Development of an educational research software with advisory role in the clinico-biochemical evaluation of hyponatremia

Background: Τhe diagnosis of hyponatremia is not always easy due to the diversity of underlying disease states associated with the condition.Objectives: The aim of the present study was to develop a novel, free, simple stand alone educational research software (ERS) to assist students of medicine and healthcare sciences in understanding the diagnostic evaluation of hyponatremia. Μaterials and methods: The software was designed using: a) Microsoft Windows as operating system, b) C# .NET (4.0) as software component (plug-in), and c) C# (C Sharp) as (object-oriented) programming language. It can be distributed on Compact Disk (CD) and be run on any Personal Computer (PC) on Windows.Results and discussion: The developed software-which we have called DHS (Delimaris Hyponatriemia Software) v.1.0- doesn’t demand special skills and expertise in computers. When the user logs into the system, a default page becomes visible with data in Greek language. Its instructional advantages (reasoning for usage) include mobilizing the user’s interest, encouraging remembrance of the necessary teaching material, supporting training guidance and evaluation, practice over the timetabled program, and skill estimation.Conclusions: The free (ERS) could be a advantageous training tool in medical and healthcare education. Prospective work should center on additional assessment of its accuracy, its practicality on the teaching procedure and its approval by the healthcare students or professionals

Τα όρια στη θεραπεία απεξάρτησης

Εισαγωγή: Τα όρια ενός ατόμου του επιτρέπουν να διαφυλάττει την ακεραιότητά του, να παίρνει την ευθύνη του εαυτού του και να έχει τον έλεγχο της ζωής του προστατεύοντάς το από την παραβίαση των άλλων. Σκοπός: Η συγκεκριμένη μελέτη επιχειρεί να περιγράψει την προσπάθεια θεραπευτών απεξάρτησης να υποστηρίξουν μέλη οικογενειών που αντιμετωπίζουν προβλήματα σχετιζόμενα με τη χρήση αλκοόλ/ψυχοδραστικών ουσιών στην εφαρμογή ορίων. Μεθοδολογία: Έγιναν συνεντεύξεις εστιασμένης συζήτησης με θεραπευτές απεξάρτησης και συλλέχθηκαν 42 βινιέτες συνεργασίας με οικογένειες. Για την κωδικοποίηση χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα Αtlas-t. Αποτελέσματα: Η εφαρμογή ορίων αποτελεί μια συχνή παρέμβαση με επιβαρυμένα μέλη οικογενειών, η οποία σχετίζεται τόσο με την κινητοποίηση όσο και με την προσπάθεια αυτονόμησης του μέλους που αντιμετωπίζει προβλήματα σχετιζόμενα με τη χρήση ουσιών. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί το να ηρεμήσει το οικογενειακό σύστημα και να αποκλιμακωθεί ο κύκλος χρήσης-συγκρούσεων. Συμπεριφορές που οδηγούν σε άσκοπες συγκρούσεις ή αποξένωση αποφεύγονται, ενώ συμπεριφορές που συσφίγγουν τις οικογενειακές σχέσεις ενισχύονται. Συμπεράσματα: Η επεξεργασία των αρνητικών συναισθημάτων των μελών της οικογένειας διασφαλίζει ότι τα όρια ενθαρρύνουν την αλλαγή, αποφεύγοντας τον έλεγχο και την ενοχοποίηση του ατόμου που αντιμετωπίζει προβλήματα εξάρτησης. Η εφαρμογή των ορίων είναι ιδιαίτερα δύσκολη όταν στο ιστορικό της οικογένειας υπάρχει κακοποίηση, αλκοολισμός και άλλα προβλήματα συνδεόμενα με βαρύ φορτίο ενοχών για το παρελθόν

