Studia nad folwarkiem szlacheckim w Polsce w latach 1500-1580

Klasyfikacja tematyczna: Historia Polski; Antropologia spo\u142eczna; Socjologia rozwoju i zmian spo\u142ecznych; Socjologia wsi; Socjologia \u17cycia gospodarczego; Socjologia struktur spo\u142ecznyc

Zwrot cyfrowy w humanistyce: Internet, Nowe media, Kultura 2.0

Klasyfikacja tematyczna: \u15arodki masowego przekazu; Dost\u119p do kultury. Uczestnictwo w kulturze; Badania nad kultur\u105; Socjologia rozwoju i zmian spo\u142ecznyc

The church in Poland in the mirror of the press

Klasyfikacja tematyczna: Socjologia polityki; Socjologia religii; Socjologia struktur spo\u142ecznych; Historia Polski; Historia najnowsza (od 1914r.); Katolicka nauka spo\u142eczna; Historia Ko\u15bcio\u142a; \u15arodki masowego przekazu (og\uf3lnie

Enclaves of freedom. On „second circulation” publishing in the PRL

„Second circulation publishing”, the broadly defined publishing and cultural movement, independent of the authorities of the PRL and not subject to state censorship, was initiated in the autumn of 1976 by the community which opposed communist party rule in Poland. The author of the article offers a synthesis defining the notion of „second circulation”, indicating its scope of influence and its reach, discussing its significance at the levels of community, cultural and political life, and its influence on the democratic changes in Poland and other Central and East European states in the late-1980s

Mosty zamiast murów – socjologia medycyny przykładem udanej (?) interdyscyplinarnej współpracy

Medical sociology has now become one of the most dynamic, resilient and promising subdisciplines of sociology. The purpose of the article is to present it as an interdisciplinary science, with a double frame of reference (sociology, medicine).While relating to the classical concept of R. Strauss (1957): sociology of/in medicine, authors raise the question of potential and successful cooperation between medical and sociological circles (sociology with medicine). In addition, a few sociomedical issues are discussed in order to illustrate the general problem.Socjologia medycyny (szerzej ujmowana jako socjologia zdrowia, choroby i medycyny) jest jedną z najbardziej dynamicznych, prężnie rozwijających się i obiecujących subdyscyplin socjologii ogólnej. Celem artykułu jest zaprezentowanie interdyscyplinarnego charakteru dziedziny funkcjonującej w po-dwójnym układzie odniesienia: socjologia ogólna - medycyna. Odwołując się do klasycznej koncepcji R. Straussa (1957): sociology in/of medicine, autorki rozpatrują kwestię potencjalnej, pomyślnej współpracy przedstawicieli środowisk medycznego i socjologicznego (sociology with medicine). Dla zobrazowania powyższych rozważań w pracy przedstawiono kilka zagadnień znajdujących się w obszarze badawczym socjologii medycyny

The Defense of Monopoly as a Determinant of the Process of Transformation of State-owned Infrastructure Sectors in Poland

This paper aims to prove that during the transformation process in Poland of the sectors of general economic interests due to specific economic characteristics of those sectors and the fact that interests of three groups participating in the decision making in this process: government, management and employees turned out being non controversial prevented loosing the monopoly status they initially enjoyed. The method used was the analysis of the stages of negotiation illustrated by subsequent documents of official strategies chosen for three sectors: railway, electricity and the final result illustrated by the structure of the market. Preventing the monopoly status permitted those groups seeking the rent, the monopoly status created or even demand that rent in the form of subsidy from the public authorities budgets by the threat of the strike which is the grave threat in the sectors delivering the service of general economic interest.infrastructure, public capital, public service obligations

