The role of a graphing calculator in developing creative attitudes of students while teaching and learning mathematics

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Matematyczno-Fizyczno-Techniczny. Rozprawa doktorska napisana w Instytucie Matematyki pod kierunkiem prof. dr hab. Henryka Kąkola.Wykształcenie matematyczne spełnia ogromną rolę w wychowaniu wszechstronnie rozwiniętego człowieka i jest ważnym czynnikiem kształtowania jego twórczej osobowości. Zaobserwowawszy, że obecnie ożywił się proces poszukiwania i upowszechniania metod pracy, które umożliwiłyby uczniowi aktywne uczenie się, oraz że ważnym czynnikiem kształtującym stosunek do przedmiotu jest zaciekawienie ucznia pobudzające go do twórczej pracy, podjąłem próbę zbadania roli stosowania kalkulatora graficznego w trakcie nauczania i uczenia się matematyki. W rozprawie przedstawiłem i opisałem przeprowadzone badania longituidalne dotyczące roli ciągłego stosowania kalkulatora graficznego, jako jednego z elementów technologii informacyjnej, w rozwiązywaniu zadań matematycznych i jego wpływu na zmianę postaw uczniów w trakcie nauczania i uczenia się matematyki we wszystkich komponentach postawy. Sformułowane na ich podstawie wnioski oraz wyniki egzaminu maturalnego badanej grupy potwierdzają pozytywną rolę takiego stosowania kalkulatora graficznego. Pokazują, że pozwala to w niektórych typach zadań uzyskać wyższe efekty kształcenia od pozostałych grup oraz wyrównać szanse na egzaminie. Badania te dowodzą, że uczniowie chętnie pracują na zajęciach i poza lekcjami z tym narzędziem, oraz że taka forma pracy jest dla nich atrakcyjna. Kalkulator graficzny wyzwala u uczniów pomysłowość, zainteresowanie problemem, prowokuje i motywuje do wytrwałej pracy, potrafi zaktywizować i zachęcić do powrotu do porzuconego problemu, dając ogromną radość i widoczną satysfakcję ze znalezienia prawidłowego rozwiązania.Mathematical education plays a huge role in the education of a universally developed man and is an important factor in shaping his creative personality. Observing that the process of searching for and disseminating methods of work that would enable the student to actively learn, and that an important factor shaping the attitude towards the subject is the curiosity of the student stimulating him to creative work, I have attempted to investigate the role of using a graphing calculator during teaching and learning mathematics. In the dissertation, I presented and described longituid studies on the role of continuous use of a graphing calculator as one of the elements of information technology in solving mathematical problems and its impact on changing attitudes of students during teaching and learning mathematics in all post components. The conclusions drawn on their basis and the results of the matriculation examination of the examined group confirm the positive role of such a graphing calculator application. They show that it allows in some types of tasks to get higher learning outcomes from other groups and even equalize the chances at the exam. These studies prove that students are eager to work in and outside of lessons with this tool, and that this form of work is attractive to them. The Graphing calculator triggers students' ingenuity, interest in the problem, provokes and motivates for persistent work, can activate and encourage returning to the abandoned problem, giving great joy and visible satisfaction from finding the right solution

Relations between Poles and Ukrainians in the 1917-1945 period

Tematem pracy są stosunki polsko-ukraińskie w latach 1917-1945. Kompleksowa analiza bazuje na ukraińskich danych naukowych i literaturze naukowej. Artykuł analizuje główne wydarzenia z tego okresu: wojnę ukraińsko-polską, wojnę sowiecko-polską, kwestię języka ukraińskiego, represje, kwestie religijne, okupację przez władze sowieckie, powstanie, przesiedlenie. Celem pracy jest próba obiektywnego spojrzenia na wydarzenia tamtych czasów.The main focus of the paperis the Polish-Ukrainian relations of the 1917-1945 period. The analysis is based on Ukrainian academic data and literature. The article analyzes the main events of the period: the Ukrainian-Polish war, the Soviet-Polish war, the question of the Ukrainian language, repressions, religious issues, occupation by the Soviet authorities, insurrection, resettlement. The purpose of the paper is an attempt to look objectively at the events of those times

