Јазичните предзнаења на учениците – првачиња како основа за совладување на наставната програма во прво одделение

Од воведувањето на деветгодишното образование во 2007 година, па до денес, се прават обиди да се следат современите трендови во образованието, како и да се подигне квалитетот на наставата и учењето. Изготвени се наставни програми насочени кон целите, спроведени се обуки на наставниот кадар и имплементирани се голем број проекти за унапредување на квалитетот на наставата и учењето од страна на институциите на системот, меѓународни и домашни организации. Изготвена е Стратегија за образование за 2018 – 2025 која ги поставува клучните активности кои треба да се преземат во следните години за да се подобрат наставата и учењето. Приоритетите вклучуваат настава која е насочена кон ученикот, мерење на напредокот во учењето во однос на резултатите (наместо акцентот да е само на стекнување знаење) и воведување на национално оценување. Концепцијата за основно образование, изготвена во март 2021 година, претставува основа за обезбедување квалитетно основно образование, кое очекува училиштето да ги оспособи децата да одговорат на барањата на животот во сегашноста и иднината, односно, да ги научи учениците да учат во натамошното образование и во животот воопшто. Со концепцијата се обезбедува суштинскиот предуслов за постигнување на оваа цел – наставата да се ориентира кон продлабочено и смислено учење базирано на критичко мислење и логичко заклучување. Со Националните стандарди за основното образование се определени компетенциите кои треба да ги стекнат учениците на крајот на основното образование. Националните стандарди се вградени во наставниот план, преку застапеноста на наставните предмети и воннаставните активности, и во наставните програми, преку преточување на компетенциите во очекувани резултати од учењето и, следствено на нив, во стандардите за оценување. Наставните програми се развиваат врз основа на Националните стандарди базирани на компетенции. Наставната програма по македонски јазик за прво одделение ги нуди следниве теми/подрачја: 1.Слушање и зборување; 2.Почетно читање и пишување; 3.Литература, изразување и творење и 4.Медиумска писменост и медиумска култура. Ние во овој труд, ќе се задржеме на предзнаењата на учениците, мерени во ООУ „Гоце Делчев“ – Штип и ПОУ Три Чешми, кои во учебната 2021/22 година ќе бидат во прво одделение и да дадеме наше видување во остварувањето на очекуваните резултатаи од истат

Rezultati individualnog logopedskog tretmana kod deteta sa razvojnom disfazijom – Studija slučaja

Govor i jezik pripadaju najsavršenijim i najkomplikovanijim ljudskim sposobnostima. Razvojna disfazija je govorno rastrojstvo, odnosno rastrojstvo duboke strukture jezika. Rana dijagnoza, diferencijalna dijagnoza, uključujući i rani individualni logopedski tretman, neophodan su preduslov za postizanje dobrih rezultata. Pri prvom kontaktu i posmatranju deteta, logoped čini procenu i utvrđivanje govorno-jezičke patologije kroz procenu komunikativnih sposobnosti klijenta. Procena obuhvataju klinička zapažanja i korišćenje standardnih i nestandardnih testova. U zavisnosti od dobijenih rezultata pri skrining proceduri, pravi se plan za individualni tretman deteta sa govorno jezičkom patologijom. Cilj ovog rada je da se pokaže, preko studije slučaja o detetu sa dijagnozom razvojna disfazija, da su uključivanjem deteta u rani defektološko-logopedski tretman, primenom diferenciranog pristupa i korišćenjem individualnog programa, koji je pogodan za dete, postignuti dobri rezultati. Savremeni logopedski tretman zahteva rano otpočinjanje, a najbolji rezultati se postižu na uzrastu od 2 do 5 godina, kada je plastičnost mozga deteta najveća. Da posledice razvojne disfazije ne bi bile toliko teške, potrebno je posebnu pažnju posvetiti realizaciji individualnog logopedskog tretmana

Make your "home production" and hobby profitable

The main goal of the project was increasing the competitiveness of regional businesses. Two groups of unemployed women who produce home made products and handicraft, were formed, in Shtip and Gotse Delchev. They have been trained in basic of economics and basic IT knowledge, in order to be able to sell their products and make the hobby and home production profitable. Organization of workshop with local bussinissmen, bazaars in Shtip and Gotse Delchev, and participation with joint stand at fair in Skopje, enabled them to cooperate, make contacts and enabled basis for future development of their home activities into micro or small firm. The implementation of proposed project activities should result in increasing the competitiveness of the smallest "domestic businesses" and turning them into profitable source of income for unemployed women.This will enable their inclusion in social and society life, and thus increasing of the confidence and valuation of their labor. It will support the goal of equal participation of women in the labor market. Successful implementation of the planned activities, through basic business and IT trainings, will be the ground, possibility for further developing of these home businesses into micro and small firms, through active involvement on the market. This will, in any case, increase the number of women who will begin to earn incomes from their home activities