Pozycja prawna Narodowego Banku Polskiego jako strażnika wartości pieniądza w świetle normatywnych uwarunkowań ładu pieniężnego

The article concerns an issue of great significance from the point of view of contemporary challenges. The primary objective is to identify problems and legal instruments which are of fundamental importance in the perspective of the central bank’s tasks concerning the protection of the value of money and the maintenance of a stable price level, as defined in the Act on the National Bank of Poland (the NBP) and in Article 227 (1) of the Polish Constitution. In this context, it is important to understand the problem of the value of money in general and to give due consideration to the legal status of the NBP in the context of building monetary order and the legal possibilities of its operation in this area. Undoubtedly, an important attribute of the NBP is its legally guaranteed independence from all state authorities and the formulation of its basic forms of action within the framework of the legal system. Fundamental to the problem identified in the title of this article is undoubtedly an understanding of the basic legal instruments used by the NBP to protect the value of money. These include in particular: the determination and implementation of monetary policy, the prevention of excessive inflation and the increase in the prices of goods and services, as well as the use of interest rates in the process of stabilizing the value of money and price formation. The question of issuing money, especially when we are dealing with money overprinting, becomes a separate problem. In conclusion, it should be stated that concern for monetary order is an essential element in building the foundations of economic, financial, social and legal order in the state. The work uses primarily the dogmatic method and, to a lesser extent, other methods as well.Artykuł dotyczy problematyki o dużej doniosłości z punktu widzenia współczesnych wyzwań. Celem podstawowym jest identyfikacja problemów i instrumentów prawnych, które mają podstawowe znacznie w perspektywie określonych w ustawie o Narodowym Banku Polskim (NBP) oraz w art. 227 ust. 1 Konstytucji RP jego zadań dotyczących ochrony wartości pieniądza i utrzymania stabilnego poziomu cen. Istotne w tym kontekście jest zrozumienie problemu wartości pieniądza w ogóle i właściwe podejście do statusu prawnego NBP w kontekście budowania ładu pieniężnego oraz prawnych możliwości jego działania w tym zakresie. Niewątpliwie istotnym atrybutem NBP w tym zakresie jest prawnie gwarantowana jego niezależność od wszelkich organów państwa oraz wyartykułowanie w ramach systemu prawa jego podstawowych form działania. Podstawowe znaczenie dla problemu określonego w tytule artykułu ma niewątpliwie zrozumienie w praktyce działania NBP podstawowych instrumentów prawnych w zakresie ochrony wartości pieniądza. Należy do nich w szczególności zaliczyć: ustalanie i realizację polityki pieniężnej, zapobieganie nadmiernej inflacji oraz wzrostowi cen towarów i usług, a także wykorzystanie stóp procentowych w procesie stabilizacji wartości pieniądza i kształtowania cen. Oddzielnym problemem staje się kwestia emisji pieniądza, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z jego dodrukowywaniem. W konkluzji należałoby stwierdzi, że troska o ład pieniężny jest kluczowym elementem budowania podstaw ładu gospodarczego, finansowego, socjalnego i prawnego w państwie. Chociaż artykuł koncentruje się i opiera na prawie polskim, to jednak posiada również wartość poznawczą ujmowaną w perspektywie ponadnarodowej. W pracy zastosowano przede wszystkim metodę dogmatyczną, a w mniejszym zakresie także inne metody

Planowanie przestrzenne jako instrument oddziaływania na ochronę zasobów naturalnych i gospodarkę nieruchomościami

