Association of biomarkers of oxidative stress, stress glycaemia and glycated haemoglobin with coronary artery disease

Introduction: Reactive oxygen species (ROS) are responsible for generalized oxidation which results in cell dysfunction, necrosis or apoptosis. Assessment of oxidative stress markers could modify course of treatment of patients with coronary artery disease (CAD). The aim of this study was to evaluate association of markers of oxidative stress, stress glycaemia and glycated hemoglobin (HgbA1c) with CAD. Methods: Crosssectional observational study. Variables: demographics, risk factors and comorbidities, lipoprotein and glycemic profile, oxidative stress biomarkers: malondialdehyde (MDA) and hydro peroxide (HP), and antioxidant enzymes: superoxide dismutase (SOD), CATALASE and glutathione peroxidase (GPS). Comparison was performed between CAD patients and healthy controls, patients with acute coronary syndrome (ACS) versus chronic CAD, and between PCI revascularised and stable post MI patients. Results: 300 patients, (64.7% m/36.3% f), mean age 62±11 y. (p=ns between genders). 187 (62.3%) were ACS and 113 (37.7%) chronic CAD patients. There was no statistical significant difference in the risk profile between the CAD groups. Patients with CAD had significantly higher prooxidative and significantly lower antioxidative levels of biomarkers (Table 1), as compared with healthy volunteers. Statistically significant differences were observed for HP and SOD between ACS and HCAD group. In HCAD group, revascularized patients demonstrated higher oxidative stress as compared to stable post MI patients. In ACS patients statistical significant intergroup difference was registered, but not pointing to the single type of ACS. ACS patients had also higher levels of stress glycaemia and HgbA1c. Significant positive correlation were found for HgbA1c and stress glycaemia with MDA (r=,154**, p=0,008; r=,254**, p=0,024 respectively). Conclusion: CAD patients demonstrated pronounced oxidative stress when compared to healthy controls, ACS patients had higher oxidative stress as compared with chronic CAD patients, PCI subgroup performed worse that stable post MI patients. Higher oxidative stress activity was linked to worse glycemic control as measured threw stress glycaemia and HbA1c

Културолошки и структурни компетенции на здравствените работници

Чекорејќи во новиот милениум, светот сè појасно почнува да се сеќава на зборовите на еден од основачите на биомедицинската наука, која го претставува срцето на модерната медицина, Вилијам Ослер, кој рекол: „Станува многу поважен видот на пациентот што го има заболувањето отколку видот на заболувањето што го има пациентот“. Концептот за човековите права и основни слободи претставува основна вредносна рамка на демократијата на нејзиното современо ниво на развој. Правата се универзални и не постои ниту една област од човековото живеење што не е маркирана и вредносно детерминирана од концептот за човековите права и основни слободи и не постои ниту еден човек што не е носител на основните права и слободи. Човековите права ја претставуваат ултимативната вредносна рамка на голем број професии, помеѓу кои и здравствената (здравствената заштита и работата на здравствените работници). Практикувањето на човековите права и основни слободи во контекстот на здравствената заштита не се исцрпува со „правото на секого да ужива највисок можен стандард на физичко и ментално здравје“. Здравјето, во најширока смисла, е повеќекратно поврзано со концептот на човековите права. Здравјето опфаќа: право на здравје, право на здравствена заштита, право на пристап до најсовремените методи на лекување и право на заштита од злоупотреба на медицината во насока на повреда на правата на човекот. Улогата на здравствените работници во заштитата на човековите права и специфичната положба на здравствениот работник, која може да биде злоупотребена во насока на повреда на овие права, бараат и посебен пристап во обуката на здравствените работници за суштината на концептот на човековите права и единствена перспектива што треба да ја практикуваат во целокупната своја работа. Свеста за стандардите на човековите права, основните принципи на концептот и посебниот вредносен корпус содржан во концептот овозможува здравствените работници да развијат посебни компетенции што го подигнуваат нивото на нивната професионалност и на здравствената заштита. Образованието на здравствените работници базирано на концептот на човековите права „може да ги поддржи здрав- ствените работници во нивната професионална практика со подобрување на нивните релации со пациентите, со давање насока во ситуациите каде што нивните одлуки и процени на ситуацијата имаат влијание врз човековите права и со пома- гање на здравствените работници да го препознаат повредувањето на човековите права, кое мора да биде документира- но и исправено“ Човековите права се инкорпорирани во секојдневното работење на здравствените работници, кои во својата дневна практика постојано се соочуваат со ситуации и предизвици поврзани со човековите права, иако не ги препознаваат секогаш. Оваа книга има за цел да им помогне на студентите по медицински науки и здравство, и на здравствените работници да усвојат вредности што се базираат на концептот на човековите права, и да се здобијат со соодветни знаења, вештини и однесување што се базира на највисоки етички принципи. Дополнително книгата има за цел препознавање на културолошката компонента во дејствувањето на здравствените работници, примената на нови пристапи кон пациентите и препознавање на правото на здравје во целокупната негова комплексност и зависност од другите права. Во книгата се разработени принципите на концептот на човековите права во контекстот на здравствената заштита, наративната медицина, етичките аспекти на медицински истражувања врз луѓе и кај ранливо население, културолошките и структурните компетенции на здравствените работници, нивната одговорност за еднаков третман на пациентите и почитување на принципот на еднаквост, заштитата на здравјето на ранливите групи и на здравјето на Ромите како специфична ранлива група, како и јавното здравство и здравствениот систем во унапредувањето на културолошките и структурните компетенции на здравствените професионалци. Книгата е наменета за студентите по медицински науки и здравство, здравствените работници и сите што на кој било начин учествуваат во процесот на заштита и промоција на здравјето на човекот