Wind voor of wind tegen: windenergie op agrarische bedrijven

De Nederlandse overheid streeft naar een windenergievermogen op land van 4.000 MW in 2011, een verdubbeling van het huidige vermogen. Kan de agrarische sector een bijdrage leveren aan deze ambitieuze doelstelling? Om hier enig inzicht in te krijgen is in dit onderzoek gekeken naar de huidige situatie in de agrarische windenergiesector. Aan de orde komen hier structuurkenmerken, de bijdrage aan de nationale energievoorziening en bedrijfseconomische effecten op het agrarische bedrijf

Pilot etherische oliehoudende gewassen : marktpotentie en teeltonderzoek voor de Flevolandse akkerbouw

Het project Pilot Plantaardige Etherische Oliën is bedoeld om te onderzoeken welke andere gewassen in aanmerking komen voor een vergelijkbare verwerking als oregano. Via distillatie wordt etherische olie uit oregano gewonnen, die wordt verwerkt in een diervoederadditief. Uit het gedestilleerde materiaal kunnen fenolische verbindingen geëxtraheerd worden. Uit het uiteindelijke restmateriaal kan tenslotte in een covergisterinstallatie elektriciteit (en warmte) worden geproduceerd. Het doel van het project is de productie en marktverkenning van vier nieuwe etherische oliegewassen waarmee potentieel een toegevoegde meerwaarde gerealiseerd wordt voor akkerbouwers in Flevoland

Perspectief zonnestroom in de agrarische sector

Het aantal agrarische bedrijven dat zonnestroom (PV) produceert is de afgelopen jaren snel toegenomen. De huidige salderingsregeling (voor kleine PV systemen) of de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE; voor grote PV systemen) en fiscale regelingen maakten het voor veel agrarische ondernemers aantrekkelijk om te investeren in zonnepanelen. Verwacht wordt dat deze groei verder zal doorzetten. Het plaatsingspotentieel op agrarische daken is enorm. Mede door het asbestverbod in 2024 zullen de komende jaren veel daken op schuren en loodsen vervangen moeten worden. Dit zal een toename van PV geïntegreerde daken betekenen. Voor de glastuinbouw zijn er nieuwe technologieën in ontwikkeling voor de opwekking van zonnestroom, die niet of nauwelijks ten koste gaan van de groei van het gewas. Teruglevering aan het net wordt op den duur onaantrekkelijk. Na 2020 dreigt de huidige salderingsregeling te verdwijnen en vanaf 2016 wordt niet langer SDE subsidie gegeven als de prijs van elektriciteit zes uur of langer negatief is. Ondernemers zullen hun verbruik dan zoveel mogelijk gaan afstemmen op de productiepieken van zonnestroom. De mogelijkheden verschillen per sector. Zo kan men in de melkveehouderij het overdag opwarmen van elektrische boilers en verder koelen van de melk (tot ± 2°C) zoveel mogelijk naar de dag verplaatsen. Bij de bewaring van o.a. aardappelen, groenten en fruit kan men met Demand Side Management (DSM) ofwel het aansturen van energieverbruikers in functie van het aanbod nog veel bereiken. Er zijn ook verschillende mogelijkheden om juist de productiepieken af te vlakken, bijvoorbeeld Oost-West opstellingen en/of het gebruik van kleinere omvormers. Vooralsnog is de opslag van zonnestroom in accu’s onrendabel. Maar bij verlaging van de terugleververgoedingen en de verwachte prijsdalingen voor opslagsystemen zal dit in de toekomst omslaan. Er zijn al een paar innovatieve agrarische ondernemers die een grote accu op hun bedrijf hebben voor tijdelijke opslag van zonnestroom. Voor de open teelten is het nu nog lastig om het gebruik van zonnestroom af te stemmen op de productie, doordat een groot deel van de stroom verbruikt wordt voor bewaring in de donkere maanden. Batterijen zijn tot op heden nog niet geschikt voor opslag gedurende het seizoen. Een groot deel van het energieverbruik in de open teelten bestaat uit dieselverbruik. Net als in de autoindustrie is ook voor de landbouw de verwachting dat er in de toekomst meer gebruik gemaakt gaat worden van elektriciteit. Elektrisch beregenen is nu al mogelijk en er zijn diverse nieuwe technologische ontwikkelingen in de landbouw gaande waarbij diesel vervangen wordt door stroom. Bijvoorbeeld de Multi Tool Trac, nu nog een hybride, maar in de toekomst mogelijk volledig elektrische trekker die met GPS besturing op vaste rijpaden kan werken. Andere voorbeelden zijn het Lasting Fields concept waarbij alle bewerkingen met ultra lichte en volledig zelfstandig werkende elektrische machines worden uitgevoerd en de Farmertronics onbemande cleantech trekker, met een motor die geschikt is voor waterstof, afkomstig uit elektriciteit van wind- en zonne-installaties

Pilot etherische oliehoudende gewassen : marktpotentie en teeltonderzoek voor de Flevolandse akkerbouw

Het project Pilot Plantaardige Etherische Oliën is bedoeld om te onderzoeken welke andere gewassen in aanmerking komen voor een vergelijkbare verwerking als oregano. Via distillatie wordt etherische olie uit oregano gewonnen, die wordt verwerkt in een diervoederadditief. Uit het gedestilleerde materiaal kunnen fenolische verbindingen geëxtraheerd worden. Uit het uiteindelijke restmateriaal kan tenslotte in een covergisterinstallatie elektriciteit (en warmte) worden geproduceerd. Het doel van het project is de productie en marktverkenning van vier nieuwe etherische oliegewassen waarmee potentieel een toegevoegde meerwaarde gerealiseerd wordt voor akkerbouwers in Flevoland

Energieopslag maakt duurzame energie voorspelbaar

De verdiencapaciteit van de WindAccu zit in de electriciteitsmarkt (APX/ENDEX en PV/Onbalans) en transportvoordeel of besparing op energiebelasting, afhankelijk van de situatie. Er zijn 2 cases uitgewerkt in dit rapport. Het eerste betreft het akkerbouwbedrijf van familie de Jong, met zonpv en wind, de ander de onderzoekslocatie van Wageningen UR in Lelystad. Na een grondige analyse van de (markt) mogelijkheden is de conclusie helaas de volgende. Batterijen voor opslag van elektrische energie zijn zonder uitzondering nog te duur om zonder aanvullende inkomsten rendabel te zijn. Stel dat de kostendaling die zich in de PV-sector heeft voorgedaan, exemplarisch is voor de kostendaling van batterijen, dan is er voldoende verdiencapaciteit in de electriciteitsmarkt en kostenbesparing om bij de juiste randvoorwaarden duurzame energie rendabeler te maken