269 research outputs found
ํ๊ตญ ๊ฑฐ์ฃผ ์ด์ฃผ๋ฏผ์ ๋ชจ๊ตญ์ค์ฌ ํฌ๋ฆฌ์ผ ํด๋ฝ์ฐธ์ฌ๋ฅผ ํตํ ์ญ๋๊ฐํ ๊ณผ์ ์ ๊ดํ ๊ณ ์ฐฐ
ํ์๋
ผ๋ฌธ(์์ฌ)--์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ :์ฌ๋ฒ๋ํ ์ฒด์ก๊ต์ก๊ณผ,๊ธ๋ก๋ฒ์คํฌ์ธ ๋งค๋์ง๋จผํธ์ ๊ณต,2019. 8. ๊ถ์์ฉ.This study was undertaken to learn about the influence of the migrants native country-oriented cricket club activities at the individual and social level. Migrants empowerment is becoming more important to in achieving multicultural integration and policy makers have recently paid greater attention to this issue. One reason for this is that the marginalization of the migrants in our societies is deepening. Therefore this study aims to contribute to policy making decisions promoting cultural integration within Korean society as this becomes more multi-cultural.
To meet the goal of the study, the researcher selected in-depth study methods among five qualitative research methods (Creswell, 2003). Interviews with eight captains, who had participated in the Chairmans Cup T20 Cricket League of Korea Cricket Association in 2017, formed the basis for this research. The research examines their cricket club activity experience and analyses meaning through it.
This research concludes that native country cricket club participation contributes to empowerment for the migrants and this study presents the migrant empowerment process through native cricket club participation. It identifies four phases: Powerless by Migration; Gaining basic resources; Catalyst to empowerment; and Changed social role.๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ๊ตญ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๊ณ ์๋ ์ด์ฃผ๋ฏผ๋ค์ ๋ชจ๊ตญ์ค์ฌ์ ํฌ๋ฆฌ์ผ ํด๋ฝํ๋์ ๊ฐ์ธ์ , ์ฌํ์ ์๋ฏธ์ ๊ทธ ์ํฅ์ ํ์ํด ๋ณด๋๋ฐ ๋ชฉ์ ์ด ์๋ค. ์ด์ฃผ๋ฏผ์ ์ญ๋๊ฐํ๋ ์ฐ๋ฆฌ ์ฌํ์ ์์ธ๋ ๊ณ์ธต์ ๋ํ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์ปค์ง์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ฐจ ๊ทธ ์ค์์ฑ์ด ๊ฐ์กฐ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด์ฃผ๋ฏผ์ ์คํฌ์ธ ํด๋ฝํ๋์ ํตํ ์๋ฐ์ ์ธ ์ญ๋๊ฐํ๋ ์์ผ๋ก ์ด์ฃผ๋ฏผ ๊ด๋ จ ์ ์ฑ
์๋ฆฝ์ ์์ด ๋งค์ฐ ์ ์ฉํ ๊ฐ๋
์ด๋ฏ๋ก, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ๋ค๋ฌธํ ์ฌํ๋ก ๋์๊ฐ๊ณ ์๋ ํ๊ตญ์ ๋ฌธํํตํฉ ์ ์ฑ
์๋ฆฝ์ ๊ธฐ์ฌํ๊ณ ์ ํ๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ 2017๋
๋์ ๋ํํฌ๋ฆฌ์ผํํ์์ ๊ฐ์ตํ ๋ํํฌ๋ฆฌ์ผํํ์ฅ๋ฐฐ ๋ํธ์ธ ํฌ๋ฆฌ์ผ๋ฆฌ๊ทธ์ ์ฐธ๊ฐํ ํ ์ค์์, ๋ชจ๊ตญ ์ค์ฌ์ ํฌ๋ฆฌ์ผ ํด๋ฝ์ธ 8๊ฐ ํ์ ํฌ๋ฆฌ์ผ ํด๋ฝ์ ์ฃผ์ฅ๋ค์ด ์ฐ๊ตฌ๋์์ผ๋ก ์ฐธ์ฌํ์๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ฌ์ธต์ธํฐ๋ทฐ์ ์ฐธ์ฌ๊ด์ฐฐ์ ํตํ ์ง์ ์ฐ๊ตฌ(Creswell, 2003)๋ฅผ ์ค์ํ์๋ค.
์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ ์ด์ฃผ๋ฏผ์ ๋ชจ๊ตญ์ค์ฌ ํฌ๋ฆฌ์ผํ๋ ์ฐธ์ฌ๋ ์ด์ฃผ๋ฏผ๋ค์ ์ญ๋๊ฐํ์ ๊ธฐ์ฌํ๋ฉฐ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด ๊ณผ์ ์ 4๋จ๊ณ๋ก ๋๋๊ณ ๊ฐ๊ฐ ์ญ๋๋ถ์กฑ, ๊ธฐ๋ณธ์์ ์ต๋, ์ญ๋๊ฐํ์ ์ด๋งค์ ๋ก์์ ํ๋, ์ฌํ์ ์ญํ ์ ๋ณํ๋ก ํน์ง์ง์๋ค. ์ด์ฃผ๋ฏผ๋ค์ ๋ชจ๊ตญ์ค์ฌ ํฌ๋ฆฌ์ผ ํด๋ฝํ๋์ ์ด์ฃผ๋ฏผ์ ๋ฏผ์กฑ์ฑ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋์ง๊ฐ, ์์์ฌ, ์ ๊ตญ์ฌ ๋ฑ์ ๊ณ ์์ํค๋ฉฐ, ์์
๋ฏธ๋์ด๋ฅผ ํตํ ์ด๊ตญ๊ฐ์ ๋คํธ์ํฌ ํ์ฅ, ๋ฆฌ๋์ญ ๊ธฐํ, ์์ํจ์จ๊ฐ ๊ณ ์ทจ, ์ ํ๋ฌดํ์ ์ง์ ํ๋ ๋ฑ์ ๊ธ์ ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋์ด ๋ด์ ํ๊ตญ ๋ด ๋ชจ๊ตญ์ปค๋ฎค๋ํฐ์ ์ญํ ๋ณํ์ ํนํ ๊ธฐ์ฌํ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ํตํด ์ง์์ ๋ฐ๋ ์กด์ฌ์์ ๊ธฐ์ฌํ๋ ์กด์ฌ๋ก ๊ฑฐ๋ญ๋๋ ์ญ๋๊ฐํ์ ์ฅ์ ์ด ๋๋ฌ๋ฌ๋ค.Table of Contents
Acknowledgements i
Abstract ii
Table of Contents iii
List of Tables v
List of Figures vi
Chapter 1. Introduction 1
1.1. Current Context 1
1.2. Migrant Workers Physical Activities and Relationship with Local Korean 3
1.3. Research Significance 6
1.4. Research Questions 8
1.5. Definition of Terms 11
Chapter 2. Review of Literature 12
2.1. Migrants Sport Activities 12
2.1.1. Formation of Network 14
2.1.2. Exclusive Sport Activity 15
2.2. Acculturation and Sport 17
2.2.1. The Theory of Acculturation 17
2.2.2. Acculturation through Sport 19
2.2.3. South Asians and Cricket 21
2.3. Empowerment 22
Chapter 3. Methodology 25
3.1. Research Method 25
3.2. Research Procedures 26
3.3. Research Participants 27
3.4 Collecting and Analyzing Data 28
3.4.1. In-depth Interviews 29
3.4.2. Participation Observation 30
3.5. Strategy for Validating Findings 31
3.5.1.Triangulation 31
3.5.2. Peer Debriefing 31
3.5.3. Member Check 32
3.6. Research Ethics 32
Chapter 4. Findings and Discussion 34
4.1. Powerless by migration 35
4.2. Gaining Basic Resources 39
4.3. Catalyst to Empowerment 44
4.3.1. Characteristics of native country oriented cricket team 45
4.3.1.1. Ethnicity 49
4.3.1.2. Pride of Native Country 51
4.3.2. Leadership 54
4.3.3. Network 58
4.3.4. Support from Others 60
4.3.5. Self-efficacy 62
4.4. Changed social role 65
Chapter 5. Conclusion 67
5.1. Limitation of the research 68
Bibliography 68
Appendix A 81
๊ตญ ๋ฌธ ์ด ๋ก 82Maste
Mutations in the small heterodimer partner gene are associated with mild obesity in Japanese subjects
Mutations in several genes encoding transcription factors of the hepatocyte nuclear factor (HNF) cascade are associated with maturity-onset diabetes of the young (MODY), a monogenic form of early-onset diabetes mellitus. The ability of the orphan nuclear receptor small heterodimer partner (SHP, NR0B2) to modulate the transcriptional activity of MODY1 protein, the nuclear receptor HNF-4ฮฑ, suggested SHP as a candidate MODY gene. We screened 173 unrelated Japanese subjects with early-onset diabetes for mutations in this gene and found five different mutations (H53fsdel10, L98fsdel9insAC, R34X, A195S, and R213C) in 6 subjects as well as one apparent polymorphism (R216H), all present in the heterozygous state. Interestingly, all of the subjects with the mutations were mildly or moderately obese at onset of diabetes, and analysis of the lineages of these individuals indicated that the SHP mutations were associated with obesity rather than with diabetes. Therefore, an additional group of 101 unrelated nondiabetic subjects with early-onset obesity was screened for mutations in the SHP gene. Two of the previously observed mutations (R34X and A195S) and two additional mutations (R57W and G189E) were identified in 6 subjects, whereas no mutations were identified in 116 young nondiabetic lean controls (P = 0.0094). Functional studies of the mutant proteins show that the mutations result in the loss of SHP activity. These results suggest that genetic variation in the SHP gene contributes to increased body weight and reveal a pathway leading to this common metabolic disorder in Japanese.ope
