How Untouchable is Human Dignity? The Connection between Human Dignity, the Person and Nature in Bioethics

Ljudsko dostojanstvo i ljudska prava ne počivaju na kulturalnome pripisivanju koje bi ovisilo o suglasju demokratskoga društva. Ljudsko dostojanstvo i ljudska prava, kao i \u27biti osoba\u27 (Personsein) svakoga čovjeka proizlaze iz sebe. Ako bi ovisio o promjenjivim uvjetima, o kojima bismo se morali svaki put dogovarati, čin priznavanja nečega što je neuvjetovano već bi u klici bio relativiziran. Naprotiv, jedini kriterij za priznavanje ljudskoga dostojanstva koji nije diskriminirajuć jest biološka pripadnost (Artzugehörigkeit) čovjeka. Budući da svakomu čovjeku od samoga početka njegova postojanja pripada neotuđivo dostojanstvo, nikakvi kriteriji (moralno značajne osobitosti, mentalne sposobnosti, osjećaj biografske cjelovitosti itd.), koji bi nadilazili odliku \u27biti-čovjek\u27 (Menschsein) kao takvu, ne smiju biti pretpostavljeni. Da bi se u bioetičkim raspravama sekularnoga društva moglo baratati kriterijem ljudskoga dostojanstva, svakako je nužno jedno razlikovanje. Normativna sadržajna jezgra ljudskoga dostojanstva štiti minimalne uvjete odlike \u27biti čovjek\u27, kojima pripadaju: sposobnost za ćudoredno samoodređivanje, tjelesnost ljudskoga postojanja i vremensko trajanje pojedinačne životne povijesti. Zato zaštita ljudskoga dostojanstva obuhvaća i tjelesnu dimenziju ljudskoga bivstvovanja u cjelokupnome protezanju od početka do prirodnoga završetka, od začeća do smrti. Izlaganje na kraju raspravlja o razlozima i prigovorima na njih, koji se unose u raspravu glede ontološkoga i moralnoga statusa embrija.Menschenwürde und Menschenrechte beruhen nicht auf einer kulturellen Zuschreibung, die vom Konsens der demokratischen Gesellschaft abhängt. Vielmehr kommen Menschenwürde und Menschenrechte ebenso wie das Personsein jedem Menschen von sich aus zu. Der Akt der Anerkennung eines Unbedingten wäre schon im Keim relativiert, wenn er von wechselnden Bedingungen abhinge, über die wir uns jeweils verständigen müssten. Das einzige nicht-diskriminierende Kriterium für die Anerkennung der Menschenwürde ist vielmehr die biologische Artzugehörigkeit des Menschen. Weil jedem Menschen vom Ursprung seiner Existenz an eine unverlierbare Würde zukommt, dürfen keine über das Menschsein als solches hinausgehende Kriterien (moralisch relevante Eigenschaften, mentale Fähigkeiten, das Gefühl der biographischen Einheit usw.) vorausgesetzt werden. Damit mit dem Kriterium der Menschenwürde in den bioethischen Debatten einer säkularen Gesellschaft dokumentiert werden kann, ist allerdings eine Unterscheidung notwendig. Der normative Kerngehalt der Menschenwürde schützt die Mindestbedingungen des Menschseins, zu denen das Vermögen zur sittlichen Selbstbestimmung, die Körperlichkeit der menschlichen Existenz und die zeitliche Erstreckung der individuellen Lebensgeschichte gehören. Der Schutz der Menschenwürde ist deshalb auch die leibliche Dimension menschlichen Daseins in ihrer gesamten Erstreckung vom Anfang bis zum natürlichen Ende, von der Zeugung bis zum Tod umfassend. Em Ende diskutiert der Vortrag die Gründe und Gegeneinwände, die in der Diskussion um den ontologischen und moralischen Status des Embryos vorgebracht werden.Human dignity and human rights do not rest on cultural attributes that depend on the concurrence of democratic society. Human dignity and human rights like the »being of the person« (Personsein) of each man emanates from the self. If it were to depend on changeable conditions which would need to be agreed upon each time, the act of recognising something that is unconditional would become relative at its very conception. On the contrary, the only criterion to recognise human dignity that is not discriminatory is a person\u27s biological belonging (Artzugehörigkeit). Seeing that from the very start of his existence each man possesses the inviolable right to dignity, there must not be any presumption of any criteria (morally significant personality, mental ability, feeling of biographic completeness, etc.), that surpass the attribute of the »being of man« (Menschsein) as such. In order to be able to use criteria of human dignity in bioethical discussions it is vital to make a distinction. The standardised contextual core of human dignity protects the minimum conditions of the attribute of »man\u27s being«, which consist of: ability of moral self-determination, the physicality of human existence and periodic duration of an individual life history. Hence protection of human dignity encompasses the bodily dimension of human existence in its complete expansion from the start to the natural end, from conception to death. The presentation concludes with a discussion of the reasons and objections that exist in discussions of the ontological and moral status of the embryo