In view of growing threats in this respect, the protection of natural resources is undoubtedly becoming a serious challenge, both for the state and for each citizen. Therefore, this article is supposed to draw attention to the problem of searching for optimal instruments for the protection of these resources. This is about creating and developing appropriate standards in legal regulations regarding environmental protection, protection of nature, water, air, national and landscape parks, nature monuments, etc. as well as protection of natural resources in cities and human settlements. Undoubtedly, spatial planning is of paramount significance in this matter, in particular local spatial development plans and the appropriate instruments of action resulting from them. Their significance should be considered particularly important because they are generally applicable law as acts of local law.Nie ulega żadnej wątpliwości, że ochrona zasobów naturalnych – w obliczu coraz większych zagrożeń w tej materii – staje się poważnym wyzwaniem, zarówno dla państwa, jak i każdego z obywateli. Stąd też celem niniejszego artykułu stało się zwrócenie uwagi na problem poszukiwania optymalnych instrumentów dotyczących ochrony tych zasobów. Chodzi tu niewątpliwie o stworzenie i ukształtowanie stosownych standardów w regulacjach prawnych dotyczących ochrony środowiska, a także o ochronę przyrody, wód, powietrza, parków narodowych i krajobrazowych, pomników przyrody itd. oraz o ochronę zasobów naturalnych w miastach i siedliskach ludzkich. Niewątpliwie bardzo duże znaczenie w tej materii ma planowanie przestrzenne, a w szczególności miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego i wynikające z nich stosowne instrumenty działania. Ich znaczenie uznać należy za szczególnie ważne, ponieważ jako akty prawa miejscowego są prawem powszechnie obowiązującym

Prawo do dobrej administracji. Aksjologiczne aspekty dobrej administracji

Certainly, it is essential, for the shaping of public order in a state, to establish the standards of good administration and axiological basis for the legal system of administrative law, both in the formal-legal and systemic aspect and the substantive-law domain. The basic role is played by legal designatations, such as: properly understood the principle of separation of powers, the principle of the rule of law, human dignity as an axiological basis and the categorical imperative in the sphere of understanding what good administration is, the meaning of the notion of the common good, proper distribution of prime factors of the relationship the common good – human dignity. Legal security and certainty of law, the elimination of inflation of law and the relativization of fundamental values of systemic significance form are also an important element underlying good administration. It is not possible to shape the system of good administration without a properly formed public service and without continuously building its ethos. The analysis of the foundations of good administration and its durability cannot boil down only to the procedural and legal aspects. Therefore, apart from pointing to the need to constantly address the issues of the principles and standards set out in Poland in the Code of Administrative Procedure and in the Code of Good Administrative Behaviour adopted on 6 September 2001 by the European Parliament, I have decided to present this issue in another paper, while focusing herein on the fundamental axiological values symbolizing good administration. An important place in this area is taken by the problem of the individual’s right to good administration, which is a consequence of recognising that the State has an obligation and responsibility to shape the optimal model of good administration and governance within the country.Nie ulega wątpliwości, że dla kształtowania ładu publicznego w państwie kluczowe jest ukształtowanie standardów dobrej administracji i aksjologicznych podstaw porządku prawnego, tworzącego system prawa administracyjnego zarówno w płaszczyźnie formalnoprawnej i ustrojowej, jak i materialnoprawnej. Podstawową rolę odgrywa kilka desygnatów prawnych, takich jak: odpowiednio rozumiana zasada podziału władz, zasada praworządności, godność człowieka jako aksjologiczna podstawa i imperatyw kategoryczny w sferze pojmowania dobrej administracji, znaczenie pojęcia dobra wspólnego, właściwe rozpisanie na czynniki pierwsze relacji dobro wspólne – godność człowieka. Istotnymi elementami wzmacniającymi podstawy dobrej administracji są także bezpieczeństwo prawne i pewność prawa oraz eliminowanie zjawiska inflacji prawa i relatywizacji fundamentalnych wartości mających znaczenie systemowe. Kształtowanie systemu dobrej administracji nie jest możliwe bez odpowiednio ukształtowanej służby publicznej oraz stałego budowania jej etosu. Analiza podstaw dobrej administracji i jej trwałości nie może być sprowadzona tylko do aspektów proceduralnych i formalnoprawnych. Dlatego – poza zasygnalizowaniem potrzeby ciągłego zajmowania się problematyką zasad i standardów określonych w Polsce w Kodeksie postępowania administracyjnego oraz przyjętym w dniu 6 września 2001 r. przez Parlament Europejski Kodeksie Dobrej Administracji – problematykę tę postanowiłem przedstawić w innym artykule, kładąc nacisk w niniejszym opracowaniu na fundamentalne wartości aksjologiczne symbolizujące dobrą administrację. Ważne miejsce zajmuje w tym zakresie doniosły problem prawa jednostki do dobrej administracji, co jest swoistą konsekwencją uznania, że na państwie ciąży obowiązek i odpowiedzialność związana z ukształtowaniem optymalnego modelu dobrej administracji i ładu publicznego w państwie

