Płytki krwi — ogniwo łączące zakrzepicę ze stanem zapalnym

Główną funkcją płytek jest ich udział w procesach hemostazy. W ostatnich dwóch dekadach wzrosło znaczenie roli płytek krwi w stanach zapalnych oraz w chorobach nowotworowych. Po aktywacji płytki krwi wydzielają ponad 300 substancji z wewnątrzkomórkowych ziarnistości. Zawartość ziarnistości gęstych, między innymi: adenozynodifosforan (ADP — adenosine diphosphate), serotonina, histamina, polifosforany, i ziarnistości α, między innymi: fibrynogen, czynnik von Willebranda, czynniki krzepnięcia, odgrywają ważną rolę w procesach hemostazy i krzepnięcia, stanowiąc również istotny czynnik powstawania przerzutów nowotworowych. Ziarnistości α zawierają wiele cytokin, mitogenów, czynników pro- i przeciwzapalnych oraz innych cząsteczek bioaktywnych, które są niezbędnymi regulatorami w złożonym środowisku tworzącej się skrzepliny, przyczyniając się do wielu procesów chorobowych — przede wszystkim tych związanych ze stanem zapalnym i reakcjami immunologicznymi organizmu. W niniejszej pracy poglądowej podsumowano obecne rozumienie funkcji płytek w procesach chorobowych

Płytki krwi — ogniwo łączące zakrzepicę ze stanem zapalnym

Główną funkcją płytek jest ich udział w procesach hemostazy. W ostatnich dwóch dekadach wzrosło znaczenie roli płytek krwi w stanach zapalnych oraz w chorobach nowotworowych. Po aktywacji płytki krwi wydzielają ponad 300 substancji z wewnątrzkomórkowych ziarnistości. Zawartość ziarnistości gęstych, między innymi: adenozynodifosforan (ADP — adenosine diphosphate), serotonina, histamina, polifosforany, i ziarnistości α, między innymi: fibrynogen, czynnik von Willebranda, czynniki krzepnięcia, odgrywają ważną rolę w procesach hemostazy i krzepnięcia, stanowiąc również istotny czynnik powstawania przerzutów nowotworowych. Ziarnistości α zawierają wiele cytokin, mitogenów, czynników pro- i przeciwzapalnych oraz innych cząsteczek bioaktywnych, które są niezbędnymi regulatorami w złożonym środowisku tworzącej się skrzepliny, przyczyniając się do wielu procesów chorobowych — przede wszystkim tych związanych ze stanem zapalnym i reakcjami immunologicznymi organizmu. W niniejszej pracy poglądowej podsumowano obecne rozumienie funkcji płytek w procesach chorobowych

Food intake changes across the menstrual cycle : a preliminary study

Wprowadzenie. Ostatnie doniesienia wskazują, że zmiana wydzielania hormonów w poszczególnych fazach cyklu u kobiet niestosujących terapii hormonalnej wpływa na ich zachowania żywieniowe. Cel pracy. Ocena zachowań żywieniowych kobiet w poszczególnych fazach cyklu menstruacyjnego w grupie kobiet niestosujących antykoncepcji hormonalnej. Materiał i metody. Do badania wykorzystano kwestionariusz składający się z 2 części. Oceny żywienia dokonano za pomocą wywiadu o spożyciu z 24 godzin. Obliczono dzienną podaż energetyczną diety (kcal) oraz zawartość białka, tłuszczu, węglowodanów i sacharozy (g, %). Grupę badaną stanowiły studentki jednej ze szkół wyższych. Do badania włączono 77 kobiet mających regularny cykl menstruacyjny. Kryterium wykluczenia z badania było przyjmowanie każdego rodzaju doustnej antykoncepcji hormonalnej, jakichkolwiek leków stosowanych w leczeniu chorób przewlekłych, zaburzenia odżywiania oraz brak zgody na udział w badaniu. Wyniki. Mediana podaży energii ze składników odżywczych była najwyższa w fazie lutealnej. W tej fazie zaobserwowano również najwyższe (mediana) spożycie białka, tłuszczu, węglowodanów i sacharozy. Procentowy udział energii pochodzącej z białka był najniższy w fazie lutealnej, a najwyższy w fazie folikularnej. Z kolei procentowy udział energii pochodzącej z sacharozy był najwyższy w fazie lutealnej i znacząco przewyższał udział energii z tego składnika w fazie owulacyjnej. Wnioski. Zachowania żywieniowe mogą być kształtowane przez hormony wydzielane podczas cyklu menstruacyjnego. Wzrost apetytu zaobserwowano w fazie lutealnej. Wartość energetyczna diety oraz spożycie tłuszczu, węglowodanów i białka ulega wahaniom w trakcie cyklu menstruacyjnego. Spożycie tłuszczu, białek, węglowodanów i sacharozy było najwyższe w fazie lutealnej.Background. Recent studies have reported that hormonal changes during the menstrual cycle in women who do not receive hormonal therapy have a significant influence on their eating habits. Objectives. The aim of this study was to evaluate the eating habits of women not receiving hormonal contraception in relation to menstrual cycle phases. Material and methods. A two-part survey questionnaire was used as a study tool. Eating habits were analyzed with a 24-hour dietary recall questionnaire. The following macronutrients were calculated: daily energy value (kcal), and amounts (g, %) of protein, fat, carbohydrates, and sucrose. The study group comprised 77 college students with regular menstrual cycles. Exclusion criteria included the use of any oral contraceptive, the use of medication for any chronic disease, any eating disorder, and a lack of written informed consent. Results. The median total energy intake from macronutrients was highest during the luteal phase. Median protein, fat, carbohydrate, and sucrose intake were also highest during the luteal phase. The percentage of energy intake from protein was lowest during the luteal phase and highest during the follicular phase. The percentage of energy intake from sucrose was highest during the luteal phase, which was significantly greater than that during the ovulation phase. Conclusions. Eating habits could be influenced by hormone secretion throughout the menstrual cycle. Increased appetite was observed in the luteal phase. Total energy, fat, carbohydrate, and protein intake fluctuated across the menstrual cycle. Fat, protein, carbohydrate, and sucrose intake were highest in the luteal phase