90-letni Zygmunt Bauman: Schöpferkraft i jego dwoistości

W listopadzie 2015 roku Zygmunt Bauman obchodził 90. urodziny, będąc przy tym jak zwykle żywotnym, produktywnym i inteligentnym. Po ponad 70 opublikowanych książkach, z których każda analizuje jeden temat i otwiera drzwi na wszystkie strony, jego praca pozostaje istotnym punktem odniesienia w socjologii. Bauman nadal jest jednym z najbardziej elektryzujących socjologów, jednym z najbłyskotliwszych i najbardziej elastycznych myślicieli w swym pokoleniu. Wyjaśnia to, dlaczego niektórzy komentatorzy uznali go za jednego z najważniejszych żyjących socjologów. Gwoli ścisłości, jego prace poddane zostały również zdecydowanej krytyce. Po zarysowaniu rozumowania umniejszających jego dokonania w niniejszym artykule rozwija się myśl, że więcej ona mówi o stanie obecnej kultury w socjologii niż jakości pracy Baumana. Sposób praktykowania swego rzemiosła przez Baumana można uznać za osobliwy, nie jest on jednak w socjologii niczym nowym. Inni ważni socjologowie – Marks, Simmel, Weber – byli również nonkonformistami, lecz we współczesnym świecie Bauman jest wyjątkiem. Bauman, jak i inni ważni nonkonformiści, jest wytworem własnej niezwykłej biografii. Podobnie jak niektórzy z nich potrafił on wykorzystać podwójną wizję emigranta, która wyostrzyła jego osobistą świadomość wieloznaczności nowoczesności. W tekście ukazuje się, że socjologia w rękach Baumana tworzy odmienną mapę kognitywną tego, co zwykli ludzi uznają za rzeczywistość, zaś my wszyscy bierzemy za oczywistość. Punktem wyjścia jego pracy jest hermeneutyczne zrozumienie przygodności i wieloznaczności strumienia życia. Baumanowskie metafory opisujące tę nowoczesność są mesjanistyczne i ekologiczne: ratują pewną odmianę socjologii, która jest zagrożonym gatunkiem. Ostatnia część artykułu rzuca wyzwanie tendencji krytyków Baumana, wedle których ostateczną ochroną socjologii jako dyscypliny akademickiej leży poza władzą społeczną, znajdując się we władzy tego, co obiektywne. Bauman zajmuje odmienne stanowisko, jego socjologia bowiem rozpościera się między dwiema „rzeczywistościami” – hermeneutyczną socjologią i socjologiczną hermeneutyką. Wskutek nieustannego procesu wymiany między nimi, potrafi on „odkryć to, co istnieje”. Oto poczucie wolności, które promieniuje z dialektyki, która cechuje jego dzieło. Słowa kluczowe: wieloznaczność, efekt Baumana, polityka kulturalna, hermeneutyczna socjologia i socjologiczna hermeneutyka, wyobraźnia, wiedza, płynna nowoczesność, metafora, Schöpfung. Zygmunt Bauman turned 90 years of age in November 2015, as vital, productive, and intelligently alive as ever. After more than seventy books written over five decades, each one taking a single subject and finding doors to open in all directions, his work remains an essential reference point in sociology. Bauman continues to be one of most electrifying writers in sociology, among the sharpest and most supple thinkers of his generation. This explains why some commentators have described him as the most important living sociologist. Yet his work has also come in for some severe critique. After outlining what his detractors have had to say, the view developed in this article is that generally speaking this criticism says more about present culture in sociology than it does about the quality of the work as such. The way in which Bauman practices his craft may have the appearance of idiosyncrasy, yet nothing about it is unusual; it has had a previous life in sociology. Other important sociologists have played the same nonconformist game that Bauman plays – Marx, Simmel, Weber – but none in the contemporary period. It is explained that in common with other important nonconformists Bauman is a product of his own unusual biography. And like some of them he has also been able to take the advantage of an émigré’s double vision which has sharpened his personal awareness of the ambivalence of modernity. It is subsequently demonstrated that in Bauman’s hands sociology is compelled into a different cognitive mapping of what we ordinarily understand as reality, the one we all experience and take for granted. What we find in his work is the demand that sociology begin with a hermeneutic understanding of the contingency and ambivalence of life’s flux. It is argued thereafter that the metaphors Bauman uses to describe this modernity are messianic and ecological: they are saving a certain kind of sociology, an endangered species. The final part of the article challenges the tendency of Bauman’s critics to assume that the ultimate defence of sociology as an academic discipline lies in an authority beyond that of society – the authority of the objective is. It is argued that Bauman leaves no room for such an authority since his sociology is established between two ‘realities’ – hermeneutic sociology and sociological hermeneutics. As a result of a continuous reciprocal process between the two, he is able to ‘disclose that which exists’. And it is the sense of freedom emanating from this dialectic that he communicates in his work. Keywords: ambivalence, Bauman Effect, cultural politics, hermeneutic sociology and sociological hermeneutics, imagination, knowledge, liquid modernity, metaphor, Schöpfung

