Hoe word je wethouder?: Een onderzoek naar de transparantie en het democratisch gehalte van de wethoudersvoordracht

Dit artikel gaat over de vraag hoe wethouders aantreden en hoe dat proces zich verhoudt tot een aantal democratische waarden als volksinvloed en transparantie. De centrale vraag is hoe je in Nederland wethouder wordt. Om deze centrale vraag te kunnen beantwoorden is een documentenstudie verricht en zijn 137 interviews met wethouders afgenomen in 77 gemeenten die zijn geselecteerd op geografische spreiding en aantal inwoners. Uit het onderzoek blijkt dat het proces tot aan de benoeming van het wethouderschap voor de buitenwereld weinig transparant en democratisch is. In het overgrote deel van de gevallen worden wethouders vanuit een politieke partij gevraagd en voor de functie voorgedragen. De weg naar het wethouderschap is niet gesloten, in principe kan iedereen wethouder worden, maar evenmin transparant en voor iedereen even toegankelijk. Daarvoor zijn de selectie en de voordracht teveel verbonden met en besloten in politieke partijnetwerken. In het gesloten partijbolwerk komt wel langzaam verandering, omdat partijen steeds vaker gedwongen worden geschikte kandidaten buiten partijverbanden te zoeken. Dat is een goede ontwikkeling