๋ชฉํ์ค์์ญ์ทจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค ๊ฐ๋ฐ
ํ์๋
ผ๋ฌธ (๋ฐ์ฌ)-- ์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ : ์ํ์์ํ๊ณผ, 2016. 2. ์ค์งํ.ํ๊ต๊ธ์์ ํ๋ น๊ธฐ ์๋ ๋ฐ ์ฒญ์๋
์๊ฒ ํ์ํ ์์์ ๊ณต๊ธํ๋ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ํ๊ต๊ธ์์ ์์์ ์ผ๋ก ๊ท ํ ์๊ฒ ๊ณํํ ์ ์๋๋ก ํ๋ ๋๊ตฌ ์ค ํ๋๊ฐ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค์ด๋ค. ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค์ ๋์์์ ์์ ์ญ์ทจ๋์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์์์๋ฅผ ๋ถ์กฑํ๊ฒ ์ญ์ทจํ๋ ๋์์ ์๋ฅผ ์ต์ํํ๋๋ก ์ค์ ๋๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋์งํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค์ ๋์์์ ์ค์ ์์ ์ญ์ทจ๋์ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์๋ค. ์ด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ชฉํ์ค์์ญ์ทจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์ฌ ์์์๋ฅผ ๋ถ์กฑํ๊ฒ ์ญ์ทจํ๋ ๋์์ ์๋ฅผ ์ต์ํํ๋ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ํฌ๊ฒ ์ธ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์๋ค. ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฐ๊ตฌ์์ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์) ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ก์ ์ผ์์ ์ธ ์ญ์ทจ์ ๋ถ์กฑ ๋ฐ ๊ณผ์ ์ญ์ทจ์ ๋ํ ํํฉ์ ํ์
ํ๊ธฐ ์ํด ๊ตญ๋ฏผ๊ฑด๊ฐ์์์กฐ์ฌ ์ 5๊ธฐ(2010-2012) ์ํ์ญ์ทจ์กฐ์ฌ ์ค 1์ผ์ 24์๊ฐ ํ์๋ฒ ์์์๋ฃ์ 2001๋
๊ตญ๋ฏผ๊ฑด๊ฐ์์์กฐ์ฌ์ 2002๋
๊ณ์ ๋ณ ์์์กฐ์ฌ์ ์ํด ์ฐ์ถํ ๊ฐ์ธ ๋ด ๋ณ์ด๋ฅผ ์ธ๋ถ์
๋ ฅ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ ์ฉํ์ฌ ๋ง 6~17์ธ ํ๋ น๊ธฐ ์๋ ๋ฐ ์ฒญ์๋
์ ์ผ์ ์ญ์ทจ๋์ ์ถ์ ํ์๊ณ , ์ถ์ ํ ์๋ฃ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ง 6~17์ธ ํ๋ น๊ธฐ ์๋ ๋ฐ ์ฒญ์๋
์ ์์์ญ์ทจ ์ํ๋ฅผ ์ด๋ฑํ๊ต 1~3ํ๋
(6~8์ธ), ์ด๋ฑํ๊ต 4~6ํ๋
(9~11์ธ), ์คํ๊ต(12~14์ธ), ๊ณ ๋ฑํ๊ต(15~17์ธ) ๊ฐ๊ฐ์ ๋จ๋
์ด 8๊ฐ ์ง๋จ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ํ๊ฐํ์๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ง๋จ๋ณ๋ก ์์ดํ์์ผ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ๋ น๊ธฐ ์๋ ๋ฐ ์ฒญ์๋
์ ๋นํ๋ฏผ A, ๋ฆฌ๋ณดํ๋ผ๋น, ๋นํ๋ฏผ C, ์นผ์, ์ฒ , ์ธ์ ๋ถ์กฑํ๊ฒ ์ญ์ทจํ๊ณ ์์์ผ๋ฉฐ, ํ์ํ๋ฌผ, ๋ํธ๋ฅจ์ ๊ณผ๋คํ๊ฒ ์ญ์ทจํ๊ณ ์์๋ค. ๋ ๋ฒ์งธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์์์๋ฅผ ๋ถ์กฑํ๊ฒ ์ญ์ทจํ๋ ๋์์ ์๋ฅผ ์ต์ํํ๊ธฐ ์ํด ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ถ์ ํ ์ผ์ ์ญ์ทจ๋ ์๋ฃ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ชฉํ์ค์์ญ์ทจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์๋ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๋ง 6~17์ธ ํ๋ น๊ธฐ ์๋ ๋ฐ ์ฒญ์๋
์ ์์์ญ์ทจ ์ํ๊ฐ ๋ถ์ ์ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์๋ ์์์๋ฅผ ํฌํจํ์๊ณ , ์์ฌ ๊ณํ์์ ์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋๋ ์๋์ง์ ๋ค๋์์์ ์๋์ง๋น์จ์ ์ถ๊ฐํ์๋ค. ๋จ, ๋ํธ๋ฅจ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ต์กํ์ ์ ๋ณด์์คํ
์ ๊ฐ ์์๋ณ๋ก ์กฐ๋ฆฌ ์ ์ฒจ๊ฐ๋๋ ์์ ๋ํ ์ ํํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค๊ฐ ๊ตฌ์ถ๋์ด ์์ง ์์ ํ์ค์ ์ผ๋ก ๊ธฐ์ค(์)์ ์ถฉ์กฑํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ฏ๋ก ๊ธฐ์ค(์)์์ ์ ์ธํ์๋ค. ์ธ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ์์ธ๋ค์ด ๊ฒฐํ ์ฆ์ธ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ ์ฌ๋ก๊ฐ ์๋นํ ๋๋ฌธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ ๊ธฐ์ค(์)์์ ์ ์ธํ์๋ค. ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ์ ์ ํ ์์์ ๊ฐ๊ฐ์ ์ง๋จ๋ณ ๋ชฉํ์ค์์ญ์ทจ๋์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ฐ๋ฐ๋์๋ค. ๋ชฉํ์ค์์ญ์ทจ๋์ ๊ณ์ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ผ์ ์ญ์ทจ๋ ๋ถํฌ๋ฅผ ํ๊ท ํ์๋ ๋ฏธ๋ง ๋์์๊ฐ 5%๊ฐ ๋๋๋ก ์ด๋ํ ํ, ์ด๋ ํ ๋ถํฌ์ ์ค์๊ฐ์ ๊ตฌํ์๋ค. ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ์ด๋ฑํ๊ต 1~3ํ๋
(6~8์ธ), ์ด๋ฑํ๊ต 4~6ํ๋
(9~11์ธ), ์คํ๊ต(12~14์ธ), ๊ณ ๋ฑํ๊ต(15~17์ธ) ๊ฐ๊ฐ ๋จ๋
์ด 8๊ฐ ์ง๋จ๋ณ๋ก ์๋์ง, ํ์ํ๋ฌผ ์๋์ง๋น์จ, ๋จ๋ฐฑ์ง ์๋์ง๋น์จ, ์ง๋ฐฉ ์๋์ง๋น์จ์ ๋ํ ๊ธฐ์ค๋ฒ์์ ๋นํ๋ฏผ A, ๋ฆฌ๋ณดํ๋ผ๋น, ๋นํ๋ฏผ C, ์นผ์, ์ฒ ์ ๋ํ ๊ธฐ์ค๋์ ์ ์ํ์๋ค. ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ์ ์ํ ์ด๋ฑํ๊ต 1~3ํ๋
๋จ์, ์ฌ์, ์ด๋ฑํ๊ต 4~6ํ๋
๋จ์, ์ฌ์, ์คํ๊ต ๋จ์, ์ฌ์, ๊ณ ๋ฑํ๊ต ๋จ์, ์ฌ์์ ๊ฐ ์์์์ ๋ํ ๊ธฐ์ค๋์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์๋์ง์ ๊ธฐ์ค๋ฒ์๋ ์ง๋จ๋ณ๋ก ๊ฐ๊ฐ 500~600, 400~500, 600~700, 500~600, 800~900, 650~750, 900~1,000, 650~750 kcal๋ก ์ค์ ํ์๊ณ , ๋นํ๋ฏผ A์ ๊ธฐ์ค๋์ ๊ฐ๊ฐ 191, 161, 223, 193, 291, 254, 354, 265 ใ RE๋ก ์ค์ ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฆฌ๋ณดํ๋ผ๋น์ ๊ธฐ์ค๋์ ๊ฐ๊ฐ 0.37, 0.32, 0.48, 0.38, 0.61, 0.50, 0.73, 0.55 mg์ผ๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ๋นํ๋ฏผ C์ ๊ธฐ์ค๋์ ๊ฐ๊ฐ 25.4, 26.1, 29.3, 31.8, 40.0, 40.7, 46.7, 41.9 mg์ผ๋ก, ์นผ์์ ๊ธฐ์ค๋์ ๊ฐ๊ฐ 244, 235, 260, 250, 350, 319, 344, 306 mg์ผ๋ก, ์ฒ ์ ๊ธฐ์ค๋์ ๊ฐ๊ฐ 3.4, 2.9, 4.0, 3.4, 5.7, 6.7, 6.3, 7.1 mg์ผ๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ํ์ํ๋ฌผ ์๋์ง๋น์จ, ๋จ๋ฐฑ์ง ์๋์ง๋น์จ, ์ง๋ฐฉ ์๋์ง๋น์จ์ ๊ธฐ์ค๋ฒ์๋ ๋ชจ๋ ์ง๋จ์์ ๊ฐ๊ฐ 55~65%, 10~20%, 15~30%๋ก ๋์ผํ์๋ค. ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ๊ธฐ์ค๋์ ์ด๋ฑํ๊ต 1~3ํ๋
์ฌ์ ์ง๋จ์ ์ฒ , ์ด๋ฑํ๊ต 4~6ํ๋
๋จ์ ์ง๋จ์ ์นผ์, ์ด๋ฑํ๊ต 4~6ํ๋
์ฌ์ ์ง๋จ์ ์นผ์, ์ฒ ์ ์ ์ธํ ๋ชจ๋ ์ง๋จ์ ์์์์์ ํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค์ ๊ธฐ์ค๋๋ณด๋ค ๋์๋ค. ์ธ ๋ฒ์งธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ํ์ฅ ์ ์ฉ ์ ์ ์ฑ์ ๊ฒํ ํ๊ธฐ ์ํด ์์๊ต์ฌ ์ง๋จ ๋ฉด๋ด ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ํํ์๊ณ , ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ํ๊ต๊ธ์ ์๋จ์ ์ฌ๋ก์ ์ ์ฉํ์๋ค. ์ดยท์คยท๊ณ ๋ฑํ๊ต ๊ฐ 2๋ช
