Health Promotion - Reality or Utopia?

Artykuł recenzowany / Peer-reviewed articleDziedziną, która w ciągu ostatnich lat osiągnęła znaczny stopień popularności w skali globalnej jest promocja zdrowia. Wynika to nie tylko z jej historii (choć stosunkowo krótkiej) czy dorobku, ale działań podejmowanych na jej płaszczyźnie i niejednokrotnie bardzo dobrych efektów tych działań. Współczesne trendy zdrowotne jak i statystyki dotyczące zachorowalności czy umieralności wskazują na konieczność realizowania zadań z zakresu promocji zdrowia, bowiem tendencje te wynikają w dużej mierze z niewłaściwego czy też nieracjonalnego stylu życia jednostek, a często również z deficytu wiedzy. Aby jednak uczynić go bardziej racjonalnym, potrzebna jest wiedza upowszechniana przez profesjonalistów, tj. osoby merytorycznie przygotowane do jej krzewienia. Promocja zdrowia nie jest jedynie ideą, która ma zapełniać niszę w naukach o zdrowiu, ale przez lata wdrażania i kultywowania pewnych zasad i przekonań, wynikających z doświadczeń i obserwacji, okazuje się być inicjatywą przynoszącą wymierne korzyści. Przegląd rozpowszechnionych i coraz bardziej popularyzowanych zagadnień zdrowotnych w mediach pozwala na stwierdzenie, że zdrowie i jego umacnianie staje się tematem modnym. W związku z powyższym, aby móc istnieć we współczesnych realiach należy mieć świadomość procesów i stanów rzeczy jakie dzieją się wokół jednostki. Dlatego też promocja zdrowia stanowi integralną część zdrowia publicznego, zaś człowiek, będąc częścią społeczeństwa, partycypuje własnym zdrowiem w zdrowiu zbiorowości, stanowiąc jej podmiot składowy. Przyczyniając się jednak do jego budowania, powinien posiadać elementarną wiedzę o tej niematerialnej wartości.Health promotion is the field, which has gained in recent years considerable degree of popularity on a global scale. This is not only a result of its relatively short history and achievements, but it is caused by operations taken on the basis of the discipline and often spectacular effects of these actions. Contemporary health trends as well as statistics on morbidity and mortality clearly indicate on necessity to carry out tasks in the field of health promotion, because these trends result to a large extent from irrational and improper individual’s lifestyle habits and often from a lack of knowledge. In order to make the lifestyle more rational, there is a need of knowledge disseminated by professionals, which means by persons essentially prepared to its dissemination. Health promotion is not just an idea filling a niche in the health sciences, but through years of implementation and the cultivation of certain principles and convictions resulting from experience and observation it turns out to be an initiative generating measurable benefits. Review of the widespread and increasingly popularized health issues in media allow us to state, that strengthening health as an issue is becoming fashionable. Accordingly, in order to exist in the contemporary world one should be aware of processes and conditions occurring around the human. Consequently, health promotion is an integral part of public health, and every person being a part of population, participates with their own health and contributes to creation of public health. Therefore, every man should have an elementary knowledge about this immaterial value

Healthism - an affirmation of health promotion whether contemporary behavioral threat?

