Endogenne potencjały wywołane w zaburzeniach poznawczych

Endogenne potencjały wywołane są nieinwazyjną metodą badania czynności bioelektrycznej mózgu, związanej z procesami przetwarzania informacji na poziomach korowym i podkorowym. W badaniach eksperymentalnych i klinicznych najczęściej wykorzystuje się potencjały słuchowe o długiej latencji (P300), które należą do grupy wywołanych odpowiedzi endogennych, których parametry w znacznym stopniu zależą od sprawności procesów poznawczych. Zaburzenia tych procesów powodują bądź to brak odpowiedzi endogennej, bądź też patologiczne przedłużenie ich latencji i/lub obniżenie amplitudy. Badanie fali P300 może być przydatne w praktyce klinicznej do oceny zaburzeń poznawczych w przebiegu schorzeń związanych z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego

Prosodic disturbances of speech in ischaemic stroke

Prosody plays an important role in the process of verbal communication, complementing and emphasizing the linguistic and emotional aspects of language. Disturbances of speech prosody are rarely recognized, although aprosodia occurs frequently in ischaemic stroke. Prosodic disturbance of speech can significantly impair verbal communication and social functioning of the patients after stroke. Recent research shows that right-hemisphere stroke produce emotional prosody deficits and left-hemisphere stroke - linguistic prosody deficits. Right-hemisphere stroke leads to impaired control of fundamental frequency and left-hemisphere stroke - to impaired control of time parameters. No relationship has been confirmed between type of aprosodia (sensory or motor, linguistic or emotional) and specific localization of brain damage. However, neuroimaging studies suggest that the same areas of the brain may control perception and expression of prosody at the same time. The initial assessment of speech prosody should be involved in the routine neurological examination of patient with ischemic stroke. It may be assessed more precisely using a computerized acoustic analysis of speech. Expressive therapy, cognitive-linguistic therapy and biofeedback are suggested in the treatment of aprosodia.Prozodia pełni ważną funkcję w procesie porozumiewania się słownego, uzupełniając i podkreślając lingwistyczne oraz emocjonalne aspekty języka. Zaburzenia prozodii mowy są rzadko rozpoznawane, chociaż należą do częstych objawów niedokrwiennego udaru mózgu. Zaburzenia te mogą istotnie utrudniać komunikację słowną i funkcjonowanie społeczne chorego po udarze mózgu. W większości dotychczasowych badań wykazano, że udar prawej półkuli mózgu powoduje zaburzenia prozodii emocjonalnej, a udar lewej półkuli mózgu - lingwistycznej. Udar prawej półkuli mózgu objawia się upośledzeniem kontroli tonu podstawowego, a udar lewej półkuli mózgu - parametrów czasu. Nie udało się dotychczas powiązać typu aprozodii (czuciowej lub ruchowej, lingwistycznej lub emocjonalnej) z uszkodzeniem określonego obszaru mózgu; wyniki badań z zastosowaniem obrazowania czynnościowego sugerują, że te same obszary mózgu mogą jednocześnie odpowiadać za percepcję i ekspresję prozodii. Wstępna ocena prozodii mowy powinna być jednym z elementów rutynowego badania neurologicznego chorego z udarem niedokrwiennym mózgu. Można ją szczegółowo przeanalizować za pomocą komputerowego badania akustycznego mowy. W leczeniu aprozodii proponuje się terapię ekspresyjną, kognitywno-lingwistyczną oraz biofeedback

Zanik wieloukładowy — algorytm diagnostyczny i możliwości leczenia

Zanik wieloukładowy jest schorzeniem samoistnym, występującym sporadycznie. Charakteryzuje się szybkim postępem objawów klinicznych i niekorzystnym rokowaniem. Należy do schorzeńzwyrodnieniowych układu nerwowego z grupy a-synukleinopatii. Obraz kliniczny cechuje występowanie objawów zespołu parkinsonowskiego, móżdżkowego oraz zaburzeń układu autonomicznego o różnym stopniu nasilenia. W diagnostyce, poza stanem klinicznym, ważną rolę odgrywają badania neuroobrazowe oraz ocena czynności układu autonomicznego. Leczenie objawowe jest mało skuteczne. W leczeniu zaleca się podawanie lewodopy, która u ponad 50% pacjentów w początkowym okresie choroby powoduje przemijającą poprawę kliniczną. Obecnie prowadzone są badania nad nowymi sposobami leczenia tego schorzenia