Zalecenia dietetyczne dotyczące spożywania jodu — w poszukiwaniu konsensusu między kardiologami a endokrynologami

Iodine is one of the essential bioactive components of the diet which has an effect on the synthesis of the thyroid hor- mones, and the latter affect proper development and functioning of the organism. If iodide intake is below 50 μg/day, the thyroid gland cannot maintain adequate synthesis of thyroid hormones. The 1992/1993 Polish Council for Control of Iodine Deficiency Disorders study results were a direct reason for resumption of compulsory table salt iodination. Table salt is the commonly used iodine carrier. According to the World Health Organization recommendations, daily salt intake should not exceed 5 g of sodium chloride (2 g of sodium) per person. Reduction of dietary sodium intake may thus prevent cardiovascular disease. Actions are also being taken to increase the intake of other natural iodine carriers (milk, mineral water). Alternative iodine sources in the diet include codfish, Alaska pollock, salmon, eggs, wheat bran, broccoli, dried pea seeds, and hazelnuts. Iodination of mineral water and milk, as well as biofortification of the selected vegetables and feeding flock and cattle by food rich in iodine should be concerned according to salt restriction diet. It is also justified to introduce iodination of mineral water and milk, as well as biofortification of selected vegetables and feeding flock and cattle with food rich in iodine to provide adequate iodine intake in the setting of coexisting recommendations to reduce salt intake. Jod jest pierwiastkiem należącym do niezbędnych bioaktywnych składników diety, który ma udział w syntezie hormo- nów tarczycy, a te z kolei wpływają na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu. W sytuacji gdy spożycie jodków jest mniejsze niż 50 μg/dobę, gruczoł tarczowy nie jest w stanie utrzymać syntezy hormonów tarczycy na prawidłowym poziomie. Wyniki badań z lat 1992–1993 Polskiej Komisji ds. Kontroli Zaburzeń z Niedoboru Jodu były bezpośrednim powodem powrotu do obowiązkowego jodowania soli kuchennej. Sól kuchenna jest powszechnie stosowanym nośnikiem jodu. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji zdrowia dzienne spożycie soli nie powinno przekraczać 5 g NaCl (2 g Na) na osobę. Kontrolowanie zawartości Na w diecie jest metodą prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego. Równocześnie są prowadzone działania służące zwiększeniu spożycia innych naturalnych nośników jodu (mleko, woda mineralna). Alternatywne źródło jodu w diecie to między innymi dorsz, mintaj, łosoś, jaja, otręby pszenne, brokuły, suche nasiona grochu i orzechy laskowe. Zasadna jest idea wdrożenia jodowania wody mineralnej i mleka, a także biofortyfi- kacji wybranych warzyw oraz podawania jodu trzodzie i bydłu w celu zapewnienia jego odpowiedniej podaży w związku z zaleceniami ograniczenia spożycia soli kuchennej.