Artykuł recenzowany / peer-reviewed article Praca została zaprezentowana podczas IV Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Człowiek w zdrowiu i chorobie, promocja zdrowia, leczenie i rehabilitacja”, Tarnów, 19-20 IX 2014Współczesność wymaga od człowieka pewnej elastyczności, wkomponowania się w otaczającą rzeczywistość i przede wszystkim podejmowania takich działań, aby być akceptowanym. Dzisiaj istotną rolę odgrywają nie tylko elementy kognitywne czy behawioralne funkcjonowania jednostki, ale i wizualne, czyli wygląd zewnętrzny. W niektórych przypadkach brak przejawu pewnych dyspozycji może być uznawane za bycie poza normą, a w związku z tym, narażać jednostkę na alienację czy brak akceptacji. Zatem, życie we współczesności to powód do radości czy ryzyko zatracenia się? Czy współczesny człowiek dąży do sukcesu, piękna, prestiżu drogą chęci czy konieczności? Prawidłowe egzystowanie w społeczeństwie wiąże się z akceptacją jednostki przez bliskich i otoczenie, ponieważ warunkuje prawidłowe funkcjonowanie człowieka na płaszczyźnie interpersonalnej. Umożliwia to i zarazem ułatwia samorealizację, bowiem brak akceptacji to frustracja, izolacja, obniżony nastrój, a w konsekwencji nawet depresja. Koncentrując się jednak na zdrowiu i jego aspektach, warto poruszyć problem healthismu – tendencji, która na skutek rozwoju nauki, postępu technologicznego, przemian społecznych czyli ogólnie pojętej globalizacji, zaznacza się w ostatnich latach w sposób szczególny. Nie jest to novum, jednak stosunkowo niewiele publikacji naukowych porusza to właśnie zagadnienie. Można by wysunąć tezę, iż healthism jest pewnego rodzaju „produktem ubocznym” działań z zakresu promocji zdrowia, jednak to stwierdzenie należałoby potraktować z pewną dozą ostrożności. W nawiązaniu do powyższego, niniejsza praca będzie koncentrować się na zagadnieniach związanych z „kultem zdrowia i ciała”, a więc przede wszystkim „uzależnieniu od zdrowia”, czyli tendencji o charakterze zagrożenia behawioralnego. Celem opracowania jest przedstawienie problemu healthismu jako tendencji quasi-zdrowotnej.Contemporaneity demands from a man some flexibility to incorporate in the surrounding reality and above all, a willingness to take such action to be acceptable. Nowadays, not only elements of cognitive or behavioral functioning of the unit play an important role, but also the visual, or physical appearance. In some cases the lack of manifestation of certain features can be considered as being outside the norm, and therefore, expose the unit to alienation or lack of acceptance. Thus, a life in contemporaneity is a reason to rejoice or the risk of getting lost? Is modern man strives for success, beauty, prestige, by desire or necessity? Correct functioning in society is associated with the acceptance of the unit by the family and the environment, as a prerequisite for the proper functioning of human in interpersonal plane. This allows and also facilitates self-realization, because the lack of acceptance leads to frustration, isolation, lowered mood, and a consequently even to depression. Focusing on health and its aspects, it is worth to raise the problem of healthism - the trend, which as a result of the development of science, technological progress, social change or globalization in general, is recently in a special way marked. Healthism is not a novelty, but relatively few scientifi c publications describe this issue some. Could say, that healthism is a kind of “by-product” of activities in the field of health promotion, but this statement should be treated with some caution. With reference to the above, this publication will focus on issues related to the “cult of health and body,” and therefore “dependence from health” as the tendency to a behavioral threat nature. The aim of this study is to present the healthism as an quasi-health tendency

The role of nurse in education environment in creating health attitudes of students

Artykuł recenzowany / peer-reviewed articleWyzwania stawiane przed jednostką we współczesnym świecie, choroby cywilizacyjne i niekorzystne tendencje zdrowotne powodują, że praca przedstawicieli ochrony zdrowia oraz wszystkich, którzy zajmują się zdrowiem, staje się niezwykle istotna. Szczególna rola przypada tu przede wszystkim pielęgniarkom i położnym, na co dzień zajmujących się zdrowiem swoich podopiecznych w różnych fazach ich życia i zdrowia. Ochrona wartości, jaką jest zdrowie i pomnażanie jego potencjału to idea, którą odnajdujemy w zawodach pielęgniarki, położnej czy lekarza. Jeszcze do niedawna, udział w opiece zdrowotnej wiązał się głównie z korzystaniem ze świadczeń w sposób bierny, natomiast obecnie, to również branie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych ludzi oraz czynne uczestnictwo w tworzeniu środowiska sprzyjającego zdrowiu. Budowanie świadomości zdrowotnej społeczeństwa, opartej na przekonaniu, że styl życia jest głównym, modyfikowalnym czynnikiem determinującym zdrowie, zwiększa działania ludzi na rzecz zdrowia. Inicjatorami dla tych działań, mogą być więc przedstawiciele zawodów medycznych, ze szczególnym uwzględnieniem pielęgniarki. Wychowanie szkolne jest niezbędnym elementem przygotowania młodego człowieka do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym, świadomego i odpowiedzialnego za dokonywane wybory, w tym także zdrowotne. Ważnym elementem tego procesu będzie edukacja zdrowotna, której realizatorem poza rodziną, nauczycielami i wychowawcami jest pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania, jako jedyny profesjonalnie przygotowany pracownik ochrony zdrowia na terenie szkoły.Challenges faced by an individual in the contemporary world, civilization diseases and adverse health trends make the work of representatives of health care and of all those who deal with health, extremely important. A special role is assigned to all nurses and midwives every day dealing with the health of their clients in different stages of their life and health. Protecting the value of health and increasing its potential is the idea, which is found in the professions of a nurse, midwife and doctor. Until recently, participation in health care was associated mainly with the use of services in a passive way, but now, it is also taking responsibility for their own health and of other people, and active participation in creating an environment conductive to health. Creating health awareness of the society, based on the belief that lifestyle is a major, modifiable determinant of health, increases human activities for health. A driving force for these activities can be the health care professionals with particular emphasis on the nurses. School education is an essential element of preparing young people for active participation in social life, conscious and responsible for making choices, including health. An important part of this process will be the health education, the implementer of which, besides the family, teachers and educators, is nurse in education environment, as the only professionally trained health worker in the school