Quality of life in patients with colostomy and the effects in everyday life

Εισαγωγή: Η δημιουργία κολοστομίας αποτελεί χειρουργική επιλογή για διάφορες παθήσεις. Μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις επιβάλλουν τη δημιουργία κολοστομίας είτε μόνιμης, είτε προσωρινής, είτε προστατευτικής. Η κολοστομία δημιουργεί ποικίλες ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις στους πάσχοντες, οι οποίοι βιώνουν αισθήματα θυμού, άγχους και φόβου και μειώνουν την ποιότητα ζωής τους. Σκοπός: Ο σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση της ποιότητας ζωής των ασθενών με κολοστομία. Επιμέρους στόχοι ήταν να προσδιορισθούν οι παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών αυτών. Υλικό και μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση, σχετική με το θέμα χρησιμοποιώντας τις βάσεις δεδομένων Google Scholar, Scopus, Science Direct και PubMed, για το διάστημα 2008-2018. Χρησιμοποιήθηκαν, με διάφορους συνδυασμούς και συνδέσμους, οι λέξεις-κλειδιά, «colostomy» και «Quality of life» και τέθηκαν κριτήρια εισόδου στη μελέτη. Αποτελέσματα: Όπως παρουσιάζεται από τις περισσότερες έρευνες, οι ασθενείς με κολοστομία δυσκολεύονται να ζήσουν άνετα και να ενταχθούν στην κοινωνία καθώς το πρόβλημά τους, τους επηρεάζει άμεσα. Η ύπαρξη κολοστομίας σχετίστηκε με διάφορες κοινωνικές, συναισθηματικές, σωματικές, σεξουαλικές και λειτουργικές διαταραχές και διάφορους παράγοντες μείωσης της ποιότητας ζωής τους. Συμπεράσματα: Είναι σημαντικό να λαμβάνονται μέτρα για την επίδραση της κολοστομίας στην ψυχοκοινωνική κατάσταση του ασθενή και να παρέχεται υποστήριξη προεγχειρητικά και μετεγχειρητικά. Οι νοσηλευτές είναι αυτοί που παρέχουν συμβουλές και εκπαιδεύουν τους ασθενείς και την οικογένειά του για τη διαχείριση της κολοστομίας με σκοπό την προαγωγή της αυτοφροντίδας τους, η οποία θα συμβάλει και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.Introduction: Creating colostomy is a surgical option for various diseases. The colostomy is creates a variety of psychosocial effects on patients who are experiencing feelings of anger, anxiety and fear, decreasing their Quality of Life (QoL). Aim: The aim of the study is to investigate the Quality of Life of patients with colostomy. Specific objectives are to identify the factors affecting the quality of life of these patients Methodology: A systematic review was conducted, using the databases Google Scholar, Scopus, Science Direct και PubMed and covering the 2008-2018 period. The keywords «colostomy» and «Quality of life» and selection/ exclusion criteria were used to identify the appropriate articles/ studies for the review. Results: As shown by most studies, patients with colostomy struggle to live comfortably and to integrate into society as their problem affects them directly. Patients with colostomy face various social, emotional, physical, sexual and operating complications, reducing their QoL. Conclusions: It is important to take measures for the effect of colostomy on the patient psychosocial condition and provide support preoperative and postoperative. Nurses are the ones who advise and educate patients and their families to manage the colostomy, promoting the independence of patients and improving their quality of life

