From a rebel to an expert: the media images of Jan Klata

The author analyzes Jan Klata’s strategies of self-representation, tracing his statements in the media. Kwaśniewska wonders what has led to Klata becoming the face of the new political theater, only to evolve into the "specialist on Polishness," an "expert" of sorts on national issues. Following his statements, she indicates many contradictions and anachronisms. Ultimately she concludes: "Jan Klata’s images turned out to have equal media attraction, though neither was effective as a critical language.

Why did they break the silence? Why were they heard? : an affective analysis of #metoo at the Bagatela Theatre

The article analyses the media coverage of the accusations of sexual harassment and mobbing made against Henryk Jacek S., a long-time director of the Bagatela Theatre in Krakow, by its female employees. Based on the employees’ statements, the author tries to describe the situation in the theatre before the case was exposed. She refers to the category of ‘ugly feelings’, created and explored by Sianne Ngai, and specifically, to the affect of animatedness, which is characterised by particularly limited agency and the blurring of the boundary between the inside and the outside. The moment when the female employees broke the silence is associated by the author with the affect of disgust (as defined by Sara Ahmed) and the related revulsion and nausea. She also examines how this affective dynamic has influenced the women’s agency and effectiveness in relation to the recipients of their public appearances

Rescue does not have to be death

In the first part of the article, the author critically refers to her book Pytanie o wspólnotę. Jerzy Grzegorzewski i Jan Klata (The question of community. Jerzy Grzegorzewski and Jan Klata). She looks at her own feminist reading of Grzegorzewski’s performances through the prism of Audre Lorde’s essay The Master’s Tools Will Never Dismantle the Master's House and looks at the number and function of women in the institutions he managed. She also notes that the last performance, On. Drugi powrót Odysa (He. The Second Return of Odysseus), was Grzegorzewski’s only production based on a script written by a woman. At the same time, she sees in it yet another emancipatory potential. The subject of her father’s alcohol addiction, raised by Antonina Grzegorzewska and staged on the national stage by him, can be understood as a stage coming-out of an alcoholic and his daughter as a co-addict. Putting forward the thesis that the play operated on the poetics of ugly feelings described by Sianne Ngai, Kwaśniewska analyses its reception, wondering why it failed to cause a debate about the normalisation of drinking in Polish theatre and urges us to start such a discussion now

Studying the present, creating the future

Wyniki ankiety wskazują na bardzo silny wymiar hierarchiczności w teatrze, która nie ogranicza się do nadużywania władzy przez osoby na stanowiskach kierowniczych czy liderskich. W wypowiedziach pojawiają się skargi dotyczące wykluczenia niektórych osób z życia teatru, oskarżenie o jego „kastowość”, przedmiotowe traktowanie, życzenie, by w teatrach równo traktowano wszystkie grupy zawodowe. Ankietę wypełniło łącznie trzydzieści siedem osób, z czego dwadzieścia cztery pełni funkcje nieartystyczne. Strach pomyśleć, czego dowiedzielibyśmy się w szerszym badaniu. Pomijając na chwilę klasowość takich podziałów, to przecież warto zauważyć ich płynność i umowność. Są w ankiecie konstatacje dotyczące artystycznego wymiaru pracy oświetleniowców w teatrze

Am I allowed to doubt?

Recenzja przedstawienia teatralnego: Spektakl dyplomowy, czyli kilka piosenek o przemocy w teatrze. Muzyka: Karol Osman, autor tekstów: Andrzej Błażewicz (w spektaklu wykorzystano satyryczny utwór Adekwatnie autorstwa Łukasza Borkowskiego), wokal, inicjatorka tematu: Karolina Szczypek, wokal, gitara basowa: Magdalena Dębicka, wokal, pianino: Konrad Cichoń, gitara elektryczna, wideo: Paweł Sablik, perkusja: Miguel Nieto, kostiumy: Maria Duda, konsultacja muzyczna: Annika Mikołajko, akceleracja energetyczno-sceniczna: Adrianna Kurzawa, choreografia: Tobiasz Berg. Teatr Nowy Proxima w Krakowie, premiera: 25 września 2020

