Nutritional controversies in diabetes

W niniejszym artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące leczenia żywieniowego u chorych na cukrzycę, które w ostatnich latach stały się przedmiotem licznych dyskusji. Szczególną uwagę poświęcono dietom z obniżoną zawartością węglowodanów oraz wykorzystaniu koncepcji wskaźnika (indeksu) glikemicznego pokarmów w żywieniu chorych na cukrzycę. (Diabet. Prakt. 2008; 9: 28–35)The article presents issues in nutrition therapy of diabetes mellitus that have been widely discussed in recent years. Particular attention has been paid to the low-carbohydrate diets and the role of glycemic index of food in nutrition of people with diabetes. (Diabet. Prakt. 2008; 9: 28-35

Disturbances in angiogenesis and vascular maturation in the skin are associated with diabetic kidney disease in type 1 diabetes

Introduction. The skin, as one of the most accessible tissues, is frequently used for investigations of microcirculation and angiogenesis. The aim of this study was to assess the relationship between the dermal microvessel density (MVD) and maturity and the presence of diabetic kidney disease (DKD) in adults with type 1 diabetes (T1D). Skin as the most accessible organ served as a model for the study of angiogenesis. Materials and methods. 148 consecutive T1D patients (87 men), median age of 41 [interquartile range (IQR): 31–49] years and diabetes duration of 21 (17–30) years, participated in the study. The patients were under the care of the Department of Internal Medicine and Diabetology, Poznan University of Medical Sciences. Diabetic kidney disease was diagnosed in patients with increased albuminuria and at least 10-year duration of diabetes or evidence of diabetic retinopathy. The skin biopsy was performed on distal part of lower leg, using a sterile, disposable 3 mm biopsy punch with plunger (Disposable Biopsy Punches, Integra™ Miltex®). In the immunohistochemical analyses, we used: anti-CD133, anti-CD34, anti-CD31, and anti-von Willebrand factor (vWF) autoantibodies. Microvessel density measurement in all specimens was performed using “hot spots technique”. Slides were scanned using the MiraxMidi scanner (Carl Zeiss) and were viewed using CaseViewer (3DHISTECH Ltd. Budapest, Hungary). Data were analyzed using Statistica v. 13 software. Results. In the study group 21 patients with diagnosis DKD+, as compared to 127 subjects withaout DKD–, had longer duration of diabetes [30 (IQR: 21–36) vs. 21 (16–28) years, p = 0.002], higher prevalence of hypertension [14 (67%) vs. 37 (29%), p = 0.002], lower estimated glomerular filtration rate (eGFR) [66 (55–88) vs. 94 (83–106) mL/min/1.73 m2, p &lt; 0.001]. Median MVD compared between groups with and without DKD, was similar for CD34+ vessels/1 mm2 [123 (100–170) vs. 121 (100–170), p = 0.775], CD133+ vessels/1 mm2 [79 (50–100) vs. 79 (63–93), p = 0.823], and for CD31+ vessels/ 1 mm2 [29 (21–46) vs. 38 (17–58), p = 0.454]. Median MVD vWF+ vessels/1 mm2 was lower in the group with than without DKD: 42 (25–54) vs. 54 (43–71), p = 0.009. The values given above were calculated for both layers of the dermis (papillary and reticular dermis). In multivariate logistic regression analysis presence of diabetic kidney disease was associated with lower median vWF+ MVD [odds ratio: 0.97 (95% confidence interval: 0.95–0.99), p = 0.017], with adjustment for age, gender, eGFR