Anthropometric measures of body composition used in obesity diagnosis – an overview

Artykuł recenzowany / peer-reviewed articleTendencje zdrowotne dotyczące zwiększania masy i wymiarów ciała wśród dzieci, młodzieży, a także osób dorosłych w Polsce nie są optymistyczne. Polska należy do krajów, w których to zjawisko, a właściwie problem zdrowotny zaznacza się w sposób szczególny, tj. ma charakter wzrostowy. O ile BMI (Body Mass Index, wskaźnik Queteleta II) uważany był do tej pory za adekwatny (optymalny) wskaźnik antropometryczny obrazujący stosunek masy ciała do wysokości ciała, tym samym na jego podstawie dokonywana była ocena prawidłowości bądź nieprawidłowości budowy lub funkcjonowania organizmu, tak w ostatnich latach został opracowany nowy miernik odnoszący się do procentowej zawartości tkanki tłuszczowej w ciele, a mianowicie BAI (Body Adiposity Index), czyli wskaźnik otłuszczenia ciała. Różnice w interpretowaniu tych samych cech somatycznych u różnych osób za pomocą obydwu wskaźników pozwalają wnioskować, iż BMI nie jest najbardziej rzetelnym miernikiem obrazującym ilość tkanki tłuszczowej w organizmie. Odnosi się bowiem do oceny masy ciała, a nie bezpośrednio do zawartości tkanki tłuszczowej. Rozpatrując wskaźniki BMI i BAI w kontekście zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym na podstawie dostępnych w piśmiennictwie wyników badań można stwierdzić, że obydwa wskaźniki w zróżnicowanym stopniu korelują ze zwiększonym ryzykiem występowania tych chorób. Wskaźnik BAI umożliwia szybsze i bardziej precyzyjne diagnozowanie otyłości i ryzyka chorób z nią związanych, jednak wymaga dalszej walidacji. Pomimo tego, zalety BAI predestynują go do włączenia do zestawu stosowanych powszechnie wskaźników antropometrycznych. W niniejszej pracy została poddana ocenie wiarygodność porównywanych wskaźników w świetle dotychczas uzyskanych wyników badań naukowych.Health trends of increasing body mass and size among children, adolescents and adults in Poland are not optimistic. Poland is one of the countries where this phenomenon, and in fact a health problem, has a rising tendency. So far, BMI (Body Mass Index, Quetelet index II) has been considered as an adequate (optimal) anthropometric indicator showing the ratio of body mass to height and on its basis the assessment of the regularity or irregularity of the body was possible. In recent years however, a new BAI measure (Body Adiposity Index) has been developed, which refers to percentage of body fat. The differences in interpretation of the same physical traits of individuals between both indicators allow us to conclude that BMI is not the most reliable measure of the body fat volume, since it refers to the assessment of body mass but not directly to body fat percentage. Both BMI and BAI, considered in the context of heart-cardiovascular disease prevention, on the basis of latest research results available in the literature, show different degrees of correlation with the risk of cardiovascular disease. BAI enables a faster and more general diagnosis of obesity as well as the risk of obesity-related diseases but needs further validation. Nevertheless, the advantages of the new BAI indicator predestine it be used as a conventional anthropometric measure together with BMI. This work is a comparative study on both indicators, as well as the assessment of their credibility based on the available literature