Prawna ochrona dzikich zwierząt w kontekście współczesnych wyzwań ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań globalnych. Zagadnienia wybrane

The article is of a research nature and has been prepared using methods appropriate for this type of publication. Obviously, the formal-dogmatic or legal-comparative method is important in this respect. However, the observation of the actual state related to the implementation of the protection in question is also not without significance. Such an approach is reflected in the adopted aim and formulated research theses. The subject matter of the article is very important from the point of view of the protection of the environment and natural resources, of which the animal world is an important element. The publication concerns issues of international importance and is undoubtedly original in character, which makes it valuable not only for scholarship but also for practice. The protection of animals is connected with saving the environment and the order in which humans live. Therefore, humanitarian and ethical considerations – reflected in legal scholarship and in normative acts – should also be taken into account. This is expressed in Article 1 (1) of the Polish Act of 21 August 1997 on the protection of animals (consolidated text, Journal of Laws 2020, item 638), which states that: “An animal as a living being capable of suffering, is not a thing. Humans owe him respect, protection and care”. Such an obligation in Poland also results from the Constitution of the Republic of Poland. Undoubtedly, a very important element in the protection of animals is the development of an appropriate system of national law and international law. Their coexistence is a guarantee of effective legal protection of animals, especially those threatened with extinction. For an optimal model of law in the field of animal protection to be formed, it is important to shape an effective system of authorities, services and institutions equipped with rational instruments for action. Effective supranational cooperation seems essential to optimise activities to save animals threatened with extinction.Artykuł ma charakter naukowo-badawczy i został przygotowany z wykorzystaniem metod właściwych dla tego rodzaju publikacji. Oczywiście ważna w tym zakresie jest metoda formalno-dogmatyczna czy prawno-porównawcza, jednakże nie bez znaczenia jest też obserwacja stanu faktycznego związanego z realizacją przedmiotowej ochrony. Takie podejście znajduje odzwierciedlenie w przyjętym celu i sformułowanych tezach badawczych. Tematyka podjęta w artykule ma doniosłe znaczenie z punktu widzenia ochrony środowiska i zasobów naturalnych, których istotnym elementem jest świat zwierząt. Publikacja dotyczy problematyki o znaczeniu międzynarodowym i ma niewątpliwie charakter oryginalny, dzięki czemu może mieć wartość poznawczą nie tylko dla nauki, ale i praktyki. Ochrona zwierząt jest związana z ratowaniem środowiska i ładu, w którym żyje człowiek. Należy w związku z tym mieć na uwadze także względy humanitarne i etyczne, które znajdują swoje odzwierciedlenie w doktrynie oraz w aktach normatywnych, czego wyrazem jest art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz.U. 2020, poz. 638), gdzie stwierdza się, że „zwierzę jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę”. Obowiązek taki, np. w Polsce, wynika także z Konstytucji RP. Niewątpliwie bardzo istotnym elementem w zakresie ochrony zwierząt jest kształtowanie odpowiedniego systemu prawa krajowego i prawa międzynarodowego. Ich współistnienie jest gwarantem skutecznej ochrony prawnej zwierząt, zwłaszcza zagrożonych wyginięciem. Dla ukształtowania się optymalnego modelu prawa w zakresie ochrony zwierząt duże znaczenie ma ukształtowanie skutecznie działającego systemu organów, służb i instytucji wyposażonych w racjonalne instrumenty działania. Dla optymalizacji działań w zakresie dotyczącym ratowania zwierząt zagrożonych wyginięciem konieczna wydaje się efektywna współpraca ponadnarodowa

