Dalji prilog u razmatranju identifikacije uslova za upotrebu rečnih barži kao ribnjačkog objekta

U poslednjim godinama, zasnovano na međunarodnim iskustvima, iskazuje se potreba za uvođenje novih tehnologija u sektoru akvakulture u Srbiji. Pokrenut je projekat sa ciljem da se ukaže na mogućnost korišćenja rashodovanih rečnih barži kao objekata za akvakulturu. Predloženi vid intenzivnog gajenja konzumnog šarana, upotrebom rečnih šlepova kao protočnih sistema, predstavlja novinu u Srbiji. Budući da predstavlja nov pristup, a u svrhu određivanja adekvatne tehnologije, istraživanja su fokusirana na uticaj osnovnih faktora sredine koji utiču na rast šarana. Praćen je uticaj sadržaja kiseonika i temperature na rast šarana u konkretnim uslovima uzgojnog procesa. Tehničkim rešenjem priključenja vazdušnih kompresora na tanjiraste fino perforirane difuzore fiksirane na dnu barže, u potpunosti je rešen problem oksigenacije uzgojne vode. Temperatura je, pošto nije dostizala optimalne vrednosti za rast šarana, bila limitirajući faktor. Za 100 eksperimentalnih dana (67 dana sa ishranom), prosečna težina nasađenih riba bila je 1350.5 ± 269.47 g, postignuti individualni i ukupni prirast iznosili su 65.81% i 59.61% (mortalitet 4.22%), dok je konverzioni faktor hrane iznosio 1.52. Budući da je barža porinuta u rečni tok, kao i da se radi o protočnom sistemu, celokupni uzgojni proces je u velikoj zavisnosti od klimatskih uslova., što ukazuje na sezonsku primenu ovog tipa uzgoja za intenzivan uzgoj konzumne ribe, ili za intenzivan uzgoj mlađi za potrebe nasađivanja tokom najtoplijeg dela godine

Odnos veličine otolita i totalne dužine kod manića (lota lota) iz Dunava

Otoliti se rutinski koriste pri determinaciji vrsta, za određivanje starosti i rasta riba. Sve ove informacije su od velikog značaja za upravljanje i gazdovanje ribljim populacijama, kao i za istraživanja vezana za predator-plen odnose. Odnos između dimenzija otolita i dužine još uvek je nepoznat za većinu naših vrsta riba. Za ispitivanje ovog odnosa, odabran je manić (L. lota) koji je poznat kao dobra indikatorska vrsta degradacije sredine; kao vrsta koja je rani indikator uticaja klimatskih promena na hladnovodne vrste riba; kao vrste koja je u poslednje vreme (10-tak godina) postala predmet privrednog ribolova u Dunavu; kao vrsta koja predstavlja redovan i uobičajen plen u ishrani kormorana tokom njihove sezone prezimljavanja. Ispitivan je odnos dužine, širine i težine otolita i totalne dužine tela adultnih primeraka manića. Odnos sva tri morfološka parametra otolita i dužine bio je linearan, visoko korelisan (r2 > 0.700) i statistički značajan (ANOVA, P 0.800). Nije utvrđeno postojanje statistički značajnih razlika determinisanih odnosa za leve i desne otolite (t-test, P < 0.05) i određene su zajedničke jednačine regresione prave: Y = 6.494X – 14.545 za odnos dužina otolita – dužina tela, Y = 13.964X – 11.762 za odnos širina otolita – dužina tela i Y = 17.006 + 0.559X za odnos težina otolita – dužina tela. Dobijene jednačine omogućavaju izračunjavanje totalne dužine adultnih manića na osnovu kompleta podataka o morfološkim karakteristikama otolita

Koncentracije elemenata u mišićnom tkivu dve vrste riba različitog trofičkog nivoa (uklija i štuka) u Dunavu kod Beograda