Tadeusz Żenczykowski (1907-1997). In Poland and abroad

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Humanistyczny. Instytut Historii i Archiwistyki. Praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Mariusza Wołosa.Przedmiotem rozprawy doktorskiej jest biografia Tadeusza Żenczykowskiego - prawnika, żołnierza Armii Krajowej, historyka, publicysty, działacza emigracyjnego. Działalność jednego z czołowych żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego nie doczekała się do tej pory szerszego opracowania. Warto zaznaczyć, że dysertacja doktorska jest pierwszą próbą napisania kompletnej biografii Tadeusza Żenczykowskiego. W latach dziewięćdziesiątych planował on napisać autobiografię, te plany pokrzyżowały jednak coraz większe problemy zdrowotne. Należy zaznaczyć, że Żenczykowski był jednym z najbardziej zwalczanych przez propagandę komunistyczną działaczy Radia Wolna Europa. Również z racji działalności antysowieckiej w okresie okupacyjnym jego nazwisko było nagminnie pomijane w powojennych publikacjach o Armii Krajowej. Bardzo często przedstawiano tę aktywność w zniekształconej formie, bądź celowo umniejszano zasługi. Intencją Autorki jest odmitologizowanie sylwetki Żenczykowskiego poprzez skonfrontowanie kłamstw propagandy komunistycznej z faktami historycznymi. Głównymi tezami badawczymi zawartymi w dysertacji doktorskiej jest zobrazowanie działalności Żenczykowskiego jako działacza propagandowego, polityka, emigranta walczącego w obronie prawdy historycznej oraz publicysty.This doctoral dissertation has a biographical character. It tells about political and military Tadeusz Żenczykowski's activitity during his life. This is a biography of a man who is identified by many people as an emigrant. That's why the author decided to divide her doctoral dissertation into two parts. The first one includes a description of Zenczykowski's activity in the national field, including his activity during the pre-war and the war period. An important censorship in his life was in 1945. Threatened by the communist authorities, he was forced to leave Poland with his wife Daromiła. From that moment, Żenczykowski became a symbol of steadfastness in the fight against the system prevailing in Poland. The above dissertation is a biography of several eras. This is necessary to show the biographical trajectory. It is necessary too to show the specifics of the fate of people born at the beginning of the 20th century. The generation, whose young years fell during the period of rebuilding the Polish state after many years of captivity. Their youth was subjected to a hard test during the Second World War and the Polish People's Republic. This doctoral dissertation is the first attempt to write a complete biography of Tadeusz Żenczykowski. In the nineties, he planned to write an autobiography. These plans have thwarted his growing health problems. The author realizes that she has failed to reach all materials. She was forced to conduct a thorough selection of archival sources. It may be explained by the fact that some of the threads from Zenczykowski's life have been emphasized, while some of them have only been signaled

Współczesne uwarunkowania edukacji dla bezpieczeństwa

Współcześnie jesteśmy świadkami głębokiej i wielowymiarowej transformacji cyfrowej usług, produktów i modeli biznesowych, która w efekcie daje nową jakość życia, ale także potęguje istniejące lub tworząc nowe zagrożenia. Zmieniają się przez to zadania i możliwości edukacji dla bezpieczeństwa. Może ona korzystać ze sprawdzonych już koncepcji, realizowanych w przemyśle: poziomą i pionową integrację procesów i nowoczesne metody gromadzenia i analizy danych, by dostarczać spersonalizowane produkty szkoleniowe (spójne i interdyscyplinarne programy i kursy) decydujące o skuteczności kształcenia(szkolenia). Celem artykułu jest analiza zastosowania nowych rozwiązań w edukacji dla bezpieczeństwa z uwzględnieniem współczesnych uwarunkowań środowiska bezpieczeństwa. Autorka podjęła również próbę zdefiniowania sylwetki specjalisty w zakresie bezpieczeństwa, zadań, jakie przed nim stoją i umiejętności koniecznych do ich realizacji. Omówiła również przykładowe metody kształcenia (szkolenia) gwarantujące efektywność, czyli profesjonalnie wykształcone kadry/ wyszkolonych cywilów potrafiących reagować na zaistniałe zagrożenia używając odpowiednich do tego celu sił i środków.Nowadays, we witness the deep and multidimensional digital transformation of services, products and business models, which creates new quality of life but also strengthens existing threats or creates new ones. This results in changes in security education, its tasks and opportunities. It is possible to use already tested solutions offered by the business sector: vertical and horizontal integration of processes and new methods of data collection and analysis in order to deliver personalized training services (products) (coherent and interdisciplinary programs and courses) which determine effective teaching process. The aim of the paper is to provide the analysis of implementation of new solutions in security education considering also contemporary determinants of security environment. The author also attempts to define the profile of security specialist, their tasks and capabilities necessary to perform successfully and discusses the exemplary teaching (training) methods that could guarantee effectiveness, i.e. professionally educated staff/trained civilians who react to the threats using right means and capacity

