Jakość życia jako element oceny stanu zdrowia i efektywności leczenia chorych ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego

W ostatnich latach coraz częściej w badaniach klinicznych, a także w codziennej praktyce lekarskiej poza biologiczną oceną stanu pacjenta ocenia się również jego emocjonalne doznania, samopoczucie i możliwości funkcjonowania w codziennym życiu. Występowanie wzajemnych zależności między funkcjonowaniem fizycznym, emocjonalnym i społecznym pacjentów a stopniem nasilenia dolegliwości somatycznych sprawia, że ocena jakości życia jest istotnym elementem w postępowaniu z chorym. Znajomość wpływu objawów oraz poszczególnych sposobów leczenia na funkcjonowanie chorych w różnych dziedzinach życia pomaga w kompleksowej ocenie skuteczności terapii, wyborze strategii postępowania oraz określeniu oczekiwań pacjentów. Uzyskanie rzetelnych i porównywalnych wyników w ocenie jakości życia umożliwiają standaryzowane kwestionariusze jakości życia, wypełniane przez pacjenta. Kwestionariusze specyficzne są przeznaczone do pomiaru jakości życia chorych z określonym schorzeniem. Kwestionariusze ogólne odzwierciedlają natomiast wszystkie elementy składające się na definicję jakości życia i mogą być stosowane niezależnie od rodzaju choroby. Wynik badania podaje się najczęściej w ogólnej, zsumowanej skali punktowej, co umożliwia porównywanie różnych populacji chorych. Choroby układu sercowo-naczyniowego ze względu na rozpowszechnienie, a także skutki społeczne i ekonomiczne są szczególnym obszarem zainteresowania badaczy oceniających jakość życia. W niniejszej pracy kolejno przytoczono dane na temat oceny jakości życia u chorych z nadciśnieniem tętniczym, z zaburzeniami rytmu serca, chorobą wieńcową oraz niewydolnością serca. Ponadto uwzględniono wpływ terapii resynchronizującej, implantacji kardiowerterów- -defibrylatorów oraz kardiostymulatorów serca na jakość życia chorych. (Folia Cardiologica Excerpta 2011; 6, 1: 62–71

Gamma-glutamylotranspeptydaza — potencjalny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych?

Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) jest markerem wykorzystywanym rutynowo w diagnostyce chorób wątroby i dróg żółciowych. W przeszłości aktywność GGTP monitorowano w przebiegu zawału serca. Z czasem wprowadzono bardziej czułe i swoiste markery uszkodzenia kardiomiocytów. W związku z tym znaczenie GGTP zmniejszyło się. W ostatnich latach GGTP ponownie znalazło się w kręgu zainteresowań specjalistów zajmujących się chorobami układu sercowo-naczyniowego. Zaobserwowano, że zwiększona aktywność GGTP może być wskaźnikiem prognostycznym zachorowalności i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych. Liczne badania sugerują przydatność GGTP jako czynnika rokowniczego zarówno u pacjentów z niewydolnością serca i chorobą wieńcową, jak i u osób bez rozpoznanych chorób układu sercowo-naczyniowego. Ponadto pojawiły się doniesienia o wartości predykcyjnej GGTP w monitorowaniu restenozy w stencie oraz choroby pomostów aortalno-wieńcowych. Przyczyna i potencjalny mechanizm tych korelacji nie zostały w pełni poznane. Potrzebne są dalsze badania w celu bardziej precyzyjnego określenia znaczenia GGTP dla poszczególnych schorzeń układu sercowo-naczyniowego

Wpływ wybranych parametrów klinicznych na wybór strategii leczenia u chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi bez uniesienia odcinka ST