Dysfagia ustno-gardłowa w zaburzeniach ruchowych

Dysfagia jest częstym objawem występującym u pacjentów z za-burzeniami ruchowymi. Jej konsekwencją mogą być różne po­wikłania, między innymi niedożywienie, odwodnienie, brak moż­liwości skutecznej doustnej farmakoterapii, a także zachłystowe zapalenie płuc. Rozpoznanie zaburzeń połykania jest trudne ze względu na częsty brak zgłaszanych przez chorego dolegliwości. W pracy opisano 3 chorych z zaburzeniami ruchowymi, u których przeprowadzono ocenę aktu połykania za pomocą kwestionariuszy i obiektywnego badania endoskopowego (FEES, fiberoptic endo­scopic evaluation of swallowing). Wyniki wskazują na konieczność aktywnego poszukiwania zaburzeń połykania, niezależnie od ujem­nego wywiadu u chorych z zaburzeniami ruchowymi. Ze względu na możliwe powikłania i znaczną częstość dysfagii precyzyjna diagnostyka zaburzeń połykania jest jednym z podstawowych działań umożliwiających podjęcie ich leczenia

Zaburzenia połykania w chorobach układu nerwowego — diagnostyka i leczenie

Zaburzenia połykania płynów, pokarmów i śliny często występują w przewlekłych chorobach układu nerwowego, szczególnie w schorzeniach neurozwyrodnieniowych. Dysfagię neurogenną o nagłym początku w populacji osób starszych najczęściej stwierdza się u chorych z udarem mózgu. Występowanie dysfagii wiąże się z wieloma niebezpiecznymi dla chorych powikłaniami, takimi jak niedożywienie, odwodnienie oraz powikłania aspiracyjne, z możliwością groźnych dla życia infekcji płuc. Ponadto zaburzenia połykania w istotny sposób wpływają na jakość życia chorych

Mielopatia szyjna u pacjenta z chorobą Parkinsona, dystonią i stenozą kanału kręgowego

Autorzy przedstawili przypadek 61-letniego pacjenta w zaawansowaną chorobą Parkinsona (stadium 4. wg skali Hoehn-Yahra w fazie on), z nasilonymi fluktuacjami ruchowymi oraz dystonią szyjną. U chorego stwierdzono zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego ze zwężeniem kanału kręgowego. Wtórnym powikłaniem spondylozy oraz dystonii szyjnej była mielopatia szyjna z głębokim niedowładem czterokończynowym. Szybkie przeprowadzenie diagnostyki obrazowej oraz podjęcie leczenia neurochirurgicznego, a także rozpoczęta bezpośrednio po zabiegu rehabilitacja spowodowały prawie całkowite wycofanie się niedowładu czterokończynowego. Polski Przegląd Neurologiczny 2010; 6 (2): 101–10

Parry–Romberg syndrome: clinical, electrophysiological and neuroimaging correlations

Parry–Romberg syndrome (PRS) is a rare disorder, described in the nineteenth century by Caleb Parry and Moritz Romberg, characterized by acquired and slowly progressive atrophy of one side of the face. The pathogenesis of PRS is still unclear. Immune-mediated processes are thought to be a basic factor in PRS etiology, but autonomic nervous system might also be impaired. A case of PRS in a 26-year-old woman with coexisting disturbances in the lower left limb is presented. The multimodal electrophysiological studies were done, including electroencephalography, visual, brain auditory, somatosensory and trigeminal somatosensory evoked potentials, blink reflex, standard neurographic and electromyographic examinations, quantitative sensory tests and autonomic tests. Neuroimaging studies consisted of brain MR, single voxel proton MR spectroscopy, diffusion tensor imaging with fiber tractography. Based on multimodal electrophysiological and neuroimaging studies, it was concluded that the impairment in PRS is multisystemic, i.e., motor, sensory, and autonomic. A cortical origin of the symptoms is possible

Event-related potentials in the assessment of cognitive impairment in the patients with cerebrovascular disease

Naczyniopochodne uszkodzenie mózgu może spowodować izolowane lub uogólnione zaburzenia funkcji poznawczych o różnym stopniu nasilenia. Najbardziej zaawansowaną postać tych zaburzeń stanowi otępienie naczyniowe. W ocenie dysfunkcji poznawczej, oprócz testów neuropsychologicznych, wykorzystywane są także endogenne potencjały wywołane (ERP, event-related potentials). Autorzy przedstawili przegląd piśmiennictwa dotyczącego zastosowania ERP u chorych z naczyniopochodnym uszkodzeniem mózgu, ze szczególnym uwzględnieniem korelacji kliniczno-elektrofizjologicznych.Cerebrovascular disease may result in focal or generalized cognitive impairment in various degree. The most advanced form of such cognitive decline is vascular dementia. Apart from neuropsychological tests, event-related potentials (ERP) are also used in the assessment of cognitive impairment. The authors present the review of literature concerning use of ERP in the patients with cerebrovascular disease, with a special regard to the relationships between clinical and electrophysiological aspects

Wpływ niedokrwiennego uszkodzenia dominującej półkuli mózgu w obszarze jąder podstawy na zmienność akustycznych parametrów mowy