์ฉ ์ด 6๋ช
์ ์์๊ต์ฌ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์์๊ต์ฌ ์ง๋จ ๋ฉด๋ด ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ํํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์์๊ต์ฌ๋ค์ ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์์ ์นผ์์ ์ ์ธํ ๊ฐ ์์์ ๊ธฐ์ค๋์ด ํ๊ต ์๋จ์ ์ ์ฉํ๊ธฐ์ ์ ์ ํ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ์๊ฒฌ์ ์ ์ํ์๋ค. ํ๊ต๊ธ์ ์๋จ์ ์ฌ๋ก์ ๊ฐ๋ฐํ ๊ธฐ์ค(์)์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํด ๋ถ์ฒ์์ ์์ฌํ ์ดยท์คยท๊ณ ๋ฑํ๊ต ๊ฐ 1๊ฐ๊ต๋ก๋ถํฐ ๊ณ์ ๋ณ 1์ฃผ์ผ์ฉ ์ด 12์ฃผ ๋ถ๋์ ์๋จ, ์์ฌ๋ฃ, 1์ธ ๋ถ๋์ ์์งํ์๋ค. ์ฌ๋ก ํ๊ต๋ณ๋ก ์์งํ ์๋จ์ ์ต์ํ์ผ๋ก ์์ ํ์ฌ ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ์ถฉ์กฑํ๋ ํ๊ต๊ธ์ ์๋จ ์์๋ฅผ ์์ฑํ์๋ค. ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์) ์ ์ฉ ์ ๊ณผ ํ ์๋จ์ ๋น๊ตํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์) ์ ์ฉ ํ ์๋จ์์ ์ ์ฉ ์ ์๋จ์ ๋นํด ์ฐ์ ๋ฅ, ๊ณก๋ฅ, ๊ณผ์ผ๋ฅ, ์ฑ์๋ฅ์ ์์ฌ๋ฃ ์์ ์ฆ๊ฐ๋์๊ณ , ๊ณ ๊ธฐยท์์ ยท๊ณ๋ยท์ฝฉ๋ฅ์ ์์ฌ๋ฃ ์์ ๊ฐ์๋์๋ค. ์คยท๊ณ ๋ฑํ๊ต์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ๊ธฐ์ค๋์ ์ถฉ์กฑ์ํค๊ธฐ ๊ฐ์ฅ ์ด๋ ค์ด ์์์๋ ์ฒ ์ด์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ผ์ ์ญ์ทจ๋์ ์ถ์ ํ ์๋ฃ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ชฉํ์ค์์ญ์ทจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ค์ ํ ์์์ ๋ชฉํ๋์ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ์ ์ฉํ์๋ค๋ ์ ์ ์์๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ํ๊ต๊ธ์์ ํตํ์ฌ ์์์๋ฅผ ๋ถ์กฑํ๊ฒ ์ญ์ทจํ๋ ๋์์ ์๋ฅผ ์ต์ํํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ํ๋ น๊ธฐ ์๋ ๋ฐ ์ฒญ์๋
์ ๊ฑด๊ฐ์ ์ฆ์ง์ํค๋๋ฐ ๊ธฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋ค.I. ์ ๋ก 1
1. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ 1
2. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ ๋ฐ ๊ตฌ์ฑ 4
II. ๋ฌธํ๊ณ ์ฐฐ 7
1. ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์ค 7
1) ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์ค์ ๊ฐ๋
7
2) ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค ๊ฐ๋ฐ์ ํ์์ฑ 10
3) ๊ตญ๊ฐ ๋ณ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค ๋น๊ต 13
2. ์ผ์ ์ญ์ทจ๋ ์ถ์ ์ ํตํ ์์์ญ์ทจ ์ํ ํ๊ฐ 20
1) ์ผ์ ์ญ์ทจ๋ ์ถ์ 20
2) ์๋์ง ๋ฐ ๋ค๋์์์ ์๋์ง์ญ์ทจ๋น์จ ํ๊ฐ 23
3) ์์์ ์ญ์ทจ๋ ํ๊ฐ 24
3. ๋ชฉํ์ค์์ญ์ทจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ์์์ ๋ชฉํ๋ ์ค์ 27
1) ์๋์ง ๋ฐ ๋ค๋์์์ 27
2) ํ๊ท ํ์๋์ด ์ค์ ๋ ์์์ 29
3) ์ถฉ๋ถ์ญ์ทจ๋์ด ์ค์ ๋ ์์์ 31
4) ์์์ ๋ชฉํ๋์ ์ํ์ญ์ทจ๋ ๊ณ ๋ ค 32
III. ์ฐ๊ตฌ 1. ํ๋ น๊ธฐ ์๋ ๋ฐ ์ฒญ์๋
์ ์ผ์ ์ญ์ทจ๋ ์ถ์ ๋ฐ ์์์ญ์ทจ ์ํ ํ๊ฐ: ๊ตญ๋ฏผ๊ฑด๊ฐ์์์กฐ์ฌ ์ 5๊ธฐ(2010-2012) ์๋ฃ ๋ถ์ 33
1. ์๋ก 33
2. ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉ๋ฒ 35
1) ์ผ์ ์ญ์ทจ๋ ์ถ์ 35
(1) ์ฐ๊ตฌ ์๋ฃ 35
(2) ๋ถ์ ๋ด์ฉ 36
(3) ๋ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ 37
2) ์์์ญ์ทจ ์ํ ํ๊ฐ 39
(1) ์ฐ๊ตฌ ์๋ฃ 39
(2) ๋ถ์ ๋ด์ฉ 39
(3) ๋ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ 42
3. ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ๊ณ ์ฐฐ 43
1) ์ผ์ ์ญ์ทจ๋ 43
2) ์์์ญ์ทจ ์ํ 52
(1) ์๋์ง ์ญ์ทจ ๋ฐ ๋ค๋์์์ ์๋์ง์ญ์ทจ๋น์จ 52
(2) ์ญ์ทจ ๋ถ์กฑ ์์์ 56
(3) ์ญ์ทจ ๊ณผ์ ์์์ 60
4. ์์ฝ ๋ฐ ๊ฒฐ๋ก 63
IV. ์ฐ๊ตฌ 2. ๋ชฉํ์ค์์ญ์ทจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์) ๊ฐ๋ฐ 67
1. ์๋ก 67
2. ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉ๋ฒ 70
1) ๋ถ์ ์๋ฃ 70
2) ๋ถ์ ๋ด์ฉ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ 73
(1) ๊ธฐ์ด ์๋ฃ ๋ถ์ 73
(2) ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์) ๊ฐ๋ฐ 76
3. ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ๊ณ ์ฐฐ 81
1) ์์์ ์ข
๋ฅ ์ ์ ๊ฒฐ๊ณผ 81
2) 1์ผ ์์์ ๋ชฉํ๋ ์ค์ ๊ฒฐ๊ณผ 85
(1) 1์ผ ์๋์ง ๋ชฉํ๋ ๋ฐ ๋ค๋์์์์ 1์ผ ์์์ ๋ชฉํ๋ 85
(2) ๋นํ๋ฏผ ๋ฐ ๋ฌด๊ธฐ์ง์ 1์ผ ์์์ ๋ชฉํ๋ 89
(3) 1์ผ ์์์ ๋ชฉํ๋์ ์ํ์ญ์ทจ๋ ๊ณ ๋ ค ๊ฒฐ๊ณผ 97
(4) 1์ผ ์์์ ๋ชฉํ๋ 102
3) ํ๊ต๊ธ์ ์์์ ๋ชฉํ๋ ์ค์ ๊ฒฐ๊ณผ 104
4) ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์) 108
4. ์์ฝ ๋ฐ ๊ฒฐ๋ก 115
V. ์ฐ๊ตฌ 3. ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ์ ์ฉ 120
1. ์๋ก 120
2. ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉ๋ฒ 122
1) ์์๊ต์ฌ ์ง๋จ ๋ฉด๋ด ์กฐ์ฌ 122
(1) ๋ฉด๋ด ์กฐ์ฌ ๋์ 122
(2) ์กฐ์ฌ ๋ด์ฉ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ 123
2) ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์) ์ ์ฉ ์ฌ๋ก ์ฐ๊ตฌ 126
(1) ์ฌ๋ก ์กฐ์ฌ ๋์ 126
(2) ๋ถ์ ๋ด์ฉ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ 128
3. ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ๊ณ ์ฐฐ 132
1) ํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค๊ณผ ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ๋ํ ์์๊ต์ฌ ์๊ฒฌ 132
(1) ํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค ์ ์ฉ์ ๋ฌธ์ ์ ๋ฐ ๊ฐ์ ๋ฐฉ์ 132
(2) ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ํ์ฅ ์ ์ฉ ์ ์ ์ฑ 136
(3) ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค์ ๊ฐ์ ์ ์ํ ์ ์ 140
2) ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ์ ์ฉ ์ฌ๋ก 144
(1) ํ๊ต๊ธ์ ์๋จ์ ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์) ์ ์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ธฐ์ค๋ ์ถฉ์กฑ ๋ณํ 144
(2) ๊ฐ๋ฐํ ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์) ์ ์ฉ ์ ๊ณผ ํ์ ํ๊ต๊ธ์ ์์ ์๋จ ๋ณํ 152
4. ์์ฝ ๋ฐ ๊ฒฐ๋ก 169
โ
ฅ. ๊ฒฐ๋ก ๋ฐ ์ ์ธ 173
1. ์์ฝ ๋ฐ ๊ฒฐ๋ก 173
2. ์ ์ธ 181
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 185
๋ถ ๋ก 197
๋ถ๋ก 1. ์ฐ๊ตฌ์ฐธ์ฌ์(ํ๊ต๊ธ์ ์์(๊ต)์ฌ)์ฉ ์ค๋ช
์ ๋ฐ ๋์์ 198
๋ถ๋ก 2. ์์๊ต์ฌ ์ง๋จ ๋ฉด๋ด ์กฐ์ฌ ํ๋กํ ์ฝ 203
๋ถ๋ก 3. ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ์ ์ฉ ์ ๊ณผ ํ์ ์ฌ๋ก ํ๊ต ํ๊ต๊ธ์ ์๋จ(์์) 1์ฃผ์ผ ํ๊ท ์์๊ณต๊ธ๋ 205
๋ถ๋ก 4. ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ์ ์ฉ ์ ๊ณผ ํ์ ์ฌ๊ณ์ ํ๊ต๊ธ์ ์๋จ ์์_์ด๋ฑํ๊ต ์ฌ๋ก 209
๋ถ๋ก 5. ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ์ ์ฉ ์ ๊ณผ ํ์ ์ฌ๊ณ์ ํ๊ต๊ธ์ ์๋จ ์์_์คํ๊ต ์ฌ๋ก 226
๋ถ๋ก 6. ํ๊ต๊ธ์ ์์๊ด๋ฆฌ๊ธฐ์ค(์)์ ์ ์ฉ ์ ๊ณผ ํ์ ์ฌ๊ณ์ ํ๊ต๊ธ์ ์๋จ ์์_๊ณ ๋ฑํ๊ต ์ฌ๋ก 243
Abstract 260Docto
Brain-specific angiogenesis inhibitor 2 regulates VEGF through GABP that acts as a transcriptional repressor