Η εφαρμογή του NAVA σε παιδιατρικούς ασθενείς

Εισαγωγή: Η υπoβoήθηση τoυ αερισμoύ πρoσαρμoζόμενη στη νευρική αναπνευστική ώση (Neurally Adjusted Ventilatory Assist – NAVA) είναι ένας νέος τρόπος αερισμού που χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια στις παιδιατρικές μονάδες και παρέχει μια πίεση ανάλογη προς την ηλεκτρική δραστηριότητα του διαφράγματος (EAdi) και είναι εξαρτώμενη από τη νευρογενή παραγωγή της κεντρικής αναπνευστικής εντολής του ασθενούς. Σκοπός: Η εκτίμηση της εφαρμογής του NAVA σε παιδιατρικούς ασθενείς που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ Παίδων και η ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας σχετικά με αυτό και την επίδραση του NAVA σε αναπνευστικές και αιμοδυναμικές παραμέτρους, καθώς και στην έκβαση των ασθενών. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση της διεθνούς βιβλιογραφίας, για μελέτες δημοσιευμένες μέχρι τον Αύγουστο του 2019, στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων PUBMED με τις ακόλουθες λέξεις-κλειδιά: «Neurally Adjusted Ventilator Assist» «ventilation», «Paediatric Intensive Care Unit», «Child» και «Infant». Στην ανασκόπηση συμπεριλήφθηκαν πρωτογενείς μελέτες που ήταν γραμμένες στην αγγλική γλώσσα και αφορούσαν στην εφαρμογή του NAVA σε παιδιά που νοσηλεύονταν σε ΜΕΘ Παίδων. Αποτελέσματα: Η αρχική αναζήτηση κατέληξε σε 58 άρθρα. Από τα άρθρα αυτά, μετά την εφαρμογή των κριτηρίων αναζήτησης, την ανάγνωση των τίτλων, της περίληψης και ολόκληρου του κειμένου συμπεριλήφθησαν στην ανασκόπηση τα 11. Η εφαρμογή του NAVA σε βρέφη και παιδιά σε ΜΕΘ Παίδων σχετίστηκε με σημαντική βελτίωση του συγχρονισμού ασθενή – αναπνευστήρα, μείωση των μέγιστων και μέσων πιέσεων των αεραγωγών, μείωση της συγκέντρωσης του εισπνεόμενου οξυγόνου και αύξηση της συστολικής αρτηριακής πίεσης σε σχέση με την εφαρμογή συμβατικών μεθόδων αερισμού. Επίσης, σε μία μελέτη βρέθηκε ότι η ποσότητα της καταστολής ήταν σημαντικά χαμηλότερη κατά την εφαρμογή NAVA σε ασθενείς που δε νοσηλεύονταν για χειρουργικό πρόβλημα. Επίσης, ο NAVA σχετίστηκε με σημαντικά χαμηλότερη βαθμολογία της κλίμακας COFMORT. Συμπεράσματα: Ο αερισμός των ασθενών στις παιδιατρικές ΜΕΘ με την εφαρμογή του NAVA φαίνεται να είναι ασφαλής, με καλή ανοχή και βελτιώνει το συγχρονισμό ασθενή – αναπνευστήρα. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να διεξαχθούν τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες με μεγαλύτερο δείγμα ασθενών, για την επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων

Electronic cigarette and cardiovascular diseases

Το κάπνισμα είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει εμφανίσει δραματική αύξηση της χρήσης του σε Ευρώπη και Αμερική και ενώ αρχικά χρησιμοποιήθηκε σαν μια πρόταση για τη διακοπή του καπνίσματος, σήμερα ο ρόλος του αυτός αμφισβητείται. Ο καπνός που παράγεται από το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν περιέχει τα προϊόντα της καύσης που παράγονται στο παραδοσιακό τσιγάρο και με την έννοια αυτή έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ερευνητές πιο ασφαλές. Η λήψη νικοτίνης μέσω του ηλεκτρονικού τσιγάρου δημιούργησε αρχικά τις προσδοκίες ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο θα μπορούσε να αποτελέσει μια επιλογή για την ελάττωση ή τη διακοπή του καπνίσματος, αντίστοιχη με τις θεραπείες με υποκατάστατα νικοτίνης. Ιδιαίτερα στους καπνιστές που επιθυμούν τη διακοπή του καπνίσματος, το ηλεκτρονικό τσιγάρο θα μπορούσε να βοηθήσει στους έξι μήνες τη διακοπή του καπνίσματος, ωστόσο δεν υπάρχουν μελέτες στη βιβλιογραφία που να συγκρίνουν την αποτελεσματικότητα της χρήσης του σε σχέση με άλλες θεραπείες για τη διακοπή του καπνίσματος και επομένως η εξαγωγή συμπερασμάτων στο γενικό πληθυσμό είναι επισφαλής. Η διακοπή του καπνίσματος αποτελεί βασικό στόχο τόσο στην πρωτογενή όσο και στη δευτερογενή πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων και ο νοσηλευτής αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο αυτής της προσπάθειας. Μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά και ο σχεδιασμός νέων τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών αναμένεται να δώσουν απαντήσεις σχετικά με τους ενδεχόμενους κινδύνους από τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου, αλλά και τη βοήθεια που μπορεί να προσφέρει η χρήση του στη διακοπή του καπνίσματος.Smoking is a major risk factor for cardiovascular disease. The e-cigarette has seen a dramatic increase in its use in Europe and America, and while it was originally used as a smoking cessation proposal, its role is now being challenged. The smoke produced by the electronic cigarette does not contain the combustion products produced in the traditional cigarette and thus has been characterized by many researchers as safer. Taking nicotine through the e-cigarette initially raised expectations that the e-cigarette could be an alternative option for reducing or quitting smoking, similar to nicotine replacement therapy. Especially, in smokers who want to quit smoking, the e-cigarette could help to quit smoking at six months, however, there are no studies that compare the effectiveness of its use with other treatments for smoking cessation and therefore drawing conclusions to general population is precarious. Smoking cessation is a key goal in both primary and secondary prevention of cardiovascular disease and the nurse is the cornerstone of this effort. Ongoing studies, as well as the design of new randomized control trials, are expected to provide answers about the potential risks of e-cigarette use, as well as the role its use in smoking cessation

