Systemic treatment of patients with advanced pancreatic cancer — is there still a place for gemcitabine in the first-line setting? Experience of Polish oncology centers

Introduction. Despite some progress in the treatment of patients with pancreatic cancer, it is still a malignancy with a poor prognosis, which results from its rapid local growth with a tendency to infiltrate surrounding tissues and metastasize, and late diagnosis at the advanced stage. The use of multi-drug regimens and modern targeted therapies did not completely eliminate the use of gemcitabine in monotherapy, which is a therapeutic option mainly in patients with poor performance status, ineligible for more advanced therapies. This study aimed to evaluate the results of treatment with single-agent gemcitabine in everyday clinical practice in Poland and to attempt to identify the predictors of obtaining long-term responses resulting from this treatment.  Material and methods. A retrospective analysis of 167 patients with advanced pancreatic cancer treated with single-agent gemcitabine in five oncology centers in Poland in the years 2017–2022 was conducted. Gemcitabine was used as monotherapy at an initial dose of 1000 mg/m2 of body surface area (BSA) weekly, 7 times in an 8-week cycle, then 3 times in a 4-week cycle.  Results. Median overall survival (OS) in the entire group of patients was 6.1 months (range — 0.2–32.3 months), and median progression-free survival (PFS) was 4.2 months (range — 0.2–31.3 months). A group of 60 patients was identified as “long responders” (LR), with a response of at least 6 months and a group of 107 as “short responders” (SR). Median PFS in the LR group was 9.15 months (range — 6.0–31.3 months) and in the SR group, it was 3.2 months (range — 0.2–5.8 months). Median OS was 11.6 months (range — 5.9–30.8) and 3.8 months (range — 0.2–32.3 months), respectively. In multivariate analysis, the likelihood of achieving at least a 6-month response (LR) was assessed using a logistic regression model. The model takes into account four variables: the neutrophil/lymphocyte (NLR) ratio, liver metastases, sex, and Hb level. Conclusions. The obtained results confirm that gemcitabine monotherapy is still useful in the first-line treatment of patients with advanced and metastatic pancreatic adenocarcinoma. An appropriate selection of patients for this treatment may improve the results while maintaining lower toxicity compared to combined treatment.

Systemowe leczenie chorych na zaawansowanego raka trzustki — czy nadal jest miejsce dla gemcytabiny w pierwszej linii? Doświadczenia polskich ośrodków