Health behaviour of young people in the age of adolescence with craniofacial birth defects

Praca recenzowana / peer-reviewed paperHealth behaviors are one of the factors determining human health. They arise in the course of individual development, as a result of various life events that cause behavioral changes, and over the life under the influence of different factors are many changes. The period of adolescence is the time that decides whether a young person will make in their adult life resources, or rather the risks of many diseases. Aim of the study. Aim of this study was to assess the health behavior of young people aged 16–19 years who due to defects in craniofacial. Materials and methods. The study was conducted in 2011, included 100 patients aged 16–19 years treated for congenital malformations in craniofacial (cleft lip and / or palate) in the Specialist Medical Centre in Polanica Zdroj in the Department of Plastic Surgery Medical University. Were persons with unilateral cleft (40%) and bilateral (60%). The study was carried out by using a diagnostic survey questionnaire copyright. To develop the numerical and graphical results used Microsoft Office Excel 2007. Results. The study included 100 participants: 50 boys and 50 girls. These were mostly rural dwellers (38%), medium (24%) and small cities (22%). The financial situation of the respondents were in their assessment of good (60%) and very good (10%), only 4% rated it as poor. Obesity was found in 8% of respondents. Much of the youth has a health risk behaviors. These relate to inadequate nutrition (daily eats brown bread only 32%, cheese 36% and 36% raw vegetables and sweets eats up about 50% of respondents), smoking (14% of girls and 20% boys from 6-10 cigarettes a day), alcohol (17% of girls and 28% boys drink alcohol several times a week) and being good with stress. Despite this, respondents recognize the value of health and are interested in the strengthening. 50% of boys and 60% of girls would like to change something about your appearance. Conclusions. Youth declares its willingness to care for the health. The source of knowledge about the health of the subjects was often the medical staff (56%), of which the young people have frequent contact during subsequent visits to the hospital. It is worrying that adolescence speak of a lack of trust in relation to adults, and a sense of inability to get help and support from them in difficult situations. The study youth requires regular health education, particularly in the development of certain habits and health behaviors and the acquisition of skills to cope with difficult situations. Key words: health behavior, the period of adolescence, craniofacial defect

Importance of education in bronchial asthma treatment — gender differences

Introduction: Despite significant progress in understanding mechanisms and effective treatment there are still therapeutic failures in patients treated for bronchial asthma. Education is vital in the therapeutic process. It improves the control of the disease at the individual level by influencing the adherence and compliance. Material and methods: The study included 100 patients suffering from bronchial asthma and treated according to GINA 2002 guidelines in Allergy Clinic. Asthma control test (ACT), analysis of patients’ medical documentation and a self-constructed questionnaire concerning health promotion and education were used in the study. Aim of this work was to assess differences in the influence of education on results of bronchial asthma control between sexes. Results: Average duration of asthma was similar in women and men (13.0 ± 11.16 vs.12.7 ± 9.74 years). Weaker asthma control was found in women (ACT 17.7 vs. 20.4), as well as lower FEV1 values (80−50% of predicted value in 60.3% of women vs. 43.25 of men). In women an analysis of correlation concerning patients’ knowledge and conducted health education with asthma control revealed a statistically significant positive correlation of knowledge acquired from the allergologist with asthma control, information about proceeding in acute attack, whereas negative correlation with asthma control with knowledge passed on by family doctor was found. Among the male respondents positive correlations of knowledge with asthma control within the scope of knowledge from allergologist and information concerning proceeding in asthmatic attack were found, while negative correlation with information coming from family doctor was revealed. Conclusions: Health education in patients with asthma should be conducted by a specialist in allergic diseases and well-prepared healthcare professionals

Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna - obowiązek czy wyzwanie dla pracowników ochrony zdrowia w XXI wieku?

