11 1.2.2.1. The Liver Stage Biology of Plasmodium 12 1.2.2.2. The erythrocytic Stage of Plasmodium 15 1.2.2.3. The Merozoite form 16 1.2.2.4. The Ring Stage (Early Trophozoite) 19 1.2.2.5. The Trophozoite form of Plasmodium Development 20 1.2.2.6. The Schizont form 21 1.2.2.7. The Mosquito Sexual Stage 22 1.3. Malaria Vector 23 1.3.1. The Human Host 24 1.3.1.1. Genetic Resistance to Malaria 24 1.3.1.2. Transmission and Naturally Acquired Immunity 26 1.3.2. Malaria Vaccine Development 28 1.3.2.1. Challenges and Progress in Malaria Vaccine Development 28 1.3.3. Types of Malaria Vaccines 29 1.3.3.1. Pre-Erythrocytic Vaccine (PEV) Candidates 31 1.3.3.2. Whole Sporozoite Vaccine (WSV) 31 1.3.3.3. Radiation-Attenuated Sporozoites (RAS) 32 1.3.3.4. Genetically Attenuated Parasites (GAP) 33 1.3.4. Circumsporozoite protein subunit vaccines 34 1.3.4.1. RTS, S and R21, The first licensed malaria vaccines 34 1.3.4.2. RTS, S/ASO1 34 1.3.4.3. R21 vaccine 36 1.3.4.4. Comparative Analysis of RTS,S/AS01 and R21/Matrix-M Vaccines 38 1.4. Antigen Composition and Formulation 38 1.4.1. Efficacy and Clinical Trial Results 39 1.4.2. Safety and Reactogenicity of RTS,S/ASO1 and R21/Matrix 39 1.4.3. Deployment and Public Health Impact 39 1.5. Blood Stage Vaccines 40 1.5.1. PfRH5 41 1.6. Transmission-blocking vaccines (TBVs) 43 1.6.1. Pfs25-Based TBVs 43 1.6.1.1. Pfs230-Based TBVs 44 1.6.1.2. Pfs48/45-Based TBVs 44 1.6.2. Challenges and Strategies on TBVs development 44 1.6.3. Challenges in the Development of Malaria Vaccines 45 2. MATERIALS AND METHODS 47 2.1. Materials 47 2.1.1. Media Culture Used 47 2.1.2. Gene Synthesis and Codon Optimization 47 2.1.3. Cloning and Plasmid Construction 47 2.1.4. Protein Expression 48 2.1.5. Protein Refolding and Purification 48 2.1.6. SDS-PAGE and Protein Analysis 48 2.1.7. Mouse Immunogenicity Studies 49 2.1.8. Cytotoxicity Assay 49 2.2. Methods 50 2.2.1. Synthesis and Codon-optimization of Genes 50 2.2.1.1. Pre-erythrocytic stage antigens 50 2.2.1.2. Erythrocytic stage antigens 50 2.2.1.3. Mosquito sexual stage antigens 51 2.3. Cloning of Gene Fragment into pET30 a (+) Plasmid 51 2.3.2. Competent Cell Preparation 52 2.3.3. Chemical Transformation Technique 52 2.3.4. Confirmation of Recombinant Plasmids 53 2.4. Expression of Recombinant Proteins 53 2.4.1. Production of Soluble and Insoluble Protein 54 2.4.1.1. Protein Refolding (Gradual Urea Removal) and Purification 54 2.4.1.2. Post-Refolding Purification and Desalting 55 2.5. SDS-PAGE 55 2.6. Mouse Immunogenicity Studies 55 2.7. Determination of Antibody in Sera by ELISA 56 2.8. Cytotoxicity Assay and Selective Index Evaluation 57 3. RESULTS 58 3.1. Construction of Synthetic Target Genes 58 3.2. Cloning of Genes into plasmid 61 3.3. Expression and Purification of Recombinant Proteins Using HPLC-IMAC 62 3.4. Immunogenicity of Single versus Combined Antigen Immunization 64 3.5. Cytotoxicity Assessment of Purified Proteins on BJ Fibroblast Cells 67 4. DISCUSSION 70 CONCLUSION 75 REFERENCES 76 EKLER 96 BİLİMSEL ETİK BEYANI 97 CURRICULUM VITAE 9

Annelerin Doğum Sonrası Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri ile Güvenlik Hisleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