Previously, we reported that decreased brain-specific angiogenesis inhibitor 2 (BAI2) induced increased VEGF expression. The regulatory mechanisms for this process are not understood. Here we show that GA-binding protein gamma (GABPฮณ) associates with the cytoplasmic domain of BAI2, and GABPฮฑ/ฮณ or GABPฮฑ/ฮฒ works as a transcriptional repressor of VEGF in SHSY5Y cells. Transcriptional activity of wild-type VEGF promoter was significantly increased in anti-sense BAI2-transfected cells, but not that of VEGF promoter harboring mutated GABP sites. In in vivo focal cerebral ischemia model, the decrease in BAI2 accompanied by decreased GABPฮฑ and GABPฮณ elicited increased VEGF expression before the onset of HIF-1ฮฑ. Our results point out that BAI2 controls VEGF transcription through GABP under normal conditions and cerebral ischemia.ope
The promoter of brain-specific angiogenesis inhibitor 1-associated protein 4 drives developmentally targeted transgene expression mainly in adult cerebral cortex and hippocampus
Restricting transgene expression to specific cell types and maintaining long-term expression are major goals for gene therapy. Previously, we cloned brain-specific angiogenesis inhibitor 1-associated protein 4 (BAI1-AP4), a novel brain-specific protein that interacts with BAI1, and found that it was developmentally upregulated in the adult brain. In this report, we isolated 5 kb of the 5โฒ upstream sequence of the mouse BAI1-AP4 gene and analyzed its promoter activity. Functional analyses demonstrated that an Sp1 site was the enhancer, and the region containing the transcription initiation site and an AP2-binding site was the basal promoter. We examined the ability of the BAI1-AP4 promoter to drive adult brain-specific expression by using it to drive lacZ expression in transgenic (TG) mice. Northern blot analyses showed a unique pattern of ฮฒ-galactosidase expression in TG brain, peaking at 1 month after birth, like endogenous BAI1-AP4. Histological analyses demonstrated the same localization and developmental expression of ฮฒ-galactosidase and BAI1-AP4 in most neurons of the cerebral cortex and hippocampus. Our data indicate that TG mice carrying the BAI1-AP4 promoter could be a valuable model system for region-specific brain diseases.ope
Suppression of Progression and Metastasis of Established Colon Tumors in Mice by Intravenous Delivery of Short Interfering RNA Targeting KITENIN, a Metastasis-Enhancing Protein
KITENIN promotes invasion of mouse colon adenocarcinoma (CT-26) cells in vivo. Here, we studied the effects of in vivo KITENIN ablation on established tumors by using pSUPER vectors (pSUPER-KITENIN) producing short interfering RNA (siRNA). When pSUPER-KITENIN was given weekly or semiweekly for 1 month into tail vein of syngeneic mice that have established colon tumors, tumor size regressed markedly and metastases were inhibited. In mice injected with pSUPER-KITENIN, serum interleukin-2 (IL-2) and IFN-ฮณ increased and CD4+ and CD8+ T cells infiltrated in the regressed tumor tissues. These effects, observed beginning 2 days after i.v. injection, imply that immune response is involved in the antitumor action of pSUPER-KITENIN. Using a yeast two-hybrid assay, we identified two KITENIN-interacting proteins for the possible mediators of these actions: 90K protein, a known immune modulatory glycoprotein, and protein kinase C inhibitor (PKCI). 90K was increased in the culture medium from CT-26/antisense KITENIN/90K cells. Double culture of accessory cells with CT-26/antisense KITENIN/90K cells revealed increased secretion of IL-1 and IL-6. Overexpression of 90K in CT-26/antisense KITENIN cells further delayed tumor growth compared with that of CT-26/antisense KITENIN cells. Actin arrangement was distorted in CT-26/antisense KITENIN and CT-26/antisense PKCI cells, whereas overexpression of PKCI resulted in increased invasiveness to fibronectin. Thus, antitumor effects of KITENIN siRNA derives from both the generation of a tumor-specific immune response in vivo through increased 90K secretion from tumor cells and the suppression of tumor invasion in which PKCI is related to increased invasiveness. Moreover, siRNA targeting of KITENIN can function as a chemotherapeutic strategy against colon cancer.ope
An optimality theoretic approach to the ์rntactic distribution and the reference of zero forms in Korean
The purpose of this paper is to explain syntactic distribution and reference of the Korean zero forms by the approach based on optimality theory. Korean has the frequent and pervasive use of zero forms. Korean zero forms are divided into three types according to syntactic distribution and uses-deictic, general and anaphoric. In order to explain those types, five universal constraints proposed by Speas (1997, 2001), and Grimshaw et, al. (1998) are introduced; SUBJECT, FULL-INT, BTB, MAX(PRO), CONTROL. Syntactic distribution and the reference of the Korean zero forms are explained by establishing the different ranking of these constraints. The general zero subject is explained by the following ranking of constraints; FULL-INT > SUBJECT. And the deictic zero subject is explained by the following ranking of constraints; CONTROL > MAX(PRO). Finally anaphoric zero forms are explained by the following ranking of constraints; BTB > MAX(PRO) > CONTROL
๊ฒฝ์๋ ๋๊ตฌ๋ถ ์๋๋ฉด ํธ์ ๋์ฅ ๋ถ์
ํ์๋
ผ๋ฌธ (์์ฌ) -- ์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ : ์ธ๋ฌธ๋ํ ๊ตญ์ฌํ๊ณผ, 2020. 8. ๊น๊ฑดํ.๋์ฑ์ด๋ฝ์ ์กฐ์ ํ๊ธฐ ๋ถ๊ณ ์น์กฑ ์ค์ฌ์ ์๋ก์ด ์น์กฑ ์ง์๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ถํํ ๋ํ์ ์ธ ์ด๋ฝ ํํ์ด๋ค. ๋ณธ๊ณ ๋ 18ใ19์ธ๊ธฐ ๋๊ตฌ๋ถ ์๋๋ฉด ํธ์ ๋์ฅ์ ํ์ฉํ์ฌ ์ง์ญ๋ฏผ์ ์ฑ๊ด ๋ฐ ๋ถ๊ณ ํ์ฐ๊ด๊ณ ๋ถ์ํ์ฌ ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋์ฑ์ด๋ฝ์ ๊ฒํ ํ๊ณ ๊ทธ ํ์ฑ ๊ณผ์ ์ ๊ณ ์ฐฐํ ๊ธ์ด๋ค.
