Nieczynny hormonalnie nowotwór neuroendokrynny trzustki: opis przypadku klinicznego

We present the diagnostic and therapeutic difficulties encountered in a patient with a clinically advanced pancreatic neuroendocrine tumour. The report concerns a 60-year-old female patient with the diagnosis of non-functioning pancreatic neuroendocrine tumour (NET G1) with liver, peripancreatic lymph node and mediastinal metastases. Due to the presence of advanced disease (inoperable pancreatic tumour, presence of multiple metastases) the patient was considered ineligible for surgical treatment on two occasions. Tissue samples for histopathology were collected during an exploratory laparotomy, which made it possible to establish the diagnosis. As somatostatin receptor scintigraphy was positive, the patient was started on somatostatin analogues and radionuclide therapy was initiated, resulting in satisfactory response in the form of complete remission of liver metastases and the decreased size of the primary tumour in the pancreas. The use of somatostatin analogues in the case of an inoperable neuroendocrine tumour which was assessed as clinically advanced, yet possessing a low proliferative potential, is a promising therapeutic option.W pracy przedstawiono trudności diagnostyczno-terapeutyczne u pacjentki z zaawansowanym klinicznie nowotworem neuroendokrynnym trzustki. Opisano przypadek 60-letniej chorej z rozpoznanym nieczynnym hormonalnie nowotworem neuroendokrynnym trzustki (NET G1), z przerzutami do wątroby i węzłów chłonnych okołotrzustkowych i śródpiersia. Ze względu na zaawansowanie choroby (nieresekcyjny guz trzustki, obecność licznych przerzutów) chorą zdyskwalifikowano 2-krotnie z leczenia operacyjnego. Podczas laparotomii zwiadowczej pobrano materiał do badania histologicznego, co pozwoliło na ustalenie rozpoznania. W scyntygrafii receptorowej potwierdzono obecność receptorów somatostatynowych, włączono leczenie analogami somatostatyny oraz zastosowano leczenie radioizotopowe. W wyniku zastosowanej terapii uzyskano zadowalający efekt w postaci całkowitej regresji zmian przerzutowych w wątrobie oraz zmniejszenia wymiarów guza trzustki. Zastosowanie analogów somatostatyny w przypadku nieoperacyjnego, zaawansowanego klinicznie, jednak o niskim potencjale proliferacyjnym, nowotworu neuroendokrynnego trzustki, stanowi obiecującą opcję terapeutyczną

Pancreatic metastatic neuroendocrine neoplasm — what we could offer the patient?

Przedstawiono przypadek 46-letniej chorej z rozpoznaniem wysokozróżnicowanego nowotworu neuroendokryn­nego trzustki w stadium rozsiewu, z naciekaniem ściany żołądka, z obecnością przerzutów do węzłów chłonnych, wątroby i kości. U chorej zastosowano różne formy terapii (leczenie analogiem somatostatyny o przedłużonym działaniu, leczenie operacyjne, radioizotopowe), uzyskując zadowalający efekt pod postacią ustąpienia objawów klinicznych, regresję biochemiczną i radiologiczną choroby nowotworowej.Forty six years old patient was diagnosed with metastatic well differented pancreatic neuroendocrine tumor, infiltrating the gastric wall, with metastases to the lymph nodes, liver and bones. Various forms of therapy were applied such as long-acting somatostatin analogue therapy, surgery, radionuclide therapy. After adjusted therapy the patient outcome was satisaftory

Coexistence of acromegaly and pancreatic adenocarcinoma — case study

Acromegaly is a rare condition characterized by increased secretion of growth hormone (GH) and insulin- like growth factor 1 (IGF-1). This disease may predispose to the development of neoplasms. This study aims to present a case of a patient with acromegaly and coexisting pancreatic adenocarcinoma and to highlight the potential positive impact of somatostatin receptor ligands used in acromegaly treatment on the potential benefits when combined with conventional pancreatic adenocarcinoma therapy

Stężenia wybranych markerów nowotworów neuroendokrynnych, czynników wzrostu i ich receptorów w rakowiakach typowych i atypowych płuc