W ostatnich latach widoczny jest wzrost liczby chorych hospitalizowanych z powodu ostrych zespołów wieńcowych serca bez uniesienia odcinka ST (NSTE-ACS). Osoby z NSTE-ACS stanowią niejednorodną grupę chorych o zróżnicowanym rokowaniu. W pracy przedstawiono niektóre z klinicznych parametrów dostępnych w warunkach każdej izby przyjęć lub szpitalnego oddziału ratunkowego, które mogą pomóc w wyborze właściwej strategii postępowania. Omówiono znaczenie zmian w elektrokardiogramie, podwyższonych wartości troponiny, glikemii czy upośledzenia funkcji nerek na rokowanie i wyniki leczenia chorych.  Niektóre z parametrów weszły w skład tzw. skal ryzyka, których stosowanie zalecają najnowsze wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. W pracy porównano wyniki leczenia zachowawczego i inwazyjnego u chorych z NSTE-ACS a także omówiono kwestię wyboru właściwego momentu do przeprowadzenia leczenia interwencyjnego w tej grupie pacjentów

Przewlekły proces zapalny u pacjentów z ostrymi zespołami wieńcowymi i przewlekłą chorobą nerek

Chronic kidney disease is a worldwide growing problem in public health. It is a risk factor for complications in patients with acute coronary syndrome (ACS). Diabetes, hypertension (hypertrophy and left ventricular failure), impaired fibrinolysis and coagulation processes, as well as the rapid development of atherosclerosis (partly associated with chronic inflammation) are responsible for higher prevalence of cardiovascular diseases in patients with chronic kidney disease. Inflammatory process of unknown aetiology belongs to the so-called non-traditional risk factors in development of cardiovascular system diseases. It is thought that this process is responsible for adverse remodelling of atherosclerosis plaque and its instability which causes plaque rupture and as a result a coronary syndrome occurrence. Important inflammatory mediators, which take part in pathogenesis of ACS, are acute phase proteins such as: C-reactive protein, adhesion molecules VCAM-1, ICAM-1, selectins, plasma amyloid A, metalloproteinases, interleukins-1 and -6, tumour necrosis factor-a and vascular endothelial growth factor. Kardiol Pol 2011; 69, 4: 388-39

Postępowanie okołooperacyjne u pacjentów z wszczepionymi stentami typu DES

Considering the fact that the majority of stents implanted during percutaneous coronary intervention are drug-eluting stents (DES) and 5–25% of patients require a non-cardiac surgery within 5 years of implanting the stent, appropriate therapeutic procedures in the perioperative period are clinically significant. To prevent late thrombosis in patients with implanted DES, it is recommended to prolong — compared to implantation of bare metal stents — dual antiplatelet therapy. In the perioperative period, it is crucial to maintain balance between the risk of a potentially fatal haemorrhage and stent thrombosis. Taking into account the fact that premature cessation of dual antiplatelet therapy is the most significant risk factor of stent thrombosis, correct perioperative actions in patients with high risk of bleeding may present many clinical difficulties. In the study, factors that impact the risk of thrombosis and haemorrhage, as well as up-to-date guidelines and methods regarding the perioperative period procedures in patients with implanted DES have been presented.W związku z tym, że obecnie większość stentów implantowanych w trakcie przezskórnej interwencji wieńcowej to stenty uwalniające lek (DES), a 5–25% pacjentów wymaga zabiegu niekardiochirurgicznego w okresie 5 lat od wszczepienia stentu, to odpowiednie postępowanie w okresie okołooperacyjnym staje się istotnym problemem klinicznym. W celu prewencji późnej zakrzepicy u pacjentów z wszczepionymi stentami typu DES zaleca się przedłużony, w porównaniu ze stentami metalowymi, czas stosowania podwójnej terapii przeciwpłytkowej (DAPT). W okresie okołozabiegowym bardzo ważne jest odpowiednie balansowanie między ryzykiem niebezpiecznego dla życia krwawienia oraz zakrzepicy w stencie. Zważając na fakt, że przedwczesne przerwanie DAPT jest najbardziej znaczącym czynnikiem ryzyka zakrzepicy w stencie, to odpowiednie postępowanie w okresie okołooperacyjnym u pacjentów obciążonych wysokim ryzykiem krwawienia może przysporzyć wielu problemów klinicznych. W pracy przedstawiono czynniki wpływające na ryzyko zakrzepicy oraz krwawienia w okresie okołozabiegowym, a także najnowsze wytyczne i metody postępowania okołooperacyjnego u pacjentów z wszczepionymi stentami typu DES