Mimo pewnego postępu w leczeniu chorych na raka trzustki nadal jest to nowotwór o złym rokowaniu, wynikającym z szybkiego wzrostu miejscowego ze skłonnością do naciekania okolicznych tkanek i tworzenia przerzutów oraz późnego rozpoznania w zaawansowanym stadium. Zastosowanie schematów wielolekowych oraz nowoczesnych leków ukierunkowanych molekularnie nie wyeliminowało całkowicie stosowania gemcytabiny w monoterapii, która jest opcją terapeutyczną głównie u chorych w złym stanie sprawności, niekwalifikujących się do bardziej zaawansowanych terapii. Celem przedstawionego badania była ocena wyników leczenia gemcytabiną w monoterapii w warunkach praktyki klinicznej w Polsce oraz próba określenia cech wskazujących na możliwość uzyskania długotrwałych odpowiedzi pod wpływem tego leczenia. Przeprowadzono retrospektywną analizę 167 chorych na zaawansowanego raka trzustki leczonych gemcytabiną w monoterapii w pięciu ośrodkach onkologicznych w Polsce w latach 2017 – 2022. Gemcytabinę stosowano w monoterapii w początkowej dawce 1000 mg/m2 p.c. co tydzień, 7 razy w cyklu 8-tygodniowym, a następnie 3 razy w cyklu 4-tygodniowym. Mediana czasu całkowitego przeżycia (OS, overall survival) w całej grupie chorych wyniosła 6,1 mies. (zakres 0,2 – 32,3 mies.), a mediana czasu przeżycia wolnego od progresji (PFS, progression-free survival) – 4,2 mies. (zakres 0,2-31,3 mies.). Wyodrębniono grupę 60 chorych z długotrwałymi odpowiedziami (LR, long responders), u których uzyskano odpowiedź utrzymującą się co najmniej 6 miesięcy oraz 107 osób z krótkotrwałymi odpowiedziami (SR, short responders). Mediana PFS w grupie LR wyniosła 9,15 mies. (zakres – 6,0-31,3 mies.), a w grupie SR – 3,2 mies. (zakres – 0,2-5,8 mies.). Mediana OS wyniosła odpowiednio 11,6 mies. [zakres – 5,9-30,8] i 3,8 mies. [zakres – 0,2-32,3 mies.]. W analizie wieloczynnikowej oceniano prawdopodobieństwo uzyskania co najmniej 6-miesięcznej odpowiedzi na leczenie (LR) za pomocą modelu regresji logistycznej. Model, który wybrano uwzględnia 4 zmienne: wskaźnik neutrofili/limfocytów (NLR, neutrophil/lymphocyte ratio), przerzuty do wątroby, płeć, stężenie Hb. Uzyskane wyniki potwierdzają, że gemcytabina w monoterapii nadal ma zastosowanie w leczeniu pierwszej linii chorych na zaawansowanego i przerzutowego gruczolakoraka trzustki. Odpowiedni dobór chorych do leczenia może umożliwić poprawę wyników przy zachowaniu mniejszej toksyczności w porównaniu z leczeniem skojarzonym.Wprowadzenie. Mimo pewnego postępu w leczeniu chorych na raka trzustki, nadal jest to nowotwór o złym rokowaniu, wynikającym z szybkiego wzrostu miejscowego ze skłonnością do naciekania okolicznych tkanek i tworzenia przerzutów oraz późnego rozpoznania w zaawansowanym stadium. Zastosowanie schematów wielolekowych oraz nowoczesnych leków ukierunkowanych molekularnie nie wyeliminowało całkowicie stosowania gemcytabiny w monoterapii, która jest opcją terapeutyczną głównie u chorych w złym stanie sprawności, niekwalifikujących się do bardziej zaawansowanych terapii.  Celem przedstawionego badania była ocena wyników leczenia gemcytabiną w monoterapii w warunkach praktyki klinicznej w Polsce oraz próba określenia cech wskazujących na możliwość uzyskania długotrwałych odpowiedzi pod wpływem tego leczenia.  Materiał i metody. Przeprowadzono retrospektywną analizę 167 chorych na zaawansowanego raka trzustki leczonych gemcytabiną w monoterapii w pięciu ośrodkach onkologicznych w Polsce w latach 2017–2022. Gemcytabinę stosowano w monoterapii w początkowej dawce 1000 mg/m2 p.c. co tydzień, 7 razy w cyklu 8-tygodniowym, a następnie 3 razy w cyklu 4-tygodniowym.  Wyniki. Mediana czasu przeżycia całkowitego (OS, overall survival) w całej grupie chorych wyniosła 6,1 miesiąca (zakres 0,2–32,3 mies.), a mediana czasu przeżycia wolnego od progresji (PFS, progression-free survival) — 4,2 miesiąca (zakres 0,2–31,3 mies.). Wyodrębniono grupę 60 chorych z długotrwałymi odpowiedziami (LR, long responders), u których uzyskano odpowiedź utrzymującą się co najmniej 6 miesięcy oraz 107 osób z krótkotrwałymi odpowiedziami (SR, short responders). Mediana PFS w grupie LR wyniosła 9,15 miesiąca (zakres — 6,0–31,3 mies.), a w grupie SR — 3,2 miesiąca (zakres — 0,2–5,8 mies.). Mediana OS wyniosła odpowiednio 11,6 miesiąca (zakres — 5,9–30,8 mies.) i 3,8 miesiąca (zakres — 0,2–32,3 mies.). W analizie wieloczynnikowej oceniano prawdopodobieństwo uzyskania co najmniej 6-miesięcznej odpowiedzi na leczenie (LR) za pomocą modelu regresji logistycznej. Wybrany model uwzględnia 4 zmienne: wskaźnik neutrofili/limfocytów (NLR, neutrophil/ lymphocyte ratio), przerzuty w wątrobie, płeć oraz stężenie Hb.  Wnioski. Uzyskane wyniki potwierdzają, że gemcytabina w monoterapii nadal znajduje zastosowanie w leczeniu pierwszej linii chorych na zaawansowanego i przerzutowego gruczolakoraka trzustki. Odpowiedni dobór terapii do konkretnych chorych może umożliwić poprawę wyników przy zachowaniu mniejszej toksyczności w porównaniu z leczeniem skojarzonym.