Dostępna również wersja po recenzji pod adresem http://hdl.handle.net/11315/757Zagadnienia związane z promocją zdrowia i edukacją zdrowotną w ostatnich latach na-brały istotnego znaczenia i wciąż mają charakter rozwojowy. Żyjąc w XXI wieku - okresie szeroko pojętych przemian, szybkiego tempa życia i często dehumanizacji człowieka, zdrowie – jedno z podstawowych dóbr niematerialnych, ciągle jest jedną z najwyżej cenionych przez człowieka wartości, która nie zmienia się wraz z upływem czasu. Zdrowie jest wartością ponadczasową. Nie jest stanem stałym, ale zmiennym, uwarunkowanym wpływem szeregu czynników modyfikowalnych i niemodyfikowalnych. Niekorzystne tendencje zdrowotne i praca w ochronie zdrowia powodują, iż przedstawiciele tego sektora powinni spełniać szereg wymagań oraz posiadać określone predyspozycje do wykonywania zawodu. Konieczne staje się posiadanie interdyscyplinarnej wiedzy, umiejętności wykonywania czynności instrumentalnych i ekspresyjnych, a zarazem prezentowania określonej postawy, stanowiącej pozytyw-ny, prozdrowotny wzorzec. Pracownicy ochrony zdrowia mają obowiązek edukować, promować zdrowie, a tym samym pomnażać jego potencjał. Dla niektórych z nich, działalność edukacyjna będzie pewnego rodzaju wyzwaniem, sprawdzeniem swojej wiedzy i umiejętności, ale i zarazem może stanowić początek nowej drogi zawodowej. Aktualizacja wiedzy i podnoszenie kwalifikacji w zawodach medycznych jest wymogiem koniecznym, aby zapewnić najwyższą jakość holistycznej opieki, w tym działań edukacyjnych i promujących zdrowie, oraz aby być osobą wiarygodną.Issues related to health promotion and health education in recent years have gained in importance and are still evolving. Living in the twenty-first century - the period of wideranging changes, the fast pace of life, the dehumanization of man and certain values, health - one of the key intangibles, is still one of the most cherished human values that do not change over time. Health is a timeless value, which is not a constant state but labile, is influenced by a variety of modifiable and not-modifiable factors. Adverse trends in health and work in the health care, cause that representatives of the sector should meet a number of requirements and have certain abilities to practice. It becomes necessary to have a interdisciplinary knowledge, ability to perform of instrumental and expressive activities, at the same time presenting a particular attitude, which is a positive, forming pro-health model. The health professionals have a duty to educate, promote health, and thus increase health potential. For some of them, the ed-ucational activities will be a kind of challenge to test their knowledge and skills, but also can be a start of a new career. Update knowledge and skills in the medical professions is a necessary requirement to ensure the highest quality of holistic care, including educational and health promotion, and to be a reliable person

Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna - obowiązek czy wyzwanie dla pracowników ochrony zdrowia w XXI w.?

Artykuł recenzowany / peer-reviewed articleZagadnienia związane z promocją zdrowia i edukacją zdrowotną w ostatnich latach na-brały istotnego znaczenia i wciąż mają charakter rozwojowy. Żyjąc w XXI wieku - okresie szeroko pojętych przemian, szybkiego tempa życia i często dehumanizacji człowieka, zdrowie – jedno z podstawowych dóbr niematerialnych, ciągle jest jedną z najwyżej cenionych przez człowieka wartości, która nie zmienia się wraz z upływem czasu. Zdrowie jest wartością ponadczasową. Nie jest stanem stałym, ale zmiennym, uwarunkowanym wpływem szeregu czynników modyfikowalnych i niemodyfikowalnych. Niekorzystne tendencje zdrowotne i praca w ochronie zdrowia powodują, iż przedstawiciele tego sektora powinni spełniać szereg wymagań oraz posiadać określone predyspozycje do wykonywania zawodu. Konieczne staje się posiadanie interdyscyplinarnej wiedzy, umiejętności wykonywania czynności instrumentalnych i ekspresyjnych, a zarazem prezentowania określonej postawy, stanowiącej pozytywny, prozdrowotny wzorzec. Pracownicy ochrony zdrowia mają obowiązek edukować, promować zdrowie, a tym samym pomnażać jego potencjał. Dla niektórych z nich, działalność edukacyjna będzie pewnego rodzaju wyzwaniem, sprawdzeniem swojej wiedzy i umiejętności, ale i zarazem może stanowić początek nowej drogi zawodowej. Aktualizacja wiedzy i podnoszenie kwalifikacji w zawodach medycznych jest wymogiem koniecznym, aby zapewnić najwyższą jakość holistycznej opieki, w tym działań edukacyjnych i promujących zdrowie, oraz aby być osobą wiarygodną.Issues related to health promotion and health education in recent years have gained in importance and are still evolving. Living in the twenty-first century - the period of wideranging changes, the fast pace of life, the dehumanization of man and certain values, health - one of the key intangibles, is still one of the most cherished human values that do not change over time. Health is a timeless value, which is not a constant state but labile, is influenced by a variety of modifiable and not-modifiable factors. Adverse trends in health and work in the health care, cause that representatives of the sector should meet a number of requirements and have certain abilities to practice. It becomes necessary to have a interdisciplinary knowledge, ability to perform of instrumental and expressive activities, at the same time presenting a particular attitude, which is a positive, forming pro-health model. The health professionals have a duty to educate, promote health and thus increase health potential. For some of them, the educational activities will be a kind of challenge to test their knowledge and skills, but also can be a start of a new career. Update knowledge and skills in the medical professions is a necessary requirement to ensure the highest quality of holistic care, including educational and health promotion and to be a reliable person