The principle of subsidiarity. From idea to implementation

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Nauk Humanistycznych. Instytut Filozofii i Socjologii. Praca pisana pod kierunkiem Dr hab. Pawła Kłoczowskiego.Zasada subsydiarności nazywana jest także ideą pomocniczości. Zamienność stosowania tych terminów wynika najczęściej z aspektu ich używania a także odmienności języków nauki, i ich translacją. Subsydiarność pochodzi z łaciny subsidiare i oznacza wsparcie, pomoc. Szeroka literatura podaje, że termin subsydiarność dotyczy kwestii filozoficzno-moralnych, socjologicznych i polityczno-prawnych zarazem. Celem pracy jest badanie idei pomocniczości i jej realizacji. Idee bowiem chcą się realizować i po to powstają. W pracy zamierza się, w oparciu o wybrane wymierne fragmenty przestrzeni i realnych przesłanek, wskazać na punkty przejścia idei ze świata idei do świata struktur wymiernych. Hipoteza pracy brzmi, iż idea pomocniczości uzyskuje właśnie taką możliwość realizacji w strukturach społecznych, gospodarczych i politycznych. Metoda pracy to analiza prac. dokumentów i źródeł. Plan pracy to jej podział na dwie części. Cześć I to obraz wymiaru teoretycznego idei pomocniczości. Część II to przedstawienie obrazu wymiaru praktycznego tej idei. Część końcowa to podsumowanie i próba propozycji dalszych badań.The principle of subsidiarity is also called the idea of subsidiarity. Subsidiarity comes from Latin subsidiare and means support, help. Scientific literature states that the term subsidiarity concerns philosophical-moral, sociological and political- legal issues at the same time. The aim of the work is to study the idea of subsidiarity and its implementation. Ideas want to be realized and they are created for that. At this work we intend to led to the points of transition of ideas from the world of ideas going to the world of rational structures. The hypothesis of work is that the idea of subsidiarity acquires such an opportunity for implementation in social, economic and political structures. The method of work is the analysis of works, documents and sources. The work plan is its division into two parts. Part I is an image of the theoretical dimension of the idea of subsidiarity. Part II is a field of the practical dimension of this idea. The final part is a summary and an attempt to propose further research

Role of the media in the implementation of the Soviet and the Nazi regime in the city of Lviv in 1939-1941

Zaproponowany jest nowy przegląd koncepcji wydarzeń XX wieku ujętych przez pryzmat procesów politycznych i informacyjnych, którego celem jest pokazanie pełnego obrazu wydarzeń historycznych, które miały miejsce w Europie Środkowej i Wschodniej. W badaniach wydarzeń II wojny światowej, które miały miejsce w Galicji Wschodniej w latach 1939-1942, ujęto politykę rzecznictwa administracji okupacyjnej ZSRR i nazistowskich Niemiec. Analizie poddano wpływ gazet i czasopism traktowanych jako narzędzia propagandy na umysły mieszkańców Lwowa. Porównano dwa czasopisma, działające w różnych okresach II wojny światowej i w dwóch odmiennych systemach politycznych, które rządziły w latach 1939-1941 we Lwowie. Stwierdzono, że sposób tworzenia gazet i ich kolportowania oraz zestaw technik i metod oddziaływania na ludność w obu reżimach były podobne.In the paper a new concept of presenting the 20th century events of the twentieth century, as seen in the light of political and informational processes is put forward. The goal is to show a comprehensive picture of historical events that , occurred in Central and Eastern Europe. Analysing the events of World War the Second that took place in Eastern Galicia in the years 1939-1942, we have included information policy of the Soviet Union and the Nazi Germany on the occupied territories . The role of periodicals in setting of the Soviet and the Nazi regimes in Eastern Galicia is shown and the use of newspapers and magazines as a tool of propaganda and exerting influence on the minds of Lviv citizens is presented. Two periodicals in different periods of the Second World War are compared as examples of publishing strategies of the two totalitarian regimes in the city of Lviv in the years 1939-1941. The claim is that as far as the content of newspapers and its presentation to the reader are concerned, both of regimes hardly differed, since both administrations used similar advocacy techniques and methods of influence on the population

Localization of QTL regions associated with powdery mildew (Blumeria graminis) resistance/tolerance in triticale (xTriticosecale Wittm.)