Zerwanie z tradycją czy niezbędny rozwój? Dwa sposoby rozumienia posynodalnej adhortacji Amoris laetitia

In his apostolic letter Pope Francis underlines indeed the connection with the statements of his predecessors, but he performs also an important paradigm shift in the tradition of the Church concerning the marriage and the family. This step allows the new approach to remarried people after the breakdown of their sacramental marriage. This paradigm shift concerns not only such situations but the marital and familial ethics as a whole. The pope encourages to respect towards the judgment of the spouses conscience and expresses his extensive skepticism towards the deductive methods in the moral considerations. In the previous Church teaching with the help of these methods,  conclusions concerning every single situation were derived from general truths. According to the Pope Francis the logics of marginalization and exclusion can no longer be the way of the Church. As the Pope says, the Church cannot throw the moral laws like stones at the people who do not follow the ideals. They should be rather invited to make next steps on the way of love, which they recognize in their conscience as an answer to the God’s call, here and now.W swojej adhortacji papież Franciszek podkreśla wprawdzie powiązanie z wypowiedziami poprzedników, dokonuje jednak w ramach tradycji Kościoła dotyczącym małżeństwa i rodziny istotnej zmiany paradygmatu. Umożliwia to nowe podejście do osób, które zawarły nowy związek po rozpadzie sakramentalnego małżeństwa. Zmiana paradygmatu dotyczy nie tylko kwestii powtórnie zaślubionych po rozwodzie, ale w ogóle etyki małżeńsko-rodzinnej. Papież zachęca do respektowania osądu sumienia małżonków, wyrażając daleko idący sceptycyzm wobec metody dedukcyjnej w kwestiach moralnych, w ramach której w dotychczasowym nauczaniu Kościoła z prawd ogólnych wyprowadzano daleko idące wnioski dla każdej pojedynczej sytuacji. Zdaniem Franciszka logika marginalizacji i potępienia nie może już określać drogi Kościoła. Nie może on rzucać moralnymi prawami jak kamieniami w życie osób, którzy nie we wszystkim są zgodni z ideałem, ale raczej powinien ich zaprosić do czynienia na drodze miłości dalszych kroków, które w swoim sumieniu rozpoznają jako tu i teraz możliwą odpowiedź na wezwanie Boże

Zmiana paradygmatu w teologii i nowe obszary duszpasterskie: Posynodalna adhortacja apostolska Amoris laetitia

