The speech : a specific feature of the evolution of the modern human (Homo sapiens)

Swoistością człowieka odróżniającą go świata zwierzęcego jest mowa. Mowa jest formą komunikacji, której nośnikiem są znaki systemowe wyrażające siebie i otaczającą nas rzeczywistość w sposób werbalny [8]. Ta definicja narzuca z góry pogląd, że powstanie mowy można rozpatrywać od pewnego, odpowiednio wysokiego poziomu rozwoju mózgu. W celu prześledzenia ewolucji zdolności mówienia wśród naczelnych wykonano pomiary trójkąta górno-twarzowego trzewioczaszki według Martina i Sallera [16], określającego rozmieszczenie narządów odpowiedzialnych za artykulację dźwięków w formie głosek. Opracowanie matematyczne dotyczyło m.in. statystyki opisowej pomiarów zilustrowanej wykresami pudełkowymi. Obliczono odległości Mahanolobisa między badanymi taksonami naczelnych i przedstawiono graficznie w postaci analizy dyskryminacyjnej. Zastosowany model pozwolił na całkowite oddzielenie małp zwierzokształtnych i człekokształtnych od człowiekowatych, tworząc dwa zbiory taksonów. Wynika z tego, że zdolność mówienia jest znakiem skoku jakościowego w ewolucji czaszek naczelnych, prowadzącej do człowieka współczesnego. Przykładem na to będzie nabycie zdolności mówienia przez formy pitekantropa i neandertalczyka. Zwierzęta w porównaniu z człowiekiem mają inne rozeznanie otaczającej ich rzeczywistości, co się przejawia w interakcyjnych sposobach porozumiewania się opartych głównie na doświadczeniu i instynkcie.The specific feature of humans, that distinguishes them from the animal world, is the speech. The speech is a form of communication in which we use comprehensive signs to express verbally ourselves and the surrounding reality. This definition imposes the opinion that the origin of the speech can be considered from the appropriately high level of the brain development. In order to trace the evolution of the ability to speak among the Primates, the measurements of the superofacial triangle of the splanchnocranium, according to Martin and Saller (1957), were carried out. The triangle characterises the distribution of the organs responsible for articulation of the sounds. The mathematical analysis concerned i.a. the descriptive statistics of the measurements, illustrated with the bar charts. On this basis, the Mahalanolobis distances between the examined taxons of primates were measured and presented graphically in form of the discriminant analysis. The applied model helped to divide entirely the monkey and apes from the Hominidae, and to form two clusters of taxons. The conclusion is that the ability to speak is a sign of a quality change in the evolution of the Primates that led to the Homo sapiens form. Animals do not use such a wide spectrum of recognizing the surrounding reality and their interactive communication is based on the experience and instinct

Functional morphometry of the pterygoid hamulus. A comparative study of modern and medieval populations

The pterygoid hamulus (PH) is located in the infratemporal fossa and is part of the pterygoid process of the sphenoid bone. Its location on the cranial base and the multitude of anatomical structures whose attachments lie on the surface of the pterygoid hamulus make it of high functional and topographic significance. Due to insufficient literature on the PH morphometry, we decided to study this issue using modern and archaeological material. In total, 99 observations were subjected to quantitative and qualitative analysis (50 - from modern times and 49 - from medieval times). On the basis of the statistical analysis, statistically significant differences in the length of PH were found with respect to age and sex. Statistically significant differences in the PH width were also noticed with respect to sex and the period of origin. The results obtained may help better understand the development mechanism of the pterygoid hamulus bursitis