ÖZET ANNELERİN DOĞUM SONRASI SAĞLIK OKURYAZARLIĞI DÜZEYLERİ İLE GÜVENLİK HİSLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ Kurt A. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2025. Amaç: Bu çalışmanın amacı, annelerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile doğum sonrası güvenlik hislerini tanımlamak ve sağlık okuryazarlığının doğum sonrası güvenlik hisleri ile ilişkisini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Araştırma analitik-kesitsel tipte gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini 1 Mart- 30 Mayıs 2025 tarihleri arasında Aydın Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi Doğum Servisinde yatan, doğum yapmış anneler oluşturmuştur. Örneklemi evrenden gelişigüzel örnekleme ile belirlenen, araştırmanın dahil edilme kriterlerine uyan 75 sezaryen, 75 vajinal yolla doğum yapan anneler dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından annelerin sosyodemografik ve obstetrik özelliklerini sorgulamak amacıyla hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” ile “Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği” ve “Annelerin Doğum Sonu Güvenlik Hisleri Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler; tanımlayıcı istatistikler (sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma) ile ifade edilmiştir. Ölçek puanları arasındaki ilişki Kendall ve Spearman Korelasyon analizleri ile, Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinin Annelerin Doğum Sonu Güvenlik Hisleri Ölçeği toplam puanını ve alt ölçek puanlarını yordama durumu çoklu regresyon analizi ile test edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan annelerin; Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinden aldıkları puanların ortalaması 78,4613,25 (en az 37, en çok 100) ve Annelerin Doğum Sonu Güvenlik Hisleri Ölçeğinden aldıkları puanların ortalaması 50,767,68 (en az 33, en çok 68) olarak belirlenmiştir. Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinden alınan puanlar ile Annelerin Doğum Sonu Güvenlik Hisleri Ölçeği puanları arasında pozitif yönde güçlü ilişki olduğu, Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puanının Annelerin Doğum Sonu Güvenlik Hisleri Ölçeği puanını anlamlı düzeyde yordayan (%31) bir değişken olduğu saptanmıştır. Sonuç: Araştırmaya katılan annelerin sağlık okuryazarlığı arttıkça doğum sonu güvenlik hisleri de artmaktadır. Sağlık okuryazarlığı doğum sonu güvenlik hislerini %31 oranında yordamaktadır.İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY …………...………………………..…………….…….……….. ii TEŞEKKÜR ……………………………………………………………...………….. iii İÇİNDEKİLER ..…………………………………………….………...…..……........ iv SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ …..…………………….………………. vi ŞEKİLLER DİZİNİ ….………….…………………………...………………...……. vii TABLOLAR DİZİNİ ………………………………………...……………………… viii ÖZET ………………………………………………………………………………... ix ABSTRACT ………………………………………………………………….……… xi 1. GİRİŞ …………………….…………………...……………………….…...….. … 1 1.1. Problemin Tanımı ve Önemi …………………………………….….…………... 1 1.2. Araştırmanın Amacı …………………………………………..………………… 2 1.3. Araştırmanın Hipotezleri ……………….………………………..……………… 2 2. GENEL BİLGİLER ……………………..………………………………....……... 4 2.1.Doğum Sonrası Dönem …………….………………………….………………… 4 2.2. Sağlık Okuryazarlığı……....……….………………………………….…......... 5 2.3. Güvenlik Hisleri............................….………….....…………………….……….. 7 2.3.1 Doğum Sonrası Dönemde Annelerin Güvenlik Hisleri….…...…....................... 8 2.3.2.Doğum Sonrası Güvenlik Hislerinin Desteklenmesinde Ebenin Rolü. ……….. 8 2.4.Sağlık Okuryazarlığı ile Annelerin Doğum Sonrası Güvenlik Hisleri Arasındaki İlişki ve Ebenin Rolü ………………………………………………………… 9 3. GEREÇ VE YÖNTEM ……...…………………………………….…..………… 11 3.1. Araştırmanın Tasarımı …………………………………………………………. 11 3.2 Araştırmanın yapıldığı Yer ve Özellikleri ……………………………………… 11 3.3. Araştırmanın Zaman Çizelgesi ……...……………..…………...………............ 11 3.4. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi ……………………………………….......... 12 3.5. Araştımaya Alınma ve Araştırmadan Dışlanma Kriterleri …………………….. 12 3.6. Veri Toplama Araçları ………………………………………………………… 13 v 3.7. Verilerin Toplanması ………………………………………………………........ 