Wpływ dystrybucji tkanki tłuszczowej na stężenie wybranych parametrów biochemicznych w grupie kobiet z zespołem policystycznych jajników

INTRODUCTION: Polycystic ovary syndrome (PCOS) is one of the most common causes of menstrual disorders as well as one of the most common causes of female infertility. Additionally PCOS increases the risk of: cardiovascular diseases, glucose intolerance, diabetes type 2 and endometrial cancer. The aim of the study was to determine the effect of body fat distribution on selected biochemical parameters in women with polycystic ovary syndrome. MATERIAL AND METHODS: The study included 45 women with polycystic ovary syndrome, diagnosed adequately to Rotterdam criteria from year 2003. To determine of body fat distribution WHR (waist-hip ratio) was used. Androidal obesity was defined a s WHR ≥ 0.85; gynoidal obesity < 0.85. RESULTS: The mean of age was 26,4 ± 5,6 years. Statistical significance differences was found between group of women with gynoidal obesity and group of women with androidal obesity in case of mean values of HDL cholesterol (mg/dl) (71.08 ± 14,84 v.48.95 ± 8.48; p < 0.0001), TG (mg/dl) (81.80 ± 34.65 v. 125.58 ± 63.23; p = 0.0054), HOMA ratio (1.97 ± 1.64 v. 3.07 ± 1.18; p = 0.0186), SHGB (nmol/l) (67.11 ± 31.53 v. 32.44 ± 19.01; p = 0.0005), free testosterone (pg/ml) (5.74 ± 4.19 v. 11.81 ± 6.37; p = 0.0004), and FAI index (4.02 ± 3.31 v. 8.16 ± 4.00; p = 0.0017). CONCLUSIONS: WHR ratio is simple and low cost instrument to evaluate body fat distribution as well as metabolic and hyperandrogenaemia risk among polycystic ovary syndrome women.WSTĘP: Zespół policystycznych jajników jest jedną z najczęstszych pr zyczyn zaburzeń miesiączkowania i niepłodności u młodych kobiet. Zwiększa on ryzyko chorób układu sercowo- -naczyniowego, zaburzeń tolerancji glukozy, cukrzycy typu 2 oraz raka endometrium. Celem pracy jest określenie wpływu rozmieszczenia tkanki tłuszczowej na wybrane parametry biochemicznie u kobiet z zespołem policystycznych jajników. MATERIAŁ I METODY: Badaniami objęto 45 kobiet, u których na podstawie kryteriów Rotterdamskich z 2003 roku rozpoznano zespół policystycznych jajników. Do oceny dystrybucji tkanki tłuszczowej wykorzystano wskaźnik waist-hip ratio (WHR). Za rozpoznanie otyłości brzusznej przyjęto wartości wskaźnika ≥ 0,85; udowo-pośladkowej < 0,85. WYNIKI: Średni wiek badanych kobiet wyniósł 26,4 ± 5,6 roku. Stwierdzon o istotne różnice między grupą kobiet z otyłością udowo-pośladkową a grupą kobiet z otyłością brzuszną w zakresie średnich wartości: cholesterolu frakcji HDL (mg/dl) (71,08 ± 14,84 v. 48,95 ± 8,48; p < 0,0001), TG (mg/dl) (81,80 ± 34,65 v. 125,58 ± 63,23; p = 0,0054), wskaźnika HOMA-IR (1,97 ± 1,64 v. 3,07 ± 1,18; p = 0,0186), SHGB (nmol/l) (67,11 ± 31,53 v. 32,44 ± 19,01; p = 0,0005), wolnego testosteronu (pg/ml) (5,74 ± 4,19 v. 11,81 ± 6,37; p = 0,0004) oraz indeksu FAI (4,02 ± 3,31 v. 8,16 ± 4,00; p = 0,0017). WNIOSKI: Wskaźnik WHR jest prostym i tanim nar zędziem do oceny rozmieszczenia tkanki tłuszczowej, a także ryzyka metabolicznego i hiperandrogenemii u kobiet z zespołem policystycznych jajników

Zalecenia dietetyczne dotyczące spożywania jodu — w poszukiwaniu konsensusu między kardiologami a endokrynologami