Znaczenie kwasu moczowego w niewydolności serca

Kwas moczowy jest końcowym produktem katabolizmu zasad purynowych, powstającym w wyniku ciągu reakcji katalizowanych przez enzym oksydazę ksantynową. Ubocznym produktem tych reakcji są wolne rodniki tlenowe, które mogą uszkadzać struktury serca i naczyń. Wzrost stężenia kwasu moczowego może wystąpić w wyniku upośledzenia funkcji nerek, zwiększonej podaży pokarmów bogatopurynowych, rozpadu tkanek oraz w innych stanach, między innymi w niewydolności serca. W wielu badaniach wykazano znaczenie kwasu moczowego zarówno w przewidywaniu wystąpienia niewydolności serca w przyszłości, jak i w prognozowaniu zaostrzeń oraz zgonów w jej przebiegu. Istnieją również nieliczne doniesienia kwestionujące rolę kwasu moczowego jako wskaźnika prognostycznego w przewlekłej niewydolności serca. Pewnym ograniczeniem w wykorzystaniu kwasu moczowego w prognozowaniu niekorzystnych zdarzeń sercowych są zmiany jego stężenia wywołane wpływem leków, diety czy palenia tytoniu. Rola, jaką przypisano oksydazie ksantynowej w patogenezie chorób układu sercowo-naczyniowego, stała się podstawą do wykorzystania inhibitorów tego enzymu w terapii przewlekłej niewydolności serca. Przeprowadzone analizy wykazały jednak, że włączenie takiego leczenia nie przyniosło istotnych korzyści w tej grupie chorych. Potrzebne są dalsze randomizowane badania, które pozwolą na określenie znaczenia kwasu moczowego w patogenezie i progresji niewydolności serca

The model for end-stage liver disease excluding international normalized ratio (MELD-XI) predicts three-year mortality in patients with advanced heart failure

Introduction: Accurate risk stratification is an important element of management in patients with advanced heart failure (adHF). Objectives: We aimed to determine factors associated with three–year mortality in patients with adHF who underwent qualification for heart transplantation. Material and methods: We retrospectively analyzed the data of 417 consecutive adult patients with adHF hospitalized in the Cardiology Department between 2011 and 2017. We included patients with New York Heart Association classes III–IV with at least two episodes of proven congestion requiring high-dose intravenous diuretics in the last 12 months. Exclusion criteria were acute HF, inotropic support, any previous heart surgery, inflammatory diseases, chronic kidney and liver disease, severe obstructive pulmonary disease and hematologic, autoimmune or neoplastic diseases. We analysed prognostic value of the model for end-stage liver disease (MELD), which reflects multiorgan dysfunction. The primary endpoint was death during three years of follow-up. Results: In the overall population of 293 patients the median age was 56 (51–61) years, and 92.8% of the patients were male. During the follow-up period, 160 patients reached the primary endpoint. The MELD-XI score hazard ratio (HR) 1.197;  95% CI (confidence interval) (1.131–1.267), p < 0.001), PLR value [HR 1.100;  95% CI (1.080–1.130), p < 0.001], uric acid [HR 1.013; 95% CI (1.002–1.024), p = 0.0169] and sodium HR 1.079; 95% CI (1.044–1.115), p < 0.001] serum concentrations were independent factors of three–year mortality. Conclusions: Higher MELD-XI scores and PLR values as well as higher uric acid and lower serum sodium concentrations are associated with worse outcomes in patients with adHF