Η επίδραση του COVID-19 στους κοινωνικο-οικονομικούς καθοριστές υγείας και ο ανισοτικός κοινωνικός αντίκτυπος

Ο ιός COVID-19 εξαπλώθηκε ταχέως στη διεθνή κοινότητα ως μολυσματική μεταδιδόμενη νόσος και διαβαθμίστηκε από τον ΠΟΥ ως πανδημία στις 13 Μαρτίου 2020. Ο επιπολασμός του σε συνθήκες συγχρωτισμού και συνωστισμού αποτέλεσε πύλη μετάδοσης ιδίως των χαμηλών κοινωνικοοικονομικών τάξεων και επιβοήθησε δυσμενώς τα χρόνια νοσήματα, λόγω της συνοσηρότητας, μετακυλώντας αυξητικά τους δείκτες της νοσηρότητας και θνησιμότητας του πληθυσμού. Η αντιμετώπιση του COVID-19 πραγματώθηκε κυρίως με ανάλογη κατασταλτική πρακτική του Μεσαίωνα. Επανήλθε το μέτρο της καραντίνας (lock dοwn) η οποία μετουσιώνεται με περιορισμό και απομόνωση του ατόμου. Η εφαρμογή βέβαια της κοινωνικής αποστασιοποίησης διατάραξε την ευεξία και ανέδυσε έντονα φαινόμενα ψυχολογικής προσέγγισης (π.χ. κατάθλιψη, άγχος) από τη διατάραξη των κοινωνικών σχέσεων καθώς και γιγάντωση της ενδοοικογενειακής βίας με αδιευκρίνιστες μελλοντικές συνέπειες στο θεσμό και στα άτομα. Η παγκόσμια κοινότητα δέχθηκε πληροφοριακές υπερβολές ακραίων περιπτώσεων της νόσου από μέσα μαζικής ενημέρωσης, δημιουργώντας συγκρουσιακό ενδοατομικό πεδίο, μεταξύ αναγκαίας υγειονομικής φροντίδας-περίθαλψης και υπερευαίσθητης φοβικής τάσης από ενδεχόμενη μόλυνση και συμπτωματολογία. Η επιτυχία αντιμετώπισης της απειλής των επιπτώσεων του COVID-19 θα πρέπει να επικεντρωθεί σε λελογισμένη πληροφόρηση έγκριτων και εγνωσμένου κύρους φορέων και οργανισμών με παράλληλη βελτίωση και συγκράτηση των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων από εξατομικευμένες πολιτικές που συντελούν στην άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων

Physician Burnοut Syndrome: An indirect indicatοr abοut the Health System perfοrmance