Iodine is one of the essential bioactive components of a diet and which has an influence on the thyroid hormones synthesis, and these hormones affect the proper development and functioning of the organism. In the situation when the iodides consumption is less than 50 μg/day, it is unable to maintain the thyroid hormones synthesis at a normal level by the thyroid gland. The 1992/1993 Polish Council for Control of Iodine Deficiency Disorders study results were a direct reason for the compulsory resumption of table salt iodination. Table salt is a, commonly used, iodine carrier. According to the World Health Organization recommendations, the daily salt intake should not exceed 5 g NaCl (2 g Na) per person. Verification of Na content in the diet is a method for cardiovascular diseases prevention. Actions aimed at increasing of the other natural iodine carriers (milk, mineral water) intake are taken. Alternative sources of iodine in the diet are include: codfish, pollock, salmon, eggs, wheat bran, broccoli, dried pea seeds and hazelnuts. Iodination of mineral water and milk, as well as biofortification of the selected vegetables and feeding flock and cattle by food rich in iodine should be concerned according to salt restriction diet. Jod jest pierwiastkiem należącym do niezbędnych bioaktywnych składników diety, który ma udział w syntezie hormo- nów tarczycy, a te z kolei wpływają na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu. W sytuacji gdy spożycie jodków jest mniejsze niż 50 μg/dobę, gruczoł tarczowy nie jest w stanie utrzymać syntezy hormonów tarczycy na prawidłowym poziomie. Wyniki badań z lat 1992/1993 Polskiej Komisji ds. Kontroli Zaburzeń z Niedoboru Jodu były bezpośrednim powodem powrotu do obowiązkowego jodowania soli kuchennej. Sól kuchenna jest powszechnie stosowanym nośnikiem jodu. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji zdrowia dzienne spożycie soli nie powinno przekraczać 5 g NaCl (2 g Na) na osobę. Kontrolowanie zawartości Na w diecie jest metodą prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Prowadzone są równocześnie działania mające na celu zwiększenie spożycia innych naturalnych nośników jodu (mleko, woda mine- ralna). Alternatywnym źródłem jodu w diecie są między innymi: dorsz, mintaj, łosoś, jaja, otręby pszenne, brokuły, suche nasiona grochu i orzechy laskowe. Zasadna jest idea wdrożenia jodowania wody mineralnej i mleka, a także biofortyfi- kacji wybranych warzyw oraz podawania jodu trzodzie i bydłu w celu zapewnienia odpowiedniej jego podaży w związku z zaleceniami ograniczenia spożycia soli kuchennej

Interakcje wybranych leków kardiologicznych ze składnikami diety

The ageing society and the growing problem of fragility syndrome necessitate the long-term use of cardiac drugs, thereby increasing the risk from drug/food interactions. The aim of this study was to present the interaction between foods and those drugs used in the clinical practice of cardiologists. The effect of vitamin K antagonists is intensified by food and drink such as sage, camomile, parsley, aniseed, liquorice, ginger, ginseng, cranberry juice, and grapefruit juice, among others. However, products rich in vitamin K inhibit the therapeutic effect of coumarin derivatives. Due to the increased risk of bleeding, antiplatelet drugs should not be combined with dietary supplements containing Ginkgo biloba which inhibits platelet activating factor. The literature indicates the occurrence of a similar risk when combining antiplatelet drugs with garlic-containing supplements. Numerous scientific studies have looked at the impact of food on the absorption of antihypertensive drugs. The best known of these is grapefruit/grapefruit juice. It was recently found that grapefruit acts by interfering in the activity of cytochrome P450 3A4 (CYP3A4) enzyme. People who regularly take cardiac drugs are exposed to food/drug interactions, and should be aware of the possible complications. There is an urgent need to educate patients in the area of food/drug interactions. Therefore, a therapeutic team should be created consisting of a general practitioner, a cardiologist, a psychologist, a nurse and a dietician. Starzejące się społeczeństwo i narastający problem wielochorobowości przyczyniają się do powstania potrzeby dłu- gotrwałego stosowania leków kardiologicznych, a co za tym idzie — zwiększa się ryzyko wystąpienia interakcji. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie interakcji leków stosowanych w praktyce klinicznej kardiologa z żywnością. Działanie antagonistów witaminy K nasilają m.in.: szałwia, rumianek, natka pietruszki, anyż, lukrecja, imbir, żeń-szeń, sok żura- winowy i sok grejpfrutowy. Z kolei produkty bogate w witaminę K hamują efekt terapeutyczny pochodnych kumaryny. Ze względu na zwiększone ryzyko krwawień leków przeciwpłytkowych nie należy łączyć z suplementami diety zawiera- jącymi miłorząb japoński (Ginkgo biloba), który hamuje czynnik aktywujący płytki. W piśmiennictwie wskazuje się na wystąpienie podobnego ryzyka przy stosowaniu leków przeciwpłytkowych wraz z suplementami zawierającymi czosnek. Osoby regularnie przyjmujące leki kardiologiczne narażone są na występowanie interakcji między żywnością a lekami. Najbardziej znana i najlepiej poznana jest interakcja grejpfruta lub soku z tego owocu z lekami doustnymi metabolizo- wanymi w wątrobie za pośrednictwem cytochromu P450 3A4 (CYP3A4). Zwraca się uwagę na możliwy wzrost stężenia przyjmowanych leków (przy prawidłowym ich dawkowaniu), które wiąże się ze zwiększonym prawdopodobieństwem wy- stąpienia działań niepożądanych. W licznych badaniach naukowych sprawdza się wpływ żywności na wchłanianie leków hipotensyjnych. Istnieje pilna potrzeba edukacji pacjentów w obszarze interakcji leków z żywnością. W tym celu należy utworzyć zespół terapeutyczny, składający się z: lekarza prowadzącego, lekarza specjalisty — kardiologa, psychologa, pielęgniarki oraz dietetyka.