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Geograficzno-Biologiczny. Instytut Biologii. Zakład Biologii Komórki i Genetyki. Praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Marii Wędzony przy udziale pomocniczym dr Gabrieli Gołębiowskiej-Pikania.Pszenżyto, syntetyczny mieszaniec uzyskany przez człowieka poprzez skrzyżowanie żyta i pszenicy, jest młodym gatunkiem o niestabilnym genomie, skomercjalizowanym pod koniec lat 60. XX wieku. Jest zbożem o wysokim znaczeniu gospodarczym, jednakże wraz ze wzrostem areału upraw tego zboża w Polsce jest coraz częściej infekowane przez patogen grzybowy Blumeria graminis (DC.) Speer, powodujący chorobę zwaną mączniakiem prawdziwym. Rozwój metod biologii molekularnej, a w szczególności technik bazujących na markerach molekularnych DNA, stał się narzędziem wykorzystywanym w nowoczesnej hodowli roślin do monitorowania introgresji i kumulacji pożądanych genów w materiałach hodowlanych, a same markery molekularne mogą być wykorzystane w procesie selekcji wspartej markerami molekularnymi (MAS). Głównym celem badań była lokalizacja rejonów QTL (ang. Quantitative Trait Loci) pszenżyta (xTriticosecale Wittm.) w oparciu o dane fenotypowe poziomu odporności badanych linii DH na mączniaka prawdziwego (Blumeria graminis (DC.) Speer) oraz wskazanie potencjalnych markerów alleli tej odporności. Dla dokładnej lokalizacji rejonów QTL skonstruowano wysoko wysyconą mapę genetyczną dla 168 linii DH populacji DH ‘Grenado’ x ‘Zorro’. Dodatkowo wykorzystano opisaną już mapę 89 linii DH populacji ‘Hewo’ x ‘Magnat’. Analizę rejonów QTL przeprowadzono metodą regresji liniowej (SMA) i złożonego mapowania interwałowego (CIM) wykorzystując program Windows QTLCartographer version 2.5. Obserwacje stopnia porażenia obu populacji mapujących przeprowadzono w warunkach polowych w trzech lokalizacjach należących do firmy DANKO - Choryń, Laski i Modzurów, w trzech sezonach wegetacyjnych - 2012/2013, 2013/2014 i 2014/2015. Ocenę stopnia porażenia wykonano w oparciu o 9-cio stopniową skalę, gdzie 9 oznacza roślinę całkowicie zdrową, a 1 całkowicie porażoną. Dane fenotypowe posłużyły do lokalizacji rejonów QTL związanych z odpornością / tolerancją pszenżyta na porażenie mączniakiem prawdziwym. W oparciu o genotypowanie populacji mapującej DH ‘Grenado’ x ‘Zorro’, złożonej z 168 linii, opracowano mapę genetyczną o całkowitej długości 7527,1 cM, składającą się z 1891 markerów (w tym 326 DArT, 1443 DArTseq i 122 SNP). W wyniku analizy QTL dla linii populacji DH ‘Grenado’ x ‘Zorro’ zidentyfikowano 40 rejonów QTL (11 QTL na chromosomach z grupy sprzężeń A, 15 dla grupy B i 14 dla grupy R), wyjaśniających 1,1 - 23,7% zmienności fenotypowej. Dla linii populacji DH ‘Hewo’ x ‘Magnat’ zidentyfikowano 25 rejony QTL (8 QTL na chromosomach z grupy sprzężeń A, 7 dla grupy B i 10 dla grupy R) wspólnych dla obserwacji z trzech lokalizacji i trzech sezonów wegetacyjnych, wyjaśniających 2,3 - 30,1% zmienności fenotypowej. W obrębie tych rejonów wytypowano 9 loci wspólnych dla obu populacji mapujących na chromosomach 1A, 5A, 1B, 3B, 4B, 3R i 5R, wyjaśniających 1,16 - 22,60% zmienności fenotypowej. W rejonach tych, z dużym prawdopodobieństwem wskazano obecność dotychczas opisanych i scharakteryzowanych genów odporności na mączniaka prawdziwego: Pm3a, Pm4b, Pm5, Pm6 i Pm41 pochodzących od pszenicy i Pm3 oraz Pm4 pochodzących od żyta. Dodatkowo wytypowano 57 markerów molekularnych, które po dokładnej ich weryfikacji mogą zostać wykorzystane w selekcji materiałów hodowlanych pszenżyta pod kątem odporności na porażenie mączniakiem prawdziwym.Triticale, a synthetic hybrid obtained by a man by a crossing between rye and wheat, is a young species with unstable genome, commercialized in the late 60s. It is a cereal of high economic importance however, with the increase of cultivation this cereal in Poland its increasingly infested by a fungal pathogen Blumeria graminis (DC.) Speer caused powdery mildew disease. The development of molecular biology methods, in particular techniques based on molecular markers of DNA, has become a tool used in modern plant breeding to monitor the introgression and accumulation of desired genes in breeding materials and also molecular markers can be used in the selection process assisted by a molecular markers (MAS). The main aim of this study was to localize QTL (Quantitative Trait Loci) regions of triticale (xTriticosecale Wittm.) based on phenotypic data, associated with powdery mildew (Blumeria graminis (DC.) Speer) and indication of potential allele markers of this resistance. To localize QTL, high-density genetic map was constructed for 168 DH lines of population ‘Grenado’ x ‘Zorro’. Additionally, the previously described genetic map of 89 DH lines of population ‘Hewo’ x ‘Magnat’ has been used. QTLs for evaluated traits were identified by a single-marker analysis (SMA) and composite interval mapping (CIM) using Windows QTLCartographer version 2.5 software. Observations of the degree of infection for both mapping populations were conducted in field conditions in three localizations belonging to DANKO Plant Breeders Ltd. - Choryń, Laski and Modzurów during three growing seasons - 2012/2013, 2013/2014 and 2014/2015. The evaluation of the degree of infection was based on a 9-point scale, where 9 means a completely healthy plant and 1, completely infected. Phenotypic data were use to localize QTL regions associated with triticale resistance / tolerance to powdery mildew infection. Based on the mapping of DH ‘Grenado’ x ‘Zorro’ population genotyping, composed of 168 lines, the genetic map was developed with total length 7527,1 cM, consisting 1891 markers (including 326 DArT, 1443 DArTseq and 122 SNP). As a result, 40 QTL regions (11 QTLs on A group chromosomes, 15 on B group and 14 on R group) were identified and explained 1.1 - 23.7% of phenotypic variation for DH ‘Grenado’ x ‘Zorro’ population. Furthermore, for DH ‘Hewo’ x ‘Magnat’ population, 25 QTL regions were identified (eight QTLs on A group chromosomes, seven on B group and ten on R group) common for observations from three different locations carried out in three growing seasons which explained 2.3 - 30.1% of phenotypic variation. Among that regions, nine loci common for both mapping populations were identified on chromosomes 1A, 5A, 1B, 3B, 4B, 3R and 5R, which explained 1.16 - 22.60% of phenotypic variation. In these regions, the presence of previously described and characterized powdery mildew resistance genes: Pm3a, Pm4b, Pm5, Pm6 and Pm41 from wheat and Pm3 and Pm4 from rye were very likely indicated. Additionally, 57 molecular markers were selected and those markers can be used in triticale breeding programs to select powdery mildew resistance plants