value, diabetes duration and presence of hypertension. MVD did not differ significantly between chronic kidney disease stages. Conclusion. In patients with type 1 diabetes and diabetic kidney disease the disturbances in the angiogenesis and vascular maturation are present. The number of mature blood vessels (vWF+) in the skin is reduced. Disturbances in the angiogenesis occur at early stages of diabetic kidney disease.Introduction. The skin, as one of the most accessible tissues, is frequently used for investigations of microcirculation and angiogenesis. The aim of this study was to assess the relationship between the dermal microvessel density (MVD) and maturity and the presence of diabetic kidney disease (DKD) in adults with type 1 diabetes (T1D). Skin as the most accessible organ served as a model for the study of angiogenesis. Materials and methods. 148 consecutive T1D patients (87 men), median age of 41 [interquartile range (IQR): 31–49] years and diabetes duration of 21 (17–30) years, participated in the study. The patients were under the care of the Department of Internal Medicine and Diabetology, Poznan University of Medical Sciences. Diabetic kidney disease was diagnosed in patients with increased albuminuria and at least 10-year duration of diabetes or evidence of diabetic retinopathy. The skin biopsy was performed on distal part of lower leg, using a sterile, disposable 3 mm biopsy punch with plunger (Disposable Biopsy Punches, Integra™ Miltex®). In the immunohistochemical analyses, we used: anti-CD133, anti-CD34, anti-CD31, and anti-von Willebrand factor (vWF) autoantibodies. Microvessel density measurement in all specimens was performed using “hot spots technique”. Slides were scanned using the MiraxMidi scanner (Carl Zeiss) and were viewed using CaseViewer (3DHISTECH Ltd. Budapest, Hungary). Data were analyzed using Statistica v. 13 software. Results. In the study group 21 patients with diagnosis DKD+, as compared to 127 subjects withaout DKD–, had longer duration of diabetes [30 (IQR: 21–36) vs. 21 (16–28) years, p = 0.002], higher prevalence of hypertension [14 (67%) vs. 37 (29%), p = 0.002], lower estimated glomerular filtration rate (eGFR) [66 (55–88) vs. 94 (83–106) mL/min/1.73 m2, p < 0.001]. Median MVD compared between groups with and without DKD, was similar for CD34+ vessels/1 mm2 [123 (100–170) vs. 121 (100–170), p = 0.775], CD133+ vessels/1 mm2 [79 (50–100) vs. 79 (63–93), p = 0.823], and for CD31+ vessels/ 1 mm2 [29 (21–46) vs. 38 (17–58), p = 0.454]. Median MVD vWF+ vessels/1 mm2 was lower in the group with than without DKD: 42 (25–54) vs. 54 (43–71), p = 0.009. The values given above were calculated for both layers of the dermis (papillary and reticular dermis). In multivariate logistic regression analysis presence of diabetic kidney disease was associated with lower median vWF+ MVD [odds ratio: 0.97 (95% confidence interval: 0.95–0.99), p = 0.017], with adjustment for age, gender, eGFR value, diabetes duration and presence of hypertension. MVD did not differ significantly between chronic kidney disease stages. Conclusion. In patients with type 1 diabetes and diabetic kidney disease the disturbances in the angiogenesis and vascular maturation are present. The number of mature blood vessels (vWF+) in the skin is reduced. Disturbances in the angiogenesis occur at early stages of diabetic kidney disease

