Applied ethics, i.e. the issue of norms and values in the choices of everyday life

Valuation and evaluation are inevitable in life. They concern both making personal choices and assessing facts. In the world where we live, ethics seems to appear only when social issues such as abortion, euthanasia or the death penalty go to the discussion. Ethics, however, is not common in the issues of everyday life, in the choices that accompany us on every level of life. In both private and public life one can notice more and more blind momentum, more and more tasks but also we set the boundary between good and evil with greater difficulty. It seems that the diagnosis regarding the axiological crisis seems more and more accurate today. The common belief that it is allowed to do so because “everyone does it” is nothing more than a mindless imitation of social behavior or just plain ignorance of ethics. According to Seneca the thing which is not prohibited by the law is prohibited by shame, it seems that today the shame, which in this sentence was a synonym of “awareness” or “ethical sensitivity” ceased to exist. The aim of this article is a brief reflection on the ethics of contemporary man, on the way how he makes choices, and actually on the basis of what he should take. The inspiration for writing this text was the author’s personal experience, which indicates the lack of optimism in assessing the moral condition of a modern man.Wartościowanie i ocenianie jest w życiu nieuniknione. Dotyczy ono zarówno dokonywania osobistych wyborów, jak i oceniania faktów. W świecie, w którym przyszło nam żyć, etyka wydaje się pojawiać dopiero w momentach, gdy do dyskusji trafiają istotne tematy społeczne, takie jak aborcja, eutanazja czy kara śmierci. Etyka nie jest jednak powszechna w zagadnieniach życia codziennego, w wyborach, które towarzyszą nam na każdej płaszczyźnie życia. Zarówno w życiu prywatnym, jak i publicznym coraz więcej ślepego pędu, coraz więcej wyznaczamy sobie zadań, ale też z większym trudem wyznaczamy granicę między dobrem i złem. Wydaje się, że współcześnie coraz bardziej trafna wydaje się diagnoza dotycząca kryzysu aksjologicznego. Powszechne przekonanie, że wolno tak robić, ponieważ „wszyscy to robią”, to nic innego, jak bezmyślne naśladowanie zachowań społecznych bądź po prostu zwykła ignorancja wobec etyki. Zdaniem Seneki – czego nie zabrania prawo, zabrania wstyd. Wydaje się, że dzisiaj wstyd, który w tej sentencji był synonimem „świadomości” czy „wrażliwości” etycznej, przestał istnieć. Celem artykułu jest krótka refleksja nad etyką współczesnego człowieka, nad sposobem, w jaki podejmuje wybory, a właściwie w oparciu o co powinien je podejmować. Inspiracją do napisania tego tekstu były osobiste doświadczenia autorki, które wskazują na brak optymizmu w ocenie kondycji moralnej współczesnego człowieka

Values as a basis for human’s education

This article describes a process of educating based on values. Changes that are taking place, perceived as a crisis of the existing world, require an axiological consideration.The values previously considered important such as the “human-person” and “freedom” are losing their older meaning. Man, without reference to the divine, becomes part of the social structure, he loses his sense of dignity and the ability of self-realization. He consigns himself to existence in the apparent values of the world. Also, the concept of freedom becomes narrower. The modern freedoms offered as substitutes are actually a hidden slavery.The ability to select the authentic (justice, truthfulness, freedom) can help to restore a sense of dignity, promote personal development, and break down barriers between people. These are the essential objectives of education. In order for these to be ultimately realized the educational system needs to be change to one, which supports a critical, yet integral way of thinking about self and the world. One that is helpful in finding ways of self-realization. This type of education also requires the increased effort of educators.Wartykule ukazano proces wychowania człowieka w oparciu o wartości. Dokonujące się przemiany, odczuwane jako kryzys dotychczasowego świata wartości, wymagają refleksji aksjologicznej.Wartości wcześniej uważane za ważne typu: „człowiek-osoba” i „wolność” tracą dawniejsze znaczenie. Człowiek, bez odniesienia do boskości, staje się elementem społecznej struktury, traci poczucie godności oraz możliwość realizacji. Godzi się na egzystencję w świecie wartości pozornych. Również pojęcie wolności ulega zawężeniu. Oferowane społeczeństwu substytuty wolności mają ukryć faktyczne zniewolenie.Umiejętność wyboru wartości autentycznych (sprawiedliwość, prawdomówność, wolność) może pomagać w przywróceniu poczucia godności, wspierać rozwój osobowy, przełamywać bariery międzyludzkie. To są istotne cele wychowania. By je realizować konieczna jest zmiana systemu nauczania, wspierająca krytyczne, a zarazem integralne myślenie o sobie i świecie, pomocna w odnajdywaniu dróg samorealizacji. Ten rodzaj edukacji wymaga zwiększonego wysiłku również od wychowawców

