Monument protection and organisation of conservation offices during the interwar period in Poland (on the example of Pomeranian Voivodeship) and the norms in the Act from 23 July 2003 concerning monument protection and care for monuments

W artykule podjęto próbę przybliżenia problematyki ochrony zabytków w okresie międzywojennym w Polsce, wraz z organizacją i kompetencjami urzędów konserwatorskich i skonfrontowania z obecnie funkcjonującym w Polsce systemem prawnym. Reguluje go ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dn. 23 VII 2003 r. Organizacja urzędów konserwatorskich w obu omówionych okresach i zakres kompetencji poszczególnych organów związanych z ochroną zabytków posiadają wiele analogii, mimo kilkudziesięcioletniego przedziału czasowego, jakie je dzieli. Dekretem Rady Regencyjnej z 1918 r., a następnie Rozporządzeniem Prezydenta RP z dn. 6 III 1928 r. powołano okręgowych konserwatorów zabytków, którzy zostali włączeni w skład wojewódzkich urzędów, jako fachowi funkcjonariusze do spraw opieki nad zabytkami. Specyficzny status obecnych wojewódzkich konserwatorów podlegających organizacyjnie wojewodzie, a zarazem będących organem zespolonej administracji rządowej w województwie, jest rozwinięciem zasady ukształtowania struktury urzędowej w okresie międzywojennym. Oczywiście nie należy sądzić, że obecnie obowiązująca ustawa o ochronie zabytków pomijając doświadczenia kolejnych kilkudziesięciu lat XX w., czerpie wyłącznie bezpośrednio z ustawodawstwa okresu międzywojennego. Uwidacznia się tu zwłaszcza różnica w polityce administracyjnej państwa zmierzającej do decentralizacji, co widać w przekazaniu właściwości wojewódzkiego konserwatora zabytków jednostkom samorządowym. Ale i w tym wypadku takie przekazanie właściwości odnajdujemy już w okólniku wojewody z 1935 r. Warto zatem uzmysłowić sobie, że dokonania polskiej państwowej ochrony zabytków w latach dwudziestych zeszłego stulecia nie straciły na aktualności u progu XXI wieku. Współczesne konserwatorstwo kontynuuje i twórczo wykorzystuje myśl, doktryny i praktyki przedwojenne.The article attempts to popularise the issue of monument protection during the interwar period in Poland, with the organisation and competence of conservation offices, and to confront it with the legal system currently functioning in Poland which is regulated by the Ancient Monuments Protection and Preservation Act from July 23, 2003. Organisation of conservation offices in both discussed periods and the competence range of particular bodies associated with monument protection display numerous analogies despite the several decades that separate them. By the Decree of the Regency Council in 1918, and then the Regulation of the President of the Republic of Poland issued on March 6, 1928, regional monument conservators were appointed, who became members of voivodeship offices as professional officials to deal with issues concerning monument protection. The specific status of the present voivodeship monument conservators organisationally subordinate to the voivode, and at the same time being a body representing united government administration in the voivodeship, is a continuation of the principle of forming official structures during the interwar period. Naturally it should not be assumed that the currently binding legal Act concerning monument protection draws directly and exclusively from the legislature of the interwar period, ignoring the experience of the following decades of the 20th century. There is a clearly visible difference in the administrative policy of the state directed at decentralisation, which was noticeable when the rights of a Voivodeship Monuments Conservator were ceded onto local authority units. But even in this case such cession of rights can be found in the circular of the voivode from 1935. It is worth realizing that the achievements of Polish state monument protection service from the 1920s lost none of their relevance on the threshold of the 21st century. Present-day conservation services continue and creatively use the thought, doctrines and practices from the pre-war period

Register of architecture monuments - a few comments and queries in connection with the amendment to the Act from 23.07.2003 concerning monument protection and care for monuments