The varied food intake by students from various universities in Poland

Praca recenzowana / peer-reviewed paperIntroduction: Proper health behaviours and healthy eating are a significant factor that helps maintain health and reduce the risk of diseases. The varied food intake is a key element of proper nutrition every man. Proper diet also affects our productivity at work, at college, and on the development of social relationships and perform household duties. Objective: The aim of this study was to evaluate the variety of food consumption among students of different universities in Poland. Material and Methods: As the study technique a standardized questionnaire variety of food consumption FIVeQ was used, developed by Eve Niedźwiedzka and Lydia Wądołowska from the Department of Human Nutrition University of Warmia and Mazury in Olsztyn. Questionnaire consists of 79 questions. The questions concerned the variety of food consumption or consumption of various range of products from basic 8 food groups. The study was conducted on a group of 282 people in the period from March to April 2013. They were students of computer science University of Mining – Metallurgy in Krakow (63 persons), nursing at Andrzej Frycz Modrzewski Krakow Academy (53 persons), the direction of chemical engineering Cracow University of Technology (24 persons), medical direction of the Pomeranian Medical University in Szczecin (69 persons) and law students at the Jagiellonian University in Krakow (73 persons). Results: The study revealed a diverse varied food intake for the courses of various universities. Among the students of the Academy of Science – Technology in Krakow – the direction of science were found in 59% of enough variety of food consumption, 21% adequate, 19% good and 1% excellent. Cracow University of Technology – Chemical Engineering course was observed in 54% enough variety of food consumption, 21% good, 17% inappropriate and 8% very good. Jagiellonian University in Krakow – the law direction: 48% very good variety of food consumption, 34% good, 14% adequate and 4% inadequate. Andrzej Frycz Modrzewski Krakow Academy – the direction of nursing: 43% good variety of food consumption, 32% adequate, 17% very good and 8% inadequate, and at the Pomeranian Medical University in Szczecin – of Medicine found in 52% enough variety of food consumption, 29 % good, 17% inappropriate and 2% very good. Conclusions: The study allowed us to formulate the following conclusions: 1. The best results in terms of food consumption were obtained varied among law students of the Jagiellonian University (48% achieved very good results and 34% good, and only 4% inappropriate) and nursing students at Andrzej Frycz Modrzewski Krakow Academy, where 17% achieved very good results and 43% good results, and only 8% inadequate. 2. It is interesting, however, that the students of the medical well despite a good knowledge of topics related to health and proper nutrition received not the best results in terms of food intake varied: 17% inappropriate, 52% adequate, 29% good, and only 2% very good. 3. Students of technical universities: AGH – University of Cracow and obtained the worst results in terms of varied food intake. The conclusion is that the promotion of a healthy lifestyle and nutritional education especially of young people is still current and important task of public health. Key words: nutrition, varied food intake, student

Rodzina w zdrowiu i w chorobie. Wybrane aspekty opieki nad przewlekle chorym

Praca recenzowana / peer-reviewed pape