Introduction: Bronchopulmonary neuroendocrine tumours (BP NET) cause many diagnostic and therapeutic problems. There is an ongoing search for biochemical markers of activity of these tumours. The use of polypeptide growth factors seems potentially feasible in establishing the diagnosis, prognosis and treatment of these tumours. Material and methods: We included 41 patients aged 25 to 78 years with histopathologically confirmed typical and atypical bronchopulmonary carcinoid tumours and 20 healthy volunteers. We assessed the levels of specific and non-specific markers of these tumours and of selected growth factors relative to TNM classification. Results: The levels of specific markers (serotonin and its metabolite, 5-hydroxyindoleacetic acid [5HIAA]) and non-specific markers (chromogranin A [CgA]) were significantly higher in patients with atypical carcinoid tumours. The serum levels of hepatocyte growth factor (HGF), vascular endothelial growth factor (VEGF) and VEGF receptor-1 (VEGFR-1) were significantly higher in patients with carcinoid tumours versus the control group. The levels of VEGFR-1 closely correlated with TNM classification. No such correlation could, however, be confirmed for the levels of HGF, VEGF or VEGFR-2. Conclusions: Determination of CgA, serotonin and 5HIAA may be useful in the diagnosis of BP NET, particularly in atypical carcinoid tumours, and their levels depend on the presence of distant metastases. Determination of growth factors (VEGF and its receptor, VEGFR‑1, and HGF) may prove useful in the clinical diagnosis of these tumours, while the assessment of VEGFR‑1 expression may be helpful in tumour staging. (Endokrynol Pol 2012; 63 (6): 477–482)Wstęp: Nowotwory neuroendokrynne płuc sprawiają wiele trudności diagnostycznych i leczniczych. Trwają więc poszukiwania biochemicznych wskaźników aktywności tych nowotworów. Wykorzystanie polipeptydowych czynników wzrostu wydaje się potencjalnie możliwe w diagnostyce, rokowaniu i leczeniu. Materiał i metody: Badaniem objęto 41 chorych w wieku 25–78 lat z potwierdzonymi histopatologicznie rakowiakami typowymi i atypowymi płuc oraz 20 zdrowych woluntariuszy, u których oceniono zależność stężeń specyficznych i niespecyficznych markerów tych nowotworów oraz wybranych czynników wzrostu w zależności od stopnia zaawansowania w skali TNM. Wyniki: Stężenia badanych markerów specyficznych (serotonina oraz jej metabolit — kwas 5-hydroksyindolooctowy [5HIAA]) i niespecyficznych (chromogranina A [CgA]) były istotnie wyższe u chorych z rakowiakiem atypowym. Stężenia czynnika wzrostu hepatocytów (HGF), czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF) i jego receptorów R1 (VEGFR-1) było istotnie większe u chorych z rakowiakami w porównaniu z grupą kontrolną. Stężenia VEGFR-1 korelowały ściśle ze stopniem zaawansowania w skali TNM, czego nie udało się potwierdzić badając stężenia HGF oraz VEGF i VEGFR-2. Wnioski: Oznaczanie stężeń CgA, serotoniny i 5HIAA może być przydatne w diagnostyce rakowiaków atypowych płuc a wielkość tych stężeń zależy od istnienia przerzutów odległych. Potencjalną rolę oznaczeń czynników wzrostu (VEGF i jego receptorów VEGFR-1 oraz HGF) upatrujemy w diagnostyce klinicznej tych nowotworów, natomiast ocena ekspresji receptorów VEGFR-1 może być użyteczna w ocenie stopnia zaawansowania procesu nowotworowego. (Endokrynol Pol 2012; 63 (6): 477–482

Przydatność oznaczania stężenia naczyniowo-śródbłonkowego czynnika wzrostu (VEGF) i rozpuszczalnej formy receptora dla tego czynnika (sVEGFR2) w diagnostyce różnicowej przypadkowo wykrytych guzów nadnerczy (incydentaloma)

