وضعیت سواد و سلامت در ایران و شواهد بومی رابطه سطح سـواد و سلامت در پژوهش¬های انجام شده در ایران: راه پیش روی مداخلات ارتقای سلامت

Background and Aim: Literacy and education levels are strongly associated with health. However, this relationship has received little attention in Iran. The aim of this scoping review is to identify local evidence for the link between health and education and accordingly providing recommedations for future health promoting interventions in Iran. Materials and Methods: Persian and English databases and as well as organizational reports were searched from 2005 to 2021. Results: Literacy and health in the last half-century have witnessed significant progress in Iran. Iranian researches, similar to international evidence, confirm the link between literacy and health in Iranian studies. The results of most studies have shown that illiteracy and low literacy have a statistically significant association with lower life expectancy, higher chances of morbidity and exposure to health risk factors, as well as higher mortality for the individual and her children. Conclusion: Based on the result of this study, literacy should be considered as a key risk factor for health by health managers and researchers, especially in disadvantaged states.زمینه و اهداف: میزان سواد با سطح سلامت ارتباط بسیار قوی دارد، اما این ارتباط در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف این نوشتار شناسایی شواهد بومی تاثیر سطح سواد بر سلامت در مطالعات داخلی است. مواد و روش­ها: مرور گزارشات سازمانی داخلی و خارجی در مورد شاخص­های سلامت و سواد در ایران مورد بررسی قرار گرفت. برای یافتن مطالعات مرتبط انجام شده در ایران پایگاه‌های داده‌ی داخلی و انگلیسی زبان از سال‌های 1400-1384، مورد جستجو قرار گرفتند. یافته ها: سواد و سلامت در ایران در نیم قرن اخیر پیشرفت­های مهمی داشته است؛ ولی هنوز به سطح ایده­آل نرسیده­اند. شواهد بومی نیز تأیید کننده ارتباط سواد و سلامت در مطالعات ایران هستند. مطالعات متعدد داخلی نشان داده­اند که بی‌سوادی و کم سوادی ارتباط معناداری با امید زندگی کمتر، شانس ابتلاء بیشتر به بیماری­ها و مواجه با عوامل خطر سلامت و نیز مرگ و میر بیشتر برای فرد و نیز فرزندان وی داشته است. نتیجه­ گیری: با توجه به شواهد داخلی و جهانی در زمینه تاثیر مهم سطح سواد بر سلامت، برای ارتقاء شاخص­های سلامت لازم است بی‌سوادی و کم‌سوادی به عنوان یک عامل خطر مهم سلامت و یک تعیین‌کننده‌ی اجتماعی کلیدی مهم بیش از پیش مورد توجه مدیران و محققان سلامت به خصوص در مناطق کم برخوردار در نظر گرفته شود