Demes, farms, and gods : investigating the classical landscape of the Mesogeia

Dit proefschrift biedt een grondige historische en archeologische analyse van de Mesogeia-regio in Attica. Ondanks de historische betekenis van en de rijke archeologische vondsten in dit gebied, is deze regio relatief weinig onderzocht. Het hoofddoel van deze studie is het overbruggen van deze kennislacune, met een focus op de Klassieke periode, aangevuld met met inzichten over de Archaïsche, Hellenistische en Romeinse periodes. De studie legt de nadruk op de archeologische vondsten uit de Mesogeia. Veel van deze vondsten hebben tot dusver weinig aandacht van onderzoekers gekregen omdat ze bijna exclusief als Griekstalige voorlopige publicaties verschenen. Om deze archeologische data toegankelijk te maken en te kunnen analyseren is de MEAD (Mesogeia Archaeological Database) opgezet, een Engelstalige databank die vrijwel alle archeologische ontdekkingen in de regio catalogiseert. De database levert talrijke nieuwe inzichten op over de nederzettingspatronen, de connectiviteit, het religieuze landschap en de bredere geschiedenis van de Mesogeia. Het gebruik van GIS voor de analyse van de database maakt het bijvoorbeeld mogelijk om de Attische wegennetwerken in de oudheid te reconstrueren en om hypothetische deme-territoria te modelleren op basis van bevolkingsaantallen. De Mesogeia, met zijn mengeling van kust-, binnenland-, agrarische en verstedelijkte gebieden, biedt een boeiend kader voor een zowel historische als archeologische analyse. Een belangrijk doel van de studie is dan ook het herinterpreteren van de Mesogeia en bestaande historische debatten in het licht van nieuwe archeologische gegevens. Het onderzoek weerlegt wijdverbreide traditionele opvattingen, zoals de impact van de Peloponnesische Oorlog op de bevolking van de regio en de veronderstelde achteruitgang van demen na de derde eeuw VOT. Het eerste hoofdstuk legt de methodologische basis voor de dissertatie. Hier wordt de MEAD-database uitvoerig beschreven en wordt de benadering uitgelegd waarmee de oude wegennetwerken en deme-territoria zijn gereconstrueerd. Het tweede hoofdstuk gaat dieper in op de demen van de Mesogeia, hun locaties, en hun betekenis binnen het bredere landschap van Attica. Een belangrijke uitkomst van het onderzoek is een opvallende continuïteit en stabiliteit in de langetermijngeschiedenis van de demen van de Mesogeia, alsook de afwezigheid van geconcentreerde nederzettingen in de regio. Het derde hoofdstuk richt zich op de boerderijen van de Mesogeia. Een GIS-benadering weerlegt eerdere beweringen over de isolatie van deze boerderijen en toont aan dat ze juist goed geïntegreerd waren in het antieke wegennetwerk. Het vierde hoofdstuk onderzoekt de cultusplaatsen tradities van de regio. Dit hoofdstuk toont aan dat er in de Mesogeia een complex netwerk van cultusplaatsen bestond. De religieuze sites waren strategisch geplaatst en goed verbonden, wat in strijd is met eerdere opvattingen over geïsoleerde heiligdommen. De studie benadrukt dat, hoewel de Mesogeia veranderingen heeft ondergaan, er een opvallende stabiliteit in de regio te zien is op de lange termijn. Dit toont aan dat de Mesogeia, ondanks politieke of maatschappelijke omwentelingen, een voortdurend bewoond en veerkrachtig gebied was. De studie brengt niet alleen de Mesogeia in beeld, maar plaatst het ook in de bredere context van Attica en het oude Griekenland en dient als referentiepunt voor toekomstig onderzoek.This dissertation offers an exhaustive historical and archaeological examination of the Mesogeia region in Attica, an area hitherto overshadowed by extensive studies on Athens. Despite its historical significance and abundant archaeological evidence, the Mesogeia has been relatively under-researched. This study's primary objective is to bridge this gap, centering its focus on the Classical period while encompassing findings from and insights on Archaic, Hellenistic, and Roman times. A significant contribution of this study is the creation of the MEAD (Mesogeia Archaeological Database) - a comprehensive, geo-referenced, English-language compilation of the archaeological discoveries of the region, many of which were previously confined to preliminary Greek publications. This database not only serves as an invaluable resource for scholars but also paves the way for fresh insights into the Mesogeia’s settlement dynamics, connectivity, religious landscape, and its broader history. The employment of GIS to analyze this treasure trove of data allows for a spatially informed exploration of the Mesogeia, including the reconstruction of ancient road networks and modeling of hypothetical deme territories based on bouleutic quotas. The Mesogeia's landscape offers us a fascinating blend of coastal, inland, agricultural, and urbanized spaces. By delving into its myriad demes, this research provides a microcosmic lens into larger Greek political and cultural paradigms. Additionally, it challenges traditional narratives such as the impact of the Peloponnesian War on the region’s populace, the speculated decline of demes post third-century BCE, and the purported separation between the living and the dead in burial patterns. The study evaluates and offers new insights into the research history and localization of the Mesogeia’s demes, and highlights a surprising absence of nucleated settlements in the region. It also interrogates archaeological and historical evidence concerning farmsteads in the Mesogeia. A GIS approach refutes earlier claims of farmstead isolation, instead demonstrating a robust connectivity to regional infrastructure. Another feature of this study is its deep dive into the religious landscape of Mesogeia, emphasizing its multifaceted religious topography teeming with cult sites dedicated to a plethora of deities. Coupled with GIS-based analysis, the research challenges previously held notions about the positioning and accessibility of these religious hubs. Overall, this study reveals the Mesogeia as a continuously inhabited and resilient territory, defying narratives of decline and abandonment during key historical events. The integration of MEAD data and GIS methods has proven pivotal in challenging traditional views on the region's demes, farmsteads, and cult places. This analysis contributes significantly to the understanding of the interplay between urban and rural dynamics in antiquity, prompting reconsideration of theories positing strict divides between city and countryside. In essence, this research not only underscores the importance of Mesogeia in the grand tapestry of Attica and ancient Greece but also serves as a touchstone for future explorations, unraveling the region's historical layers, one stratum at a time