Introduction: Angiogenesis plays an important role in tumour growth, progression and invasiveness. Vascular endothelial growth factor (VEGF) is a recognised angiogenesis-stimulating factor. Soluble VEGF receptors (sVEGFRs) have antiangiogenic properties. Recent studies have indicated that serum concentrations of these factors show a good correlation with the aggressiveness of these tumours in various organs. The aim of this study was to assess the usefulness of determining serum concentrations of VEGF and sVEGFR-2 in patients with adrenal incidentalomas. Material and methods: The study included 51 patients: 38 women aged 53.57 ± 10.12 years and 13 men aged 54.66 ± 12.73 years without a history of cancer but with non-functioning adrenal tumours incidentally detected on a CT scan. The analysis of the CT images included such morphological features of the tumour as: tumour size, tumour homogenicity, tumour density before and after administration of an intravenous contrast medium, and the value of percentage washout of the contrast medium from the tumour. Based on the above criteria, we identified a group of 40 patients with adrenal tumours who met the CT criteria for benign adenomas (Group 1) and 11 patients whose incidentally discovered tumours did not meet the radiological criteria for benign adenomas, thereby providing grounds for referring these patients for surgery (Group 2). The control group consisted of 20 healthy sex- and age-matched individuals. Results: The mean serum concentrations of VEGF in the study and control groups were similar, although patients with adrenal tumours had significantly higher concentrations of sVEGFR-2 than healthy individuals. There were no significant differences in the mean concentrations of VEGF and sVEGFR-2 between the patients undergoing surgery (Group 2) and the patients not undergoing surgery (Group 1), or between the patients undergoing surgery (Group 2) and the control group. Postoperative histopathology of the resected adrenal tumours revealed benign adrenocortical adenoma in eight patients and the following in the remaining patients: adrenocortical carcinoma in one patient, phaeochromocytoma in one patient and ganglioneuroma in one patient. The adrenocortical carcinoma patient had the highest concentration of VEGF, while this patient’s concentration of sVEGFR-2 was the lowest in the study group. In the patients diagnosed with ganglioneuroma and phaeochromocytoma, VEGF and sVEGFR-2 concentrations did not differ significantly from their mean concentrations in the study group. There were also no relationships between the serum concentrations of VEGF or sVEGFR-2 and the following parameters: tumour size, precontrast and postcontrast tumour densities or the value of percentage washout. Positive correlations were, however, identified between the concentration of VEGF and the concentrations of total cholesterol and LDL-cholesterol. Conclusions: Determining the serum concentrations of such angiogenesis markers as VEGF and sVEGFR-2 seems useful in the evaluation of the nature of incidentally detected adrenal masses (incidentalomas), especially in the preoperative differential diagnosis of adrenal masses that do not meet the CT criteria for benign tumours.Wstęp: Nowotworzenie naczyń odgrywa istotną rolę w procesie wzrostu guza, jego progresji i inwazyjności. Uznanym czynnikiem stymulującym angiogenezę jest naczyniowo-śródbłonkowy czynnik wzrostu (VEGF, vascular endothelial growth factor). Rozpuszczalne formy receptorów dla VEGF (sVEGFR, soluble vascular endothelial growth factor receptors) wywierają działanie antyangiogenne. Badania prowa dzone w ostatnich latach wskazują, że stężenia tych czynników w surowicy krwi dobrze korelują z agresywnością zmian nowotworowych w różnych narządach. Celem pracy była ocena przydatności oznaczania stężenia naczyniowo-śródbłonkowego czynnika wzrostu VEGF i rozpuszczalnej formy receptora typu 2 dla tego czynnika sVEGFR2 u chorych z przypadkowo wykrytymi guzami nadnerczy (incydentaloma). Materiał i metody: Badaniem objęto 51 chorych, w tym 38 kobiet w wieku 53,47 (SD ± 10,12) i 13 mężczyzn w wieku 54,66 (SD ± 12,73)roku, bez obciążeń onkologicznych, z przypadkowo wykrytymi w badaniu TK, nieczynnymi hormonalnie guzami nadnerczy. Analiza obrazu TK obejmowała cechy morfologiczne guza takie jak: wymiary guza, jego homogenność, gęstość przed i po dożylnym podaniu środka kontrastowego a także wskaźnik procentowego wypłukiwania kontrastu. W oparciu o ww. kryteria wyodrębniono grupę 40 chorych z guzami nadnerczy, które w badaniu TK spełniały kryteria dla łagodnych gruczolaków (grupa I) i 11 chorych, u których przypadkowo wykryte guzy nie spełniały radiologicznych kryteriów dla łagodnych gruczolaków, co stanowiło podstawę do skierowania tych chorych do leczenia operacyjnego (grupa II). Grupę kontrolną stanowiło 20 zdrowych osób, odpowiednio dobranych pod względem płci i wieku. U wszystkich badanych oznaczono stężenie VEGF i sVEGFR2 w surowicy krwi. Wyniki: Średnie stężenie VEGF w grupie badanej i kontrolnej było podobne, stwierdzono znamiennie wyższe stężenie sVEGFR2 u chorych z guzami nadnerczy w porównaniu ze zdrowymi. Średnie stężenia VEGF i sVEGFR2 w grupie chorych operowanych (grupa II) nie różniły się istotnie od średnich stężeń w grupie chorych nieoperowanych (grupa I) i w grupie kontrolnej. Pooperacyjne badanie histopatologiczne guzów nadnerczy wykazało w 8 przypadkach łagodnego gruczolaka kory nadnerczy, u pozostałych chorych rozpoznano raka nadnerczy (1 pacjentka), guza chromochłonnego (1 pacjentka) i ganglioneuroma (1 pacjentka). U chorej z rakiem kory nadnercza stężenie VEGF było najwyższe, natomiast stężenie sVEGFR2 było najniższe w grupie badanej. U pacjentów z rozpoznaniem ganglioneuroma i pheochromocytoma stężenia VEGF i sVEGFR2 nie różniły się istotnie od średniego stężenia tych czynników w grupie badanej. Nie wykazano zależności pomiędzy stężeniami czynnika VEGF i sVEGFR2 a rozmiarami guza, jego densyjnością przed i po podaniu środka kontrastowego oraz wskaźnikiem procentowego wypłukiwania kontrastu. Stwierdzono natomiast dodatnią korelację pomiędzy stężeniem VEGF i stężeniem cholesterolu całkowitego i LDL-cholesterolu. Wnioski: Oznaczenie stężenia surowiczych markerów angiogenezy VEGF i sVEGFR2 wydaje się być pomocne w ocenie charakteru przypadkowo wykrytych nieczynnych hormonalnie guzów nadnerczy „incydentaloma”, zwłaszcza w przedoperacyjnym różnicowaniu zmian nie spełniających radiologicznych kryteriów łagodności w badaniu tomografii komputerowej