Bioactive food components in the diet of patients diagnosed with cancer

Introduction. Cancer, after cardiovascular disease, is the second most common cause of death both in Poland and Europe, so it is important to investigate and search for dietary components with anti-cancer properties. Components which can modulate different stages of carcinogenesis through epigenetic process are called bioactive food components. Aim. The aim of this study was to evaluate nutritional habits of patients diagnosed with cancer in terms of level of bioactive food components consumption. Material and methods. A group of 123 patients diagnosed with cancer were enrolled the study. The study was conducted by means of an anonymous questionnaire on diet history prepared by the authors. Statistical analysis was performed using IBM SPSS software, statistical significance was adopted at the level of p < 0.05. Results. Based on the results of the questionnaires, major risk factors that increase the prevalence of cancer disease were age (above 55 years) and increased BMI (the score indicated overweight or obesity). Additionally, it was observed that cancer diagnosis resulted in change of eating habits in approx. 61.8% of the participants. Enrolled patients mostly consumed inadequate amounts of green vegetables, legumes, green tea and whole grains before the diagnosis. Moreover, patients with breast and colorectal cancer were found to be more likely to consume more red meat in comparison to others. – Both non-modifiable factors: age and modifiable ones: body weight and lifestyle influence morbidity. – Most participants ate incorrectly before cancer diagnosis; diagnosis of the disease changed their eating habits

Rola iryzyny w zaburzeniach gospodarki węglowodanowej — część II. Insulinooporność, cukrzyca typu 1 i 2, cukrzyca ciążowa

Irisin is an adipomyokine that is produced by both muscle mass and white adipose tissue. Basedon many studies, irisin correlates significantly with fasting insulin, fasting glucose, HOMA-IRindex, etc. The study groups include patients with diagnosed di abetes mellitus type 1, 2 orpre-diabetes. Irisin concentration may be a predictive marker for both diabetes mellitus type 2and gestational diabetes mellitus. However, the results of many studies are not clear, and thusfurther research needs to be conducted. This article contains a review of studies on the role of irisin in carbohydrate metabolism disorders such as insulin resistance, pre-diabetes, diabetesmellitus type 1, 2, and gestational diabetes mellitus.Iryzyna to adipomiokina pochodząca z tkanki mięśniowej oraz białej tkanki tłuszczowej. Wyniki wielu badań dowodzą związku pomiędzy stężeniem iryzyny a takimi parametrami, jak stężenie insuliny na czczo, stężenie glukozy na czczo, wskaźnik HOMA-IR itd. Prowadzone badania obejmują grupy z rozpoznaną już cukrzycą typu 2, cukrzycą typu 1 czy grupy ze stanem przedcukrzycowym. Stężenie iryzyny jest również rozpatrywane jako predyktor rozwoju cukrzycy typu 2 czy cukrzycy ciążowej. Należy jednak podkreślić, że wyniki prowadzonych badań nie są jednoznaczne i trzeba prowadzić dalsze badania. Praca stanowi przegląd wybranego piśmiennictwa dotyczącego roli iryzyny w zaburzeniach gospodarki węglowodanowej — insulinooporności, stanach przedcukrzycowych, cukrzycy typu 1, 2 oraz cukrzycy ciążowej