About irritation without irritation

Emocje o różnych znakach – pozytywnych i negatywnych – nie są wcale czymś dziwnym czy nieprawidłowym, wręcz przeciwnie – są ważne i potrzebne w naszym życiu. Co więcej, każdego dnia doświadczamy emocji, pod wpływem których podejmujemy takie czy inne decyzje, postępujemy w taki czy inny sposób. W artykule podjęto próbę analizy kategorii „irytacja”. Irytacja jest emocją o wyjątkowym znaczeniu społecznym, stąd rozważania przedstawione w tekście odwołują się do dorobku nauk społecznych (psychologicznych, socjologicznych).Prezentowany tekst ma charakter przeglądowy. Przedstawiono podstawowe ujęcia klasyfikacji emocji funkcjonujące w literaturze, a na tym tle usytuowano emocję irytacji (częściej określaną jako złość lub gniew). Ukazano też przyczyny oraz mechanizmy powstawania irytacji. Zwrócono również uwagę na przebieg tej emocji oraz jej społeczne funkcje.Emotions of different signs—both positive and negative—are not at all something strange or abnormal, on the contrary—they are important and necessary in our lives. What is more, every day we experience emotions, under which we make decisions, we act in one way or another. The author of the article tries to analyze the category of “irritation”. Annoyance is an emotion of exceptional public importance, hence the considerations presented in the text refer to the achievements of the social sciences (psychology, sociology). The text has a review character. The basic classifications of emotions, functioning in the literature, have been presented in the text, and on this background, the emotion of annoyance (often referred to as anger or wrath) has been located. The paper presents also the causes and mechanisms of irritation appearance. The attention has been also drawn to the course of this emotion and its social [email protected] w BiałymstokuBerkowitz, L. (1999). Anger. W: T. Dalgleish, M. J. Power (red.), Handbook of cognition and emotion. Chicester, England; New York: Wiley.Davidson, J.R. (1999). O emocji, nastroju i innych pojęciach afektywnych. W: Ekman, P., Davidson, R.J. (red.). (1999). Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Przekł. B. Wojciszke. Gdańsk: GWP.Ekman, P., Davidson, R.J. (red.). (1999). Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Przekł. B. Wojciszke. Gdańsk: GWP.Fischer, A.H., Roseman, I.J. (2007). Beat them or ban them: The characteristics and social functions of anger and contempt. Journal of Personality and Social Psychology, t. 93(1), s. 103–115.Franken, R.E. (2005). Psychologia motywacji. Przekł. M. Przylipiak. Gdańsk: GWP.Frijda, N. H. (1986). The emotions. Cambridge: Cambridge University Press.Goffman, E. (2008). Człowiek w teatrze życia codziennego. Przekł. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.Gruszecka, E. (2003). Strategie radzenia sobie z krzywdą: rodzaje, uwarunkowania, efektywność. W: B. Wojciszke, M. Plopa (red.), Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.Hornsey, M.J., Majkut, L., Deborah, D.J., McKimmie, B.M. (2003). On being loud and proud: Non-conformity and counter-conformity to group norms. British Journal of Social Psychology, t. 42, s. 319–335.Hoschild, A. (2012). Praca emocjonalna, reguły odczuwania i struktura społeczna. W: M. Rajtar, J. Straczuk (red.), Emocje w kulturze. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowe Centrum Kultury.Jarymowicz, M., Imbir, K. (2010). Próba taksonomii ludzkich emocji. Przegląd Psychologiczny, t. 53, nr 4, s. 439–461.Lazarus, R. S. (1991). Emotions and adaptations. New York: Oxford University Press.LeDoux, J. E. (2000). Mózg emocjonalny. Przekł. A. Jankowski. Poznań: Media Rodzina.Lewis, M., Haviland-Jones, J. M. (red.). (2005). Psychologia emocji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.Łosiak, W. (2007). Psychologia emocji. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.Markus R., Kitayama S., (1994). The cultural construction of self and emotion. W: S. Kitayama, R. Markus (red.), Emotion and culture. Washington, DC: American Psychological Association, s. 89−130.Maruszewski, T., Doliński, D., Łukaszewski, W., Marszał-Wiśniewska, M. (2008). Emocje i motywacja. W: J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.Oatley, K., Jenkins, J.M. (2005). Zrozumieć emocje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.Plutchik, R. (1980). Emotion: A psychoevolutionary synthesis. New York: Harper and Row.Russell, J. A. (1980). A circumplex model of affect. Journal of Personality and Social Psychology, t. 39(6), s. 1161–1178.Russell, J. A. (1989). Measures of emotion. W: R. Plutchik, H. Kellerman (red.), Emotion. Theory, Research and Experiences (t. 4). Boston: Academic Press.Salovey, P., Sluyter, D.J. (red.). (1999). Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.Stanisławski, K. (2014). Wpływ stresu na emocje i motywacje… Badania quasi-eksperymentalne. W: E. Topolewska, E. Skimina, S. Skrzek (red.), Młoda Psychologia (t. 2). [Stare Kościeliska]: Wydawnictwo Liberi Libri.Strelau, J., Doliński, D. (red.). (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.Szymczak, M. (red.). (1978). Słownik języka polskiego (t. 1). Warszawa: PWN.Turner, J. H., Stets, J. E. (2009). Socjologia emocji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.Wojciszke, B. (2008). Człowiek wśród ludzi. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.Yik, M. M. (2009). Studying affect among the Chinese: The circular way. Journal of Personality Assessment, t. 91(5), s. 416–428.Żemojtel-Piotrowska, M., Piotrowski, J. (2012). Kiedy złość motywuje? Społeczne funkcje wyrażania złości. W: B. Bereza (red.), Oblicza złości. Perspektywa psychologów, psychiatrów i psychoterapeutów. Warszawa: Wydawnictwo DIFIN.11-222(6)112

