Nowoczesna farmakoterapia nadwagi i otyłości w praktyce klinicznej

Otyłość to prawdziwa epidemia XXI wieku o rozmiarze i skutkach niespotykanych w dotychczasowej historii ludzkości. W samych tylko Stanach Zjednoczonych ta przewlekła choroba metaboliczna jest przyczyną 300 000 zgonów rocznie. Eksperci podkreślają, że ryzyko powikłań kardiometabolicznych wzrasta już w przy rozpoznanej nadwadze, którą można uznać za stan „przedchorobowy otyłości”, tworząc z nią kontinuum zaburzeń. Zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami przy braku skuteczności postępowania niefarmakologicznego zarówno w przypadku otyłości, jak i przy nadwadze z BMI ≥ 27 kg/m2 ze współistniejącymi powikłaniami nadmiernej masy ciała należy rozważyć włączenie terapii farmakologicznej.Pacjent w wieku 39 lat zgłosił się do Poradni Zaburzeń Metabolicznych z powodu otyłości olbrzymiej. W jej przebiegu kilkukrotnie doświadczył efektu jo-jo. Jest świadomy zagrożeń zdrowotnych wynikających z otyłości i silnie zmotywowany do leczenia. Pacjentka z nadwagą w wieku 58 lat z nadciśnieniem tętniczym i współistniejącą dyslipidemią oraz nieprawidłową glikemią na czczo przyszła na rutynową wizytę w Poradni Nadciśnienia Tętniczego. U obu pacjentów zastosowano bupropion w skojarzeniu z naltreksonem i uzyskano zmniejszenie ryzyka kardiometabolicznego oraz poprawę jakości życia

Profound mental disability and emotional, social and motor development

Definicję głębokiej niepełnosprawności intelektualnej podają Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10) oraz klasyfikacja zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (DSM-IV). ICD-10 stwierdza, że głęboka niepełnosprawność intelektualna charakteryzuje się ilorazem inteligencji do 20 (osoby dorosłe mentalnie nie przekraczają 3. roku życia). Objawia się poważnymi ograniczeniami w sferze samoobsługi, komunikacji i mobilności. Klasyfikacja DSM-IV podaje, że głęboka niepełnosprawność intelektualna obejmuje od 1 do 2% osób z niepełnosprawnością intelektualną. Poziom IQ oscyluje poniżej 20−25. U większości osób ze zdiagnozowaną głęboką niepełnosprawnością intelektualną za ten stan odpowiada poważne uszkodzenie neurologiczne. Od wczesnego dzieciństwa osoby te wykazują znaczne upośledzenie funkcjonowania sensomotorycznego. Umiejętności ruchowe, samoobsługa oraz umiejętności komunikacyjne są znacznie obniżone. Stan neurorozwojowy pacjenta z głęboką niepełnosprawnością intelektualną znacząco odbiega od prawidłowego kształtowania się cech organizmu człowieka. Niektóre osoby mogą jednak w pewnym zakresie funkcjonować w ściśle nadzorowanym i chronionym środowisku.The definition of a profound mental disability was given by ICD-10 (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) and DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders- classification of mental disorders of the American Psychiatric Association). ICD-10 states that profound mental disability is characterized by maximum intelligence quotient 20 (adults mentally not exceeding three years of age). It manifests by serious limitations in the area of self-care, communication and mobility. DSM-IV states that profound mental disability concerns 1−2% of people with mental disability. IQ (intelligence quotient) fluctuates below 20−25. Serious neurological damage is the main reason of this condition. From early childhood people with profound mental disability demonstrate significant impairment of sensomotor functioning. Motor skills, self-service and communication skills are greatly reduced. Neurodevelopment condition of the patient with profound mental disability differs significantly from the correct formation of nervous system. However- some patients may function in supervised and protected environment

Ankieta ryzyka interakcji leku z żywnością w wybranych chorobach metabolicznych. Część 1 — cukrzyca

