Dünyada Astronomik Yer Seçimi Çalışması

Teknolojinin geli¸smesi, astronomik alanda b¨uy¨uk teleskopların ¨uretimini hızlandırmı¸stır. Uretilen teleskoplardan maksimum ¨ verimin alınabilmesi i¸cin yerle¸skenin en uygun ko¸sullara sahip olması gerekmektedir. D¨unya ¨uzerinde astronomik a¸cıdan uygun yerlerin belirlenebilmesi i¸cin etkin fakt¨orlerin (y¨ukseklik, bulutluluk, ı¸sık kirlili˘gi, su buharı miktarı, Atmosferde bulunan Aerosol miktarı vb.) niceliksel ve konumsal olarak analizi ile uzun d¨onemli meteorolojik yer verileri gerekmektedir. Bu fakt¨orleri temsil eden sayısal verilerin temin edilmesi, d¨uzenlenmesi, standardizasyonu, entegrasyonu ve analizlerinin ise geleneksel y¨ontemlerden ziyade Uzaktan Algılama ve Co˘grafi Bilgi Sistemleri (CBS) yardımıyla ¸cok daha hızlı, ekonomik ve etkin bir ¸sekilde ger¸cekle¸stirilebilmektedir. Aksaker ve ark. (2015) tarafından T¨urkiye i¸cin ger¸cekle¸stirilen ve etkin ¸cıktılar ¨ureterek tecr¨ube kazanımı sa˘glanan b¨oyle bir yakla¸sımın, bu ¸calı¸sma ile global ¨ol¸ce˘gi hedeflenmi¸stir. Bu ¸calı¸smada; D¨unya ¨uzerinde Optik/Kızıl¨ote b¨olgede ¸calı¸sabilecek teleskoplar i¸cin en uygun yerler belirlenmesi, var olan g¨ozlemevlerinin durumu kar¸sıla¸stırmalı olarak ortaya ¸cıkarılması ve yeni bir g¨ozlemevi kurmak isteyen ¨ulkeler, ara¸stırma merkezleri ve ¨universiteler i¸cin g¨uncel veriler CBS-C¸KKA (Co˘grafi Bilgi Sistemi-C¸ok Kriterli Karar Analizi) ile yapılmı¸stır. Sonu¸cta d¨u¸s¨uk ¸c¨oz¨un¨url¨uk ve 1 yıllık ar¸siv verileri kullanılarak D¨unyada g¨ozlemevleri i¸cin uygun yerler belirlenmi¸stir. Buna g¨ore Antarktika, Amerikanın batı kıyıları, Gr¨onland, Afrikanın do˘gusunda bir ka¸c b¨olge ve Hindistan-C¸in arasındaki da˘glık b¨olgeler uygun yerlerdir