Inteligencja emocjonalna kandydatów na nauczycieli

The human ability to “cope in life” is not, as Daniel Goleman asserted at the end of the 20th century, based only on an individual’s cognitive skills. Goleman’s assertion decisively changed the way that individuals think about man’s “emotional talents,” but the reality is that emotional skills are largely congenital, even though current research demonstrates that they can be developed. Indeed, research in the social sciences has been focusing on emotional intelligence, which may be an important determinant of education quality. This article presents the results of research on the state of the emotional intelligence of students who are preparing to become teachers. This research is part of a broader project that seeks to determine the emotional factors that aid the education process.Ludzkie umiejętności „radzenia sobie w życiu” nie opierają się tylko na umiejętnościach kognitywnych, co ogłosił pod koniec XX wieku Daniel Goleman, a co spowodowało zdecydowany zwrot w myśleniu o „wyposażeniu emocjonalnym” człowieka. Umiejętności emocjonalne są w dużej mierze wrodzone, jednak z pewnością, co potwierdzają współczesne badania, można je rozwijać. I rzeczywiście ostatnio coraz większe zainteresowanie badań w naukach społecznych koncentruje się wokół obszaru inteligencji emocjonalnej, która stanowić może ważne determinanty jakości edukacji. W artykule zostały przedstawione wyniki badań, mających na celu rozpoznanie stanu inteligencji emocjonalnej studentów przygotowujących się do pełnienia roli nauczyciela. Jest to fragment szerszego projektu badawczego, w którym poszukiwane są czynniki emocjonalne wspierające proces edukacji.KATARZYNA SZORC, dr, pedagog, psycholog, pracuje na stanowisku adiunkta na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku. Autorka publikacji Inteligencja emocjonalna nauczycieli gimnazjów oraz wielu tekstów w monografiach zbiorowych, czasopismach naukowych. Sekretarz czasopisma „Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN” oraz sekretarz podlaskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.Uniwersytet w BiałymstokuBar-On R., EQ-i. BarOn Emotional Quotient Inventory: A Measure of Emotional Intelligence, User’s Manual, Toronto 1997.Ciarrochi J.V., Chan A.Y.C., Caputi P., A Critical Evaluation of the Emotional Intelligence Construct, “Personality and Individual Differences” 28, 2000.Cooper R.K., Sawaf A., EQ. Inteligencja emocjonalna w organizacji i zarządzaniu, Warsaw 2000.Day A.L., Carroll S.A., Using an Ability-Based Measure of Emotional Intelligence to Predict Individual Performance, Group Performance and Group Citizenship Behaviors, “Personality and Individual Differences” 36, 2004.Eco U., Semiologia życia codziennego, Warsaw 1996.Giddens A., Socjologia, Warsaw 2005.Goleman D., Inteligencja emocjonalna w praktyce, Poznan 1999.Goleman D., Inteligencja emocjonalna, Poznan 1997.Jaworowska A., Matczak A., Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej INTE, Warsaw 2001.Kant I., Krytyka władzy sądzenia, (trans.) J. Gałecki, Warsaw 1986.Kemper T.D., Modele społeczne w wyjaśnianiu emocji, in M. Lewis, J. M. Haviland-Jones (eds.) Psychologia emocji, Gdansk 2005.Mayer J.D., A Field guide to Emotional Intelligence, “Emotional Intelligence and Everyday Life,” J. Ciarrochi, J. P. Forgas, J. D. Mayer (Eds.), New York: Psychology Press, 2001.Mayer J.D. et al., Measuring Emotional Intelligence with the MSCEIT V2.0, “Emotion 3,” 2003.Oatley K., Jenkins J., Understanding Emotions, Wiley Blackwell, 1996.Przetacznik-Gierowska M., Makiełło-Jarża M., Podstawy psychologii ogólnej, Warsaw 2001.Salovey P., Mayer J.D., Emotional Intelligence, “Imagination, Cognition, and Personality,” 1990. 9.Salovey P., Sluyter D.J., Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna, Poznan 1999.Schunk D., Commentary on Self-Regulation in School Contexts, “Learning and Instruction” 2005, 15.Solomon R.C., Filozofia emocji, in M. Lewis, J. M. Haviland-Jones (eds.) Psychologia emocji, Gdansk 2005.17/215116