Artykuł dotyczy problematyki wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków architektury, w związku z nowelizacją ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (dalej: UOZ), która weszła w życie 5 czerwca 2010 r. Zmiany, które zaszły, wprowadzają istotną różnicę w ochronie zabytków, na rzecz gminnej ewidencji. Zabytki w niej istniejące muszą być uzgadnianie w przypadku decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego. Mimo to pojawia się szereg pytań, m.in. co do kategorii obiektów uwzględnionych w gminnej ewidencji zabytków, a także ich faktycznego statusu prawnego. Ważnym problemem wśród tych zagadnień jest fakt nieprzystosowania teorii prawa do faktycznych możliwości i praktyki urzędowej. Artykuł porusza też kwestie formalno-techniczne dokumentacji ewidencyjnej i organizacji jej wykonywania. Ewidencja zabytków jest najważniejszym etapem podstawowej ochrony i opieki konserwatorskiej. Na jej podstawie tworzy się obszarowe programy ochrony dziedzictwa, a zgodnie ze znowelizowaną UOZ w końcu służyłyby konserwatorskie mają konkretny oręż do ochrony zabytków nie objętych rejestrem. Stanie się to możliwe o tyle, o ile rozpoznane zostaną w równym czasie wszystkie obiekty na terenie kraju, które w danym momencie znajdują się w kręgu zainteresowania konserwatorskiego. Dlatego również rzetelne podejście do wykonania dokumentacji ma ogromną wagę. Jak pokazuje historia polskiego konserwatorstwa, podobne problemy organizacyjno-prawne były znane w przeszłości.The article concerns the issue of voivodeship and district registers of architecture monuments, in connection with the amendment to the Monument Protection Act (further: MPA) which came into effect on 5 June 2010. The changes which were made introduce significant differences in monument protection in favour of district register. Monuments entered in it have to be agreed on in case of decisions determining the location of investment of public purpose, decision about conditions of building development, decision about permission for realisation of road investments, decision about determining the location of a railway track or decision about permission for realization of an investment in the form of a public utility airport. Nevertheless several questions have appeared e.g. concerning categories of objects included in the district monument register, and their actual legal status. An important problem of the issue is the fact that the theory of law is not adapted to actual possibilities and office practice. The article touches also on the formal and technical issues of the register documentation and the organization of conducting it. Monument register is the most important stage of the elementary conservation protection and care. Area programs of heritage protection have been created on its basis and, according to the amended MPA, conservation services finally have concrete weapons for protecting monuments not included in the register. It will become possible if all objects which at a given moment are the focus of conservation interest are recognised in the whole country at the same time. That is why an honest approach to carrying out documentation is of enormous significance. As the history of Polish conservation has shown us, similar organization and legislation problems were known in the past

Increasing the effectiveness of hood-type furnace for thermal treatment of copper alloy strips

Prezentowana praca przedstawia wpływ zmiany wyłożenia ogniotrwało-izolacyjnego i systemu ogrzewania pieca kołpakowego na poprawę efektywności procesu wyżarzania taśm ze stopów miedzi. W wyłożeniu ogniotrwało-izolacyjnym, w miejsce wyrobów tradycyjnych, zastosowano w całości wyroby na bazie włókien ceramicznych, a jednostrefowy dotychczas układ ogrzewania podzielono na cztery niezależnie zasilane i sterowane strefy grzejne. Przyjęte w nowym piecu rozwiązania zapewniły dużą jednorodność pola temperatur w komorze pieca. Różnice, które wcześniej wynosiły ok. 40°C, teraz praktycznie nie przekraczają 5°C. Konsekwencją jest duża jednorodność własności wyżarzanych taśm, w wyniku czego ilość powstających odpadów technologicznych zmniejszyła się z 0,9 do 0,3%. Jednocześnie sprawność cieplna procesu wyżarzania wzrosła z 28 do 43%, co praktycznie spowodowało, iż energochłonność procesu wyżarzania zmniejszyła się o 34%.In the process of cold rolling of copper and copper alloy strips, after reaching a certain value of strain the deformed metal loses its plasticity to such an extent that it does not transmit any further stresses and finally cracks. That is why recrystallization annealing, which softens and plastifies the metal is necessary. This process takes place in hood-type furnaces. The previously applied constructional solutions for hood-type furnaces, in particular refractory insulating lining and the heating system made the process of thermal treatment of copper alloy strips energy-consuming. These solutions were also responsible for high heterogeneity of thermal field in the furnace chamber, causing heterogeneity of strips' properties, which in turn resulted in a considerable amount of waste. This work presents the effect of changing the refractory insulating lining and heating system of the hood-type furnace on the effectiveness of copper alloy strips' annealing. Traditional materials in the insulating lining were replaced with ceramic fibre-based products, and the previous single-zone heating system was divided into 4 independently supplied and controlled heating zones. The constructions adopted in the new furnace ensured high homogeneity of thermal field in the furnace chamber. The differences which previously reached ca 40°C now practically do not exceed 5°C. This results in high homogeneity of the annealed strips' properties and in consequence, the amount of technological waste dropped from 0,9% to 0,3%. At the same time thermal efficiency of the annealing process increased from 28% to 43%, which practically reduced its energy consumption by 34%

Attempts at establishing the culture conditions for Lemna minor L.

