Recent Developments in School-Based Health Services in Turkey

Seventeen million students aged between five and nineteen years and one million teachers and staff attending over 55.000 schools account for more than twenty percent of the Turkish population. They can present with a broad range of medical disorders. It is important that they have services designed to deal with their health problems. The aim of this article is to review the recent developments in school health services in Turkey. Recent projects aiming to improve school-based health services and health research at schools have also been reviewed. In countries where social inequalities are prevalent, school-based health services have a particular importance in reaching out to children who do not have access to appropriate health care. Nowadays, it is encouraging to observe that the topic of “school health” has gained interest among managers and health workers in Turkey

Yaralanmaların Önlenmesi ve Kontrolü: Kanıta dayalı girişimler Injury Prevention and Control: Evidence- Based interventions

ÖZET: &nbsp;Kazalar/ yaralanmalar, çocuklarda önlenebilir sağlık sorunlarının, mortalite ve engelliliğinbaşlıca nedenlerindendir. Anne- babanın, çocuk bakımından ve sağlığından sorumlu bireylerin eğitim düzeyleri, risk algıları ve önleme konusunda farkındalıkları yaralanma risklerini belirleyen başlıca etkenlerdir. Önleme kavramı, primordiyal, primer, sekonder ve tersiyer olarak adlandırılanbasamaklarla ifade edilir. Primordiyal önlemede başlıca girişim, bireysel ve kitlesel eğitim aracılığıyladır. Primer (birincil) önleme, sağlığı geliştirme ve özgün koruma yöntemleri ile başarılabilir.Özgün yöntemler, erken girişimi ve uygun tedaviyi kapsamaktadır. Sekonder (ikincil) önleme, yaralanmanın ağırlık derecesini azaltan ve komplikasyonları önleyen bir hareket biçimi olarak tanımlanabilir. Tersiyer (üçüncül) önleme basamağındaki girişimler, engelliliğin sınırlandırılması verehabilitasyondur. Yaralanmaların kontrolü terimi, yaralanmanın oluşmasını, fiziksel, psikososyalkomplikasyonlar dahil etkilerini, topluma getirdiği ekonomik yükü azaltmayı amaçlayan girişimleri tanımlar. Çocukluk çağı yaralanmalarına yaklaşım, çocuk sağlığı ve gelişimine kapsamlı bir yaklaşım içinde ele alınmalıdır. Çocukluk çağında yaralanmaları önlemek, kontrol etmek, çocukgüvenliğini sağlayabilmek için kanıta dayalı önleme yöntemleri geliştirilmeli ve uygulanmalıdır.Anahtar Kelimeler: Kaza; yaralanma; önleme; kontrol; kanıta dayalıABSTRACT: Childhood injuries are the leading cause of preventable health issues, mortality, anddisability. Education level, risk and prevention awareness of parents, individuals who are responsible for child care, and health are the main factors determining risks of injury. The concept of prevention is defined in the context of levels, called primordial, primary, secondary, and tertiaryprevention. The main intervention in primordial prevention is through individual and mass education. Primary prevention may be accomplished by measures of health promotion and specificprotection. Secondary prevention is defined as an action that diminishes the severity of an injury andprevents complications. The specific interventions are early intervention and adequate treatment.Interventions in the stage of tertiary prevention are disability limitation and rehabilitation. Theterm injury control describes interventions aimed at reducing the occurrence, and the effects of injury,including both the physical and psychosocial complications, and the financial burden to the community.Childhood injuries must be integrated into a comprehensive approach to child health and development. It is of great importance to develop and implement evidence-based injury preventionmeasures to prevent and control childhood injuries and to promote child safety.Keywords: Accident; injury; prevention; control; evidence based</p

Çocuk Güvenliği: Yaralanmaların Önlenmesi Güvenlik Kontrol Listesi, Eğitim Broşürü