Το σύνδρομο εξουθένωσης στους γιατρούς αποτελεί έναν πρώιμο δείκτη αναφορικά με τη δυσλειτουργία του συστήματος υγείας, ο οποίος είναι επίσης ιδιαίτερα χρήσιμος για τους φορείς που είναι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων. Με την παρακολούθηση της εξουθένωσης των ιατρών, οι διάφορες απειλές-κίνδυνοι μπορούν να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, προτού διαταραχθεί η περίθαλψη των ασθενών. Το σύνδρομο εξουθένωσης αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα που αφορά το χώρο εργασίας των ιατρών, με την έκθεση σε πολλές ώρες κλινικής εργασίας να καταδεικνύει μια δοσο-εξαρτώμενη επίδραση με την εξουθένωση, υποδηλώνοντας έτσι την αιτία και το αποτέλεσμα. Η εξάντληση αποτελεί και τον παράγοντα που συνδέεται στενότερα με τις αποφάσεις των ιατρών αναφορικά με την απόσυρσή τους από την κλινική πρακτική, είτε φυσικά-σωματικά είτε ψυχολογικά, με δυσμενείς επιπτώσεις στην πρόσβαση, τη συνέχεια της περίθαλψης, την ικανοποίηση των ασθενών, την παραγωγικότητα και το κόστος. Η πρόληψη τέτοιων καταστάσεων μέσω της εισαγωγής «ανιχνευτών-δεικτών» εξουθένωσης στο χώρο της υγείας είναι υψίστης σημασίας. Οι ανιχνευτές-δείκτες εξουθένωσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση του χώρου εργασίας και την αποκάλυψη των δημιουργών-ιθυνόντων του φαινομένου της εξουθένωσης.Physicians’ Burnout Syndrome is an early indicator about the health system malfunction and it may be a useful tool for the decision makers in health sector. By monitoring physicians’ burnout, the various threats-risks can be identified and dealt with in a cost-effective manner before patient’s care be disturbed. Burnout syndrome is an important issue in doctors’ workplace and the exposure to long hours of clinical work demonstrates a dose-dependent effect with exhaustion, thus indicating the cause and effect. Burnout Syndrome is also the factor most closely associated with physicians' decisions about their withdrawal from clinical practice, either physically or psychologically, with adverse effects on access, continuity of care, patient satisfaction, productivity as well as the cost. Preventing such situations through the introduction of burnout "detectors" in the field of health is of paramount importance. Burnout "detectors" can be used to evaluate doctors’ workplace and reveal the issues/causes responsible for the Burnout Syndrome phenomenon

Συναίσθημα στο χώρο εργασίας και ρύθμιση συναισθήματος στις διεπιστημονικές ομάδες των ΚΕΔΔΥ. Ο διαμεσολαβητικός ρόλος της Συναισθηματικής Νοημοσύνης