There are two different key interpretations on post-synodal exhortation Amoris laetitia. The first is based on hermeneutics of the continuation of Church teachings on marriage with the new language, and the second one is connected witha change in the moral message of the objective and static ontology to the theology that more fulfils the readings of the Gospel and are closer to a person’s real life. Pope Francis clearly expresses scepticism over the use of general rules for complex pastoral situations and the deductive method, which uses general truths to takes far-reaching proposals for every detailed situation. A change of paradigm in theology consists in the transition from the speculative-deductive method to the inductive method that attributes more value to the experience and the normative adequacy of single normative statements in the life of people. Amoris laetitia avoids the exaggerated idealism of marriage and demands a change of perspective which does not judge but inspires a direction towards growth, but does not substitute conscience, but rather shapes it. Encouraging personal evaluation of conscience is concerned especially with the problem of providing an opportunity to allow divorced people living in second partnerships to participate in taking the sacrament. The only way to answer this question is through the logic of mercy and integration, that orders discernment over complex situations. The crucial assertion of Amoris laetitia is: „it can no longer simply be said that all those in any «irregular» situation are living in a state of mortal sin and are deprived of sanctifying grace” (no 301). The Pope refers to the teachings of St. Thomas Aquinas who emphasizes the circumstances of man’s activities that should be applied in the observance of norms. It is not the ethics of situations, in that the decision about good and evil conduct beleft to the freedom of man, but about the resolution of the Neo-Scholastic morality of deeds in favour of the ethics of virtues. The vision of sexuality included in Amoris laetitia is not based on the hamartiology, but on the Thomistic vision of human passions that are itself neither morally bad nor morally good, but becomes the moral through the attitude and action of subject. The justification of the entitlement and the commitment to the pastoral discernment of the complex situations is the logic of mercy.Wobec posynodalnej adhortacji apostolskiej Amoris laetitia stosowane są dwa różne klucze interpretacyjne. Pierwszy opiera się na hermeneutyce kontynuacji nauczania Kościoła o małżeństwie, ale nowym językiem, a drugi związany jest z hermeneutyką zmiany przesłania moralnego z uzasadnionego obiektywnie i opartego na statycznej ontologii w kierunku teologii odpowiadającej Ewangelii i bliskiej życiu. Franciszek jasno wyraża sceptycyzm wobec stosowania ogólnych reguł do złożonych sytuacji duszpasterskich i wobec metody dedukcyjnej, która z powszechnych prawd wywodzi daleko idące wnioski dla każdej szczegółowej sytuacji. Zmiana paradygmatu w teologii polega na przejściu z metody spekulatywno-dedukcyjnej w kierunku metody indukcyjnej, która przypisuje większą wartość doświadczeniu i odnoszeniu poszczególnych wypowiedzi normatywnych do życia wierzących. Amoris laetitia unika przesadnego idealizowania małżeństwa i postuluje zmianę perspektywy duszpasterskiej, która nie osądza, ale inspiruje na drodze wzrostu, nie zastępuje sumienia, ale je formuje. Zachęta do osobistej oceny sumienia dotyczy szczególnie problemu możliwości dopuszczenia osób rozwiedzionych żyjących w powtórnych związkach do sakramentów świętych. Jedyną drogą w tej kwestii jest logika miłosierdzia, integracji, włączenia, która nakazuje rozeznawać złożone sytuacje. Przełomowejest stwierdzenie Amoris laetitia, że „nie można już powiedzieć, że wszyscy, którzy są w sytuacji tak zwanej «nieregularnej», żyją w stanie grzechu śmiertelnego, pozbawieni łaski uświęcającej” (nr 301). Papież powołując się na nauczanie św. Tomasza z Akwinu, podkreśla znaczenie okoliczności działania człowieka, które muszą znaleźć zastosowanie w przestrzeganiu norm. Nie chodzi o etykę sytuacyjną, w której decyzja o dobru i złu postępowania zostaje pozostawiona dowolności człowieka, ale przezwyciężenie neoscholastycznej moralności czynów w kierunku etyki cnót. Zawarte w Amoris laetitia ujęcie seksualności nie opiera się na hamartiologii, ale na tomistycznej wizji ludzkich namiętności, którenie są w sobie ani złe, ani dobre moralnie, ale takimi stają się dopiero przez nastawienie i działanie podmiotu. Uzasadnieniem prawa i zobowiązania do duszpasterskiego rozeznawania złożonych sytuacji jest logika miłosierdzia

What does it mean to die out with dignity? An answer from the Catholic moral theology