Standardy służby publicznej. Uwagi ogólne

For every formulation of an idea of public service – in broad and narrow sense – important is not the power itself, but to serve others (ancillary attitude). There is no doubt today that the basic standards of public service should be sought in the Constitution of the Republic of Poland, normative acts of the statutory rank, in the axiological designations of public order, etc. Among the basic standards of such understood service should be indicated, among others: proper care in the protection of human dignity, prudent concern for the common good and the good of the Republic, legal security and legal certainty, the authority of the public service as a determinant of the authority of the State, ethics and morality in the service, righteousness and sense of justice, neutrality, apoliticality, impartiality, honesty, reliability, prudence as well as appropriate implementation of the idea of the rule of law, etc. The basic and important problem today is building a public service ethos with which a specific moral imperative is bound, associated with professional dignity, honor of service, sense of law and public order.Dla każdego – i szerokiego, i wąskiego – ujęcia służby publicznej ważna jest nie sama władza, ale służenie innym (służebnicza postawa). Nie ulega dziś wątpliwości, że podstawowych standardów służby publicznej należałoby szukać w Konstytucji RP, aktach normatywnych rangi ustawowej, aksjologicznych desygnatach ładu publicznego itd. Pośród podstawowych standardów tak pojmowanej służby należałoby wskazać m.in.: należyte staranie w zakresie ochrony godności człowieka, roztropną troskę o dobro wspólne i dobro Rzeczypospolitej, bezpieczeństwo prawne i pewność prawa, autorytet służby publicznej jako wyznacznik autorytetu Państwa, etykę i moralność w zakresie służby, prawość woli i poczucie sprawiedliwości, neutralność, apolityczność, bezstronność, uczciwość, rzetelność, roztropność, a także stosowną realizację idei państwa prawnego itd. Podstawowym i ważnym problemem staje się dziś budowanie etosu służby publicznej, z którym wiąże się swoisty imperatyw moralny, powiązany z godnością zawodową, honorem służby, poczuciem prawa i ładu publicznego

Konstytucyjne podstawy ładu publicznego w administracji w świetle Konstytucji oraz orzecznictwa. Zagadnienia wybrane

The building of the new system of the Republic of Poland requires relevant configuration of public order in administration. Crucial to this are currently: the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, the verdicts of the Polish Constitutional Tribunal and administrative courts as well as established doctrine. In this regard, what is required is the precise identification of key standards, principles and values. The letter undoubtedly necessitates the analysis of the principle of separation of powers, the rule of law, the right to a fair trial, the principle of respect for human dignity and drawing attention to the dysfunctionality of the public order. Substantial problems in this domain may be related to law's creation and application, and a clear definition of axiological grounds of the existing legal order. By necessity, in this article only some of them are presented, e.g. concerning indefinite terms, legitimization of law, justice in law, legal security, legal certainty, protection of acquired rights and legitimate expectations, and the principle of appropriate legislation. The aim of the author of this article is to provoke an in-depth debate over the issue connected with search for optimal model of the order in the sphere of public administration in the perspective of new challenges.Budowa nowego ustroju Rzeczypospolitej Polskiej wymaga odpowiedniego ukształtowania ładu publicznego w administracji. Kluczowe znaczenie w tym zakresie ma aktualnie Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., a także ukształtowane na jej podstawie orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego (jak również sądów administracyjnych) oraz utrwalone poglądy doktryny. Niezbędne w tym zakresie staje się dokonanie identyfikacji podstawowych standardów, zasad i wartości. Wiąże się to niewątpliwie z koniecznością analizy m.in.: zasady podziału władz, zasady państwa prawnego, prawa do sądu, problemu poszanowania godności człowieka oraz zwrócenia uwagi na zagadnienie dysfunkcjonalności ładu publicznego. Istotne problemy w tym kontekście wiązać się mogą z tworzeniem i stosowaniem prawa oraz z wyraźnym określeniem aksjologicznych podstaw obowiązującego porządku prawnego. Z konieczności w artykule prezentowane są tylko niektóre nich, np. związane z zagadnieniami pojęć niedookreślonych, legitymizowaniem prawa, sprawiedliwością w prawie, bezpieczeństwem prawnym, pewnością co do prawa, ochroną praw nabytych i maksymalnie ukształtowanych ekspektatyw oraz naruszeniem zasad przyzwoitej legislacji. Zamiarem autora opracowania jest sprowokowanie pogłębionej dyskusji nad zagadnieniem związanym z poszukiwaniem optymalnego modelu ładu w sferze administracji publicznej w perspektywie nowych wyzwań