Socjologia wizualna kluczem do (samo)poznania

When social sciences were at their early stage as academic disciplines, what followed was adapting methodological naturalism by their theorists and researchers. Social scientists were often using methods and techniques “borrowed” from scientific positivism, such as experiments, biologically driven explanations or advanced statistics – that still dominate in disciplines like psychology. On the contrary, contemporary sociologists prove that the so called qualitative turn or “everyday life turn” was necessary to understand contemporary people and culture – searching for new methods and approach. My presentation will show the advantages of such perspective, I will present techniques of using and interpreting photographs to reach complex and authentic data on young adults (ones living in a computerized and thoroughly iconized world of contemporary popular, postmodern culture) on hard to reach questions of their self-identity, attitudes and preferences or shared values. I will try to prove how visual methodology such as photo elicitation interview and analysis of picture. My thesis will be supported and exemplified by my own research results (on how self-identity is constructed and presented by a personal clothing style).Konstytuowanie się nauk społecznych jako dyscyplin akademickich często wiązało się z adaptowaniem przez nie naturalizmu metodologicznego – metod i technik stricte pozytywistycznych, ze stosowaniem eksperymentu, odwoływaniem się w wyjaśnianiu do biologii czy zaprzęganiem zaawansowanego wnioskowania statystycznego do analizy wyników. W odróżnieniu od choćby psychologii, socjologia rozwinęła się w kierunku, który zaowocował jakościowym zwrotem, w konsekwencji którego nadano rozumiejącemu podejściu badawczemu i „miękkim” technikom (jak techniki wizualne) naukową legitymizację i uznanie osiąganych w ten sposób wyników za równie cenne. Artykuł ma na celu pokazanie, że niektóre istotne współcześnie problemy badawcze mogą być w pełni wyjaśnione tylko dzięki zastosowaniu owych „miękkich” metod, w szczególności zyskujących w socjologii ostatnich dwóch dekad ogromną popularność technik wizualnych. Głównym wyzwaniem tej metodologii jest dziś zachowanie intersubiektywności przekazu i trudny balans wynikający z unikania popadnięcia w całkiem subiektywną interpretację obrazu z jednej strony oraz trywialność wniosków (wynikających ze zbyt restrykcyjnej analizy treści) z drugiej. Na przykładzie własnych badań dotyczących tożsamości, gustu i wartości młodych dorosłych, analizowanych przez pryzmat ich stylów ubioru, poruszam także wątek autorefleksyjności oraz większej sprawczości w twórczym konstruowaniu i komunikowaniu swojego „ja”, które te techniki badawcze i wyniki tak prowadzonych badań dają samym respondentom

Consensus social movements and their significance in a globalizing world - the example of the Focolare movement

The importance of consensus social movements consists in the creation of new cultural orientations based on the principles of humanism and universal values, and the way they catalyse the process of a new state of ‘social aggregation’ and strive to gain control over historicity by actively taking part in structuring the global world. They mark a path of constructive social involvement, both on an individual and communal plane. The essential activity of consensus social movements is promoting a new culture ‒ i.e. lifestyles which constitute an alternative to those in the mainstream ‒ as well as concrete action for social change. Such movements consist mainly consists of “work at the base”, i.e. activity at the most fundamental human level. One of the specific characteristics of consensus movements, which sets them apart from different movements, is the fact that social mobilization in this case is not based on conflict; it is geared toward constructive action. The Focolare Movement has existed since the 1940s. It is present in 182 countries and has over 2 million members and adherents, mainly Catholics, but also about 50 thousand members of other denominations and about 30 thousand followers of other religions as well as about 70 thousand non-believers. They get together, despite their differences, and engage in solving social problems on every level – global, international, local and interpersonal