Naar effectieve regulering voor een eerlijke bezorgeconomie

De opkomst van onlineplatformen zoals Thuisbezorgd.nl en Bol.com hebben consumenten en bedrijven grote voordelen gebracht in de vorm van meer keuze en een groter bereik. Van alle onlineproductaankopen in Nederland werd eind 2019 circa 54% via onlineplatformen gedaan. En bij het online kopen van diensten en tweedehands producten bedraagt het aandeel van onlineplatformen respectievelijk 45% en 95%. Tegelijkertijd leidt de toenemende macht van sommige van deze platformen ook tot zorgen over mogelijk misbruik van die macht ten opzichte van ondernemers en consumenten. De motie-Moorlag/Van den Berg (35 300 XIII, nr. 90) verwijst naar nadelige sociaaleconomische effecten van de huidige marktordening in de bezorgeconomie die mogelijk doorwerkt in aspecten als sociale (on)rechtvaardigheid en economische (on)doelmatigheid. Tegen deze achtergrond is de centrale vraagstelling van deze bijdrage: Wat is het belang van onlineplatformen in Nederland, welke mogelijkheden biedt het bestaande regelgevingskader om op te treden tegen mogelijk oneerlijke praktijken en welke aanvullende maatregelen zou Nederland kunnen nemen voor een effectievere bescherming van ondernemers en consumenten die actief zijn op onlineplatformen? Als zodanig geeft deze bijdrage inzicht in het belang van onlineplatformen voor Nederlandse ondernemers en consumenten en laat zien dat onlineplatformen niet in een juridisch vacuüm opereren. Bestaande regelgeving stelt beperkingen aan het gedrag van platformen, maar niet alle mogelijkheden om te komen tot een eerlijke bezorgeconomie lijken al te worden benut. Dit is deels te verklaren door een gebrek aan effectieve toepassing van de bestaande regels op nieuwe gedragingen waarvoor nog geen precedent bestaat. Aanvullende maatregelen en betere afstemming tussen handhavingsinstrumenten zouden toezichthouders meer handvatten kunnen bieden om proactiever op te treden