Influence of selected inflammatory markers on occurrence and duration of partial remission in patients with type 1 diabetes

WSTĘP. Celem badania była ocena wpływu wybranych markerów reakcji zapalnej na wystąpienie i czas trwania remisji w cukrzycy typu 1. MATERIAŁ I METODY. W badaniu uczestniczyło 224 pacjentów z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 1. Częściową remisję choroby definiowano jako: HbA1c poniżej 7%, dobowe zapotrzebowanie na egzogenną insulinę poniżej 0,5 j./kg masy ciała i stężenie peptydu C powyżej 0,5 ng/ml. Wystąpienie i czas trwania remisji określono na podstawie regularnej kontroli w poradni diabetologicznej. Pacjentów podzielono na podstawie występowania remisji i czasu jej trwania (poniżej i powyżej roku). W analizie uwzględniono: liczbę białych krwinek (WBC), stężenie białka C-reaktywnego (CRP), odczyn opadania krwinek czerwonych (ESR) i stężenie mieloperoksydazy (MPO) w surowicy. WYNIKI. U 175 pacjentów wystąpiła częściowa remisja. U osób z remisją stwierdzono niższe wartości WBC (6,2 &#177; 1,4 v. 7,1 &#177; 2,7 103/ul; p < 0,03) i ESR (5,1 &#177; 3,3 v. 8,3 &#177; 12,2 mm/h; p < 0,02). Pacjenci z krótszym czasem trwania remisji mieli wyższe stężenie w surowicy MPO (250,6 &#177; 139,5 v. 163,9 &#177; 82,7 ng/ml; p = 0,008) niż osoby z remisją trwającą powyżej roku. W analizie regresji logistycznej wykazano istotny związek między stężeniem MPO a czasem trwania remisji (OR = 0,34, 95% CI: 0,12&#8211;0,94; p < 0,03). WNIOSKI. Proces zapalny istotnie wpływa na wystąpienie i czas trwania remisji u chorych na cukrzycę typu 1. Mieloperoksydaza wydaje się być prognostycznym markerem czasu trwania remisji. Im wyższe stężenie MPO, tym krótszy czas trwania remisji w cukrzycy typu 1. (Diabet. Prakt. 2010; 11, 3: 94&#8211;100)INTRODUCTION. Aim of the study was to asses the influence of selected inflammatory markers on occurrence and duration of remission in type 1 diabetes. MATERIAL AND METHODS. 224 patients with newly diagnosed type 1 diabetes were qualified to the study. Partial remission was defined as HbA1c below 7% and daily exogenous insulin requirement below 0.5 U/kg and positive C-peptide level. The occurrence and duration of remission was assessed during regular visits in out-patient clinic. We divided patients according to occurrence of remission and its duration (above and below 1 year). The following inflammatory markers were taken into account: white blood cell count (WBC), serum C-reactive protein concentration (CRP), erythrocyte sedimentation rate (ESR), and concentration of serum myeloperoxidase (MPO). RESULTS. 175 patients achieved partial remission. When compared with patients who did not experience remission remittents showed lower WBC (6.2 &#177; &#177; 1.4 v. 7.1 &#177; 2.7 103/ul; p < 0.03) and ESR (5.1 &#177; &#177; 3.3 v. 8.3 &#177; 12.2 mm/h; p < 0.02). Patients with shorter duration of remission had higher serum MPO level (250.6 &#177; 139.5 v. 163.9 &#177; 82.7 ng/ml; p = 0.008). Using logistic regression, significant association between serum MPO level (OR = 0.34, 95% CI: 0.12&#8211; &#8211;0.94; p < 0.03) and duration of remission was found. CONCLUSIONS. The results of this study show that inflammatory process influences occurrence and duration of remission in patients with type 1 diabetes. MPO seems to be a prognostic marker of duration of remission. The higher serum concentration of the MPO, the shorter duration of remission in patients with type 1 diabetes. (Diabet. Prakt. 2010; 11, 3: 94&#8211;100

Factors influencing occurrence and duration of partial remission in patients with type 1 diabetes