Roe deer (Capreolus capreolus L.) importance like the reservoir for ticks-borne-diseases

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Geograficzno-Biologiczny. Instytut Biologii. Zakład Zoologii Bezkręgowców i Parazytologii. Rozprawa doktorska wykonana pod kierunkiem promotora dr hab. Magdaleny Nowak-Chmury, prof. UP oraz promotora pomocniczego dr Marka Asmana.Sarna europejska jest najliczniejszym reprezentantem rodziny jeleniowatych. Na terenie Polski występują dwa uznane behawioralne ekotypy saren: sarna polna – stale bytującą na terenach polno-łąkowych oraz sarna leśna, która bytuje stale w lesie. Jako ssaki, sarny stanowią ważną grupę żywicieli dla kleszczy, które mogą być wektorami i/lub rezerwuarami m.in. dla Borrelia burgdorferi sensu lato, Anaplasma phagocytophilum i Babesia microti. Patogeny te są czynnikami etiologicznymi takich chorób jak borelioza z Lyme, anaplazmoza oraz babeszjoza. Celem pracy było określenie roli sarny europejskiej jako potencjalnego rezerwuaru dla czynników patogennych wywołujących choroby odkleszczowe. Badania prowadzono na wybranych terenach w województwie wielkopolskim. Materiał badawczy pochodził z obszarów Nadleśnictwa Podanin, gdzie występuje sarna leśna oraz terenów należących do PZŁ Czempiń, gdzie stale bytuje sarna polna. Badania obejmowały analizy faunistyczne i molekularne. Do badań faunistycznych zaliczono: zbiór kleszczy z roślinności oraz z żywicieli. Natomiast badania molekularne obejmowały izolację DNA z kleszczy I. ricinus zebranych z roślinności i ze zwierząt oraz detekcję patogenów w kleszczach i tkankach saren (krew i śledziona) wykrywanych metodą PCR i nested PCR. W przeprowadzonym badaniu zainteresowano się również stopniem infestacji poszczególnych części ciała u sarny, uwzględniając podział na sarnę polną oraz sarnę leśną. Z saren zebrano dwa gatunki kleszczy I. ricinus oraz I. hexagonus. Do badań molekularnych wykorzystano jedynie kleszcze z gatunku I. ricinus. W kleszczach zebranych z saren patogeny wykazano w 35%. Anaplasma phagocytophilum została wykazana w 31,9%, natomiast B. microti w 3,1%, nie stwierdzono obecności B. burgdorferi s. l. w badanym materiale. Natomiast ogółem w tkankach pobranych od saren patogeny wykazano w 52,4%. Zarówno A. phagocytophilum jak i B. microti były częściej stwierdzane w śledzionie niż w krwi badanych zwierząt. Riketsje tą wykazano w 49,4% badanych śledzionach, natomiast B. microti w 15,2% badanych prób śledzion. Ponadto u jednej sarny polnej w śledzionie wykazano obecność krętków B. burgdorferi s. l. Analiza genogatunku wykazała, że była to B. burgdorferi s. s. Z roślinności zebrano kleszcze z gatunku I. ricinus, wyjątek stanowił pojedynczy przedstawiciel gatunku D. reticulatus. Do analiz molekularnych wzięto jedynie osobniki I. ricinus. W kleszczach zebranych z roślinności patogeny wykazano ogółem w 22,8% badanych okazów. Babesia microti była najczęściej stwierdzanym patogenem w kleszczach na obu badanych terenach. Pierwotniak ten został stwierdzony u 40,0% badanych kleszczy z terenu Podanina oraz u 46,6% badanych kleszczy z terenu Czempinia. Anaplasma phagocytophilum występowała w kleszczach z mniejszą częstotliwością, została stwierdzona odpowiednio u 10,0% badanych kleszczy z terenu Podanina oraz u 13,3% kleszczy z terenu Czempinia, na badanym terenie Borrelia burgdorferi s. l. nie została stwierdzona w badanym materiale. Przeprowadzone badania potwierdziły rezerwuarową rolę sarny europejskiej dla A. phagocytophilum. Ponadto stwierdzenie obecności innych patogenów wywołujących choroby odkleszczowe może świadczyć o potencjalnej roli jaką