Ovarian metastasis in a patient with neuroendocrine tumour of the small intestine

No required for Clinical Vignette

Therapeutic effect of presurgical treatment with longacting octreotide (Sandostatin® LAR®) in patients with acromegaly

Introduction: The aim of this study was to assess the therapeutic effect and the safety of pre surgical treatment with long-acting octreotide in patients with acromegaly. Material and methods: This project was conducted in 25 centres across Poland as a non interventional, multicentre, observational study in patients with acromegaly, in which long-acting octreotide (Sandostatin® LAR®) was administered before surgery. They were 148 patients included into the study: 88 females and 60 males aged 18–86 years (51.3 ± 13.4). Results: Eighty patients completed the study (underwent tumour surgery). The CRF included: baseline visit, four follow-up visits every three months before surgery, and two follow-up visits every three months after surgery. Sandostatin® LAR® was administered every four weeks. The efficacy measures were as follows: change of growth hormone (GH) and insulin-like growth factor 1 (IGF-1) levels, number of patients fulfilling criteria of cure, and change of adenoma (micro- and macroadenomas) size during the treatment. Normalisation of GH and IGF-1 concentrations were obtained in 42.4 and 49.1% of patients at the end of medical therapy, respectively. Normalisation of GH and IGF-1 concentrations were obtained in 77.9 and 83.8% of patients after surgery, respectively. Reduction of microadenoma size was documented in 58.8% of patients, and in 70% of patients with macroadenomas at the end of medical therapy. In 74.0% of patients no pituitary tumour was shown on MRI after surgery. Conclusion: In conclusion, we have shown good surgical outcome in patients with acromegaly after pre-treatment with somatostatin analogue, and good tolerance and safety of the therapy, supporting the national recommendation for pre-surgical treatment with longacting somatostatin analogues in acromegaly patients

Nowotwory neuroendokrynne trzustki — zasady postępowania (rekomendowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynych)

W niniejszej publikacji przedstawiono zaktualizowane zalecenia dotyczące diagnostyczno-terapeutycznego postępowania w nowotworach neuroendokrynnych trzustki (PNEN) zaproponowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych. Dotyczą one diagnostyki biochemicznej (oznaczanie specyficznych i niespecyficznych markerów neuroendokrynnych) i lokalizacyjnej (z uwzględnieniem EUS, CT, MR, scyntygrafii receptorów somatostatynowych z użyciem analogów znakowanych 68Ga lub 99Tc). Duże znaczenie ma rozpoznanie histopatologiczne, które determinuje dalsze postępowanie z chorymi na PNEN i musi być potwierdzone badaniem immunohistochemicznym. Terapia PNEN wymaga współpracy wielodyscyplinarnej grupy doświadczonych specjalistów zajmujących się nowotworami neuroendokrynnymi. Leczenie chirurgiczne jest postawową metodą postępowania. Dalsza terapia wymaga wielokierunkowego działania, dlatego omówiono zasady bioterapii, leczenia izotopowego, chemioterapii oraz celowanego leczenia molekularnego

Therapeutic effect of presurgical treatment with longacting octreotide (Sandostatin® LAR®) in patients with acromegaly