WSTĘP. Celem badania była ocena czynników wpływających na wystąpienie i czas trwania częściowej remisji u chorych na cukrzycę typu 1. MATERIAŁ I METODY. Obserwacją prospektywną objęto 136 pacjentów z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 1. Analizie poddano ocenę parametrów wyrównania metabolicznego cukrzycy oraz liczne dane uzyskane z przeprowadzonego badania ankietowego. WYNIKI. Po 3 miesiącach od hospitalizacji remisję stwierdzono u 98 pacjentów. U 35 osób remisja trwała powyżej 2 lat, u 24 - 1-2 lata, a u 39 - poniżej 1 roku. Osoby z remisją w porównaniu z grupą bez remisji przy rozpoznaniu choroby charakteryzowały się niższymi wartościami glikemii: na czczo, 2 godziny po posiłku, o godzinie 3.00 w nocy i triglicerydemii oraz wyższymi wartościami cholesterolu frakcji HDL. Dzienne zapotrzebowanie na egzogenną insulinę w dniu wypisania ze szpitala było niższe w grupie pacjentów z remisją. W modelu regresji logistycznej stwierdzono statystycznie istotną zależność między wystąpieniem remisji a zapotrzebowaniem na egzogenną insulinę podczas pierwszej hospitalizacji oraz stężeniem triglicerydów. Osoby z częściową remisją dysponowały większymi środkami finansowymi na leczenie, cechowały się niższym poziomem stresu, rzadziej piły kawę i paliły tytoń. Pacjenci z ponad 2-letnim okresem remisji, w porównaniu z chorymi z okresem remisji poniżej 1 roku, charakteryzowali się krótszym okresem od rozpoznania cukrzycy do rozpoczęcia edukacji i leczenia metodą intensywnej czynnościowej insulinoterapii. WNIOSKI. Stopień zaburzeń metabolicznych przy rozpoznaniu cukrzycy typu 1, a także styl życia pacjentów mają istotny wpływ na wystąpienie okresu remisji. Szybkie rozpoznanie choroby i wdrożenie intensywnej czynnościowej insulinoterapii zwiększają szansę na wydłużenie okresu remisji.INTRODUCTION. The aim of this study was to analyze parameters influencing on occurrence and duration of remission in patients with type 1 diabetes. MATERIAL AND METHODS. 136 patients with newly diagnosed type 1 diabetes were qualified to the prospective study. Metabolic control parameters and several data collected on the basis of questionnaires were taken into analyze. RESULTS. Three months after hospitalization 98 subjects achieved partial remission. 35 patients had a duration of remission above 2 years, 24 patients between one year and two, and 39 subjects below one year. When compared with patients who didn&#8217;t experience remission remittents showed lower: fasting plasma glucose, postprandial plasma glucose, glycaemia on 3 a.m., serum triglyceride and higher HDL-cholesterol levels. Total daily insulin requirement at discharge from hospital was significantly lower in remission group. Using logistic regression significant association between insulin requirement level of triglyceride and occurrence of remission was found. According to the analysis of questionnaires group with remission characterized bigger founds to treatment, less stressful live, more seldom drinking coffee and smoking. In patients with duration of remission above 2 years we observed: shorter duration of diabetes before introduction of education and intensive functional insulin therapy, in comparison with subjects with duration below 1 year. CONCLUSIONS. Metabolic disturbances prior to diagnosis, as well as style of life determine occurrence of remission phase in patients with type 1 diabetes. The faster the diagnosis of type 1 diabetes is made and the earlier the intensive functional insulin therapy is introduced the longer the duration of partial remission is

Częstość występowania zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) u pacjentów z cukrzycą