Klauzula interesu publicznego w działaniach administracji publicznej

Nowadays public interest clause is taken as indissolubly connected with public administration and its activity. Among other things it is used to describe, to qualify and define what is public administration itself and in what kind of matters its essence consist in. Public interest is a fundamental, pivotal notion in administrative law, but still – in spite of attempts undertaken even by the legislator to define this notion – it is not understood univocally. Public interest clause is a normative structure, it is a reference general clause. The most generally speaking, it is a directive applied to public administration organs, which should accomplish their tasks in the public interest. Public interest clause is reckoned among fundamental clauses for administrative law (meta-clauses), but it does not mean an ackowledgement of absolute primacy for public interest in public administration activity. One should remember about adequate weigh of public interest and interest of citizen (particularistic interest, interest of individual, individual interest), because there are specified, fundamental human rights and even there is an opinion that the notion of public interest acquires importance and gathers full of its content only if it is set together with the right/interest of individual.Klauzula interesu publicznego jest współcześnie traktowana jako nierozerwalnie związana z administracją publiczną i jej działaniami. Wykorzystuje się ją między innymi podczas prób określenia, czym jest sama administracja publiczna i na czym polega jej istota. Interes publiczny jest pojęciem kluczowym na gruncie prawa administracyjnego, lecz nadal – mimo podejmowanych nawet przez ustawodawcę prób zdefiniowania tego pojęcia – nie jest ono rozumiane jednoznacznie. Klauzula interesu publicznego jest konstrukcją normatywną, o charakterze generalnej klauzuli odsyłającej. Najogólniej rzecz ujmując, jest ona dyrektywą kierowaną do organów administracji publicznej, które swoje zadania powinny wykonywać w interesie publicznym. Klauzula interesu publicznego jest zaliczana do klauzul zasadniczych dla prawa administracyjnego (meta-klauzul), co nie oznacza przyznania absolutnego prymatu interesowi publicznemu w działaniach administracji publicznej. Należy pamiętać o odpowiednim ważeniu interesu publicznego interesem obywatela (interesem jednostki, interesem indywidualnym), istnieją bowiem określone, zasadnicze prawa człowieka, a nawet można spotkać poglądy, iż pojęcie interesu publicznego nabiera pełnej treści dopiero wtedy, gdy zostanie on zestawiony z prawem poszczególnej jednostki

Protection of Children's Rights in Polish and International Law in the Context of Protection of Their Health

Nie ulega wątpliwości, że najbardziej kluczowym i fundamentalnym prawem człowieka jest prawo do ochrony życia i zdrowia człowieka. Szczególnie ważne znaczenie ma odniesienie tegoż prawa do życia i zdrowia do dzieci. Mając na uwadze dziecko, podkreślić należy, że jest nim istota ludzka od momentu poczęcia (a więc także w fazie prenatalnej) aż do uzyskania pełnoletniości ( co do zasady jest to wiek 18 lat). Prawa te mają charakter pierwotny, co oznacza, że państwo ich nie nadaje, ma jednak obowiązek stworzyć warunki do ich optymalnej realizacji. Szereg praw w tej materii potwierdzone zostało w Konstytucji RP, w której zwraca się uwagę na wyjątkowe obowiązki państwa i każdego ochrony prawa do życia i zdrowia  i zapewnienia optymalnych warunków w zakresie ich zabezpieczenia, w tym praw dziecka jako pacjenta. Problem ten w szerokim zakresie został uregulowany w szeregu aktach prawa międzynarodowego, gdzie na szczególne podkreślenie zasługuje Konwencja o ochronie praw dziecka. Podstawowe jednak zadanie ciąży w tym zakresie na ustawodawcy krajowym. Mimo, że aktualnie w Polsce problematyka ta regulowana była w bardzo wielu ustawach, dotyczących ochrony zdrowia (a przez to życia)  przyjąć należy, że mamy aktualnie do czynienia z sytuacją wysoce niezadawalającą. Stąd też od ustawodawcy wymagać należy wytężonej pracy w kierunku zmiany takiej sytuacji. Jest to niewątpliwie w interesie państwa i obywateli.There is no doubt that the right to protect human life and health is the most crucial and fundamental human right. This right in relation to protection of life and health of children is particularly important. It should be stressed that a child is a human being from the moment of conception (and therefore also in the prenatal phase) until adulthood (as a rule, until reaching the age of eighteen). These rights are of primary nature, which means that the state does not provide them, but it is obliged to create conditions for their optimal implementation. A number of these rights have been confirmed in the Constitution of the Republic of Poland. The Constitution emphasizes the exceptional obligations of the state in the field of protection of life and health of everyone, which also refers to the protection of rights of a child as a patient. This problem has been broadly regulated in a number of acts of international law. The importance of the Convention for the Protection of Children's Rights deserves special mention. However, the basic role in this area belongs to the national legislator. Although currently in Poland this problem was regulated in many acts concerning health protection (and thus life), it should be considered that we are dealing with a highly unsatisfactory situation. Therefore, the legislator should be required to work hard to change this situation. This is undoubtedly in the interest of the state and citizens