Çocuk GüvenliğiYaralanmaların veZehirlenmelerin ÖnlenmesiGüvenlik Kontrol Listesi&nbsp;Hazırlayan: Prof. Dr. Serpil UĞURBAYSALDokuz Eylül Üniversitesi Tıp FakültesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İzmirGÜVENLİKKONTROL LİSTESİNİN KULLANIMI&nbsp;Bu kontrol listesini, çocuğunuzun yaşadığı her yerde yaralanma ve zehirlenme riskinideğerlendirmek için kullanınız. İlk uygulamada önerilengözlem yaklaşık bir saat sürer. Ancak, zamanla alışarak daha az süreharcayacaksınız. Her soruyu yanıtlayınız. Yanıtları daire içine alarakişaretleyiniz. Yanıtınız “Güvenli Değil” ise güvenliğisağlayacak önerilere uyunuz.Listenin sonunda, kazayı/yaralanmayı önlemek, en aza indirebilmek üzere ev içinde/ev dışında gereksinim duyabileceğiniz araç- gereçlerin listesiyer almaktadır.KAZAYA UĞRAMAMAK, YARALANMAMAK HER ÇOCUĞUNHAKKIDIR!&nbsp;</p

Sularımızın ve Topraklarımızın Kirliliği.

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp;Sularımızın ve Topraklarımızın Kirliliği&nbsp;Serpil UğurBaysal&nbsp;Dokuz EylülÜniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İ[email protected]&nbsp;Beş yaşından küçükçocuklarda ortaya çıkan hastalık yükünün ve ölümlerin %25inin hava kirliliği,güvenli olmayan suyun kullanımı, yetersiz hijyen ve kimyasallar gibiönlenebilir çevresel risklerle bağlantılı olduğu öngörülmektedir. Su ve toprak kirliliğininçocuk sağlığına olumsuz etkileri çok yönlüdür. Bu etkiler, temiz içme suyunaulaşım güçlüğünün yanı sıra sistemik etkiler ile gelişimsel sorunlara, süreğensağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Kirlenmiş içme suyu: Türkiye'de hanelerin%42,6'sı güvenilir içme ve kullanma suyuna ulaşamamaktadır. Çevre ve ŞehircilikBakanlığı, çevre sorunlarını değerlendirdiği son raporunda Türkiye'nin enönemli çevre sorununun su kirliliği olduğunu kaydetmiştir. İçme suyu kaynaklarınınağır metaller, pestisitler, bakteriler, virüsler ve diğer kirleticiler gibizararlı maddelerle kirlenmesi ile su kirliliği gelişmektedir. &nbsp;Çocukların tükettiği kirli su,gastrointestinal hastalıklar, kolera ve dizanteri gibi suyla bulaşan enfeksiyonlarile diğer akut ve süreğen çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Gelişimsel etkiler: Çocuk gelişiminin kritikdönemlerinde su kirleticileri ile karşılaşmanın bilişsel, motor ve davranışsalgelişim üzerinde uzun erimli etkileri olabilir. Kurşun, bazı pestisitlerçocuklarda nörogelişimsel gecikme, sayısal zeka puanında düşme ve davranışsorunları ile ilişkilendirilmiştir. Solunum sorunları: Su kirliliği, endüstriyelişlemler sırasında ya da su arıtımı sonucunda kirleticilerin havaya salınmasıyoluyla da hava kirliliğine katkıda bulunabilir. Hava kirliliği, çocuklardaastım gibi solunum sorunlarını şiddetlendirerek solunumsal semptomlarınartmasına, akciğer işlevlerinin azalmasına ve hastaneye yatışa neden olabilir. Cilt ve göz sorunları: Kirli su ile temas eden çocuklardacilt ve göz sorunları oluşabilir. &nbsp;Sudakikimyasallar, mikroorganizmalar ve diğer tahriş edici maddeler banyo, yüzme gibiaktiviteler sırasında çocuklar kirli suyla temas ettiğinde deri döküntülerine,dermatite ve göz enfeksiyonlarına yol açabilir. &nbsp;Uzun erimli sağlıkriskleri:Bazı kirleticiler zamanla vücutta birikebileceğinden çocukluk döneminde sukirliliğine maruz kalmanın uzun erimli sağlık riskleri olabilir. Örneğin,belirli su