Introduction. Gastrointestinal symptoms are present in 50–70% of patients with diabetes. Small intestinal bacterial overgrowth (SIBO) is expansion of microorganisms colonizing the large intestine into the small intestine, leading to disorders of digestion and ab­sorption. Material and methods. The study included 200 patients (91 with type 1 and 109 with type 2 diabetes hospital­ized in years 2013–2015 in the Department of Internal Medicine and Diabetology, Poznan University of Medi­cal Sciences. The control group consisted of 20 healthy volunteers. Hydrogen breath tests with Gastro+ Gastrolyzer (Bedfont) were used to assess SIBO. After drinking 20 g of lactulose we checked exhaled hydro­gen concentration. The result was considered positive when exhaled hydrogen of first breath was ≥ 20 ppm (parts per milion) or an increase in the output value of the exhaled hydrogen was 12 ppm during the first 60 minutes of the test. Results. We observed lower prevalence of SIBO in the test group as compared to controls [82 patients (41%) vs. 15 patients (75%); p = 0.0043]. Moreover, patients with type 1 diabetes as well as type 2 diabetes had lower incidence of SIBO as compared to controls [accordingly, 42% vs. 75%, p=0.008, 40% vs. 75%, p=0.006]. In the logistic regression model this relationship was independent of age, gender and BMI (OR: 5,57, 95% CI: 1,78–17,47; p = 0,003). Conclusion. The prevalence of microbial proliferation of the small intestine in patients with diabetes is lower than in healthy subjects. One possible cause might be the beneficial effect of nutritional therapy in patients with diabetes.Wstęp. Dolegliwości ze strony przewodu pokarmo­wego mogą występować u 50–70% osób z cukrzycą. Zespół rozrostu bakteryjnego (SIBO) to nadmierny rozplem w obrębie jelita cienkiego drobnoustrojów kolonizujących jelito grube, prowadzący do zaburzeń trawienia i wchłaniania. Celem pracy była ocena częstości występowania SIBO u pacjentów z cukrzycą, a także związek występowania SIBO z wyrównaniem metabolicznym cukrzycy i obecnością przewlekłych powikłań choroby. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 200 osób z cukrzycą (typu 1 — 91 osób; typu 2 — 109 osób), ho­spitalizowanych w latach 2013–2015 w Klinice Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycz­nego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Grupę kontrolną stanowiło 20 zdrowych ochotników. Obec­ność rozrostu bakteryjnego oceniano w nieinwazyjnym teście oddechowym przy użyciu urządzenia Gastro+ Gastrolyzer (firmy Bedfont) z wykorzystaniem 20 g laktulozy rozpuszczonej w 200 ml wody, z oceną stężenia wodoru w wydychanym powietrzu. Za wynik dodatni uznano zawartość wydychanego wodoru ≥ 20 ppm (parts per milion — części na milion) lub wzrost wartości wyjściowej wydychanego wodoru o 12 ppm w czasie pierwszych 60 minut badania. Wyniki. Występowanie SIBO w grupie badanej stwierdzono u 82 pacjentów (41%), natomiast w grupie kontrolnej u 15 osób (75%), p = 0,0043. Istotną różnicę stwierdzono również w oddzielnym porównaniu osób z cukrzycą typu 1 i 2 i z grupą kontrolną. Obecność SIBO stwierdzano istotnie częściej u osób zdrowych (75%) niż u osób z cukrzycą typu 1 (42%, p = 0,008) oraz typu 2 (40%, p = 0,006). W modelu regresji logistycznej obecność cukrzycy wiązała się z rzadszym występowaniem SIBO niezależnie od wieku, płci i wartości BMI (OR: 0,18, 95% CI: 0,06–0,56; p = 0,003). Wnioski. U pacjentów z cukrzycą częstość występo­wania zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego jest mniejsza niż u osób zdrowych. Jedną z możliwych przyczyn stwierdzonego związku może być korzystny wpływ leczenia żywieniowego u osób z cukrzycą

Original paper<br>Does early insulin treatment decrease the risk of microangiopathy in non-obese adults with diabetes?

Introduction: In the clinical practice classification of diabetes type in adult patients is often difficult. In non-obese adults distinguishing between Latent Autoimmune Diabetes in the Adult and type 2 diabetes leads to introduction of different treatment strategies. The aim of the present study was to assess relationship between introduction of insulin therapy at the diagnosis and occurrence of chronic microangiopathic complications of diabetes in non-obese patients aged above 35 years. Material and methods: The group of 71 non-obese patients (BMI <30 kg/m2) with diabetes diagnosed after the age of 35 was estimated. At diagnosis 24 patients were treated with insulin (group A) and 47 patients with oral hypoglycaemics (group B). Results: No significant differences in presence of microangiopathic complications were noted between the groups after 6 years of duration of diabetes. In the multivariate logistic regression analysis, risk factors for the development of any type of diabetic microangiopathy were: longer duration of diabetes (RR 1.12, 95%CI: 1.00-1.27, p=0.04), higher HbA1c value (RR 2.00, 95%CI: 1.21-3.31), and higher BMI (RR 1.25, 95%CI: 0.99-0.25, p=0.048). Moreover the risk factors for microangiopathy were: CRP concentration (RR 1.36, 95%CI: 1.03-1.80, p=0.025) and smoking status (RR 4.37, 95%CI: 1.33-14.44, p=0.013). Conclusions: Initial insulin therapy in non-obese patients with diabetes diagnosed above the age of 35, after 6 years of duration of diabetes, does not decrease significantly the risk of micro and macroangiopathic complications. Main risk factors for development of microangiopathic complications are: longer duration of diabetes, worse metabolic control of diabetes, higher body mass index, higher C-reactive protein (CRP) level and smoking