Аксіологічні основи господарського порядку в контексті ключових цінностей

Artykuł niniejszy jest poświęcony aksjologicznym podstawom ładu gospodarczego w kontekście kluczowych wartości. Nie ulega wątpliwości, że kształtowanie się gospodarki rynkowej oraz realizacja wolności gospodarczej są istotnymi punktami odniesienia w procesie jego budowania. Pamiętać jednak należy, że klasyczna koncepcja ładu w tym zakresie stanowi nadmierne uproszczenie. Stąd też zasadne jest ujmowanie go w perspektywie idei trójpłaszczyznowego jego urzeczywistniania i identyfikacji podstawowych wartości leżących u jego podstaw. Jako cel podstawowy stawiam sobie uzasadnienie tezy, że problem kształtowania aksjologicznych podstaw ładu gospodarczego postrzegać należy przez pryzmat wartości, które nie biorą swojego uzasadnienia li tylko z pozytywno-prawnej legitymacji (dobro wspólne, godność człowieka), ale również tych, których moc kształtują wartości fundamentalne wyartykułowane w Konstytucji RP oraz zasady z nich wyprowadzone. W tym ostatnim przypadku rzecz dotyczy m.in. innych niż wolność gospodarcza praw i wolności oraz wartości i zasad (pewność prawa, ochrona praw nabytych, ochrona konkurencji, prawość woli prawodawcy i organów stosujących prawo, autorytet państwa i prawa itd.). Rodzi to szereg wyzwań i aksjologicznych dylematów nie tylko natury ekonomicznej, lecz także prawnej i etycznej. Zasadne w związku z tym staje się dokonanie właściwej identyfikacji podstawowych normatywnych filarów i wartości ujmowanych w kontekście obowiązującego prawa oraz potencjalnych zagrożeń dla aksjologicznych fundamentów publicznego prawa gospodarczego. Istotne jest również zwrócenie uwagi na problem inflacji prawa, pewność rozwiązań normatywnych, ochronę praw nabytych i maksymalnie ukształtowanych ekspektatyw, jak i bezpieczeństwo prawne oraz nadmierną relatywizację podstawowych wartości stanowiących o istocie porządku prawnego. W zakresie aksjologicznych aspektów ładu gospodarczego ważną rolę odgrywa budowanie autorytetu państwa i prawa oraz rozwijanie etosu służby publicznej. W artykule wykorzystano metodę dogmatyczną i posiłkowo także inne metody.Стаття присвячена аксіологічним основам господарського порядку в контексті ключових цінностей. Безперечно, формування ринкової економіки та реалізація економічної свободи є важливими орієнтирами в процесі її побудови. Слід однак пам’ятати, що класична концепція порядку в цьому відношенні є надмірним спрощенням. Тому її доцільно сприймати в ракурсі ідеї його тривимірної реалізації та визначення базових цінностей, що лежать в його основі. Першочерговою метою я ставлю собі обґрунтування тези про те, що проблему формування аксіологічних основ господарського порядку слід сприймати крізь призму цінностей, які не лише виправдовуються позитивно-правовою легітимністю (загальне благо, людськa гідність), але також тих, які формуються фундаментальними цінностями, сформульованими в Конституції Республіки Польща, і принципами, що з них випливають. В останньому випадку це стосується крім економічної свободи, прав і свобод, також цінностей і принципів (правової визначеності, захисту набутих прав, захисту конкуренції, справедливості волі законодавця і правоохоронних органів, авторитету держави і права тощо). Це породжує низку викликів і аксіологічних дилем не лише економічного характеру, а й правового та етичного характеру. Тому стає доцільним належним чином ідентифікувати основні нормативні стовпи та цінності, визнані в контексті чинного права та потенційні загрози аксіологічним основам публічного господарського права. Важливо також звернути увагу на проблему правової інфляції, визначеності нормативних рішень, захисту набутих прав і максимально сформованих очікувань, а також правової безпеки та надмірної релятивізації базових цінностей, що говорять про суть правового порядку. В аксіологічних аспектах господарського порядку важливу роль відіграють розбудова державно-правового авторитету та розвиток етосу публічної служби. У статті використано догматичний метод тa інші.