Psychologiczne uwarunkowania i konsekwencje ostrego zawału serca. Leki psychotropowe u chorych po ostrym zawale serca

The patients with acute myocardial infarction have many emotional and behavioral problems and some of them may also have psychopatological problems. The psychosocial factors with proven impact on the prognosis in somatic diseases are chronic stress factors (eg lack of social support or low economic status) and emotional factors (depression, anxiety disorders, personality traits). In patients with myocardial infarction it is essential to use antianxiety agents because the occuring feeling of anxiety causes a discomfort and leads to sympathetic nervous system stimulation which negatively influences the course of the disease. Benzodiazepines are the drugs of choice in the anti-anxiety treatment. The confusional state and the cognitive disorders may occur in patients after cardiac arrest and in the eldelry. It may lead to brain hypoperfusion or hypoxia, dehydration or overhydration, electrolyte disorders, liver or kidney failure, endocrine disorders, or infection. A frequent cause of these states is the sudden withdrawal of alcohol or drugs, therefore it is always important to take the history which includes that factors. In the therapy of delirium and the cognitive disorders the use of haloperidol, benzodiazepines with short half-life (eg lorazepam) or atypical antipsychotics are both safe and effective. 40–65% of patients after myocardial infarction are presented with clinically significant depressive symptoms and 25% with severe depression. Selective serotonin reuptake inhibitors and cognitive-behavioural therapy are recommended in the treatment of depression. It is essential to choose carefully the psychotropic drugs in patients with myocardial infarction. There are possible interactions between active substances in multidrug therapy. Good understanding of the pharmacodynamic properties of medications allows to use positive interactions and avoid negative ones.U pacjentów z ostrym zawałem serca występują liczne problemy emocjonalne i behawioralne, a u pewnego odsetka mogą się również pojawić objawy psychopatologiczne. Czynniki psychospołeczne o udowodnionym wpływie na rokowanie w chorobach somatycznych to przewlekłe czynniki stresowe (np. brak wsparcia społecznego czy niski status ekonomiczny) oraz czynniki emocjonalne (depresja, zaburzenia lękowe i cechy osobowości). U pacjentów z zawałem serca konieczne jest stosowanie leków anksjolitycznych, ponieważ występujące u tych osób uczucie lęku powoduje dyskomfort, a także jest przyczyną pobudzenia układu współczulnego niekorzystnie wpływającego na przebieg choroby. W leczeniu lęku lekami z wyboru są benzodiazepiny. U osób po zatrzymaniu krążenia i u pacjentów w podeszłym wieku mogą występować stany majaczeniowe lub zaburzenia poznawcze. Mogą się one wiązać z hipoperfuzją mózgu lub hipoksją, odwodnieniem lub przewodnieniem, zaburzeniami elektrolitowymi, niewydolnością wątroby lub nerek, zaburzeniami endokrynologicznymi czy infekcją. Częstą przyczyną jest nagłe odstawienie alkoholu albo leków, dlatego zawsze należy przeprowadzić wywiad w tym kierunku. W terapii stanów majaczeniowych i zaburzeń poznawczych bezpieczne i skuteczne jest stosowanie haloperidolu, benzodiazepin o krótkim okresie półtrwania (np. lorazepamu) lub atypowych leków przeciwsychotycznych. U 40–65% pacjentów po zawale serca występują istotne klinicznie objawy depresyjne, a u 25% — ciężka depresja. W leczeniu depresji zaleca się stosowanie leków z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny oraz terapii poznawczo-behawioralnej. U pacjentów z zawałem serca bardzo istotne jest ostrożne dobieranie leków psychotropowych. W przypadku jednoczesnego stosowania wielu leków możliwe jest wzajemne oddziaływanie zawartych w nich substancji czynnych. Dobra znajomość właściwości farmakodynamicznych stosowanych leków pozwala wykorzystać interakcje korzystne dla chorego, a uniknąć tych niepożądanych