15 3.8. İstatistiksel Analizler ………………………………………………………....... 15 3.9. Araştırmanın Etik Yönü …………………………….………………………....... 15 4. BULGULAR ……………………………………………………………….……... 17 4.1. Araştırmaya Katılan Annelerin Tanıtıcı ve Obstetrik Özellikleri ………………. 17 4.2. Araştırmaya Katılan Annelerin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği ve Annelerin Doğum Sonu Güvenlik Hisleri Ölçeği Puanları ile Aralarındaki İlişki……………….….………........................................................................... 20 5. TARTIŞMA …………...……….…………………...……...….……………...…... 24 5.1. Araştırmanın Sınırlılıkları …………………………………………………….. 28 6. SONUÇ VE ÖNERİLER ……………………………………………………….. 29 KAYNAKLAR ..………………………………...……...…………………….……... 31 EKLER …………………………………………………………………………......... 40 Ek 1. Kişisel Bilgi Formu ………………………………....………………………. 40 Ek 2. Sağlık Okur-yazarlığı Ölçeği……………..……………...……….……………. 44 Ek 3. Annelerin Doğum Sonrası Güvenlik Hisleri Ölçeği ………………………….. 46 Ek 4. Etik Kurul Ön Onay Belgesi ………………………………………………… 48 Ek 5. Etik Kurul Onay Belgesi ……………………………………………………… Ek 6. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulu Tez Önerisi Onayı …………..………………………………………… 49 50 Ek 7. Kurum İzin Yazısı …………………………………………………………… 51 BİLİMSEL ETİK BEYANI …………………………………………………………. 52 ÖZ GEÇMİŞ …………………………………………...……………………………. 5

SIÇANLARDA TRİNİTROBENZEN SÜLFONİK ASİT İLE OLUŞTURULMUŞ DENEYSEL KOLİT MODELİNDE NÖRALTERAPİ VE ELEKTRİKSEL STİMÜLASYONUN ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Amaç: İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları (İBH), gastrointestinal sistemi tutan sistemik kronik bir hastalıktır. Nöralterapi prokain yada lidokain enjeksiyonu ile uygulanan bir düzenleme tedavisidir. Çalışmanın amacı, sıçanlarda Trinitrobenzen Sülfonik Asit (TNBS) ile oluşturulmuş deneysel kolit modelinde nöralterapi ve/veya elektriksel stimülasyonun (ES) uygulamasının etkisini araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Doksan bir erkek Wistar Albino sıçan 13 gruba ayrılmıştır (sham kontrol, TNBS, TNBS+intrarektal (i.r.) prokain, TNBS+i.r. lidokain, TNBS+intraperitonal (i.p.) prokain, TNBS+i.p. lidokain, TNBS+subkutan (s.c.) prokain, TNBS+s.c. lidokain, TNBS+ES, TNBS+ES+i.r. prokain, TNBS+ES+i.r. lidokain, TNBS+ES+i.p. prokain, TNBS+ES+i.p. lidokain). Kolit % 37 etanol ile çözülen TNBS kullanılarak oluşturulmuştur. Prokain ya da lidokain 10mg/kg dozda 3 gün uygulandı. ES ise Mide 36 noktasına 3 gün boyunca 10 dk/gün olarak uygulandı. Tedavi sonrası deneklerin kolon segmenti ile böbrek dokusu çıkartılarak biyokimyasal ve histopatolojik olarak incelendi. Bulgular: Biyokimyasal analizlerde; TNBS grubunda oksidatif streste (MDA, MPO) ve proinflamatuar yanıtta (TNF-, IL-1beta, IL6) görev alan parametreler yükselirken, antioksidan değerlerde (SOD, CAT, GPx) ve anti-inflamatuar yanıtta (IL4 ve IL10) azalma saptanmıştır. Tedavi ile bu değerler kontrol grubuna yaklaşmıştır. Histopatolojik analizlerde tedavi gruplarında kolon dokusunda belirgin iyileşme gözlenirken böbrek dokusunda kısmen iyileşme gözlendi. Sonuç: Nöralterapi uygulamaları anti-inflamatuar mekanizmalar ile İBH’da terapötik etkinliği deneysel kolit modeli ile gösterilmiştir. Nöralterapi ile ES uygulamasının sinerjik etki ile iyileştirme potansiyeli olduğu gözlenmiştir.KABUL VE ONAY i TEŞEKKÜR ii İÇİNDEKİLER iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ v ŞEKİLLER DİZİNİ vii TABLOLAR DİZİNİ viii RESİMLER DİZİNİ ix ÖZET….. xi ABSTRACT xii 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 4 2.1. İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları 4 2.1.1. İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları Epidemiyolojisi 6 2.1.2. İnflamatuar Bağırsak