Εισαγωγή: Η μελέτη του συναισθήματος στο χώρο εργασίας συνιστά ένα νέο πεδίο έρευνας, το οποίο προσδιορίζεται, κυρίως, από τη θεωρία της Συναισθηματικής Νοημοσύνης (ΣΝ) και αυτή της ρύθμισης του συναισθήματος. Η διαχείριση συναισθημάτων στο χώρο εργασίας είναι κρίσιμη, ιδιαίτερα σε περιβάλλοντα όπου απαιτείται ομαδική και διεπιστημονική συνεργασία, όπως στα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΔΥ). Σκοπός: Η παρούσα μελέτη διερευνά τη σχέση ανάμεσα στη ρύθμιση των συναισθημάτων, τη ΣΝ και το συναίσθημα στο χώρο εργασίας. Υλικό και μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε ποσοτική συγχρονική μελέτη σε 197 εργαζόμενους (153, 77,7% ήταν γυναίκες), μέσης ηλικίας 39,5 ετών, σε 34 ΚΕΔΔΥ της επικράτειας. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν έντυπα ανώνυμα ερωτηματολόγια, ειδικότερα κλίμακες Συναισθημάτων στην Εργασία, Συναισθηματικής Νοημοσύνης και Ρύθμισης Συναισθήματος που συμπληρώθηκαν εθελοντικά από τους εργαζόμενους. Διενεργήθηκαν έλεγχοι διμεταβλητής συσχέτισης (Pearson’s r), χρησιμοποιήθηκε το t κριτήριο για σύγκριση ανεξάρτητων δειγμάτων και δημιουργήθηκαν δύο μοντέλα δομικών εξισώσεων. Αποτελέσματα: Το θετικό συναίσθημα στο χώρο εργασίας συσχετίστηκε θετικά με τη στρατηγική της γνωστικής επανεκτίμησης και την ΣΝ. Το αρνητικό συναίσθημα συσχετίστηκε θετικά με την συναισθηματική καταστολή και αρνητικά με την ΣΝ. Η ΣΝ προέκυψε να διαμεσολαβεί πλήρως τη σχέση ανάμεσα στη γνωστική επανεκτίμηση και το θετικό συναίσθημα. Οι κοινωνικο-δημογραφικοί δείκτες δεν συσχετίστηκαν με τις διαστάσεις του συναισθήματος (θετικό και αρνητικό). Συμπεράσματα: Η γνωστική επανεκτίμηση αποτελεί προσαρμοστική στρατηγική ρύθμισης συναισθήματος στο χώρο εργασίας. Αναδεικνύεται η ανάγκη να δημιουργηθούν προγράμματα προαγωγής συναισθηματικών δεξιοτήτων στο εργασιακό περιβάλλον, με στόχο την βελτίωση της ικανοποίησης από την εργασία και την ενίσχυση των υπαλλήλων να διαχειρίζονται συγκρούσεις και δυσκολίες στο εργασιακό πλαίσιο

Γνώσεις, πεποιθήσεις και πρακτικές των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τη λοίμωξη COVID-19: Μια συστηματική ανασκόπηση

Εισαγωγή: Η λοίμωξη (COVID-19) από το νέο κορωνοϊό (SARS-CoV-2) είναι ένα επείγων πρόβλημα δημόσιας υγείας. Η μη ορθή κατανόηση της COVID-19 από τους επαγγελματίες υγείας μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερημένη έναρξη της θεραπείας και ταχεία διασπορά της λοίμωξης. Σκοπός: Η διερεύνηση των γνώσεων, των πεποιθήσεων και των πρακτικών των επαγγελματιών υγείας αναφορικά με τη λοίμωξη COVID-19. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων «PubMed» με τις λέξεις-κλειδιά: «knowledge», «attitude», «practice», «COVID19», «”healthcare workers”» και «HCW», ενώ η αναζήτηση των λέξεων-κλειδιών έγινε στην περίληψη και στο τίτλο των άρθρων. Κριτήρια αποκλεισμού αποτέλεσαν η γλώσσα, εκτός της αγγλικής και της ελληνικής, να είναι μελέτες περίπτωσης, άρθρα σύνταξης, ανασκοπήσεις και γράμματα προς τον εκδότη και να έχουν γίνει πάνω σε ζώα. Ως χρονικοί περιορισμοί τέθηκαν τα άρθρα να έχουν δημοσιευτεί από τις 01/01/2020 έως τις 30/06/2020. Αποτελέσματα: Από τα δημοσιευμένα άρθρα, 5 πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης. Όσον αφορά το ποσοστό ορθών γνώσεων των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τη COVID-19, αυτό κυμάνθηκε από 62,6% έως 89%. Αναφορικά με το ποσοστό των καλών πρακτικές και των θετικών πεποιθήσεων ως προς τη λοίμωξη COVID-19, κυμάνθηκε από 74% έως 89,7% και 21% έως 88,5%, αντίστοιχα. Οι παράγοντες που επηρεάζουν θετικά στατιστικά σημαντικά το ποσοστό των τριών αυτών συνιστωσών είναι η ηλικία άνω των 40 ετών, το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο, το ιατρικό επάγγελμα και τα περισσότερα έτη προϋπηρεσίας. Συμπεράσματα: Η συνεχιζόμενη επαγγελματική εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας είναι απαραίτητη για τη βελτίωση του επιπέδου γνώσεων, την αποτροπή των αρνητικών πεποιθήσεων και τη προαγωγή των προληπτικών και των θεραπευτικών πρακτικών