Данная статья посвящена аксиологическим основам экономического порядка в контексте ключевых ценностей. Несомненно, формирование рыночной экономики и реализация экономической свободы являются важными ориентирами в процессе ее построения. Однако следует иметь в виду, что классическая концепция управления в этом отношении является чрезмерным упрощением. Следовательно, правомерно подойти к ней с точки зрения идеи ее трехгранной реализации и выявления базовых ценностей, лежащих в ее основе. Моя основная цель – обосновать тезис о том, что проблема формирования аксиологических основ экономического порядка должна рассматриваться через призму ценностей, которые черпают свое обоснование не только из позитивно-правовой легитимности (общее благо, человеческое достоинство), но и тех, сила которых определяется фундаментальными ценностями, сформулированными в Конституции Республики Польша, и вытекающими из них принципами. В последнем случае речь идет, в частности, о правах и свободах, отличных от экономической свободы, а также о ценностях и принципах (правовая определенность, защита приобретенных прав, защита конкуренции, добросовестность воли законодателя и органов, применяющих закон, авторитет государства и права и т.д.). В связи с этим возникает ряд проблем и аксиологических дилемм не только экономического, но и правового и этического характера. Поэтому правомерным становится правильное определение основных нормативных ориентиров и ценностей, рассматриваемых в контексте действующего права, и потенциальных угроз аксиологическим основам публичного хозяйственного права. Важно также обратить внимание на проблему инфляции права, определенности нормативных решений, защиты приобретенных прав и максимально сформированных экспектаций, а также правовой безопасности и чрезмерной релятивизации базовых ценностей, составляющих суть правового порядка. С точки зрения аксиологических аспектов экономического порядка важную роль играют укрепление авторитета государства и права и развитие этоса государственной службы. В статье используется догматический метод и, дополнительно, другие методы.This paper concerns the issues covered under the problem of “The axiological foundations of the economic order in the context of the essential values.” Undoubtedly development of the market economy and realization of the economic freedom are a crucial reference point for the process of development of said foundations. However, we should bear in mind that in this field the classical concept of the order is an oversimplification. Therefore it is justified to approach this concept in the perspective of the idea of its three-level implementation and identifying the basic values laid at its foundation. My primary goal is to justify the thesis proclaiming that the issue of developing axiological foundations for the economic order should be perceived through the lens of the values which are justified not solely by their positive-legal legitimization (common good, human dignity) but also the values which shape the fundamental values expressed in the constitution of the Republic of Poland and the principles derived from them. In the latter case the issue concerns e.g. the rights, freedoms, values and principles other then the economic freedom (certainty of law, protection of acquired rights, protection of competition, righteousness of will of the legislator and the bodies implementing the law, authority of the state and the law etc.). This, in turn, gives birth to a number of challenges and axiological dilemmas – not only related to economy but to law and ethics as well. Therefore it appears justified to properly identify the basic normative pillars and the values covered under the context of the effective and binding law and the potential threats to the axiological foundations of the public commercial law. Therefore it is relevant to turn our attention to the issues of inflation of law, certainty of normative solutions, protection of acquired rights and fully developing expectations towards the legal security and excessive relativisation of the basic principles which determine the essence of legal order. Developing authority of the state and law as well as developing the ethos of public service are significant for the axiological aspects of the economic order. The paper utilizes the dogmatic method and other auxiliary methods as needed