Hastalıklarının Etyopatogenezi 7 2.1.3. İnflamatuar Bağırsak Hastalıklarının Tanı ve Tedavisi 13 2.2. Lokal Anestezikler 15 2.3. Nöralterapi 19 2.3.1. İnflamatuar Bağırsak Hastalığı Regülasyonunda Nöralterapi Yaklaşımı 23 2.4 Akupunktur ve Elektriksel Stimülasyon 25 3. GEREÇ VE YÖNTEM 28 3.1. Gereç 28 3.1.1. Deney Hayvanları 28 3.1.2. Kolit Oluşturma 28 3.1.3. Deney Grupları 29 3.1.4. Kullanılan Kimyasal Maddeler ve Kitler 32 3.1.5. Kullanılan Cihazlar 33 3.2. Yöntem 34 3.2.1. Makroskopik Değerlendirme 34 3.2.2. Biyokimyasal Yöntemler 34 3.2.3. Histopatolojik Analiz 36 3.2.4. İstatistiksel Değerlendirme 37 4. BULGULAR 38 4.1. Makroskopik Skorlama 38 4.2. Biyokimyasal Bulgular 41 4.3. Histopatolojik Bulgular 51 5. TARTIŞMA 61 SONUÇ VE ÖNERİLER 70 KAYNAKLAR 73 EKLER 83 EK 1. Adü-Hadyek Belgesi 83 BİLİMSEL ETİK BEYANI 85 ÖZ GEÇMİŞ 8

Güreşçilerin Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutumları İle Egzersiz Bağımlılığı Farkındalığı ve İlişkili Faktörler

ÖZET GÜREŞÇİLERİN SAĞLIKLI BESLENMEYE İLİŞKİN TUTUMLARI İLE EGZERSİZ BAĞIMLILIĞI FARKINDALIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER Emir T. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hareket ve Antrenman , Yüksek Lisans/ Aydın, 2025. Amaç: Bu araştırma güreşçilerin sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumları ile egzersiz bağımlılığına ilişkin farkındalıklarını incelemek için yapıldı. Gereç ve Yöntem: Araştırma, ilişkisel olarak, Şubat 2024 ve Kasım 2024 tarihleri arasında, Aydın ilinde güreş yapan 122 güreşçi ile gerçekleşmiştir. Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan online form aracılığı ile toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler anova t- testi, Tukey ve Mann-Whitney U testleri kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan sporcuların sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumları ile egzersiz bağımlılığına ilişkin farkındalık düzeyleri arasındaki ilişkiyi analiz etmek için Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği ve Egzersiz Bağımlılığına İlişkin Farkındalık Ölçeği arasında negatif yönlü, düşük seviyede anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r= -,203, p<0.05). Diğer bir ifadeyle, sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumları arttıkça egzersiz bağımlılığına ilişkin farkındalık düzeylerinde düşüş olduğu izlenmiştir. Sonuç: Bu çalışmada Sporcuların sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumları ile egzersiz bağımlılığına ilişkin farkındalık düzeyleri arasındaki ilişkiyi analiz etmek için Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği ve Egzersiz Bağımlılığına İlişkin Farkındalık Ölçeği arasında negatif yönlü, düşük seviyede anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Diğer bir ifadeyle, katılımcıların sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumları arttıkça egzersiz bağımlılığına ilişkin farkındalık düzeylerinde düşüş olduğu izlenmiştir.İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY …………...………………………..…………….…….……… i TEŞEKKÜR................................................................................................................. ii İÇİNDEKİLER ............................................................................................................ iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ................................................................. v TABLOLAR DİZİNİ ................................................................................................... vi ÖZET............................................................................................................................ vii ABSTRACT................................................................................................................. viii 1. GİRİŞ ....................................................................................................................... 