Industrijski i komunalni efluenti uzrok su visokih koncentracija nekih elemenata u rečnoj vodi. Procenjuje se da se u Srbiji oko 90% industrijskih otpadnih voda ispušta u vodotokove bez prethodne obrade. Koncentracije elemenata u tkivima riba pod uticajem su kako prisustva zagađenja staništa, tako i trofičkog položaja i veličine ribe. Koncentracije 15 elemenata analizirane su upotrebom ICP-OES u uzorcima mišićnog tkiva uklije i štuke uhvaćenih na ušću Save u Dunav, između oktobra 2011. i marta 2012. godine. Elementi Cd, Co, Li i Pb nisu detektovani u uzorcima. Jednofaktorska ANOVA je pokazala da postoje značajne razlike između mišićnog tkiva uklije i štuke u odnosu na koncentracije Ba, Cu, Fe i Zn. U mišićnom tkivu štuke, koja predstavlja piscivornu vrstu, detektovana je viša koncentracija Hg nego kod uklije, što ukazuje na biomagnifikaciju kroz lance ishrane, dok je kod uklije, kao obligatnog zooplanktivora, detektovana viša koncentracija Zn, što potvrđuje tendenciju negativne korelacije Zn sa trofičkim nivoom ribe. U mišiću uklije, od analiziranih elementa samo je kod Se uočena pozitivna korelacija sa totalnom dužinom tela (TL), dok je kod štuke uočena negativna korelacija Se sa težinom (W) i pozitivna korelacija koncentracije Al sa TL i W. Kod obe vrste ukupno je nađeno 20 korelacija (14 pozitivnih i 6 negativnih) između koncentracija elemenata u mišićnom tkivu. Kod uklije, najveći broj korelacija sa drugim elementima uočen je kod Mn i Sr. Kod štuke, pozitivna korelacija uočena je između Fe, Se i Zn, dok su sva tri elementa bila negativno korelisana sa Al, a Se i Zn pozitivno sa Mn i Sr

Koncentracije elemenata kod dve vrste riba sa različitim preferencijama staništa i ishrane (šaran i manić) u Dunavu kod Beograda

Akvatični ekosistemi se uobičajeno smatraju krajnjim recipijentima zagađenja toksičnim metalima, čiji izvori mogu biti prirodni ili, najčešće, antropogeni. Ova klasa zagađivača predstavlja značajnu pretnju za životnu sredinu i vrste koje žive u njoj, kao i potencijalnu pretnju za ljudsko zdravlje. Osim toksičnih elemenata, i elementi u tragovima, kao i esencijalni mikronutrijenti, mogu pokazivati toksična svojstva ako su prisutni u većim koncentracijama. Dunav je recipijent zagađenja oslobođenog oko industrijskih gradova koji se nalaze duž toka ove reke. Koncentracije metala u tkvima riba zavise od većeg broja faktora, među kojima veliki značaj imaju ishrana i stanište. Koncentracije 15 elemenata (Al, As, B, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Mn, Mo, Se, Sr i Zn) analizirane su upotrebom ICP-OES u uzorcima jetre i škrga jedinki šarana i manića uhvaćenih u Dunavu u blizini Beograda. Elementi Li, Ni i Pb nisu detektovani u uzorcima. Mann-Whitney U test je ukazao na postojanje značajne razlike između šarana i manića u odnosu na koncentracije nekoliko elemenata, i u jetri i u škrgama. PCA analiza je pokazala da šaran i manić formiraju dve odvojene grupe na osnovu koncentracije elemenata u analiziranim tkivima. Jetra šarana karakteriše se visokim koncentracijama Cd, Cu i Zn, a škrge visokom koncentracijom Zn, dok se kod manića i jetra i škrge karakterišu visokim koncentracijama As. U škrgama šarana detektovana je viša koncentracija Zn. Šaran živi na svim dubinama i preferira staništa sa gustom akvatičnom vegetacijom i potopljenim drvećem, a u pogledu ishrane predstavlja omnivornu vrstu koja konzumira i detritus. Odrasli manić je riba bentosa koj preferira kamenitu podlogu i oportunistički je predator. Različita ishrana šarana i manića može biti uzrok razlika u koncentracijama elemenata u jetri, dok razlike u preferencijama staništa mogu ukazati na razlike u škrgama

Marketinški kanali ribe ulovljene na otvorenim vodama u Srbiji

Ribolov na otvorenim vodama u Srbiji obuhvata privredni, rekreativni i sanacioni ribolov. Zakonski je definisano da se prometom mogu baviti proizvođači, privredna društva i preduzetnici registrovani za promet ribe, kao i privredna društva i preduzetnici koji obavljaju privredni ribolov. Istraživanje je bazirano na prikupljanju podataka o prometu, anketiranjem prodajnih objekata (ribarnice i restorani u Beogradu) i anketiranjem ribara koji ribare na Dunavu. Cilj rada je da istraži marketinške kanale prodaje ribe ulovljene na otvorenim vodama u Srbiji, obrađivanjem podataka prikupljenih anketiranjem različitih nivoa prodaje. Aktivnosti vezane za ribolov su u nadležnosti 4 ministarstva što stvara ambijent koji je za ribare netransparentan. Organizovan otkup ribe ne postoji, najveći deo ulova ide tokovima sivog tržišta. Većina prometa ribe ulovljene na Dunavu prolazi kroz kratke marketinške kanale, zbog čega ribari ostvaruju malu zaradu