๊ณ ๋ฌธ์๋ฅผ ํ์ฉํ ๋์ฑ์ด๋ฝ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋์ฑ์ด๋ฝ ๋ด ๋์ฑ์ง๋จ์ ๊ท๋ชจ๋ฅผ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ํ์ธํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ ๋ค. ํธ์ ๋์ฅ์ ๋น๋์ ๋ชจ๋ ์ ๋ถ๊ณผ ๋ค์ํ ์ฑ๊ด์ ๋ง๋ผํ ์ง์ญ๋ฏผ์ ๊ธฐ๋กํ์ฌ ๋์ฑ์ด๋ฝ ๋ด ๋์ฑ์ง๋จ์ ๊ท๋ชจ๋ฅผ ํ์ธํ๋๋ฐ ์ฉ์ดํ๋ค. ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ฐ์กฑ๊ด๊ณ์ ์กฐ์์ ๊ดํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ฌ ๋ถ๊ณ ํ์ฐ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ ๋์ฑ์ด๋ฝ ๊ฒํ ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
๋ณธ๊ณ ์์๋ ๋จผ์ 18ใ19์ธ๊ธฐ ๋๊ตฌ๋ถ ์๋๋ฉด ํธ์ ๋์ฅ์ ํ์ฉ, ์ฃผํธ์ ์ฑ๊ด์ ๋ถ์ํ์ฌ ์๋๋ฉด ้ ๋ด ๋์ฑ์ง๋จ์ ์ง๊ฑฐ๋ฅผ ์์๋ณด์๋ค. 19์ธ๊ธฐ ํ๋ฐ ๋๊ตฌ ์๋๋ฉด ์ง์ฐ๋ฆฌ์๋ ์คํ ์์จ๊ฐ, ๋ฒ๋ฌผ๋ฆฌ์๋ ๋ฐ์ ๋ฐ์จ๊ฐ ๋ชจ์ฌ ์ด์๋ค. ๋ค์์ผ๋ก, ์ง๊ฑฐ๊ฐ ๋ช
ํํ ์ง์ฐ๋ฆฌ์ ์คํ ์์จ์ ๋ฒ๋ฌผ๋ฆฌ ๋ฐ์ ๋ฐ์จ์ ํ์ฐ๊ด๊ณ๋ฅผ ํ์ธํด๋ณด์๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ง์ฐ๋ฆฌ ์คํ ์์จ์ ๋ชจ๋ ํธ์์ ํ์ฐ๊ด๊ณ๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์์์ง๋ง ๋ฒ๋ฌผ๋ฆฌ ๋ฐ์ ๋ฐ์จ๋ ๋ค์ฏ ๊ฐ๊ณ๋ก ํ์ฐ๊ด๊ณ๊ฐ ๋๋์ด์ง๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์์๋ค. 19์ธ๊ธฐ ํ๋ฐ ๋น์ ๋๊ตฌ๋ถ ์๋๋ฉด์์ ๋์ฑ์ด๋ฝ์ ์คํ ์์จ๋ค์ด ์ง์ค์ ์ผ๋ก ๋ชจ์ฌ ์ด์๋ ์ง์ฐ๋ฆฌ์๋ค.
์ง์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์คํ ์์จ ๋์ฑ ์ด๋ฝ์ด ๋ ์๊ธฐ๋ 19์ธ๊ธฐ๊ฒฝ์ด๋ค. ํธ์ ์๋ฃ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด 18์ธ๊ธฐ ์ง์ฐ๋ฆฌ ์คํ ์์จ ํธ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฑ๊ด์ ํธ์์ ๋นํด ๊ทธ๋ค์ง ํฐ ๊ท๋ชจ๊ฐ ์๋์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ 19์ธ๊ธฐ๊ฐ ๋๋ฉด์ ๊ธ๊ฒฉํ๊ฒ ํธ์๊ฐ ์ฆ๊ฐํ์ฌ 19์ธ๊ธฐ ํ๋ฐ์ด ๋๋ฉด ์คํ ์์จ ํธ๊ฐ ์ง์ฐ๋ฆฌ ์ ์ฒด ํธ์ 1/3์ ์ฐจ์งํ๊ฒ ๋๋ค. ๊ทธ ์ค ์คํ ์์จ ์๋ฌํ ํ์๋ค์ ์ง์ฐ๋ฆฌ ์คํ ์์จ ๋์ฑ์ด๋ฝ์ ํ์ฑ์ ๊ฐ์ฅ ํฌ๊ฒ ๊ธฐ์ฌํ๋ค. 19์ธ๊ธฐ ํ๋ฐ ์ง์ฐ๋ฆฌ ์คํ ์์จ ๊ฑฐ์ ๋๋ถ๋ถ์ ์๋ฌํ์ ์์๋ค์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ์๋ฌํ๋ 18์ธ๊ธฐ ์ธ๋ฌผ๋ก ์๊ฒฝ๋ ด๊ณผ ํํ ๊ณฝ์จ ์ฌ์ด์์ ๋ ์์์๋ค. 18์ธ๊ธฐ๊น์ง ์ง์ฐ๋ฆฌ์๋๋ ์คํ ์์จ ์ ๊ณ(ๅซก็ณป)์ ์๊ณ(ๅบถ็ณป)๊ฐ ํจ๊ป ๊ณต์กดํ์์ผ๋ ์ ์ฐจ ์ ๊ณ ํธ๋ ์ฌ๋ผ์ง๊ณ ์๊ณ์ธ ์๋ฌํ์ ํ์๋ค์ด ์ฃผ๊ฐ ๋์ด ์คํ ์์จ ๋์ฑ์ด๋ฝ์ ํ์ฑํ๊ฒ ๋๋ค.
19์ธ๊ธฐ ์ง์ฐ๋ฆฌ์์๋ ๋ณธ๊ฒฉ์ ์ผ๋ก ์๋ฌํ์ ์์๋ค ํธ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ค. ์ด ์ค ์ง์ฐ๋ฆฌ์๋ ์๋ฌํ์ ์ฅ๋จ ๊ณ์ด ํ์๋ณด๋ค ์ผ๋จ ๊ณ์ด์ ํ์์ด ๋ง๋ค. ์ฅ๋จ ๊ณ์ด์ ๊ฒฝ์ฐ ์ง์ฐ๋ฆฌ ์ธ ํฅ๋๋ฆฌ์ ๋์ฒ๋ฆฌ์๋ ๊ฑฐ์ฃผํ๊ณ ์์ง๋ง ์ผ๋จ ๊ณ์ด์ ๋ชจ๋ ์ง์ฐ๋ฆฌ์ ์ง์ค์ ์ผ๋ก ๊ฑฐ์ฃผํ๊ณ ์๋ค. ํํธ ์ง์ฐ๋ฆฌ์ ์คํ ์์จ๋ค์ ์ง์ฐ๋ฆฌ ๋ฐ๊นฅ์ ์๋๋ฉด ์คํ ์์จ๋ค๊ณผ๋ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋งบ๊ณ ์์๋ค. ํนํ ํฅ๋๋ฆฌ์ ๊ฑฐ์ฃผํ๋ ์คํ ์์จ์์ ๋น๋ฒํ ์๋ํ๋ค. ์ด๋ ์ง์ฐ๋ฆฌ์ ์คํ ์์จ์ ํฅ๋๋ฆฌ ์คํ ์์จ๊ฐ ํ์ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๊น์ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค.
ํธ์ ์๋ฃ๋ ๋ชจ๋ ์ ๋ถ๊ณผ ๊ณ์ธต, ์ฑ๊ด์ ๋ง๋ผํ ์๋ฃ์ด๋ฏ๋ก ํธ์ ์๋ฃ๋ฅผ ํ์ฉํ๋ค๋ฉด ๊ธฐ์กด ๋์ฑ์ด๋ฝ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ ์ ์์๋ ๋ค์ํ ๋์ฑ์ด๋ฝ์ ์ฌ๋ก๋ฅผ ์์๋ณผ ์ ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๊ณ ๋์ฑ์ด๋ฝ ํ์ฑ๊ณผ์ ์ ๊ด๋ จํ ํ๋์ ์์๋ก์ ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ๋ค๋ฅธ ์ง์ญ ํธ์ ์๋ฃ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๋์ฑ์ด๋ฝ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค๋ฉด ์กฐ์ ํ๊ธฐ ๋์ฑ์ด๋ฝ์ ์ดํดํ๋๋ฐ ํฐ ๋์์ด ๋ ๊ฒ์ด๋ค.Single-lineage villages was a typical village form that emerged based on a new kinship order centered on patriarchal relatives in the late Joseon Dynatsy. This thesis is based on the analysis of the Family name between the local people and the their families by using the Household register in Sudong-myeon, Daegu, in the 18th and 19th century, to review the single-lineage villages and their formation.