The World Health Organization reports that about half of the patients treated with medicaments take it incorrectly and do not follow the recomendations of doctor or these in the leaflet. This can lead to many negative health effects caused by drug interactions. Pharmaceuticals also interact with food. These interactions can be dangerous for patient’s health. Drug-food interactions lead to prolonged therapy, reduce its quality and increase its costs. This problem becomes particularly important in the case of metabolic diseases such as diabetes, dyslipidemia or hypertension, wherein the amount and quality of food consumed by the patient is very important. In this paper a questionnaire allowing analysis of drug interactions with food in diabetes, dyslipidemia and hypertension is presented. This survey has practical application in both outpatient and inpatient settings. It allows to ameliorate the effectiveness of treatment of patient with metabolic disease and thereby improve quality of his life.Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że około połowa pacjentów poddanych farmakoterapii zażywa leki niezgodnie z treścią dołączonej do nich ulotki lub zaleceniami lekarza. Może to prowadzić do wielu negatywnych skutków dla zdrowia wynikających z interakcji lekowych. Farmaceutyki wchodzą w interakcje również z pożywieniem. Oddziaływania te mogą być niebezpieczne dla zdrowia pacjenta. Wydłużają czas terapii, obniżają jej jakość i generują większe koszty. Problem ten nabiera szczególnego znaczenie w wypadku chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca i dyslipdemie, oraz w nadciśnieniu tętniczym, gdzie ilość i jakość spożywanego przez pacjenta pokarmu ma szczególne znaczenie. W niniejszej pracy zaproponowano ankietę umożliwiającą zbadanie interakcji leków z żywnością w cukrzycy, dyslipidemi i nadciśnieniu tętniczym. Ankieta ta ma praktyczne zastosowanie zarówno w war unkach ambulatoryjnych, jak i szpitalnych. Pozwala ona wyciągnąć wnioski umożliwiające poprawę skuteczności terapii pacjenta ze schorzeniem metabolicznym i poprzez to podniesienie jakości jego życia

Wpływ otyłości na stan zdrowia kośćca i gospodarkę wapniową ― praktyczne możliwości wykorzystania probiotyków

Globally 50% of the population has excessive body mass. Scientific data suggests the complex and causal effect of obesity on bone health. The results of current research on body mass and bone state lead to ambiguous and often contradictory conclusions. Some studies have shown that overweight and obesity favorably influence bone strength by reducing the risk of osteoporotic fractures and increasing bone mineral density. This protective effect of obesity is called the “paradox of obesity”. Its biochemical and molecular mechanisms remain unclear and are intensively investigated. On the other hand, an increasing number of investigators emphasize the negative effect of excessive weight on bone quality, especially the negative effect of fat mass increase on bone mineral density. Obese individuals have been shown to have reduced serum concentration of numerous bone turnover markers, including osteocalcin and procollagen I amino terminal propetide. For this reason, intensive studies on different types of interventions improving bone health in obese individuals are performed. One of them is the use of probiotics. It has been shown that the supply of probiotics may favorably affect bone metabolism in conditions of excessive body mass, its complications such as hypertension and in states predisposing to it such as high-cholesterol diet. Probiotics have also been shown to favorably modify calcium metabolism in postmenopausal period, in which the risk of osteoporotic fractures is high. The molecular mechanisms of the effects of probiotic organisms on bone tissue in overweight and obese patients remain largely unknown, what necessitates further research on this issue.W skali globalnej 50% społeczeństwa ma nadmierną masę ciała. Dane naukowe sugerują kompleksowy i przyczynowy wpływ otyłości na stan zdrowia kośćca. Wyniki aktualnych badań nad związkiem masy ciała i stanem tkanki kostnej prowadzą do niejednoznacznych i często sprzecznych wniosków. Część wyników badań wykazała, że nadwaga i otyłość wpływają korzystnie na wytrzymałość kośćca, zmniejszając ryzyko złamań osteoporotycznych poprzez zwiększenie gęstości mineralnej kości. Ten ochronny wpływ otyłości nazywany jest „paradoksem otyłości”. Jego mechanizmy biochemiczne i molekularne pozostają niejasne i są przedmiotem intensywnych badań. Rosnąca liczba badaczy wskazuje jednak na ujemny wpływ nadmiernej masy ciała na jakość tkanki kostnej, zwłaszcza na negatywny wpływ przyrostu masy tkanki tłuszczowej na gęstość mineralną kości. U osób otyłych stwierdzono obniżone stężenie w surowicy licznych markerów obrotu kostnego, w tym osteokalcyny i i N-końcowego propeptydu prokolagenu typu I. Z tego powodu trwają intensywne badania nad różnymi typami interwencji mającymi na celu poprawę stanu zdrowia kośćca u osób otyłych. Jednym z nich jest zastosowanie probiotyków. Wykazano, że podaż probiotyków może w korzystny sposób wpłynąć na metabolizm kości w warunkach nadmiernej masy ciała, jej powikłań takich jak nadciśnienie tętnicze oraz w stanach do niej predysponujących takich jak dieta wysokocholesterolowa. Udowodniono również, że probiotyki korzystnie modyfikują gospodarkę wapniową w okresie pomenopauzalnym, w którym istnieje wysokie ryzyko złamań osteoporotycznych. Mechanizmy molekularne wpływu organizmów probiotycznych na tkankę kostną u osób z nadmierną masą ciała pozostają w znacznej mierze nieznane, co stwarza konieczność dalszych badań nad tym zagadnieniem