Reasoning and Moderation as Principles of International Humanitarian Law (Part 1)

Thinking of war means facing ideas and theories much different than those known and good established in everyday life. Even well known concept demands redefinitions. Among ideas understood as intellectual tools of war one can indicate two crucial, accompanying each consideration about war as such. Those are moderation and reasoning. Both should be present in out thinking about war, no matter if we would analyze political, legal, ethical or humanitarian dimensions of war or – in the other hand – no matter if we would consider its meaning for whole community or life/fate of individual human being. The first part of this article focuses on theoretical considerations, while further analyzes will indicate the consequences that thinking in the spirit of moderation and reasoning has in theory and practice of international humanitarian law.Myślenie o wojnie oznacza stawianie czoła ideom i teoriom znacznie odmiennym od tych, które napotykamy w codziennym życiu. Nawet dobrze znane koncepcje wymagają redefinicji. Pośród idei, które możemy uznać za intelektualne narzędzia wojny, należy wskazać dwie zasadnicze, towarzyszące każdemu rozważaniu o wojnie jako takiej. Są to umiar i rozsądek. Obie powinny być obecne w myśleniu o wojnie, niezależnie od tego, czy analizie poddawany jest jej polityczny, prawny, etyczny czy ludzki wymiar; i z drugiej strony niezależnie od tego, czy rozważamy jej znaczenie dla całej wspólnoty czy dla życia/losu jednostki. Przedłożona tu pierwsza część artykułu skupia się na teoretycznych rozważaniach, podczas gdy dalsze analizy będą wskazywały na konsekwencje, jakie myślenie w duchu umiaru i rozsądku wnosi do prawa dotyczącego konfliktów zbrojnych

The Demand of the Other in Paul Ricœur’s Philosophical Hermeneutics

The article proposes to view Paul Ricœur’s ethics and the demand of the Other from the perspectives that are mostly explicated in his seminal Oneself as Another, namely: the self and the suffering Other, friendship, the capable human being, and the notion of ‘the good life’ seen as the teleological horizon of a human life. My attempt is to demonstrate that for Ricœur the demand of the Other is set on the premise of understanding viewed as the fundamental mode of being‑­in‑­the world, and that his ethics of the Other comprises mainly such phenomena as mutual vulnerability, the self’s indebtedness to the Other and reliance on the Other, as well as an expression of the feelings of benevolence and solicitude. Significantly, for Ricouer the genuine response to the demand of the Other equals a worthy, fulfilled life manifested in the narrative coherence of a life. This article also touches upon the debate between Ricœur and Lévinas regarding the ‘I’ and ‘Thou’ relation and the underlying difference in their approach to alterity; Ricœur’s presupposition of the response of the Other and Levinas’s model which does not entangle reciprocity.W artykule proponuję spojrzenie na etykę Paula Ricœura i nakaz Drugiego pod kątem treści poruszanych w jego dziele O sobie samym jako innym, takich jak: „ja” i Drugi, który cierpi, przyjaźń, „dobre życie” rozumiane jako teleologiczny horyzont ludzkiej egzystencji. Moim celem jest ukazanie, że Ricœur sytuuje nakaz Drugiego w „rozumieniu”, które jest pojmowane jako fundamentalny sposób bycia­‑w­‑świecie. Etyka Ricœura obejmuje przede wszystkim zagadnienie podatności na zranienie, wzajemną odpowiedzialność, dobroć i troskliwość. Ricœur twierdzi, że prawdziwa odpowiedź na nakaz Drugiego równa się wartościowemu, spełnionemu życiu i wyraża się w jego narracyjnej spójności. Artykuł podejmuje również temat debaty pomiędzy Ricœurem i Levinasem wokół relacji „ja” i „ty”, i różnic w podejściu do niej: model Ricœura zakłada odpowiedź Drugiego, podczas gdy Levinas mówi o relacji, która nie musi być oparta na wzajemności