odgrywa ten ssak w krążeniu B. burgdorferi s. l. oraz B. microti w środowisku. Wykazanie obecności B. microti i A. phagocytophilum w kleszczach świadczy o potencjalnym ryzyku narażenia ludzi i zwierząt na odkleszczową infekcję tymi patogenami na badanych terenach województwa wielkopolskiego.The roe deer (Capreolus capreolus) is the most common deer in both Europe and Poland. There are two ecotypes of roe deer in Poland: the field-dwelling and the forest-dwelling type. The roe deer are very important hosts for ticks which are the main vector and/or reservoir of Borrelia burgdorferi sensu lato, Anaplasma phagocytophilum and Babesia microti. These pathogens can induce diseases such as Lyme borreliosis, human granulocytic anaplasmosis and babesiosis. The purpose of this work was to determine the role of roe deer as a potential reservoir for pathogenic agents that cause tick-borne diseases. The research was carried out in two selected areas in the Wielkopolskie voivodeship. The research material came from the Podanin Forest District, where there is a population of the forest roe deer, and areas belonging to the PZŁ Czempiń, where the field roe deer lives. The research included faunistic and molecular analysis. The fauna research comprised a collection of ticks from vegetation and from hosts while molecular research consisted in isolation of DNA from I. ricinus ticks collected from vegetation and animals and detection of pathogens in ticks and tissues from roe deer (blood and spleen) detected by the PCR and nested PCR techniques. The study also investigated the degree of infestation of particular parts of the roe deer body taking into account the distinction between the forest and field roe deer. Two species of I. ricinus and I. hexagonus ticks were collected from roe deer. Only I. ricinus were considered in the molecular research. Pathogens were found in 35% of the ticks collected from roe deer. Anaplasma phagocytophilum was found in 31.9% specimens, while B. microti in 3.1%. No B. burgdorferi s. l. were found in the examined material. In the tissues from roe deer pathogens were found in 52.4%. Both A. phagocytophilum and B. microti were more commonly found in the spleen than in the blood of the tested animals. The rickettsiae were found in 49.4% of the examined spleens, while B. microti in 15.2% of the samples. Additionally, in one field roe deer spleen the presence of B. burgdorferi s. l. spirochete was revealed. The analysis of the genus showed that it was B. burgdorferi s.s. I. ricinus ticks were collected from vegetation with the exception of a single D. reticulatus species representative. Only I. ricinus individuals were included in molecular analyses. Pathogens were discovered in 22.8% of the tested samples. Babesia microti was found in ticks from both areas. This protozoan occurred in 40% of the ticks from the Podanin area and in 46.6% of the ticks collected in the Czempiń area. Anaplasma phagocytophilum occurred in 10% of the ticks from the Podanin area and in 13.3% from the Czempiń area. No instances of Borrelia burgdorferi s. l. were found in the material. The research confirmed the reservoir role of roe deer for A. phagocytophilum. What is more, the finding of other pathogens causing tick-borne diseases may indicate the potential role of the mammal in the circulation of B. burgdorferi s. and B. microti in the environment. The occurrence of B. microti and A. phagocytophilum in ticks indicates the potential risk of human and animal exposure to tick-borne infection with these pathogens in the examined areas of the Wielkopolskie Voivodeship