The 27th Summer School for Young Pedagogues: Between public and private sphere, Wrocław – Wojanów, 23 – 28.09.2013

Sprawozdanie z XXVII Letniej Szkoły Młodych Pedagogów działającej pod auspicjami Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk, której współgospodarzem była w 2013 roku Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu. Debaty koncentrowały się wokół następujących obszarów: Wokół kategorii „Prywatne” vs „Publiczne”? Humanistyka wobec napięć między sferami publiczną a prywatną oraz wewnątrz nich. Co i jak mówi się o szkole i edukacji w sferze publicznej i prywatnej?The text constitutes the report of the 27th Summer School for Young Pedagogues operating under the auspices of the Committee of Pedagogical Sciences of the Polish Academy of Sciences, whose co-organizer in 2013 was the University of Lower Silesia in Wroclaw. Debates focused on the following areas: Around the categories ‚Private’ vs. ‚Public’?; The humanities towards the tensions between public and private spheres, and within them; What and how is said about school and education in public and private sphere?Uniwersytet w Białymstoku111211

Correlation between Emotional Intelligence and Creative Behaviour of Primary School Teachers

There is a certain amount of research that proves that positive emotions and mood play an important role in creative human activity (Abele-Brehm, 1992; Tokarz, 2011; Kunat, 2015). Particularly valuable is ability to recognise emotions and communicate them. It is also important to accept experienced emotions, gain a skill to react accordingly as well as ability to evoke and regulate emotions. According to Salovey and Mayer’s model, the aforementioned dispositions are elements of emotional intelligence. It turns out that emotional intelligence can stimulate creative activity since it enables management of emotional expenditure (Nęcka, 2001). The paper presents results of research conducted among teachers of primary schools. It was assumed that there is a correlation between emotional intelligence and creative activity of teachers. The research can contribute to development of emotional skills of teachers and to intensify their creative activity. That, in turn, can translate into shaping of innovative school environment that fits the needs of contemporary young person - a student

“I would like to be a teacher because...” A process of a choice of profession in the context of autobiography of students of pre-school and early-school pedagogy

The paper presents results of quality research aimed to study autobiographical experience of future teachers of pre-school and early school education concerned with their choice of profession. The research was conducted in 2019/2020 among 164 female students of the second year of pre-school and early school pedagogy at Faculty of Education of University of Białystok. In the first part of article various elements of the research are presented including the object of analysis, characterisation of the environment of investigations and an investigative test. A large part of the article is devoted to the presentation of the research results relating to the motives for choosing the occupation of teacher. Based on casual autobiographical statements of the students the circumstances, events and life experiences were presented that played crucial factors in the process of their job choice. Analysing their narrative prominent figures were identified that played an important part in decision making involved in selecting job of pre-school and early school teacher. The last part of the article includes the research conclusions. Furthermore, implications for theory, practice and research on professional development of teachers are also discussed.W artykule przedstawiono wyniki badań jakościowych, których celem było poznanie doświadczeń autobiograficznych przyszłych nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej dotyczących ich procesu wyboru zawodu. Badania zostały przeprowadzone na przełomie roku 2019/2020 w grupie 164 studentek II roku pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej Wydziału Nauk o Edukacji Uniwersytetu w Białymstoku. W pierwszej części artykułu przedstawiono elementy koncepcji badań zawierającej przedmiot badań, charakterystykę terenu badań oraz metodę badań. Znaczną część artykułu poświęcono prezentacji wyników badań dotyczących etapu wyboru zawodu nauczyciela. Na podstawie analizy swobodnych wypowiedzi autobiograficznych studentek ukazano okoliczności, zdarzenia, sytuacje i doświadczenia życiowe, które były znaczące w procesie wyboru ich zawodu. Ponadto zidentyfikowano motywy, którymi kierowały się przyszłe nauczycielki przy wyborze zawodu. W wyniku analizy narracji badanych wyłoniono osoby znaczące, które odegrały istotną rolę przy podjęciu decyzji związanej z wyborem zawodu nauczyciela edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. W ostatniej części tekstu zaprezentowano konkluzje z badań. Ponadto omówiono implikacje dla teorii, praktyki i badań nad rozwojem zawodowym nauczycieli