Introduction. The basal ganglia of the dominant brain hemisphere have numerous connections with associating frontal lobe cortex, which has a strategic importance for the programming of the speech, the linguistic and articulation patterns creation. The ischaemic stroke involving basal ganglia can cause aphasic speech disturbances (the subcortical aphasia); the influence of the subcortical lesion on the creation and variability of speech sounds could not be excluded. The aim of the study is the fundamental frequency (F0) and formants F1-F4 estimation of vowel "a" in patients with basal ganglia ischaemic lesion in dominant for speech cerebral hemisphere. Material and methods. The study comprised 28 right-handed patients (16 women, 12 men; mean age 54,2 years), with ischaemic lesion involving basal ganglia in the left hemisphere and 30 healthy persons (mean age 52,7 years). Computer speech analysis was performed in all persons using acoustic program "Iris". Patients with aphasia and dysarthria were excluded. A vowel "a" pronounced for 5 s was analyzed. Fundamental frequency (F0) and and formants F1-F4 variation were analyzed. Results. Dispersion of formants F2-F4 frequencies was significantly higher in patients with ischaemic lesion in left hemisphere in comparison to the controls. Fundamental frequency F0 and F1 formant showed similar stability in the both groups.Conclusions. Lesion in subcortical structures in dominant brain hemisphere cause desynchronization of vowel formants speech components (formants F2-F4), resulting in their higher dispersion within the range of various frequencies. Obtained results suggest that acoustic parameters of speech sounds depend also on central mechanisms of speech.Wstęp. Obszar jąder podkorowych dominującej półkuli mózgu posiada liczne połączenia z korą kojarzeniową płata czołowego, która ma strategiczne znaczenie dla programowania mowy, tworzenia wzorców językowych i artykulacyjnych. Udar niedokrwienny obejmujący jądra podkorowe może być przyczyną zaburzeń afatycznych (afazja podkorowa), nie jest również wykluczony wpływ ogniska naczyniowego w tym obszarze na formowanie dźwięków mowy i zmienność jej parametrów fizycznych. Założeniem pracy jest charakterystyka częstotliwości tonu podstawowego i formantów F1-F4 samogłoski "a", wymawianej przez chorych z ogniskowym niedokrwieniem w obszarze jąder podkorowych lewej półkuli mózgu. Materiał i metody. U 28 praworęcznych chorych, 16 kobiet i 12 mężczyzn, w wieku od 50 do 63 lat (śr. 54,2 roku), z niedokrwiennym uszkodzeniem lewej półkuli mózgu w obszarze jąder podstawy, oraz u 30 zdrowych osób w wieku średnio 52,7 roku (grupa kontrolna) przeprowadzono analizę mowy z wykorzystaniem komputerowego programu "Iris". Z badań wykluczono chorych z afazją i zaburzeniami dyzartrycznymi. Analizie poddano fonowaną w czasie 5 sekund samogłoskę "a". Oceniano stabilność tonu podstawowego oraz formantów F1, F2, F3, F4, poddając uzyskane wyniki analizie statystycznej za pomocą programu "a-nova". Wyniki. Rozrzut częstotliwości formantów F2-F4 u chorych z niedokrwiennym uszkodzeniem lewej półkuli mózgu był istotnie większy w porównaniu z grupą kontrolną. Parametry tonu podstawowego (F0) oraz formantu F1 nie różniły się istotnie w obydwu grupach. Wnioski. Niedokrwienne uszkodzenie mózgu w obszarze jąder podkorowych dominującej półkuli mózgu prowadzi do desynchronizacji składowych dźwięków mowy w zakresie formantów F2-F4, powodując ich nadmierne rozproszenie w zakresie różnych częstotliwości. Zmiany te nie ujawniają się klinicznie - można je natomiast wykazać za pomocą komputerowej analizy sonograficznej. Uzyskane wyniki badań mogą wskazywać na upośledzenie ośrodkowych mechanizmów modulujących strukturę dźwięków mowy u chorych z niedokrwiennym uszkodzeniem lewej półkuli mózgu w obszarze jąder podkorowych

Kliniczny i radiologiczny obraz zwyrodnienia korowo-podstawnego — opis przypadku

Zwyrodnienie korowo-podstawne to rzadka zwyrodnieniowachoroba układu nerwowego zaliczana do grupy parkinsonizmówatypowych. Podstawowymi objawami klinicznymi tego schorzeniasą: asymetryczny początek, obecność dysfunkcji korowych (m.in.apraksji, korowych zaburzeń czucia, objawu obcej kończyny),dystonia i/lub mioklonie, brak poprawy po leczeniu lewodopą orazpostępujący przebieg. Autorzy przedstawili przypadek 65-letniegomężczyzny z obustronnym objawem obcej kończyny w przebieguzwyrodnienia korowo-podstawnego