De demes van Attica en de Peloponnesische oorlog : een onderzoek naar de veerkracht van gemeenschappen in klassiek Griekenland

How did rural communities cope with the devastations of war in the pre-modern world? While the political context of the Peloponnesian War (431-404 BC) has received considerable attention, this project seeks to examine the resilience of the rural communities of Attica in the face of the social and economic impact of the war. Epigraphical evidence and archaeological remains indicate that the traditional view that the countryside of Attica was depleted as a direct consequence of the war, needs to be questioned. Applying a multidisciplinary approach, this research project will investigate the long-term resilience of the countryside communities (demes). Analyzing the historical sources and archaeological remains of the period 450-350 BCE, this project aims at tracing the resilience of the Attic demes outside of Athens by examining how they found ways to sustain and reset their community lives

The 2012-2015 Ghent-Utrecht Survey Project at Thorikos: Preliminary Observations on the Post-Classical Occupation

Between 2012 and 2015, a team of Ghent and Utrecht Universities conducted an intensive survey of the southern slopes of the Velatouri Hill, covering the area of the lower settlement of Thorikos (‘Industrial Quarter’) as well as parts of the acropolis. This project was completed in 2015, after which the inventorying and study of the 56,906 finds continued through 2016-2017. Currently a team from the Universities of Liège and Louvain-La-Neuve is conducting a complementary survey of the north-slope of the Velatouri. Awaiting the comprehensive publication of the entire Thorikos Survey Project, we think it appropriate to present some preliminary results with regard to the post-classical period, which has historically received only very limited attention. This analysis is based on the inventory and study of all finds collected during the 2012-2015 survey. In this preliminary report, we will 1) outline the scientific aims of the Thorikos Survey Project and its methodology, and 2) focus on the Hellenistic, Roman, Late Antique, Byzantine and (Early) Modern occupation on the slopes of the Velatouri