Aggression — complex problem of children with mental disability — case report

U trzynastoletniej dziewczynki (JS) zdiagnozowano niepełnosprawność intelektualną w stopniu lekkim. Jest uczennicą szkoły specjalnej. Została poddana dwutygodniowej obserwacji psychologiczno-pedagogicznej w trakcie pobytu na wakacyjnym obozie wypoczynkowym dla dzieci niepełnosprawnych intelektualnie. Matka JS nie przejawiała w stosunku do niej postawy rodzica, jest czynną alkoholiczką. Ojciec odbywa wyrok pozbawienia wolności. W trakcie obserwacji u JS występowała nadpobudliwość psychoruchowa. Przejawiała się ona agresją słowną oraz fizyczną. Wyraźnie zaznaczona była gradacja zachowań agresywnych podczas ataku agresji. Zdiagnozowano następujące źródła agresji: niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim, nieprawidłowy wzorzec przywiązania do matki, patologia rodziny. Dziewczynka wymaga natychmiastowej, intensywnej i długotrwałej interwencji terapeutycznej, pedagogicznej i psychologicznej. Występuje jednak obawa, że może ona nie odnieść pozytywnego rezultatu. Celem pracy jest przedstawienie sposobu ekspresji oraz możliwych źródeł agresji u dziecka z lekką niepełnosprawnością intelektualną.Girl age 13 years (JS), has a diagnosis of mild mental disability. She is a pupil of school for mentally disabled children. She undergone a psycho-pedagogical observation during holiday camp for children with mental disabilities. Her mother, active alcoholic, had manifested no parental attitudes toward JS. During observation JS presented psychomotor hyperactivity. It was manifested by verbal and physical aggression. There was gradation of aggressive behavior during the attack. Following sources of aggression were diagnosed: mild mental disability, abnormal pattern of attachment to mother, pathology of family. The girl needs immediate, intense and long-term therapeutic, pedagogical and psychological intervention. However, there is a concern that it may not achieve positive outcome. The aim of the study was to provide a clinical presentation of expression and the possible sources of aggression in children with mild mental disability

Nowoczesna farmakoterapia nadwagi i otyłości w praktyce klinicznej

Otyłość to prawdziwa epidemia XXI wieku o rozmiarze i skutkach niespotykanych w dotychczasowej historii ludzkości. W samych tylko Stanach Zjednoczonych ta przewlekła choroba metaboliczna jest przyczyną 300 000 zgonów rocznie. Eksperci podkreślają, że ryzyko powikłań kardiometabolicznych wzrasta już w przy rozpoznanej nadwadze, którą można uznać za stan „przedchorobowy otyłości”, tworząc z nią kontinuum zaburzeń. Zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami przy braku skuteczności postępowania niefarmakologicznego zarówno w przypadku otyłości, jak i przy nadwadze z BMI ≥ 27 kg/m2 ze współistniejącymi powikłaniami nadmiernej masy ciała należy rozważyć włączenie terapii farmakologicznej. Pacjent w wieku 39 lat zgłosił się do Poradni Zaburzeń Metabolicznych z powodu otyłości olbrzymiej. W jej przebiegu kilkukrotnie doświadczył efektu jo-jo. Jest świadomy zagrożeń zdrowotnych wynikających z otyłości i silnie zmotywowany do leczenia. Pacjentka z nadwagą w wieku 58 lat z nadciśnieniem tętniczym i współistniejącą dyslipidemią oraz nieprawidłową glikemią na czczo przyszła na rutynową wizytę w Poradni Nadciśnienia Tętniczego. U obu pacjentów zastosowano bupropion w skojarzeniu z naltreksonem i uzyskano zmniejszenie ryzyka kardiometabolicznego oraz poprawę jakości życia

Questionnaire of drug-food interaction risk in selected metabolic diseases. Part 2 — dyslipidemia, hypertension

Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że około połowa pacjentów poddanych farmakoterapii zażywa leki niezgodnie z treścią ulotki do nich dołączonej lub zaleceniami lekarza. Może to prowadzić do wielu negatywnych skutków dla zdrowia wynikających z interakcji lekowych. Farmaceutyki wchodzą w interakcje również z pożywieniem. Oddziaływania te mogą być niebezpieczne dla zdrowia pacjenta. Prowadzą one do wydłużenia terapii, obniżenia jej jakości i wzrostu jej kosztów. Problem ten nabiera szczególnego znaczenie w wypadku chorób metabolicznych takich jak cukrzyca i dyslipidemie oraz w nadciśnieniu tętniczym, gdzie ilość i jakość spożywanego przez pacjenta pokarmu ma szczególne znaczenie. W niniejszej pracy zaproponowano ankietę umożliwiającą zbadanie interakcji leków z żywnością w cukrzycy, dyslipidemi i nadciśnieniu tętniczym. Ankieta ta ma praktyczne zastosowanie zarówno w war unkach ambulatoryjnych jak i szpitalnych. Pozwala ona wyciągnąć wnioski umożliwiające poprawę skuteczności terapii pacjenta ze schorzeniem metabolicznym i poprzez to podniesienie jakości jego życia.The World Health Organization reports that about half of the patients treated with medicaments take it incorrectly and do not follow the recomendations of doctor or these in the leaflet. This can lead to many negative health effects caused by drug interactions. Pharmaceuticals also interact with food. These interactions can be dangerous for patient’s health. Drug-food interactions lead to prolonged therapy, reduce its quality and increase its costs. This problem becomes particularly important in the case of metabolic diseases such as diabetes, dyslipidemia or hypertension, wherein the amount and quality of food consumed by the patient is very important. In this paper a questionnaire allowing analysis of drug interactions with food in diabetes, dyslipidemia and hypertension is presented. This survey has practical application in both outpatient and inpatient settings. It allows to ameliorate the effectiveness of treatment of patient with metabolic disease and thereby improve patient’s quality of his life

Drug interactions with food in metabolic diseases

W krajach rozwiniętych i rozwijających się obserwuje się rosnącą zachorowalność na choroby metaboliczne: cukrzycę typu 1 i 2, dyslipidemie, zespół metaboliczny. Towarzyszy temu wzrost ilości leków pobieranych przez pacjentów. Od 3% do 5% hospitalizacji jest skutkiem poważnych interakcji między lekami. Leki reagują nie tylko między sobą, ale również ze składnikami pożywienia. Oddziaływanie to może w różny sposób wpłynąć na działanie leku — wzmocnić je, osłabić lub całkowicie zmienić. Interakcja to zjawisko farmakologiczne polegające na zmianie siły, czasu, sposobu działania lub toksyczności jednego leku przez inny lek lub czynnik, na przykład pokarm. Interakcje mogą mieć miejsce we wszystkich fazach i etapach przemiany farmakometabolicznej leku. Mechanizmy interakcji pomiędzy lekami i żywnością nie są całkowicie wyjaśnione. Interakcje w fazie far maceutycznej zachodzą pomiędzy składnikami leku a żywnością pr zed podaniem leku pacjentowi. W fazie farmakodynamicznej zachodzą zjawiska synergizmu i antagonizmu. Synergizm polega na wzajemnym wzmacnianiu, a antagonizm na wzajemnym osłabianiu, działania dwóch ksenobiotyków podanych jednocześnie lub w niewielkim odstępie czasu. W fazie farmakokinetycznej interakcje lek–żywność występują zarówno na eta pie uwalniania i wchłaniania, jak i dystrybucji, metabolizmu i wydalania. Alkohol podlega takim samym pr zemianom w ludzkim organizmie, jak leki — wchłanianiu, dystrybucji, metabolizmowi i wydalaniu. Alkohol wpływa przede wszystkim na szybkość metabolizowania leków. Jednorazowe spożycie etanolu wraz z lekami doprowadza do konkurencji pomiędzy tymi ksenobiotykami o enzymy i w konsekwencji metabolizm leków zostaje zahamowany. Z kolei przewlekłe nadużywanie alkoholu prowadzi do pobudzenia układu enzymatycznego przyspieszając metabolizm i eliminację leku. Powstawanie coraz nowocześniejszych substancji leczniczych, dynamiczne modyfikacje zwyczajów żywieniowych oraz duża dostępność nowych, nieznanych dot ąd na rodzimym r ynku pokarmów sprawia, co podkreślono w literaturze przedmiotu, że istnieje konieczność dalszych badań nad tematyką interakcji leków z żywnością.In developed and developing countries the increasing incidence of metabolic diseases: diabetes mellitus type 1 and 2, dyslipidemia, metabolic syndrome is observed. This is accompanied by an increase in drug usage. From 3% to 5% of hospital admissions are a result of a serious drug interactions. Drugs react not only with each other but also with the components of food. This interaction may variously affect the drug- strengthen it, weaken or completely change its’ activity. The interaction is a phenomenon involving the change in pharmacological strength, time, mode of action and toxicity of a dr ug by another drug or agent such as food. Interaction can take place in all the phases and stages of drug metabolic transformation. Mechanisms of interaction between drugs and food are not fully explained. Interactions in pharmaceutical phase are interactions between the drug and food ingredients prior to administration to the patient. In pharmacodynamic phase the phenomenons of synergism and antagonism may occure. The synergism is based on the mutual strengthening, and antagonism on the mutual weakening, of two xenobiotics administ ered simultaneously or in an interval. In pharmacokinetic phase dr ug-food interactions may take place at the stage of liberation and absorption, as well as distribution, metabolism and excretion. Alcohol undergoes the same changes in the human body as drugs — absorption, distribution, metabolism and excretion. Alcohol mainly affects the rate of drug metabolism. One-time ethanol intake along with dr ugs leads to competition between these xenobiotics and, consequ ently, drug metabolism is inhibited. In turn, chronic alcohol abuse leads to stimulation of the enzyme system and to the acceleration of drugs’ metabolism and elimination. The formation of new, innovative drugs, dynamic modification of dietary habits and high availability of new, previously unknown to the domestic market foods creates, as it is highlighted in the literature, the need for further research on the topic of drug interactions with food