Aktor w klinczu relacji folwarcznych

Autorka analizuje sytuację aktorów w polskim teatrze współczesnym. Powołując się na wypowiedzi artystów, badaczy teatru i publicystów, stawia tezę o folwarcznym charakterze panujących w jego obrębie relacji (bazę teoretyczną czerpie z wypowiedzi Andrzeja Ledera). Cała władza kumuluje się więc w rękach dyrektora (w obrębie instytucji) i reżysera (w obrębie pracy twórczej), a aktorzy sprowadzani są do roli wykonawców. Możliwość przełamania tego systemu rozpatruje przyglądając się powiązanym ze sobą projektom: Nie-Boskiej komedii. Szczątki odwołanej przez dyrektora Jana Klatę w Starym Teatrze w 2013 roku, nie-boskiej. wyznanie powstałej w ramach alternatywnego projektu POP-UP z 2015 roku oraz nie-boskiej komedii. WSZYSTKO POWIEM BOGU, której premiera odbyła się w 2014 roku w Starym Teatrze. W drugiej części autorka analizuje przebieg oraz znaczenie protestu aktorów Teatru Polskiego we Wrocławiu przeciwko powołaniu na dyrektora tej instytucji Cezarego Morawskiego. Na podstawie tych analiz, autorka zauważa, że modele alternatywnej organizacji produkcji teatralnej nie rozwiązują problemu uprzedmiotowienia aktora, bo najczęściej powielają instytucjonalne schematy. Zmiana powinna wynikać z gruntowej i powszechnej modyfikacji myślenia o aktorach jako artystach, współtwórcach dyskursu artystycznego i publicznego, której domagać się powinni sami aktorzy.The author analyses the situation of actors in contemporary Polish theatre. Drawing from statements of artists, theatre researchers and critics, she claims that it is governed by folwark relationships (the theoretical foundation is taken from Andrzej Leder writings). The power is accumulated in the hands of theatre director (within the institution) and production director (in the creative dimension), while actors are reduced to performers. She reflects upon the possibility of breaking this system through analysis of interrelated projects: Nie-Boska komedia. Szczątki [The Un-Divine Comedy: Remains], a production cancelled before its premiere at the National Stary Theatre in 2013 by Jan Klata, then the Stary Theatre's director, Nie-boska. Wyznanie [The Un-Divine: Confession], a performance created in Kraków in 2015 within the POP-UP alternative curatorial project, and nie-boska komedia. WSZYSTKO POWIEM BOGU! [The Un-Divine Comedy: I’M GONNA TELL GOD EVERYTHING!], which premiered in 2014 at the Stary Theatre. In the second part, the author analyses the course and meaning of the protests organized by the actors from the Polski Theatre in Wrocław against appointing Cezary Morawski as the director of this institution. Based on these analysis, she claims that alternative models of organizing theatre production are not the solution for objectification of actors, because these models usually copy institutional patterns. The change should come from the fundamental and common modification of thinking about actors as artists, co-creators of artistic and public discourses. Actors themselves should demand this change

Between freedom and manipulation : the situation of actresses and actors in "Factory 2"

The starting point of the text is the thesis, prevalent in theoretical and journalistic texts, touching upon the communal, libertarian and subjective character of working on Factory 2 directed by Krystian Lupa. Kwaśniewska, based on the statements of actors and the playwright, analyses the individual stages of performance preparation, paying attention to the elements of manipulation on the part of the director. In the end, she concludes: "Lupa [...] seemingly gave up part of his power to the actors, [...] to shift the process of directing them to an implicit level, definitely limiting their actual efficiency, but very effective in achieving the purpose intended by him, which was clarified in the process of working [on the play]. If we can talk about teamwork, then it is one based on asymmetrical knowledge and power, and on the undeniable authority of the director.