The study of single-lieage villages using ancient documents was difficult to objectively identify the size of the single-lineage groups in the single-lineage village. Household register records all the statuses and various family name of the time, making it easy to identify the size of the single-lineage groups in single-lineage villages. In addition, information on family relationships and ancestors can be provided to review single-lineage villages based on patriarchal kinship.
First, using the household register of Sundong-myeon, Daegu, in the 18th and 19th centuries, I analyzed the surname of household and find out the housing of the single-lineage groups in the village of Sudong-myeon. In the late 19th century, Junghwa Yang lived in Jisan-ri, Sudong-myeon, Daegu, and Miryang Park lived in Beommul-ri. Next, I examined the relationship between Junghwa Yang households in Jisan-ri and Miryang Park households in Beommul-ri, who had clearly lived together. As a result, it confirm the blood-related relationship in all the household of Junghwa Yang in Jisan-ri, but it was found that Miryang Park in Beommul-ri was divided into five blood-related families. In the late 19th century, single-lieage village was in Sudong-myeon, Daegu, where the Junghwa Yang clan lived intensively.
It was aroung the 19th century that Jisan-ri became a single-lineage village of Junghwa Yang clan. According to household register data, the number of Junghwa Yang household in Jisan-ri in the 18th century was not much larger then the number of other clan household. However, the number of household increased rapidly in the 19th century, and by the late 19th century, the Junghwa Yang clan took up one-third of the total number of household in Jisan-ri. Among them, the descendants of Yang Dal-hwa contributed the most to the formation of the single-lineage village. This is because most of the Junghwa Yang clan is Jisan-ri in the late 19th century were descendants of Yang Dal-hwa. Yang Dal-hwa was an 18th century figure and a child of a concubine who born between Yang Gyeongryeom and Hyeonpung Kwak. Until the 18th century, legitimate and illegitimate lines of Junghwa Yang kin groups coexisted in Jisan-ri. Gradually, legitimate lins of Junghwa Yang kin groups disappeared, and the descendants of Yang Dal-hwa, a child of a concubine, became the main characters to form the single-lineage village of Junghwa Yang.
In Jisan-ri in the 19th century, the number of descendants of Yang Dal-hwa increased in earnest. Among them, there are more descendants of Yang Dalhwas third than the descendants of eldest son. Eldest sons families lived in Hyangdeok-ri and Ducheon-ri besides Jisan-ri, all of third sons families lived in Jisan-ri. Meanshile, the Junghwa Yang group in Jisan-ri were also related to the Junhwa Yang group in Sudong-myeon outside Jisan-ri. In pariticular, people of Junhwa Yang in Jisan-ri frequently visited Junghwa Yang who lived in Hyandeok-ri. This was due to close blood-related between Junghwa Yang in Jisan-ri and Hyandeok-ri.
Household regisger data covers all status, class, and family name. If you use household register data, you can find example of various single-lineage villages that were not known in the existing single-lineage studies. This study is an example of the process of forming single-lineage village in the late Joseon Dynasty. If the research is conducted using additional local household registry data, it will greatly help to understand single-lineage village in the late Joseaon dynasty.ไธ. ์๋๋ฉด ์ด๋ฝ ๋ด ๋์ฑ์ด๋ฝ ๊ฒํ 6
ไบ. ์ง์ฐ๋ฆฌ ๅบถ็ณป ๋์ฑ์ด๋ฝ 20
1. ๅซก็ณป ์ดํ๊ณผ ๅบถ็ณป ๋์ฑ์ด๋ฝ ํ์ฑ 20
2. ๊ณ์ด ๋ถํ์ ๋์ฑ์ด๋ฝ ๋ฐ๊นฅ์ ๋์ฑ์ง๋จ 29
๋งบ์๋ง 41
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 43
Abstract 47Maste
ํธํ ์ ๋์ ์ธํ๋ผ(Urban Infrastructure) ๊ธฐ๋ฅ์ฐ๊ตฌ -1960๋ ๋ ์ดํ ์์ธ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก
ํ์๋
ผ๋ฌธ (๋ฐ์ฌ)-- ์์ธ๋ํ๊ต ํ๊ฒฝ๋ํ์ : ํ๊ฒฝ๋ํ์ ํ๊ฒฝ๊ณํํ๊ณผ, 2016. 2. ์ ์์ธ.ํธํ
์ ์ญ์ฌ์ ์ผ๋ก ๋์์ ๋์ ๊ณต๊ฐ์ ์นํ๋ ฅ์ ๊ฐ๋๋ค. ํธํ
์ ๋๋ถ๋ถ ๋์์ ์
์งํ ๋ฟ ์๋๋ผ ๋์์ ๊ฒฝ์ ๋ฐ์ ์ด๋ ์ธ๊ณํ์ ์งํ๊ฐ ๋๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋ํ ํธํ
์ ๊ทธ๊ฒ์ด ์
์งํ ๋์๋ ๋ฌผ๋ก ํด๋น ๊ตญ๊ฐ์ ์ด๋ฏธ์ง๋ ๋ธ๋๋๋ฅผ ์ฐฝ์ถํ๋ฉฐ, ํธํ
๋ณธ๋์ ๊ธฐ๋ฅ์ธ ์๋ฐ์ ๋ํด ์ฐํ, ์ค๋ฝ, ํ์, ๊ต์ก, ์๋ฃ, ๋ฌธํ, ๊ธ์ต ๋ฑ ๋ค์ํ ๋์ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ์๋น์ค๋ฅผ ํฌ๊ดํ๋ฉด์ ๋์๋ฏผ์ ์ผ์์ ์ ์ ๋ ๊น์ด ๊ฐ์
ํ๋ ์ถ์ธ์ด๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ ๋์์ ํธํ
์ฌ์ด์ ๊ธด๋ฐ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๋ค๋ฉด, ํธํ
์ ์ผ์ข
์ ๋์ ์ธํ๋ผ์คํธ๋ญ์ณ(urban infrastructure)๋ก ์ธ์ํ ํ์์ฑ๊ณผ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์ ๊ธฐ๋๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋์ ์ธํ๋ผ์ ๋ํ ์ด๋ก ์ ์ฌ์ ๋ฆฝ์ ์๋ํ ๋ค์ ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋์ ์ธํ๋ผ ์ฐจ์์์ ํธํ
์ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ์์ฑ์ ๋
ผ์ํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 1960๋
๋ ์ดํ 2000๋
๋๊น์ง ์์ธ์ ํธํ
์ ๋์์ผ๋ก ๋์ ์ธํ๋ผ๋ก์ ํธํ
์ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ์ญํ ์ ์๊ธฐ๋ณ๋ก ๋๋์ด ๋ถ์ํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ํธํ
์ด๋ผ๋ ๋์ ์ธํ๋ผ์ ํน์ฑ๊ณผ ์ฐจ๋ณ์ฑ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๊ณ ๊ทธ๊ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ณต๊ฐ๊ณํ์ ํจ์๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์ ํ์๋ค.
์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฝํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ค๋๋ ์ฌํ๊ธฐ๋ฐ์์ค ๊ณง, ์ธํ๋ผ๋ ์งํ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ญํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ธํ๋ผ ๊ฐ๋
์ ๋ํ ์ฌ์ธ์๊ณผ ์ฌ๊ตฌ์ฑ์ด ํ์ํ๋ค. ์ธํ๋ผ๋ ๋ ์ด์ ๊ณต๊ณต์ ์์ญ๋ง์ผ๋ก ํ์ ๋๊ฑฐ๋, ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ค์ฒด๋ง์ ์๋ฏธํ๊ฑฐ๋, ๊ฒฝ์ ์ ์์ฐํ๋์ ์ง์ํ๋ ์ญํ ์ ์ ํ๋์ง ์๋๋ค. ์ธํ๋ผ๋ ๋ฏผ๊ฐ ์์ญ์ ์ํ๊ธฐ๋ ํ๊ณ ๋น๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ ํํ๋ฅผ ๋ ๊ธฐ๋ ํ๋ฉฐ, ์ง์ ์์ฐํ๋์ด ์๋ ๋
ธ๋๋ ฅ ์ฌ์์ฐ์ ๊ธฐ์ฌํ๋ ๊ฒ๊น์ง ํฌ๊ดํ๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ ๋์ ์ธํ๋ผ์ ์ ๋ฐ์ ์ฌ์ธ์์ ํตํด ํธํ
์ ๋์ ์ธํ๋ผ๋ก์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๋ถ์ํ์ ๊ตฌ์ถํ์๋ค. ํธํ
์ ๋์ ์ธํ๋ผ ๊ธฐ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ 4๊ฐ์ง ์ฐจ์์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถ๋์๋๋ฐ, ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ ์ธํ๋ผ, ๊ณต๊ฐ์์ฐ ์ธํ๋ผ, ์ง๋ฐฐยทํต์น ์ธํ๋ผ, ์ฌํยท๋ฌธํ ์ธํ๋ผ๊ฐ ๋ฐ๋ก ๊ทธ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฌผ๋ก ์ด๋ค ๋ค ๊ฐ์ง์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฒฝ๊ณ๊ฐ ํญ์ ๋ช
ํํ ๊ฒ์ ์๋๋ฉฐ, ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ฐ๋ผ์ ๊ธฐ๋ฅ ๊ฐ ์ค๋ณต ๋ด์ง ํผ์ฌ๋๊ธฐ๋ ํ๊ณ ํน์ ๊ธฐ๋ฅ์ด ๊ฐ์ธ ํน์ ์ฝ์ธ๋ฅผ ๋ณด์ด๊ธฐ๋ ํ๋ค.
