HİDROJEN SÜLFÜR İLAÇ TASARIMI VE GELİŞTİRİLMESİNDE YENİ BİR MOLEKÜL OLABİLİR Mİ?

Hidrojensülfür’ün (H2S) oldukça toksik bir gaz olduğu iyi bilinmektedir.Ancak H2S insanda endojen olarak pek çok dokuda sentezlenen gazyapılı bir mediyatördür. H2S’ün antiapopitotik, antiinflamatuvar,antinosiseptif, antioksidan, sitoprotektif, nöromodülatör, vazodilatör veantikanser gibi fizyolojik ve farmakolojik etkilerine dair çok sayıda çalışmabulunmaktadır. H2S salıveren moleküllerin (H2S-donör) isehipertansiyon, iskemi-reperfüzyon hasarı, kalp yetmezliği, ateroskleroz, peptikülser, akut böbrek hasarı, inflamatuvar hastalıklar, Parkinson ve Alzheimer’datedavi edici etkileri göz önüne alındığında H2S’ün ilaç olarakgeliştirilmesi mümkün görülmektedir. H2S’ü gaz şekli ile tedavidekullanmak zordur. Bu nedenle vücut içinde H2S’e dönüşen ya da H2Ssalıveren moleküller geliştirilmektedir. Bu moleküllerden bir grubu inorganiksülfür tuzları (Na2S, NaHS gibi) olup, H2S-donörü olarak özellikledeneysel çalışmalarda kullanılmaktadır. GYY4137 gibi H2S’ü yavaşsalıveren sentetik bileşikler de sentezlenmiştir. Allium sativum’da (sarımsak)bulunan kükürtlü bir amino asit olan alliin ve türevleri doğal H2Skaynağıdır. &nbsp;Alliin’in yapısına benzerlikgösteren S-propil-sistein ve S-propargil-sistein gibi sentetik sisteintürevleri de enzimatik olarak H2S’e dönüşmektedir. Son yıllarda H2Ssalıveren moleküller ana ilaca bağlanarak hibrid bileşikler geliştirilmiştir.Bunlar arasında gastrointestinal yan tesirleri daha az ve antiinflamatuaretkileri daha güçlü olan H2S salıveren hibrid nonsteroidal antiinflamatuarilaçlar (H2S-aspirin gibi), Parkinson tedavisinde nöron kaybınıazaltan hibrid H2S-L-DOPA ve glokom tedavisinde hibrid H2S-latanoprostbileşikleri yer almaktadır. Bu bileşiklerin pek çoğu terapötik açıdan etkiliolmasına karşın ilaç olarak geliştirilmelerinde zorluklar yaşanmaktadır. H2Sterapötik aralığı dar olan bir molekül olduğu için doz ayarlaması çok dikkatliyapılmalıdır. Optimum terapötik konsantrasyonu sağlayan, kimyasal ve fiziksel açıdanstabil olan H2S donörleri sentezlenmelidir. Ayrıca kontrollü ilaçtaşıyıcı sistemlerin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu zorluklar aşıldığındaçoklu etkiye sahip H2S donörleri ya da ana ilacın etkinliğiniartıran H2S hibrid ilaçlar geliştirilmesi kolaylaşacaktır. &nbsp;Anahtar kelimeler:Hidrojen sülfür, H2S-donör, H2S hibrid ilaçlar, Çok-hedefliilaçlar.&nbsp;&nbsp;</p