1 2. GENEL BİLGİLER ................................................................................................. 4 2.1. Sporun Tanımı....................................................................................................... 7 2.2. Sporda Başarıyı Etkileyen Faktörler..................................................................... 8 2.2.1. Fizyolojik Faktörler............................................................................................ 8 2.2.2. Psikolojik Faktörler............................................................................................ 9 2.2.3. Salonla İlgili Faktörler ....................................................................................... 10 2.2.4. Aile ile İlgili Faktörler ....................................................................................... 12 2.2.5. Antrenör Faktörü................................................................................................ 12 2.2.6. Beslenme ile İlgili Faktörler............................................................................... 12 2.3. Güreş..................................................................................................................... 14 2.3.1. Güreşin Temel Özellikleri.................................................................................. 15 2.3.2. Yaş Grupları....................................................................................................... 20 2.3.3. Güreşte Kullanılan Enerji Sistemleri ................................................................. 22 2.3.4. Beslenme ............................................................................................................ 23 2.4. Bağımlılık.............................................................................................................. 30 2.4.1. Bağımlılık Türleri............................................................................................... 32 iv 2.4.2. Egzersiz Bağımlılığı........................................................................................... 38 3. GEREÇ VE YÖNTEM ............................................................................................ 43 3.1. Gereç ..................................................................................................................... 43 3.1.1. Araştırmanın Modeli .......................................................................................... 43 3.2. Yöntem.................................................................................................................. 43 3.2.1. Araştırmanın Evren ve Örneklemi ..................................................................... 43 3.2.2. Veri Toplama Araçları ....................................................................................... 44 3.2.3. Verilerin Toplanması ve İstatiksel Analizi ........................................................ 46 4. BULGULAR............................................................................................................ 47 5. TARTIŞMA ............................................................................................................. 54 6. SONUÇ VE ÖNERİLER......................................................................................... 60 KAYNAKLAR ............................................................................................................ 62 EKLER......................................................................................................................... 71 Ek 1. Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği Ve Eğzersiz Bağımlılığı İlişkin Farkındalık Ölçek İzni..................................................................................................................... 71 Ek 2. Egzersiz Bağımlılığına İlişkin Farkındalık Ölçeği (EBİFÖ).............................. 72 ÖZ GEÇMİŞ ................................................................................................................ 7