Uwarunkowania wykorzystania gier planszowych w rozwijaniu wybranych zdolności poznawczych uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną w wieku wczesnoszkolnym

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Pedagogiczny. Instytut Pedagogiki Specjalnej. Praca doktorska - promotor: dr hab. Jolanta Zielińska, prof. UP.W prezentowanej pracy doktorskiej, podjęto badania nad skutecznością oraz uwarunkowaniami wykorzystania gier planszowych w rozwijaniu zdolności poznawczych uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną w wieku wczesnoszkolnym. Analizą objęto funkcjonowanie poznawcze w aspekcie wybranych zdolności: percepcji wzrokowej, umiejętności matematycznych, komunikacji werbalnej, orientacji w schemacie ciała i w przestrzeni oraz myślenia przyczynowo- skutkowego. Wybrano sferę poznawczą ze względu na jej istotność w funkcjonowaniu ucznia z lekką niepełnosprawnością intelektualną oraz wpływ na sytuację edukacyjną. Kształcenie specjalne wymaga dostosowania odpowiednich metod i form oddziaływania dostosowanych do uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Badania właściwe dzieliły się na część diagnostyczną oraz część eksperymentalną. W pierwszej części określono funkcjonowanie badanych uczniów w zakresie wybranych zdolności poznawczych. W drugiej części wprowadzono czynnik eksperymentalny w postaci gier planszowych skonstruowanych zgodnie z metodyką Edyty Gruszczyk- Kolczyńskiej. Uwzględniono uwarunkowania mogące wpływać na skuteczność wykorzystania gier planszowych w pracy z uczniem z niepełnosprawnością intelektualną. W badaniach wzięli udział uczniowie z lekką niepełnosprawnością intelektualną o etiologii nieznanej, w wieku wczesnoszkolnym, uczęszczający do szkoły specjalnej. Łącznie przebadano 63 uczniów, które podzielono na dwie grupy: eksperymentalną i kontrolną. Każdy uczeń był badany w czasie 4. indywidualnych spotkań, przebiegających w ustalonej wcześniej kolejności. Następnie w oparciu o metodykę konstruowania gier planszowych autorstwa Edyty Gruszczyk- Kolczyńskiej, opracowano 14 scenariuszy gier związanych tematycznie z aktualnym ośrodkiem pracy. Eksperyment był prowadzony przez wychowawców uczniów i trwał 3,5 miesiąca. Na zgromadzonych danych dokonano analizy ilościowej, w których wzięto pod uwagę skuteczność gier planszowych w grupie eksperymentalnej oraz wpływ wybranych uwarunkowań: miejsca zamieszkania, płci, dotychczasowych doświadczeń,wieku i liczby rodzeństwa na ich efektywność. Otrzymane wyniki wskazują na występowanie skuteczności wykorzystania gier planszowych w edukacji uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną w wieku wczesnoszkolnym. Zaobserwowano, iż w grupie eksperymentalnej nastąpił wzrost wybranych zdolności poznawczych, natomiast w grupie kontrolnej pozostał bez zmian lub uległ pogorszeniu. Z przeprowadzonych analiz wynika, iż żaden z przyjętych uwarunkowań nie ma wpływu na skuteczność przeprowadzanego eksperymentu