Związek zaburzeń w angiogenezie i dojrzewaniu naczyń w skórze z cukrzycową chorobą nerek w cukrzycy typu 1

Wstęp. Skóra — jako najbardziej dostępny narząd — została wybrana jako model do badania mikrokrążenia i angiogenezy. Celem tego badania była ilościowa i jakościowa analiza związku pomiędzy unaczynieniem skóry (MVD) a obecnością cukrzycowej choroby nerek (DKD) u dorosłych chorych na cukrzycę typu 1 (T1D). Materiał i metody. Badaniem została objęta grupa kolejnych 148 chorych na cukrzycę typu 1 (87 mężczyzn), z medianą wieku 41 lat (IQR: 31–49) i czasem trwania cukrzycy 21 (17–30) lat. Pacjenci byli pod opieką Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Cukrzycową chorobę nerek rozpoznano na podstawie zwiększonej albuminurii u pacjentów z 10-letnim czasem trwania cukrzycy i/lub wykładnikami retinopatii cukrzycowej. Biopsję skóry wykonano na dystalnej części podudzia, przy użyciu jednorazowych 3-milimetrowych sztanc biopsyjnych z suwakiem (Integra™, Miltex®). Do analiz immunohistochemicznych (IHC) wybrano: autoprzeciwciała anty-CD133, anty-CD34, anty-CD31 i anty-vWF. Gęstość naczyń krwionośnych (MVD) wyliczono metodą „gorących miejsc”. Szkiełka skanowano przy użyciu skanera MiraxMidi (Carl Zeiss) i oglądano przy użyciu CaseViewer (3DHISTECH Ltd. Budapeszt, Węgry). Dane analizowano przy użyciu oprogramowania Statistica v. 13. Wyniki. W grupie pacjentów z rozpoznaną DKD (n = 21) w porównaniu z pacjentami bez DKD (n = 127) odnotowano dłuższy czas trwania cukrzycy [30 (IQR: 21–36) vs. 21 (16–28) lat, p = 0,002], częstsze występowanie nadciśnienia tętniczego [14 (67%) vs. 37 (29%), p = 0,002] oraz niższą wartość szacunkowego wskaźnika filtracji kłębuszkowej (eGFR) [66,1 (54,7–87,9) vs. 93,5 (82,5–106,2) ml/min/1,73 m2, p &lt; 0,001]. Mediana MVD naczyń CD34+ na 1 mm2 skóry właściwej wynosiła w grupie DKD+ 123 (100–170), a w grupie DKD– 121 (100–170), p = 0,775; mediana MVD naczyń CD133+ wynosiła odpowiednio 79 (50–100) vs. 79 (63–93), p = 0,823; mediana MVD naczyń CD31+ 29 (21–46) vs. 38 (17–58), p = 0,454; mediana MVD naczyń vWF+ 42 (25–54) vs. 54 (43–71), p = 0,009. Podane wartości obliczono dla obu warstw skóry właściwej (brodawkowatej i siateczkowatej). W modelu wieloczynnikowej regresji logistycznej obecność cukrzycowej choroby nerek była związana z mniejszą MVD dla naczyń krwionośnych vWF+ na 1 mm2 [OR: 0,97 (95% CI: 0,95–0,99), p = 0,017]. Związek ten był niezależny od wieku, płci, wartości eGFR oraz obecności nadciśnienia tętniczego. Grupa badana obejmowała 79 (52,7%) pacjentów z przewlekłą chorobą nerek (CKD) w stadium 1, 58 (39,2%) w stadium 2, 8 pacjentów (5,4%) w stadium 3a i 3 (2%) w stadium 3b. Nie było pacjentów w stadium CKD 4 ani 5. Nie stwierdzono istotnych różnic w MVD w zależności od stadium CKD. Wniosek. U pacjentów z cukrzycą typu 1 i cukrzycową chorobą nerek obserwuje się zaburzenia procesów angiogenezy oraz dojrzewania naczyń. W biopsji skóry obserwowano zmniejszoną liczbę naczyń krwionośnych o wysokiej dojrzałości (vWF+). Zaburzenia angiogenezy w skórze są obecne już we wczesnych stadiach cukrzycowej choroby nerek