1960๋
๋ ์ดํ ์์ธ์์ ๋์ ์ธํ๋ผ๋ก์ ํธํ
์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์งํํด ์๋ค. 1960๏ฝ70๋
๋ ๊ณ ๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ ์๊ธฐ ํธํ
์ ์กฐ๊ตญ ๊ทผ๋ํ๋ผ๋ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ชฉํ ๋ฌ์ฑ์ ์ํ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ ์ธํ๋ผ์ด์ ์๋๊ณํ ์ธํ๋ผ๋ก์ ์ฃผ๋ก ๊ธฐ๋ฅํ์๋ค. 1960๋
๋ ํธํ
์ ์ ๋ถ๊ฐ ์ง์ ์์ ยท์ด์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง์์ผ๋ฉฐ, ์ธ๊ตญ์ธ์ ๋์์ผ๋ก ์ธํํ๋์ ์ํ ํต๋ก๋ก์ ์ก์ฑ๋์๋ค. 1970๋
๋ ๋ค์ด ์ ๋ถ๋ ๊ตญ์ํธํ
์ ์ฌ๋ฒ์๊ฒ ๋ถํํ๊ธฐ ์์ํ๊ณ ์ฐจ๊ด ๋ฐ ๊ธฐ์ ๋์
, ํฉ์ํฌ์ ๋ฑ์ ํตํด ํธํ
์
์ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ์ง์ํ๋ฉด์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ์ ๋๋ ฅ์ผ๋ก ์ผ์๋ค. ๋ํ ํธํ
์ ์๋ ์์ธ์ ๋ฉด๋ชจ๋ฅผ ์ผ์ ํ๋ ๋ฐ๋ ์ผ์กฐํ์๋ค. ๊ณ ์ธต ํธํ
์ ์์ธ ๋์ฌ์ฌ๊ฑด์ ๋ฐฉํธ์ด ๋์๊ณ ๊ตญ์ ์ ๋์๋ฏธ๊ด์ ํ์ฑํ๋๋ฐ ๊ธฐ์ฌํ์์ผ๋ฉฐ, ํนํ ๋จ์ฐ์ฃผ๋ณ์ ์ง์ค ๋ฐฐ์น๋ ๊ณ ๊ธ ํธํ
์ ์๋ ์์ธ์ ์ ์น์ ๊ฒฝ๊ด(political landscape)์ ๊ตฌ์ฑํ ํต์ฌ ์์์๋ค.
1980๏ฝ90๋
๋ ํธํ
์ ์ ๋์ ๊ฐ๋จ์ ํ์์ ์์ด ๊ณต๊ฐ์์ฐ ์ธํ๋ผ์ด์ ์ฌํ๋ฌธํ ์ธํ๋ผ์๋ค. 1980๋
๋ ์ด ์๋ ๊ฐ๋ฐ ์๋, ํธํ
์ ๊ฐ๋ถ๊ณผ ์ ๊ทผ์ฑ์ด ์ข์ ์์น์ ๋ค์ด์๋ฉด์ ๊ฐ๋ถ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ธ๊ตฌ ์ ์
์ ๊ต๋๋ณด์์ ๋ฟ ์๋๋ผ ์๋ ๊ฐ๋ฐ์ ๊ณต๊ฐ์ ๊ฑฐ์ ์ญํ ์ ์ํํ์๋ค. 1980๋
๋ ๋ง ์๋์ด ์์ฐํ ์ ๋์ ๊ฐ๋จ์ผ๋ก ๋ณ๋ชจํ๋ ๊ณผ์ ์์ ํ
ํค๋๋ก์ ์ ์ค ์ผ๋์ ๋ค์ด์ ๋๊ท๋ชจ ํธํ
๋ค์ ๊ฐ๋จ ๊ฐ๋ฐ์ ๊ธฐํญ์ ๋ก์ ๊ฐ๋จ ๊ฑด์ค์ ๋ณธ๊ฒฉ์ ์ผ๋ก ์ ๋ํ์๋ค. ๋ํ ์๋ ์๋ ํธํ
์ ๋ถ ํ์ด์ ์๋ ๋ฌธํ๋ฅผ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ์์ฉํ๊ณ ์ฐฝ์ถํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ๋จ ์๋์ ๋ค์ด์๋ ๊ฐ๋จ ์ ํฅ ์ค์์ธต์ ๊ณ๊ธํ์ฑ๊ณผ ๊ณ๊ธ ์ฌ์์ฐ์ ์ํ ์ฌํ๋ฌธํ์ ๋งค๊ฐ๊ณต๊ฐ์ผ๋ก ์์ฉํ์๋ค.
2000๋
๋ ์ดํ ์ธ๊ณํยท์ง๋ฐฉํ ์๋์ ์์ด์ ์์ธ์ ํธํ
์ ์ธ๊ณ๋์ ์ธํ๋ผ ๋ฐ ๋์์ฌ์ ์ธํ๋ผ๋ก์์ ๋น์ค์ ๋์ด๊ณ ์๋ค. ๊ตญ์ ๊ด๊ด์์ฅ์ด ๋์ค์ ์ผ๋ก ํ๋๋๊ณ ์ธ๋ฐ์ด๋ ๊ด๊ด๊ฐ ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ๋ณํํ๋ฉด์ ์ค์๊ท๋ชจ ํธํ
์ ๊ฐ๋ถ ๋์ฌ ํ๊ท ๋ฐ ์ ๊ท ์ง์
์ด ๋๋๋ฌ์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๋์ฌ ํ์ฑํ์ ๊ธฐ์ฌํ๊ณ ์๋ค. ๋ํ ํน๊ธํธํ
์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ตญ์ ์๋ฃ, ๊ตญ์ ํ์, ์ธ์ผํฐ๋ธ ๊ด๊ด, ์ปจ๋ฒค์
, ์ ์์ฐ์
๋ฑ๊ณผ ์ฐ๊ณ๋๋ฉด์ ๊ณ ๋ถ๊ฐ๊ฐ์น ์ฐ์
์ผ๋ก ์ฌํ์ํ๊ฑฐ๋ ์ผํ, ์ฃผ๊ฑฐ, ์คํผ์ค, ๋ฌธํ์์ค ๋ฑ๊ณผ ๊ฒฐํฉํ๋ฉด์ ๋ณตํฉ์ฉ๋๊ฐ๋ฐ(MXD)์ ์ต์ปค ํ
๋ํธ(anchor tenant)๋ก์ ์๋ฆฌ๋งค๊นํ๊ณ ์๋ค. ๋ํ ์ด๋ค์ ๋ถ๋์ฌ ์ง์ญ์ ์ฌ๊ฐ๋ฐ ์๋จ์ผ๋ก ํ์ฉ๋๋ฉด์ ๊ณต๊ฐ ๊ตฌ์กฐ์์ ์์์ ๋์ด๊ณ ์๋ค.