THE EFFECT OF INDIVIDUALIZED BABY CARE EDUCATION GIVEN BY VIDEO CONFERENCE DURING PREGNANCY ON ANXIETY AND BABY CARE SELF-CONFIDENCE OF PRIMIPAROUS MOTHERS

Amaç: Bu çalışma 34 hafta ve üzeri ilk defa doğum yapacak gebelere video konferans yöntemi ile verilen bireyselleştirilmiş bebek bakımı eğitiminin annenin kaygısı ve bebek bakımı özgüvenine etkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Randomize kontrollü deneysel araştırmada Kuşadası ilçesinde yaşayan, 34⁰⁻⁷- 40⁰⁻⁶ gestasyonel haftalarda ve 19-39 yaşlarındaki, primipar gebeler örnekleme alınmıştır. Veriler 23 Ekim 2023-28 Ekim 2024 tarihleri arasında Kuşadası Devlet Hastanesinin Kadın Hastalıkları ve Doğum polikliniğine gelen gebelerden toplanmıştır. Çalışma grubundaki gebelere (n=33) ihtiyaçlarına yönelik ve bireyselleştirilmiş olarak birebir, 40’ar dakikalık 2 oturumda bebek bakımı konusunda video konferans yöntemiyle eğitim verilmiştir. Eğitim sonrası eğitim içeriği gebelerle WhatsApp uygulaması üzerinden paylaşılmıştır. Kontrol grubundaki gebeler (n=33) ise rutin doğum öncesi ve sonrası bakım ve eğitimleri almışlardır. Verilerin toplanmasında Gebeyi Tanıtıcı Form, Bebek Bilgi Formu, Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ve Pharis Özgüven Ölçeği (PÖÖ) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde bağımsız örneklemler t testi, Mann-Whitney U testi, Ki-Kare Bağımsızlık Analizi ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. p<0,05 değeri istatistiksel olarak önemli kabul edilmiştir. Bulgular: Video konferans yöntemiyle bebek bakımı eğitimi alan gebelerin kontrol grubuna göre doğum sonrası PÖÖ puanları daha yüksek ve BAÖ puanları daha düşük bulunmuştur (p<0,001). Çalışma grubundaki gebelerden vajinal yolla doğum yapan gebelerin BAÖ puanları sezaryenle doğum yapanlara göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<0,05). Çalışma grubundaki gebelerden bebek bakım tecrübesi bulunanların PÖÖ puanları tecrübesi olmayanlara göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Bu çalışmada gebelikte video konferans yöntemiyle bireyselleştirilmiş bebek bakımı eğitimi almanın annelerin öz güvenini yükselttiği ve kaygısını azalttığı bulunmuştur. Bebek bakımı ile ilgili tecrübenin varlığı annelik öz güvenini arttırmaktadır.KABUL VE ONAY …………...………………………..…………….…….……… i TEŞEKKÜR ……………………………………………………………...………… ii İÇİNDEKİLER ..…………………………………………….………...…..…….…. iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ …..…………………….…………….… vii ŞEKİLLER DİZİNİ ….………….…………………………...………………...…… viii RESİMLER DİZİNİ ….………….…………………………...………………..…… ix TABLOLAR DİZİNİ ….………….…………………………...……………………. x ÖZET ……………………………………………………………………………..… xii ABSTRACT ………………………………………………………………….…….. xiv 1. GİRİŞ …………………….…………………...……………………….….…..….. 1 1.1. Problemin Tanımı ve Önemi …………………………………….….…………. 1 1.2. Araştırmanın Amacı …………………………………………..………….…….. 3 1.3. Araştırmanın Hipotezleri ……………….………………………..…………….. 4 2. GENEL BİLGİLER ……………………..…………………………………....….. 5 2.1. Kaygı ………………………………………….………………………………... 5 2.1.1. Postpartum Kaygı .……….….…… …………………………………………. 6 2.1.2. Postpartum Kaygının Dünya’da ve Ülkemizde Görülme Sıklığı ……………. 7 2.1.3. Postpartum Kaygı ile İlişkili Faktörler…………………………….