A crucial category of contemporary medical ethics is the idea of autonomy. The principle point of the physicians activities is neither a duty of respect for the good of the patient (salus aegroti suprema lex), nor his protection against the damages (neminem laedere), nor in the case of doubts the service pro life (in dubio pro vita). Those maxims of physicians’ activities are located in the principal idea for respect of autonomy of the patient. Hardly from this point of view can the physician’s actions gain moral and legal legitimacy. Without the agreement of the patient, based on the information, that is the realization of his autonomy, and that he gives his opinion on the proposition of treatment, the physician does not have a recommendation to action for the betterment of the patient. In spite of the central meaning of the idea of autonomy in contemporary medical ethics, there is incompatibility about its exact significance. The principle of autonomy as a specific rule in Anglo-Saxon ethics is the first of the four bridge principles, which have led to the physicians’ activity. Beside the respect of the patient’s autonomy, there is also the principle of justice which belongs to them, and the maxims of avoiding of damages and the making of good. The present paper talks about the reasons in the discussion about euthanasia connected with the argument of patient autonomy. The author deals with how the meaning of autonomy is presented, goes to the critical reflection about its application into the debates about euthanasia. He discusses the question of whether euthanasia is an expression of the respect of the autonomy of the patient and if it is the only one which helps in this situation. Furthermore the discussion indicates the morally relevant distinction between killing and the permission to die, and the question as to whether assisted suicide is a better alternative than killing on demand.Kluczową kategorią współczesnej etyki medycznej jest pojęcie autonomii. Naczelną ideą działania lekarza nie jest już obowiązek poszanowania dobra pacjenta (salus aegroti suprema lex), ochrona go przed szkodami (neminem laedere), a w przypadku wątpliwości służba życiu (in dubio pro vita). Te maksymy działania lekarza są umiejscowione w naczelnej idei przewodniej poszanowania autonomii pacjenta. Dopiero od niej działanie lekarza uzyskuje moralną i prawną legitymizację. Bez opartej na informacji zgody pacjenta, będącej realizacją jego własnej autonomii, wyrażanej wobec propozycji leczenia, lekarz nie posiada zlecenia do działania na rzecz pacjenta. Pomimo centralnego znaczenia, jakie przyznaje się pojęciu autonomii we współczesnej etyce medycznej, brakuje zgodności co do jego dokładnego rozumienia. W etyce anglosaskiej pryncypium autonomii jest z reguły określane jako pierwsze z czterech pryncypiów pomostowych, które mają kierować działaniem lekarza. Obok poszanowania autonomii pacjenta, należy do nich pryncypium sprawiedliwości, jak też maksymy unikania szkód i czynienia dobra. Niniejszy artykuł omawia racje przytaczane w dyskusjach na temat eutanazji, związane z racją autonomii pacjenta. Autor, wychodząc od ukazania rozumienia argumentu autonomii, przechodzi do krytycznej refleksji dotyczącej jego aplikacji w dyskusjach na temat eutanazji. Omawia problem, czy eutanazja jest wyrazem poszanowania autonomii pacjenta i czy jest jedyną pomocą w jego sytuacji. Ponadto wskazując na moralne znaczenie rozróżnienia pomiędzy zabiciem a przyzwoleniem na śmierć, omawia problem dotyczący tego, czy samobójstwo wspomagane jest lepszą alternatywą od zabicia na żądanie

Zmiana paradygmatu w teologii i nowe obszary duszpasterskie. Posynodalna adhortacja apostolska Amoris laetitia