Numerical studies of kink configurations of the ∅^4 model in systems that explicitly break down translational invariance

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Matematyczno-Fizyczno-Techniczny. Instytut Fizyki. Praca doktorska napisana pod kierunkiem dr hab. Tomasza Dobrowolskiego w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.Praca omawia metodę zmiennych kolektywnych tj. metodę redukcji dynamiki układu o nieskończenie wielu stopniach swobody do dynamiki układu o kilku stopniach swobody. Wykazano, że metoda zmiennych kolektywnych jest odpowiednim narzędziem do badania zarówno wolno jak i szybko poruszających się kinków. Pokazano, że dopóki nie dochodzi do formowania stanów związanych, metoda ta prowadzi do poprawnych wyników. Dysertacja zawiera opis procesu tworzenia kinków w układach niejednorodnych przestrzennie. W ramach modelu teoriopolowego zbadano również przebieg procesu polegającego na przekształceniu kinku stacjonarnego w zdeformowany kink uwięziony przez domieszkę. W pracy stwierdzono, że oprócz znanych powszechnie procesów radiacyjnych, redukcja energii kinetycznej kinku zachodzi na skutek uwięzienia części energii kinku przez niejednorodność w postaci energii gradientu pól. Obydwa procesy mają niebagatelne znaczenie dla ewolucji układu kinków, ponieważ prowadząc do redukcji ich prędkości wiodą do uwięzienia ich znacznej części przez domieszki, powodując zatrzymanie procesu anihilacji par. Praca omawia tworzenie struktur typu kink w trakcie niejednorodnej przestrzennie przemiany fazowej. W układach jednorodnych przestrzennie, w przypadku gdy prędkość frontu fazowego jest mniejsza od prędkości rozpadu fałszywej próżni, za frontem przemiany, nie dochodzi do tworzenia defektów. Praca pokazuje, że w układach niejednorodnych przestrzennie istnieją trzy możliwe scenariusze. W dwóch scenariuszach dochodzi do tworzenia defektów, a tylko w jednym defekty nie są tworzone.The dissertation discusses the method of collective coordinates, of the method of reduction of the dynamics of the system with infinitely many degrees of freedom to the dynamics of the system with several degrees of freedom. It has been shown that the collective coordinate method is an appropriate tool for studying both slow and fast-moving kinks. It has been shown that until the bound states are not formed, this method leads to correct results. The thesis describes the process of formation of kinks in spatially non-homogeneous systems. In the framework of the field model, the process of transformation of a stationary kink into a deformed kink trapped by an admixture was also examined. The thesis states that in addition to the commonly known radiation processes, the reduction of the kinetic energy of the kink occurs due to the confinement of part of the kinetic energy by the heterogeneity in the form of gradient field energy. Both processes are of great importance for the evolution of the kink system, because they lead to the reduction of kink speed and to the confinement of a substantial part of these objects by impurities - this process terminate the kink-antikink annihilation. The work discusses the creation of kink type structures during a non-uniform spatial phase transition. In spatially uniform systems, in the case when the speed of the phase front is smaller than the velocity of the decay of the false vacuum, behind the front of the transition, defects are not formed. The work shows that there are three possible scenarios in spatial heterogeneous systems. In two scenarios defects are created, and only in the last scenario defects are not formed