اول بررسی رژیم حقوقی رودخانه هیرمند در دوره پهلوی و دوم

Background and Aims: The differences between Iran and Afghanistan in the field of Hirmand water have not been resolved after more than a century. Studying the legal regime of the Hirmand River in the first and second Pahlavi period can provide a favorable context for a more accurate understanding of what exists now. Based on this, the purpose of this article is a comparative study of the legal regime of the Hirmand River in the first and second Pahlavi periods. Method: The current article is descriptive and analytical and the library method is used. Ethical considerations: In this article, the originality of the text, honesty and trustworthiness are observed. Results: During the first Pahlavi period, a fair treaty with the title of half, half was concluded with Afghanistan in 1317, which unfortunately did not end with the occupation of Iran. However, in the second Pahlavi era, the sum of domestic political factors such as high oil revenues and the increase in the welfare level and a growing economic future perspective on the one hand and as a result of not feeling the need to develop agriculture and turn to industries in the country and as a result of the culture of consumerism and the structure of the international system Bipolarity and Iran's tendency towards the western bloc and the free world and the strategic ally of the United States, all of these factors play a greater role in the structure of the international system. The government obstructed the water talks and the result was the 1351 Blue Treaty, which significantly reduced Iran's quota compared to the 1317 treaty and limited it to 22 cubic meters per second. Conclusion: Considering the unfavorable water situation in Sistan and Baluchistan province, it is necessary to use all available levers in order to realize Iran's ambition.زمینه و هدف: اختلافات میان ایران افغانستان در زمینه آب هیرمند باگذشت بیش از یک سده هنوز لاینحل باقی ‌مانده است. مطالعه رژیم حقوقی رودخانه هیرمند در دوره پهلوی اول و دوم می‌تواند زمینه مساعدی برای درک دقیق‌تری از اختلافات موجود میان ایران و افغانستان ارائه کند. بر همین اساس، هدف مقاله حاضر بررسی تطبیقی رژیم حقوقی رودخانه هیرمند در دوره پهلوی اول و دوم و تبیین توافقات صورت‌گرفته در این دوره به عنوان مبنای حل اختلافات کنونی و ارائه راهکار برای رفع اختلافات است. روش: مقاله حاضر توصیفی ـ تحلیلی بوده و از روش کتابخانه‌ای استفاده ‌شده است. به همین منظور با مطالعه اسناد به روش کتابخانه‌ای تلاش شده رژیم حقوقی حاکم بر هیرمند تبیین شود. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متن، صداقت و امانتداری رعایت شده است. یافته‌ها: در دوره پهلوی اول، معاهده‌ای منصفانه و با حق‌آبه نصف، نصف در سال 1317 با افغانستان منعقد شد که متأسفانه با اشغال ایران به سرانجام نرسید، اما در عصر پهلوی دوم معاهده آبی 1351 بین ایران و افغانستان منعقد شد که به مراتب نسبت به معاهده 1317 از حق‌آبه ایران کاسته شد و به 22 متر مکعب در ثانیه اکتفا شد که حتی آن نیز در سال‌های بعد از طرف دولت افغانستان تا به امروز به بهانه‌های مختلف رعایت نشده است. نتیجه‌گیری: با توجه به وضعیت نامساعد آب در استان سیستان و بلوچستان لازم است از سازوکارهای بین‌المللی بر مبنای معاهده آبی 1351 برای احقاق حق‌آبه ایران استفاده شود