The influence of the concentration, composition and pH of the substrate as well as of light intensity on the growth and vegetative propagation of Lemna minor L. was investigated. The media of Hutner, Hoagland and Pirson and Seidel were used. At first the experiments were carried out under unsterile conditions. Later sterilized duckweed was cultured in aseptic conditions. The dry matter was determined. Surface area increment and an increase in the number of fronds were evaluated by the planimetric method. For total protein determination in Lemna minor L. from unsterile and sterile cultures Lowry's method was used

Water quality evaluation of the Obrzyca river

W artykule przedstawiono wyniki badań podstawowych wskaźników fizyczno - chemicznych jakości wody w górnym i dolnym biegu rzeki Obrzycy. Ocena stanu jakości wód jest ważna ze względu na znajdujące się przy ujściowym odcinku rzeki ujęcie wód powierzchniowych dla Zielonej Góry. Na podstawie uzyskanych wyników, początkowy bieg rzeki zakwalifikowano do III klasy jakości wody. Próbki wody pobranej z ujścia Obrzycy kwalifikują ten odcinek rzeki do II klasy jakości według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz.U. 2014 poz. 1482). Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z 27 listopada 2002 roku w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz.U. 2002 nr 204 poz. 1728) wody Obrzycy należą do kategorii A3 wód ujmowanych do spożycia przez ludzi.The article presents the results of the basic physical and chemical indicators of water quality in the upper and lower reaches of the river Obrzyca. Assessment of water quality is important because of located at the estuary part of the river water intake surface for Zielona Góra. The water from the initial reaches has been qualified to III class of water quality based on the achieved results. According to the Regulation of the Minister of Environment from 22 October 2014 on the classification of surface water bodies and environmental quality standards for priority substances (OJ 2014 pos. 1482), samples of water taken from Obrzyca classify this part of river to II class of quality. According to the Regulation of the Minister of Environment of 27 November 2002 on the requirements to be met by surface water used for public supply of water intended for human consumption (OJ 2002 No. 204, item. 1728), Obrzyca’s water belong to A3 category of water taken to consume by people

Nowe spojrzenie na projektowanie dekoracyjnych tkanin zasłonowych

Special conditions of applying curtain fabrics, i.e. vertical hanging and lightening with transmitted light, require a different approach to designing. It was found that weaving patterns can significantly affect the continuity of the structure, particularly in the pattern area. In such cases, the effect of patterning may be disturbed by the light transmitted through uncontrolled clearances of a fabric. The study identifies the need to modify the structure, based on basic knowledge of the geometry of a fabric’s structure. A repair system aided by an original computer program was developed on such a basis. The method was validated for structures with a stratified system of thread that were produced with a Picanol rapier loom. For the purposes of results presentation, ImageJ software for computer image analysis was used.Specjalne warunki stosowania tkanin zasłonowych, tj. pionowe zawieszenie, w oświetleniu światłem przechodzącym wymagają innego podejścia do projektowania. Stwierdzono, że wzorowanie splotowe może znacząco wpływać na ciągłość struktury, szczególnie w miejscach wzoru. W takich przypadkach efekt wzorowania może być zakłócony światłem przechodzącym przez niekontrolowane prześwity tkaniny. W pracy zidentyfikowano potrzebę modyfikacji struktury w oparciu o podstawową wiedzę z zakresu geometrii struktury tkaniny. Na jej podstawie opracowano system naprawczy wspomagany autorskim programem komputerowym. Walidację metody prowadzono na strukturach z nawarstwionym układem wątku, wykonanych na krośnie rapierowym Picanol. Do celów prezentacji wyników użyto program ImageJ do komputerowej analizy obrazu

Potential use of superparamagnetic iron oxide nanoparticles for in vitro and in vivo bioimaging of human myoblasts

Abstract Myocardial infarction (MI) is one of the most frequent causes of death in industrialized countries. Stem cells therapy seems to be very promising for regenerative medicine. Skeletal myoblasts transplantation into postinfarction scar has been shown to be effective in the failing heart but shows limitations such, e.g. cell retention and survival. We synthesized and investigated superparamagnetic iron oxide nanoparticles (SPIONs) as an agent for direct cell labeling, which can be used for stem cells imaging. High quality, monodisperse and biocompatible DMSA-coated SPIONs were obtained with thermal decomposition and subsequent ligand exchange reaction. SPIONs’ presence within myoblasts was confirmed by Prussian Blue staining and inductively coupled plasma mass spectrometry (ICP-MS). SPIONs’ influence on tested cells was studied by their proliferation, ageing, differentiation potential and ROS production. Cytotoxicity of obtained nanoparticles and myoblast associated apoptosis were also tested, as well as iron-related and coating-related genes expression. We examined SPIONs’ impact on overexpression of two pro-angiogenic factors introduced via myoblast electroporation method. Proposed SPION-labeling was sufficient to visualize firefly luciferase-modified and SPION-labeled cells with magnetic resonance imaging (MRI) combined with bioluminescence imaging (BLI) in vivo. The obtained results demonstrated a limited SPIONs’ influence on treated skeletal myoblasts, not interfering with basic cell functions