Introduction: The aim of this study was to assess the therapeutic effect and the safety of pre-surgical treatment with long-acting octreotide in patients with acromegaly. Material and methods: This project was conducted in 25 centres across Poland as a non-interventional, multicentre, observational study in patients with acromegaly, in which long-acting octreotide Sandostatin® LAR®) was administered before surgery. They were 148 patients included into the study: 88 females and 60 males aged 18–86 years (51.3 ± 13.4). Results: Eighty patients completed the study (underwent tumour surgery). The CRF included: baseline visit, four follow-up visits every three months before surgery, and two follow-up visits every three months after surgery. Sandostatin® LAR® was administered every four weeks. The efficacy measures were as follows: change of growth hormone (GH) and insulin-like growth factor 1 (IGF-1) levels, number of patients fulfilling criteria of cure, and change of adenoma (micro- and macroadenomas) size during the treatment. Normalisation of GH and IGF-1 concentrations were obtained in 42.4 and 49.1% of patients at the end of medical therapy, respectively. Normalisation of GH and IGF-1 concentrations were obtained in 77.9 and 83.8% of patients after surgery, respectively. Reduction of microadenoma size was documented in 58.8% of patients, and in 70% of patients with macroadenomas at the end of medical therapy. In 74.0% of patients no pituitary tumour was shown on MRI after surgery. Conclusion: We have shown good surgical outcome in patients with acromegaly after pre-treatment with somatostatin analogue, and good tolerance and safety of the therapy, supporting the national recommendation for pre-surgical treatment with long-acting somatostatin analogues in acromegaly patients

Neuroendocrine neoplasms of the small intestine and the appendix — management guidelines (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours)

W pracy przedstawiono uaktualnione polskie zalecenia postępowania z chorymi na nowotwory neuroendokrynne (NEN) jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. Jelito cienkie, a przede wszystkim jelito kręte jest miejscem najczęstszego występowania tych nowotworów. Większość z nich to nowotwory wysokozróżnicowane i wolno rosnące. Rzadko są to nowotwory niskozróżnicowane, szybko rosnące o niekorzystnym rokowaniu. Ich objawy mogą być nietypowe, a rozpoznanie przypadkowe. Typowe objawy zespołu rakowiaka występują w mniej niż 10% przypadków. W diagnostyce laboratoryjnej najbardziej przydatne jest oznaczenie stężenia chromograniny A, badanie stężenia kwasu 5-hydroksyindolooctowego jest pomocne w monitorowaniu zespołu rakowiaka. W obrazowaniu stosuje się ultrasonografię, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, kolonoskopię, wideoendoskopię kapsułkową, enteroskopię dwubalonową, scyntygrafię receptorów somatostatynowych. Szczegółowe badanie histologiczne jest kluczowym dla właściwego rozpoznania i leczenia chorych z NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. Leczeniem z wyboru jest postępowanie chirurgiczne, radykalne lub paliatywne. W leczeniu farmakologicznym czynnych i nieczynnych hormonalnie NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego podstawowe znaczenie mają analogi somatostatyny. Terapia radioizotopowa u chorych z dobrą ekspresją receptorów somatostatynowych stanowi kolejną opcję terapeutyczną. Chemioterapia jest na ogół nieskuteczna. U pacjentów z rozsianym NEN jelita cienkiego i progresją choroby oraz nieskutecznością innych metod terapii można zastosować ewerolimus. Przedstawiono także zalecenia odnośnie monitorowania chorych z NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 444–493)We present revised Polish guidelines regarding the management of patients harbouring neuroendocrine neoplasms (NENs) of the small intestine and appendix. The small intestine, especially the ileum, is the most common origin of these neoplasms. Most of them are well differentiated with slow growth. Rarely, they are less differentiated, growing fast with a poor prognosis. Since symptoms can be atypical, the diagnosis is often accidental. Typical symptoms of carcinoid syndrome occur in less than 10% of patients. The most useful laboratory marker is chromogranin A; 5-hydroxyindoleacetic acid is helpful in the monitoring of carcinoid syndrome. Ultrasound, computed tomography, magnetic resonance imaging, colonoscopy, video capsule endoscopy, balloon enteroscopy and somatostatin receptors scintigraphy are used in the visualisation. A histological report is crucial for the proper diagnostics and therapy of NENs, and it has been extensively described. The treatment of choice is surgery, either radical or palliative. Somatostatin analogues are crucial in the pharmacological treatment of the hormonally active and non-active small intestine NENs and NENs of the appendix. Radioisotope therapy is possible in patients with a good expression of somatostatin receptors. Chemotherapy is not effective in general. Everolimus therapy can be applied in patients with generalised NENs of the small intestine in progression and where there has been a failure or an inability to use other treatment options. Finally, we make recommendations regarding the monitoring of patients with NENs of the small intestine and appendix. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 480–493