Częstość występowania zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) u pacjentów z cukrzycą

Introduction. Gastrointestinal symptoms are present in 50–70% of patients with diabetes. Small intestinal bacterial overgrowth (SIBO) is expansion of microorganisms colonizing the large intestine into the small intestine, leading to disorders of digestion and ab­sorption. Material and methods. The study included 200 patients (91 with type 1 and 109 with type 2 diabetes hospital­ized in years 2013–2015 in the Department of Internal Medicine and Diabetology, Poznan University of Medi­cal Sciences. The control group consisted of 20 healthy volunteers. Hydrogen breath tests with Gastro+ Gastrolyzer (Bedfont) were used to assess SIBO. After drinking 20 g of lactulose we checked exhaled hydro­gen concentration. The result was considered positive when exhaled hydrogen of first breath was ≥ 20 ppm (parts per milion) or an increase in the output value of the exhaled hydrogen was 12 ppm during the first 60 minutes of the test. Results. We observed lower prevalence of SIBO in the test group as compared to controls [82 patients (41%) vs. 15 patients (75%); p = 0.0043]. Moreover, patients with type 1 diabetes as well as type 2 diabetes had lower incidence of SIBO as compared to controls [accordingly, 42% vs. 75%, p=0.008, 40% vs. 75%, p=0.006]. In the logistic regression model this relationship was independent of age, gender and BMI (OR: 5,57, 95% CI: 1,78–17,47; p = 0,003). Conclusion. The prevalence of microbial proliferation of the small intestine in patients with diabetes is lower than in healthy subjects. One possible cause might be the beneficial effect of nutritional therapy in patients with diabetes.Wstęp. Dolegliwości ze strony przewodu pokarmo­wego mogą występować u 50–70% osób z cukrzycą. Zespół rozrostu bakteryjnego (SIBO) to nadmierny rozplem w obrębie jelita cienkiego drobnoustrojów kolonizujących jelito grube, prowadzący do zaburzeń trawienia i wchłaniania. Celem pracy była ocena częstości występowania SIBO u pacjentów z cukrzycą, a także związek występowania SIBO z wyrównaniem metabolicznym cukrzycy i obecnością przewlekłych powikłań choroby. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 200 osób z cukrzycą (typu 1 — 91 osób; typu 2 — 109 osób), ho­spitalizowanych w latach 2013–2015 w Klinice Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycz­nego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Grupę kontrolną stanowiło 20 zdrowych ochotników. Obec­ność rozrostu bakteryjnego oceniano w nieinwazyjnym teście oddechowym przy użyciu urządzenia Gastro+ Gastrolyzer (firmy Bedfont) z wykorzystaniem 20 g laktulozy rozpuszczonej w 200 ml wody, z oceną stężenia wodoru w wydychanym powietrzu. Za wynik dodatni uznano zawartość wydychanego wodoru ≥ 20 ppm (parts per milion — części na milion) lub wzrost wartości wyjściowej wydychanego wodoru o 12 ppm w czasie pierwszych 60 minut badania. Wyniki. Występowanie SIBO w grupie badanej stwierdzono u 82 pacjentów (41%), natomiast w grupie kontrolnej u 15 osób (75%), p = 0,0043. Istotną różnicę stwierdzono również w oddzielnym porównaniu osób z cukrzycą typu 1 i 2 i z grupą kontrolną. Obecność SIBO stwierdzano istotnie częściej u osób zdrowych (75%) niż u osób z cukrzycą typu 1 (42%, p = 0,008) oraz typu 2 (40%, p = 0,006). W modelu regresji logistycznej obecność cukrzycy wiązała się z rzadszym występowaniem SIBO niezależnie od wieku, płci i wartości BMI (OR: 0,18, 95% CI: 0,06–0,56; p = 0,003). Wnioski. U pacjentów z cukrzycą częstość występo­wania zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego jest mniejsza niż u osób zdrowych. Jedną z możliwych przyczyn stwierdzonego związku może być korzystny wpływ leczenia żywieniowego u osób z cukrzycą