kirleticileri yetişkinlikte kanser, endokrin bozulma ve diğer süreğenhastalık riskleriyle ilişkilendirilmiştir. Kirlenmiş toprak ve oyunalanları:Toprak kirliliği, toprakta ağır metaller, pestisitler, endüstriyel kirleticilerve diğer zararlı maddelerin bulunması nedeniyle oluşabilir. Özellikle küçükçocuklar oyun, bahçe işleri ya da diğer aktiviteler sırasında toprakla doğrudantemas edebileceklerinden kirli toprağa karşı daha savunmasızdır. Kirlenmiştoprakta oynayan ya da bu toprağı bahçecilik için kullanan çocuklar yanlışlıklatoprak parçacıklarını yutabilir, soluyabilir, potansiyel sağlık riskleri ilekarşılaşabilirler.Gelişimsel etkiler: Çocuk gelişiminin kritikdönemlerinde kirli toprağa maruz kalmanın bilişsel, motor ve davranışsalgelişim üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Kurşun, arsenik ve cıva gibitopraktaki bazı kirleticiler, çocuklarda nörogelişimsel gecikme, sayısal zekapuanında düşüklük ve davranış sorunları ile ilişkilendirilmiştir. Solunum sorunları: Topraktaki kirleticiler,çocukların soluyabileceği toz ya da uçucu emisyonlar yoluyla havaya yayılarak havakirliliğine katkıda bulunabilir. Madde partikülleri, ağır metaller, pestisitlergibi kirlenmiş topraktan gelip havaya karışan kirleticiler, astım ve diğersolunum yolu hastalıkları da içinde olmak üzere çocuklarda solunum sorunlarını kötüleştirebilir.Cilt ve göz sorunları: Kirlenmiş toprak iletemas eden çocuklarda deri döküntüleri, dermatit, göz sorunları gelişebilir.Kimyasallar, mikroorganizmalar ve diğer tahriş edici maddeler gibi toprakkirleticileri buna neden olabilmektedir. Uzun erimli sağlıkriskleri:Çocukluk döneminde toprak kirliliği ile karşılaşmanın uzun erimli sağlıkriskleri olabilir; çünkü bazı kirleticiler çevrede yıllarca kalabilir vevücutta birikerek yetişkinlikte süreğen sağlık sorunlarına yol açabilir.Örneğin, ağır metaller gibi toprak kirleticilerine maruz kalma, yaşamınilerleyen dönemlerinde kanser, nörolojik bozukluklar ve diğer süreğen hastalıkriskleriyle ilişkilendirilmiştir.Önleme: Çevre sağlığı, çocuklarınsağlığını korumanın ve sağlıkta eşitsizlikleri azaltmanın temel unsurudur. Çocuklarınolumsuz çevre koşullarından etkilenmesini önleyecek ya da zararlı etkileriazaltacak etkin girişimler vardır. Temel ve birincil koruma ile çevreselrisklerin azaltılması çocukların sağlığını iyileştirmenin yanında sağlık bakımgiderlerinin de azalmasını sağlayacaktır. Çevresel risklerin istenen biçimdeazaltılabilmesi için sağlık, enerji, ulaşım, endüstri/ ticaret, konut ve susektörlerinin arasında işbirliğinin yapılması gerekmektedir. Çevresel riskleriazaltan girişimler, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılmasında, aynızamanda sağlık, iklim, çevre ve genel kalkınma için büyük katkı sağlar. Budünyayı bizden devralacak çocuklarımızı koruyabilmemiz için sularımızın vetopraklarımızın kirlenmesini engellemeliyiz!KaynaklarLandrigan PJ, Fuller R,Acosta NJR, et al. The Lancet Commission on Pollution and Health. The Lancet 2018Feb 3;391(10119),462-512. https://doi.org/10.1016/s0140-6736(17)32345-0.T.C. Çevre ve ŞehircilikBakanlığı. Türkiye çevre sorunları ve öncelikleri değerlendirme raporu: 2016Yılı verileriyle. Yayın No:40, Ankara 2018.World Health Organization(WHO). Don’t pollute myfuture! The impact of the environment on children’s health. Geneva: WorldHealth Organization; 2017.</p