There are two different key interpretations on post-synodal exhortation Amoris laetitia. The first is based on hermeneutics of the continuation of Church teachings on marriage with the new language, and the second one is connected with a change in the moral message of the objective and static ontology to the theology that more fulfils the readings of the Gospel and are closer to a person’s real life. Pope Francis clearly expresses scepticism over the use of general rules for complex pastoral situations and the deductive method, which uses general truths to takes far-reaching proposals for every detailed situation. A change of paradigm in theology consists in the transition from the speculative-deductive method to the inductive method that attributes more value to the experience and the normative adequacy of single normative statements in the life of people. Amoris laetitia avoids the exaggerated idealism of marriage and demands a change of perspective which does not judge but inspires a direction towards growth, but does not substitute conscience, but rather shapes it. Encouraging personal evaluation of conscience is concerned especially with the problem of providing an opportunity to allow divorced people living in second partnerships to participate in taking the sacrament. The only way to answer this question is through the logic of mercy and integration, that orders discernment over complex situations. The crucial assertion of Amoris laetitia is: „it can no longer simply be said that all those in any «irregular» situation are living in a state of mortal sin and are deprived of sanctifying grace” (no 301). The Pope refers to the teachings of St. Thomas Aquinas who emphasizes the circumstances of man’s activities that should be applied in the observance of norms. It is not the ethics of situations, in that the decision about good and evil conduct be left to the freedom of man, but about the resolution of the Neo-Scholastic morality of deeds in favour of the ethics of virtues. The vision of sexuality included in Amoris laetitia is not based on the hamartiology, but on the Thomistic vision of human passions that are itself neither morally bad nor morally good, but becomes the moral through the attitude and action of subject. The justification of the entitlement and the commitment to the pastoral discernment of the complex situations is the logic of mercy.Wobec posynodalnej adhortacji apostolskiej Amoris laetitia stosowane są dwa różne klucze interpretacyjne. Pierwszy opiera się na hermeneutyce kontynuacji nauczania Kościoła o małżeństwie, ale nowym językiem, a drugi związany jest z hermeneutyką zmiany przesłania moralnego z uzasadnionego obiektywnie i opartego na statycznej ontologii w kierunku teologii odpowiadającej Ewangelii i bliskiej życiu. Franciszek jasno wyraża sceptycyzm wobec stosowania ogólnych reguł do złożonych sytuacji duszpasterskich i wobec metody dedukcyjnej, która z powszechnych prawd wywodzi daleko idące wnioski dla każdej szczegółowej sytuacji. Zmiana paradygmatu w teologii polega na przejściu z metody spekulatywno-dedukcyjnej w kierunku metody indukcyjnej, która przypisuje większą wartość doświadczeniu i odnoszeniu poszczególnych wypowiedzi normatywnych do życia wierzących. Amoris laetitia unika przesadnego idealizowania małżeństwa i postuluje zmianę perspektywy duszpasterskiej, która nie osądza, ale inspiruje na drodze wzrostu, nie zastępuje sumienia, ale je formuje. Zachęta do osobistej oceny sumienia dotyczy szczególnie problemu możliwości dopuszczenia osób rozwiedzionych żyjących w powtórnych związkach do sakramentów świętych. Jedyną drogą w tej kwestii jest logika miłosierdzia, integracji, włączenia, która nakazuje rozeznawać złożone sytuacje. Przełomowe jest stwierdzenie Amoris laetitia, że „nie można już powiedzieć, że wszyscy, którzy są w sytuacji tak zwanej «nieregularnej», żyją w stanie grzechu śmiertelnego, pozbawieni łaski uświęcającej” (nr 301). Papież powołując się na nauczanie św. Tomasza z Akwinu, podkreśla znaczenie okoliczności działania człowieka, które muszą znaleźć zastosowanie w przestrzeganiu norm. Nie chodzi o etykę sytuacyjną, w której decyzja o dobru i złu postępowania zostaje pozostawiona dowolności człowieka, ale przezwyciężenie neoscholastycznej moralności czynów w kierunku etyki cnót. Zawarte w Amoris laetitia ujęcie seksualności nie opiera się na hamartiologii, ale na tomistycznej wizji ludzkich namiętności, które nie są w sobie ani złe, ani dobre moralnie, ale takimi stają się dopiero przez nastawienie i działanie podmiotu. Uzasadnieniem prawa i zobowiązania do duszpasterskiego rozeznawania złożonych sytuacji jest logika miłosierdzia