Cardiovascular system in selected connective tissue diseases — clinical practice

  Spondyloartropatie seronegatywne, zapalenie skórno-mięśniowe, zapalenie wielomięśniowe i zapalenia naczyń to układowe choroby tkanki łącznej, w któr ych powikłania kardiologiczne stanowią istotny element obrazu klinicznego. U wielu pacjentów schorzenia te doprowadzają do rozwoju przedwczesnej miażdżycy i choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego, a w konsekwencji do zwiększenia śmiertelności. W grupie chorych ze spondyloartropatiami seronegatywnymi ryzyko rozwoju miażdżycy oraz choroby niedokrwiennej serca jest istotnie wyższe niż w populacji ogólnej. U chorych szczególnie często występuje stan zapalny ściany aorty, zastawki aortalnej i mitralnej, powodujący ich niedomykalność i blok przedsionkowo-komorowy. Istnieje związek pomiędzy obecnością antygenu HLA-B27 u chorych na ZZSK a występowaniem zaburzeń przewodzenia. Zapalenia skórno-mięśniowe (DM) i wielomięśniowe (PM) należą do gr upy idiopatycznych miopatii zapalnych, w których oprócz mięśni i skóry zmiany zapalne mogą wystąpić w sercu i naczyniach krwionośnych. Objawy kliniczne ze strony układu krążenia w tych schorzeniach wynikają w głównej mierze z objęcia procesem zapalnym kardiomiocytów. Zmiany histopatologiczne stwierdzane w sercu są takie same, jak te w mięśniach szkieletowych. Najczęstszą manifestacją kardiologiczną DM/PM jest zastoinowa niewydolność krążenia. Zapalenia naczyń to niejednorodna grupa chorób, w których stan zapalny naczyń krwionośnych powoduje krwawienia, ograniczenia przepływu krwi i niedokrwienie oraz martwicę tkanek. Do najistotniejszych ze względu na powikłania kardiologiczne zapal eń naczyń należy zaliczyć: chorobę Takayasu, chorobę Kawasaki, zespół Churga-Strauss, ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń i olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic. Występowanie licznych powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego w chorobach reumatologicznych stwarza konieczność opracowania odpowiednich strategii profilaktyki, diagnostyki i leczenia zarówno choroby podstawowej jak i jej powikłań.    Seronegative spondyloar thropathies, dermatomyositis, polymyositis and vasculitis are con - nective tissue diseases in which cardiac complications are important clinical features. In many patients these disorders lead to the development of premature atherosclerosis and coronary heart disease and result in mortality increase. Among patients with seronegative spondyloarthropathies the risk of atherosclerosis and coronary heart disease is higher compared with the healthy population. Patients suffer particularly from inflammation of the wall of the aorta, aortic and mitral regurgitation and atrioventricular block. There is a link between the presence of HL A-B27 and the occur rence of conduction disturbances in patients with ankylosing spondylitis. Dermatomyositis (DM) and polymyositis (PM) belong to the group of idiopathic inflammatory myopathies, wherein, beside muscle and skin, inflammation can occur in the heart and blood vessels. The clinical manifestation of cardiovascular complications in these diseases is due to the presence of inflammation in cardiomyocytes. Histopathological changes observed in the heart are the same as those in skeletal muscles. The most frequent cardiac complication of DM/PM is congestive heart failure. Vasculitis is a heterogeneous group of disorders in which inflammation of the blood vessels can cause bleeding, blood flow reduction, ischemia and necrosis . Cardiac disorders can be present in such vasculitis as: Takayasu diesease, Kawasaki disease, Churg-Strauss syndrome, granulomatosis with vasculitis and giant cell arteritis. The presence of numerous cardiovascular complications of r heumatic diseases creates the need of appropriate strategies for prevention, diagnosis and treatment of both the underlying disease and its complications.