์ด ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฒซ์งธ, ํธํ
์ ๋จ์ํ ์๋ฐยท๊ด๊ด ๊ณต๊ฐ์ด ์๋๋ผ ํต์ฌ์ ๋์ ์ธํ๋ผ ๊ฐ์ด๋ฐ ํ๋๋ก ์ฌ์ธ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๋์ ์ธํ๋ผ์ ๋ํ ๊ธฐ์กด์ ํต๋
์ ์ฌ๊ณ ํ ํ์์ฑ์ ์ ๊ธฐํ ๋ฟ ์๋๋ผ ํธํ
์ ๋์ ์ธํ๋ผ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ํ ๋ณด๋ค ๊น์ด ์๋ ํ์ ์ ๋ฐ ์ ์ฑ
์ ๊ด์ฌ์ ์๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋์งธ, 1960๋
๋ ์ดํ ์ต๊ทผ๊น์ง ํธํ
์ ์์ ์ฆ๋์ ๊ณต๊ฐ์ ํ์ฐ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ค์ํ ๋ณ์ ์ ํตํด ์์ธ์ ๋์๊ณํ, ๋์๊ฒฝ์ , ๋์๋ฌธํ, ๋์๊ณ๊ธ, ๋์๊ฒฝ๊ด, ๊ฐ๋จ๋ถ ๊ท ํ, ์๋๊ณํ, ์ธ๊ณํ ๋ฑ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ค์ํ ์ญํ ์ ์ํํ์๋ค. ๊ณง ํธํ
์ ๋นผ๋๊ณ ์๋ 1960๋
๋ ์ดํ ์์ธ์ ๋์(๊ณํ)์ฌ๋ ๋ฏธ์์ผ๋ก ๋จ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
์
์งธ, ์์ธ์ ํธํ
์
์ 1960๋
๋ ์ด์๋ ํ๊ตญ์ ํน์์ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ถ๋ฐํ์์ผ๋ 2000๋
๋์ ์ด๋ฅด๋ฌ์๋ ์ ์ฐจ ๊ตญ์ ์ ๋ณดํธ์ฑ์ ํฉ๋ฅํ๋ ์ถ์ธ์ด๋ค. ํธํ
์ข
๋ฅ์ ๋ค์ํ ๋ฐ ์ธ๋ถํ, ์ฉ๋์ ์ต๋ณตํฉํ, ๊ธ๋ก๋ฒ ์ฒด์ธ ๋ฐ ๋ธ๋๋ํ ๋ฑ์ด ๋ฐ๋ก ๊ทธ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ํ๋ฆ์ ์ธ๊ณํ ์๋์ ๋๋ถ์ด ์์ธ์๋ด ํธํ
์ ์ญํ ๊ณผ ์์์ด ๋์ฑ ์ฆ๋ํ ๊ฒ์ ์๊ณ ํ๋ค. ๋ท์งธ, ๋์ ์ธํ๋ผ๋ก์ ํธํ
์ ๋๋ฆ์ ์ฐจ๋ณ์ ํน์ฑ์ ๊ฐ๊ณ ์๋ค. ํธํ
์ ์ด์์ ์ฝํ
์ธ ์ ํ๋ก๊ทธ๋จ๊ณผ ๊ฐ์ ์ํํธ์จ์ด๊ฐ ์ธ๊ด์ด๋ ๊ฐ์ค, ๋ก๋น์ ๊ฐ์ ํ๋์จ์ด ๋ชป์ง์๊ฒ ์ค์ํ๋ฉฐ, ํธํ
์ ๊ทธ ์์ฒด๋ก์ ๋ณด๋ค๋ ์ฃผ๋ณ ํ๊ฒฝ๊ณผ์ ์ํธ ์์ฉ์ด ์ค์ํ ๋์ ์ธํ๋ผ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธํ๋ผ๋ฅผ ๋๋จธ ๋ฌธํ ์ธํ๋ผ ํน์ ์ฌํ ์ธํ๋ผ๋ก์ ํธํ
์ด ๊ฐ๊ณ ์๋ ํน์ฑ์ ๊ณต๊ฐ๊ณํ์ ์์ด์ ๊ฐ๋ณํ ์ ๋
์ ์๊ตฌํ๋ค.
๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ์์ผ๋ก ํธํ
ํ ํน์ ํธํ
์ฐ๊ตฌ์ ๋์์ฐ๊ตฌ ํน์ ๋์๊ณํํ ๋ถ์ผ๊ฐ ๊ฒฐํฉ๋ ๋ ์๋์ง ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋์ผ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ์ค๋๋ ๋์ ๋ด ํธํ
์ ๊ธฐ๋ฅ์ด๋ ์ญํ ์ ๊ฐ์ํ๋ค๋ฉด ํธํ
์ฐ๊ตฌ์ ๋์์ฐ๊ตฌ๋ ์ด๋ฏธ ๋ง์ ๊ณตํต๋ถ๋ชจ ํน์ ์ ์ ์ ํ์ฑํ๊ณ ์์ผ๋ ์ฌ์ ํ ์ด ๋ ๋ถ์ผ๋ ์๋ก ๊ด์ฌ์ด ๊ฑฐ์ ์๋ ํธ์ด๋ค. ์ด์ ํธํ
์ฐ๊ตฌ์ ๋์์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์๋ก ๋ณธ๊ฒฉ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐํฉํ ํ์์ฑ๊ณผ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ ์ํ๋ค.์ 1์ฅ. ์๋ก 1
์ 1์ . ์ฐ๊ตฌ๋ฐฐ๊ฒฝ ๋ฐ ์ฐ๊ตฌ๋ชฉ์ 1
1. ์ฐ๊ตฌ๋ฐฐ๊ฒฝ 1
2. ์ฐ๊ตฌ๋ชฉ์ 4
์ 2์ . ์ฐ๊ตฌ๋์ ๋ฐ ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ 6
1. ์ฐ๊ตฌ๋์ 6
2. ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ 8
์ 2์ฅ. ์ด๋ก ์ ๊ตฌ์ฑ๊ณผ ๋ถ์ํ 11
์ 1์ . ๋์์ ์ธํ๋ผ 11
1. ์ธํ๋ผ์ ๊ฐ๋
๊ณผ ๋ฒ์ 11
2. ์ธํ๋ผ์ ์งํ์ ๋์ 14
3. ๋์ ์ธํ๋ผ์ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ํจ๊ณผ 16
์ 2์ . ํธํ
๊ณผ ๋์ ์ธํ๋ผ 21
1. ํธํ
๊ณผ ๋์์ ๋ฐ์ 21
2. ๋์ ์ธํ๋ผ๋ก์์ ํธํ
25
์ 3์ . ๋ถ์ํ๊ณผ ์๊ธฐ ๊ตฌ๋ถ 32
1. ๋ถ์ํ 32
2. ์๊ธฐ ๊ตฌ๋ถ 33
์ 3์ฅ. ์์ธ์ ํธํ
์ฌ(ๅฒ) ๊ฐ๊ด 35
์ 1์ . ํด๋ฐฉ ์ด์ 35
1. ๊ฐํญ๊ธฐ ํธํ
์ ๋ฑ์ฅ 35
2. ์ผ์ ์๋ ํธํ
์ ์ฑ์ฅ 37
์ 2์ . ํด๋ฐฉ ์ดํ 40
1. ์์ธ์ ํธํ
์ ์๊ฐ์ ์งํ 40
2. ์์ธ์ ํธํ
์ ๊ณต๊ฐ์ ํ์ฐ 46
์ 4์ฅ. ํธํ
๊ณผ 1960~70๋
๋ ๊ณ ๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ 52
์ 1์ . ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ ์ธํ๋ผ 52
1. ํธํ
๊ณผ ์ธํ์กฐ๋ฌ 52
2. ํธํ
๊ณผ ๊ฒฝ์ ๋ฐ์ 58
์ 2์ . ์๋๊ณํ ์ธํ๋ผ 64
1. ํธํ
๊ณผ ๋์ฌ ์ฌ๊ฑด 64
2. ํธํ
๊ณผ ๊ฐ๋ถ ์ฌ๊ฐ๋ฐ 71
3. ํธํ
๊ณผ ๋จ์ฐ๊ฒฝ๊ด 76
์ 3์ . ์๊ฒฐ 84
์ 5์ฅ. ํธํ
๊ณผ 1980~90๋
๋ ๊ฐ๋จ์ ํ์ 85
์ 1์ . ๊ณต๊ฐ์์ฐ ์ธํ๋ผ 85
1. ํธํ
๊ณผ ์๋(ๆฐธๆฑ) ๊ฐ๋ฐ 85
2. ํธํ
๊ณผ ๊ฐ๋จ(ๆฑๅ) ๊ฑด์ค 90
์ 2์ . ์ฌํ๋ฌธํ ์ธํ๋ผ 97
1. ํธํ
๊ณผ ์๋ ๋์๋ฌธํ 97
2. ํธํ
๊ณผ ๊ฐ๋จ ์ค์์ธต ๊ณ๊ธ 102
์ 3์ . ์๊ฒฐ 111
์ 6์ฅ. ํธํ
๊ณผ 2000๋
๋ ์ธ๊ณํ์ง๋ฐฉํ 112
์ 1์ . ์ธ๊ณ๋์ ์ธํ๋ผ 112
1. ๊ตญ์ ๊ด๊ด์ ๋์คํ 112
2. ํธํ
์ ๊ธ๋ก๋ฒ ์ต๋ณตํฉ์ฐ์
ํ 120
์ 2์ . ๋์์ฌ์ ์ธํ๋ผ 125
1. ํธํ
๊ณผ ๋์ฌ ํ์ฑํ 125
2. ํธํ
๊ณผ ๋ถ๋์ฌ ์ฌ๊ฐ๋ฐ 129
์ 3์ . ์๊ฒฐ 136
์ 7์ฅ. ๊ฒฐ๋ก 137
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 141
Abstract 160Docto
Factors Affecting Mental Health and Behavioral Problems in High School Students: Based on a Social Cognitive Career Theory
Purpose: This study was conducted to identify factors affecting mental health and behavioral problems among high school students through the lens of a Social Cognitive Career Theory.
Methods: A descriptive study was carried out with 384 high school students in Seoul, Korea. A self-administrative questionnaire was used. It consisted of items on person background variables, career-related variables including career barriers, learning experiences, self-efficacy, outcome expectations, and career indecision, and mental health and behavioral problems. Descriptive statistics, correlation analysis and multiple regression analysis were performed using the SPSS 21.0 program.
Results: The results showed that perceived stress (t=5.12, p<.001), perceived health status (t=-4.08, p=.002), and school record (t=5.46, p<.001) were statistically significant variables. Also, career barriers (t=10.57, p<.001) was a significant factor influencing mental health and behavioral problems.
Conclusion: These findings indicate that among career-related variables, career barrier needs to be considered for preventive and therapeutic approach to mental health and behavioral problems in adolescents. Furthermore, the results suggest that career-related stress level should be assessed in high school students on a regular basis.ope
- โฆ