Sezaryenin Annelerin Doğum Sonrası Konfor Düzeylerine Etkisi

SEZARYENİN ANNELERİN DOĞUM SONRASI KONFOR DÜZEYLERİNE ETKİSİ Taytan S. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Anabilim Dalı Ebelik Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2019. Araştırmanın amacı, sezaryenin annelerin doğum sonrası konfor düzeylerine etkisini incelemektir. Araştırma, 15 Temmuz 2018-15 Aralık 2018 tarihleri arasında Sağlık Bakanlığı Aydın İl Sağlık Müdürlüğü Aydın Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi Obstetri Servisi’nde vajinal yolla ve sezaryen ile doğum yapmış anneler üzerinde analitik kesitsel olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Sağlık Bakanlığı Aydın İl Sağlık Müdürlüğü Aydın Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi Obstetri Servisi’nde yatan, vajinal yolla ve sezaryen ile doğum yapmış anneler oluşturmuştur. Örneklemini ise evrenden gelişigüzel örnekleme ile seçilen 500 sezaryen, 500 vajinal yolla doğum yapmış 1000 anne oluşturdu. Verilerin toplanması doğum sonrası 12. saatten sonra ve üçüncü günden önce gerçekleştirildi. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından annelerin sosyodemografik ve obstetrik özelliklerini sorgulamak amacıyla hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” ile “Doğum Sonrası Konfor Ölçeği” kullanıldı. Araştırmanın dâhil edilme kriterlerine uyan anneler araştırma hakkında bilgilendirilip, onamları alındıktan sonra veri toplama formlarını doldurmaları istendi. Verilerin değerlendirilmesi bilgisayar ortamında PASW 22 programı kullanılarak; tanımlayıcı istatistikler (sayı, yüzde), iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, Mann Whitney U, varyans ve korelasyon analizleri ile test edildi. Sezaryen doğum yapan annelerin doğum sonrası konfor ölçeğinden aldıkları toplam puanların ortalaması 117,9029,622, vajinal doğum yapan annelerin ise 127,79412,739, bulundu. Yapılan istatistiksel analizlerde sezaryen ile vajinal doğum yapan annelerin doğum sonrası konfor ölçeğinden aldıkları toplam puanlarla, puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak fark saptandı. Sezaryen doğum yapan annelerin doğum sonrası konfor ölçeğinden aldıkları toplam puan ve puan ortalamasını annelerin eğitim düzeyinin, eşin çalışma durumunun, gebelik öncesi sağlık sorunu olmasının ve ikamet edilen yerden etkilendiği belirlenmiştir. Sonuç olarak sezaryen, vajinal doğumla karşılaştırıldığında annelerin doğum sonrası konfor düzeylerini düşürmektedir. Doğum sonrası konfor düzeylerinin artırılması için sezaryen oranlarının düşürülmesine yönelik girişimlerin ulusal düzeyde desteklenmesi, doğum sonrası bakımın planlanmasında konforu etkileyen faktörlerin dikkate alınması gerekmektedir.İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI i TEŞEKKÜR ii İÇİNDEKİLER iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ vi TABLOLAR DİZİNİ vii ÖZET viii ABSTRACT x 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 3 2.1. Normal Vajinal Doğum 3 2.2. Sezaryen 4 2.2.1. Sezaryenin Tarihçesi 4 2.2.2. Sezaryen Endikasyonları 5 2.2.2.1. Bebeğe Ait Endikasyonlar 7 2.2.2.2. Anneye Ait Endikasyonlar 8 2.2.2.3. Doğum Anı İle İlgili Endikasyonlar 9 2.2.2.4. Umblikal Kord Prolapsusu ve Plasenta Anormallikleri İle İlgili Endikasyonlar 10 2.2.3. Sezaryen Kontrendikasyonları ve Komplikasyonları 10 2.2.4. Sezaryen Sonrası İzlem ve Bakım 11 2.2.5. Konfor Kuramı ve Doğum Sonu Konfor 13 2.2.5.1. Vajinal Doğum Sonrası Konfor 15 2.2.5.2. Sezaryen Sonrası Konfor 16 2.2.5.3. Ebelik Bakımı ve Doğum Sonrası Konfor 18 3. GEREÇ VE YÖNTEM 21 3.1. Araştırmanın Şekli 21 3.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Özellikleri 21 3.3. Araştırmanın Zamanlaması 21 3.4. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi 22 3.5. Araştırmaya Alınma ve Araştırmadan Dışlanma Kriterleri 23 3.6. Veri Toplama Araçları 23 3.7. Verilerin Toplanması 25 3.8. İstatistiksel Analizler 25 3.9. Araştırmanın Güçlükleri 26 3.10. Araştırmanın Etik Boyutu 26 4. BULGULAR 27 4.1. Araştırmaya Katılan Annelerin Tanıtıcı Özellikleri 27 4.2. Annelerin Obstetrik Özellikleri 29 4.3. Araştırmaya Katılan Annelerin Konfor Puanlarına İlişkin Veriler 32 4.4. Sezaryenle Doğum Yapan Annelerin Konfor Düzeylerini Etkileyen Faktörler 33 5. TARTIŞMA 37 5.1. Araştırmanın Sınırlılıkları 40 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 41 6.1. Sonuçlar 41 6.2. Öneriler 41 KAYNAKLAR 43 EKLER 52 Ek 1. Soru Formu 52 Ek 2. Doğum Sonrası Konfor Ölçeği 55 Ek 3. Kurum İzin Yazısı 57 Ek 4. Etik Kurul Ön Onayı 58 ÖZGEÇMİŞ 5

Development of guidelines to improve client-centred childbirth services in Ghana

This study was carried out as part of efforts to better understand the factors that impinge on childbirth service delivery and to develop guidelines to help improve the quality and safety of childbirth services in Ghana. The objectives were to: assess the factors that influence client-centredness; explore women’s and health professional’s views of and experiences with client-centred childbirth services; and develop guidelines to assist improve client-centred childbirth services in hospitals. The fixed mixed methods design comprising both quantitative and qualitative methods was employed. Structured questionnaire and exit interviews were used to gather data from 754 women who delivered in the hospitals. Furthermore, in-depth interviews were used to examine the experiences of women, doctors and midwives. STATA MP Version 13 was used to analyse the data by generating frequencies, chi-square and binary logistic regression results. Qualitative data analysis was analysed through data reduction, data display and generation of themes and categories. The process of developing the guidelines comprised: drafting based on the findings of the study and additional literature review, and a number of reviews by senior health professionls to build consesnsus on the content. With a response rate of 97.8%, the results indicated average performance. A number of the items examined under demographic characteristics, ante-natal, labour and postnatal care were significantly associated with the experience of excellent client-centred care. These included: number of weeks pregnant before delivery; health professional who assisted with delivery; mode of delivery; labour pain management; and length of stay after delivery. On the whole, the findings of the quantitative study were support by that of the structured interviews. Most of the themes from in-depth interviews with women were had to do with the relationship between health care provider and clients. Issues of support during childbirth; decision-making and informed choice; and continuity were raised. Themes deduced from the doctors’ and midwives’ interviews demonstrated a fair understanding of principles of client-centred care and delineated relational as well as client, health care worker and organisational factors that facilitate or limit effective implementation of client-centred care. The findings of the studies were used to develop guidelines to help improve services. It is recommended that the Ministry of Health, Ghana adopt the guidelines and provide the enabling environment for its effective implementation.Health StudiesD. Litt. et Phil. (Health Studies