…….…… 8 2.1.4. Postpartum Kaygı Belirtileri ………………………….….………….............. 8 2.1.5. Postpartum Kaygının Anne ve Bebek Üzerine Etkileri………………………. 9 2.1.6. Postpartum Kaygıda Hemşirelik Bakımı …………..……………………….. 9 2.2. Öz Güven Kavramı…………… …………………………………………...….. 10 2.2.1. Annelerde Öz Güven ………………………….……………………………... 10 iv 2.2.2. Annelik Öz Güvenini Etkileyen Faktörler……………………………………. 2.2.3. Annelerde Öz Güvenin Arttırılmasında Hemşirenin Rolü……………………. 13 2.3. Hemşirelik Uygulamalarında Teknolojinin Kullanımı…………………………. 14 2.3.1. Anne ve Bebek Sağlığı ile İlgili Telehemşirelik Uygulamalarının Kullanıldığı Araştırmalar…………………………………………………………………………… 15 3. GEREÇ VE YÖNTEM ……...…………………………………….…..…………. 18 3.1. Gereç ………………………………………………………….....…...……….... 18 3.1.1. Araştırmanın Tipi……………………………..……………..….........….……. 18 3.1.2. Araştırmanın Yapıldığı Zaman……………..………………..…..….……….. 18 3.1.3. Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Özellikleri..……………………….………….. 18 3.1.4. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi…………………………………………… 19 3.1.5. Araştırmaya Dahil Edilme ve Dışlanma Kriterleri……………………………. 20 3.1.5.1. Araştırmaya Dahil Edilme Kriterleri……………………………………….. 20 3.1.5.2. Araştırmadan Dışlanma Kriterleri………………………………………….. 20 3.1.5.3. Araştırmadan Çıkarılma Kriterleri………………………………………….. 21 3.1.6. Veri Toplama Araçları………………………………………………………… 22 3.1.6.1. Gebeyi Tanıtıcı Form……………………………………………………….. 22 3.1.6.2. Bebek Bilgi Formu …………………………………………………………. 23 3.1.6.3. Pharis Öz-Güven Ölçeği……………………………………………………. 23 3.1.6.4. Beck Anksiyete Ölçeği……………………………………………………… 24 3.2. Yöntem …………………………………………………………………………. 24 3.2.1. Araştırmanın Uygulanması………………………………………………….. 24 3.2.2. Ön Uygulama ………...…………...……………..…………...………............ 26 3.2.3. Verilerin Toplanması…………………………………...….…………………. 26 3.2.4. Eğitim İçeriği……………..……….………………………………………….. 27 3.2.5. Uygulamanın Akış Şeması……………………………………………………. 28 12 v 3.2.6. Araştırmanın Bağımlı ve Bağımsız Değişkenleri……………………………... 30 3.2.7. Araştırmanın Etik Yönü………………………………………………………. 30 3.2.8. Verilerin Değerlendirilmesi…………………………………………………… 30 3.2.9. Araştırmanın Sınırlılıkları…………………………………………………….. 31 4. BULGULAR ………………………………………………………………….….. 32 4.1. Katılımcıların Tanıtıcı Bilgilerine İlişkin Bulgular…………………….………. 32 4.2. Annelerin Kaygı Puanları ile İlgili Bulgular……………………….….……….. 35 4.3. Annelerin Öz Güven Puanları ile İlgili Bulgular….…………….……...………. 37 4.4. Eğitim Durumu, Gelir Durumu ve Yaş Değişkenlerine Göre Ölçek Puanlarının Karşılaştırılması ………………….………………………………….…….………….. 39 4.5. Pharis Özgüven Ölçek Puanları ile Beck Anksiyete Ölçek Puanları Arasındaki Korelasyon Analizi…………………………………………………………………… 41 5. TARTIŞMA …………...……….…………………...……...….……………....…. 42 5.1. Annelerin Kaygı ile İlgili Sonuçlarının Tartışılması…………………………… 42 5.2. Annelerin Öz Güven ile İlgili Sonuçlarının Tartışılması……………………….. 45 6. SONUÇ VE ÖNERİLER ……………………………..…………..………….…... 49 6.1. Sonuç……………………………………………………………………………. 49 6.2. Öneriler…………………………………………………………………………. 49 6.2.1. Klinisyenlere Yönelik Öneriler……………………………………………….. 49 6.2.2. Araştırmacılara Yönelik Öneriler…………………………………………….. 50 KAYNAKLAR ..………………………………...……...……………………….….. 51 EKLER ……………………………………………………………………………... 65 Ek 1 Gebeyi Tanıtıcı Form………………………………..….………………….…. 65 Ek 2 Bebek Bilgi Formu ……………..……………..……………...……….……….. 67 Ek 3 Pharis Öz-Güven Ölçeği………………………………………………………. 68 Ek 4 Beck Anksiyete Ölçeği………………………………………………………… 69 vi Ek 5 Etik Kurul İzni………………………………………………………………… 71 Ek 6 Kurum İzni……………………………………………………………………. 72 Ek 7 Ölçek İzin Yazıları 73 BİLİMSEL ETİK BEYANI ………………………………………………………… 74 ÖZ GEÇMİŞ …………………………………………...…………………………… 7