Hypertension in the elderly — principles and recommendations of treatment

Na przełomie XX i XXI wieku nadciśnienie tętnicze (NT) jest jednym z czołowych problemów epidemiologicznych populacji Polski. Występowanie NT w sposób istotny koreluje z wiekiem chorych. W badaniu NATPOL III Plus w podgrupie osób po 59. roku życia rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego określono na 57,5%. Skuteczność terapii hipotensyjnej w pier wszej połowie pierwszej dekady XXI wieku w Polsce była bardzo mała. Odpowiednią kontrolę ciśnienia tętniczego udało się uzyskać tylko u 5−15% pacjentów . Wynik badania SOPKARD przeprowadzonego w latach 1999−2009 wykazał pozytywne trendy w redukcji klasycznych czynników ryzyka chorób układu krążenia oraz istotny statystycznie wzrost prawidłowej kontroli BP u osób chor ujących na NT (12% w 1999 roku v. 31% w 2009 roku). Powyższa poprawa efektów leczenia nadciśnienia tętniczego w Polsce jest skutkiem wzrostu skuteczności terapii hipotensyjnej u osób w wieku podeszłym. Jest to wynikiem ulepszenia profilaktyki pierwotnej, większego zrozumienia patofizjologii NT u osób starszych, między innymi zjawiska „krzywej J” oraz znacznej poprawy skuteczności farmakoterapii. W ciągu ostatnich kilku lat przeprowadzono liczne badania na skalę światową, które dostarczyły istotnych dowodów umożliwiających dobranie optymalnej farmakoterapii dla osób starszych z nadciśnieniem tętniczym. Wyniki tych badań uzyskały przełożenie na najnowsze polskie i światowe rekomendacje odnośnie leczenia hipotensyjnego w tej grupie wiekowej pacjentów, szczególnie narażonych na groźne powikłania NT oraz skutki polipragmazji.At the turn of the XXth and XXIst century arterial hypertension (AH) is one of the leading epidemiological problem of the Polish population. The presence of AH is significantly correlated with age of patients. The study NATPOL III Plus revealed that in the group of patients in the age of 59 years and older the prevalence of hypertension is 57.5%. The efficacy of antihypertensive therapy in the first half of the first decade of the XXIst century in Poland was very low. Good blood pressure control was achieved only in 5−15% of patients. The SOPKARD study carried out in the years 1999−2009 showed a positive trend in the reduction of the classic risk factors of cardiovascular diseases and a statistically significant incr ease in proper control of blood pressure in patients suffering from AH (12% in 1999 vs. 31% in 2009). This improvement is caused by increase in the effectiveness of antihyper tensive therapy in the elderly due to improvement of primary prevention, better understanding of the pathophysiology of AH in the elderly, including the phenomenon of „J-curve” and improvement of the effectiveness of pharmacotherapy. In the past few years numerous studies worldwide provided substantial evidence which enable amelioration of pharmacotherapy in the group of older patients with hypertension. The results of these studies reflected in the recent Polish and international recommendations on antihypertensive treatment in this group of people being particularly vulnerable to serious complications of AH and to the effects of polypharmacy