Privredni ribolov na Dunavu u Srbiji

U radu se daje pregled slatkovodnog ribarstva sa aspekta upravljanja, ekspolatacije ribljih resursa, tržišta ribom, legislative koja uređuje delatnost ribarstva, kao i problemi sektora ribarstva u Srbiji. Istraživanje i analiza privrednog ribolova na Dunavu kroz Srbiju (588 km toka) sprovedeno je prikupljanjem podataka ribarske statistike za period od 1948. do 2010. godine, njihovim unošenjem u elektronsku bazu i analiziranjem uz korišćenje različitih metoda. Statistički podaci uključuju ukupan ulov, ulov rekreativnog i privrednog ribolova, ulov privredno značajnih vrsta i alohtonih vrsta. Korišćenjem anketnog upitnika za ribare dobijeni su podaci o demografskoj strukturi ribara koji se bave ribarenjem kao osnovnom delatnošću, o sastavu ulova, koliko je ribarstvo perspektivna privredna grana i koji su problemi i potencijalna rešenja. Većina ribara pripada starosnoj grupi koja je u opsegu od 45 do 50 godina. Privredni ribolov je važna ekonomska delatnost i predstavlja osnovni izvor prihoda za većinu ribara. Tržište slatkovodnom ribom je neuređena oblast koja zavisi od ličnog zalaganja i odgovornosti pojedinca koji ima interes u prodaji ribe. Ribarstvo na Dunavu u Srbiji je već dugi niz godina u procesu tranzicije ka tržišnoj ekonomiji. Dugoročne fluktuacije hidroloških podataka (vodostaj) upoređivane su sa fluktuacijama godišnjeg ulova ribe iz Dunava kako bi se uočila eventualna međusobna zavisnost i uporedili njihovi trendovi. Rezultati ovog istraživanja treba da posluže kao pregled stanja sektora sa svim postojećim nedostacima koje treba ispraviti u cilju što uspešnijeg upravljanja ribarstvom na Dunavu i ostalim rekama u Srbiji gde je zastupljen privredni ribolov

Procena sadržaja metala i elemenata u tkivima 4 komercijalne vrste riba iz Dunava kod Beograda

Cilj ovog istraživanja je bio da se proceni akumulacija elemenata u četiri komercijalne vrste riba na dva lokaliteta na Dunavu, u Beogradu. U ovom istraživanju, određene su koncentracije 11 elemenata (As, Cd, Cr, Co, Cu, Fe, Hg, Mn, Ni, Se, i Zn) u tkivima mišića, jetre i škrga sledećih vrsta: mrena (Barbus barbus), deverika (Abramis brama), štuka (Esox lucius) i smuđ (Sander lucioperca). Rezultati su ukazali da je distribucija metala i elemenata u tragovima u različitim tkivima specifična za vrstu. Koncentracije As, Cd, Fe, Hg, i Zn u mišićima riba su bile ispod maksimalno dozvoljenih koncentracija MDK, utvrđenih od strane EU i Republike Srbije. Na osnovu dobijenih rezultata, neophodno je uspostaviti program stalnog monitoringa na Dunavu u Beogradskom regionu

Figure 2 in Review of sterlet (Acipenser ruthenus L. 1758) (Actinopterygii: Acipenseridae) feeding habits in the River Danube, 1694-852 river km

Figure 2. Relative abundance of food items (bottom fauna taxa) found in the stomach contents of sterlet sampled from the River Danube.Published as part of Djikanovic, V., Skoric, S., Lenhardt, M., Smederevac-Lalic, M., Visnjic-Jeftic, Z., Spasic, S. & Mickovic, B., 2014, Review of sterlet (Acipenser ruthenus L. 1758) (Actinopterygii: Acipenseridae) feeding habits in the River Danube, 1694-852 river km, pp. 411-417 in Journal of Natural History 49 (5) on page 414, DOI: 10.1080/00222933.2013.877991, http://zenodo.org/record/400412