Insulin resistance in endocrine disorders — treatment options

Do zmian wrażliwości na insulinę dochodzi w przebiegu wielu schorzeń endokrynologicznych. Większość hormonów poprzez swoje antagonistyczne działanie w stosunku do insuliny powoduje nasiloną produkcję glukozy w wątrobie oraz zmniejszoną jej utylizację na poziomie tkanek obwodowych. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej obserwowane w endokrynopatiach wynikają ze zjawiska oporności tkanek na działanie insuliny, w niektórych przypadkach skojarzonego ze zmniejszoną sekrecją insuliny. Nieprawidłowości metabolizmu glukozy są obserwowane w akromegalii, ale również w nieodoborze hormonu wzrostu, w hiperkortyzolemii w przebiegu zespołu Cushinga, nadczynności czy niedoczynności tarczycy, pierwotnej nadczynności przytarczyc, hiperaldosteronizmie, wrodzonym przeroście nadnerczy, w zespole policystycznych jajników, hipogonadyzmie, w guzie chromochłonnym czy innych hormonalnie czynnych nowotworach neuroendokrynnych. Mają one charakter wtórny w stosunku do zaburzonej równowagi hormonalnej. Hiperglikemia jest wobec tego często odwracalna, a najskuteczniejszym sposobem terapii zaburzonej wrażliwości na działanie insuliny jest leczenie określonej endokrynopatii. Z dobrym skutkiem wprowadza się również leki uwrażliwijące na insulinę. Najwięcej doświadczeń do tej pory można przypisać terapii metforminą. Podejmowane są próby leczenia za pomocą innych środków skutecznych w redukcji insulinooporności, jak leki inkretynowe czy glitazony. W prezentowanym artykule autorzy dokonali przeglądu chorób gruczołów wydzielania wewnętrznego, w których dochodzi do klinicznie istotnych zmian wrażliwości na insulinę. Ponadto zaprezentowano sposoby terapii współistniejących zaburzeń gospodarki węglowodanowej.  Changes in sensitivity to insulin occur in the course of a number of endocrine disorders. Most of the hormones through their antagonistic action to insulin lead to increased hepatic glucose output and its decreased utilisation in peripheral tissues. Carbohydrate disorders observed in endocrine diseases result from the phenomenon of insulin resistance, and in some cases also a reduction in insulin secretion is present. Abnormalities of glucose metabolism are observed in acromegaly, but also in growth hormone deficiency, hypercortisolism in the course of Cushing’s syndrome, hyper- or hypothyroidism, primary hyperparathyroidism, aldosteronism, pheochromocytoma, congenital hypertrophy of the adrenal glands, polycystic ovaries syndrome, hypogonadism, or other hormonally active neuroendocrine tumours. They are of a secondary nature in relation to impaired hormonal balance. Hyperglycaemia is therefore often reversible, and the most effective method of treatment of impaired insulin sensitivity is successful therapy of specific endocrinopathies. Insulin sensitisers, also with a good effect, are used. Most experiences to date can be attributed to metformin therapy. Attempts have been made at treatment with other agents that are also effective in reducing insulin resistance as incretins or glitazones. In the presented paper, the authors reviewed endocrine diseases in which there is a clinically significant change in insulin sensitivity. Moreover, methods of therapy of concomitant disturbed glucose metabolism were presented.

Menopause and diabetes : EMAS clinical guide

Introduction: Whether menopause increases the risk of type 2 diabetes mellitus (T2DM) independently of ageing has been a matter of debate. Controversy also exists about the benefits and risks of menopausal hormone therapy (MHT) in women with T2DM. Aims: To summarise the evidence on 1) the effect of menopause on metabolic parameters and the risk of T2DM, 2) the effect of T2DM on age at menopause, 3) the effect of MHT on the risk of T2DM, and 4) the management of postmenopausal women with T2DM. Materials and methods: Literature review and consensus of experts' opinions. Results and conclusion: Metabolic changes during the menopausal transition include an increase in and the central redistribution of adipose tissue, as well as a decrease in energy expenditure. In addition, there is impairment of insulin secretion and insulin sensitivity and an increase in the risk of T2DM. MHT has a favourable effect on glucose metabolism, both in women with and in women without T2DM, while it may delay the onset of T2DM. MHT in women with T2DM should be administered according to their risk of cardiovascular disease (CVD). In women with T2DM and low CVD risk, oral oestrogens may be preferred, while transdermal 17 beta-oestradiol is preferred for women with T2DM and coexistent CVD risk factors, such as obesity. In any case, a progestogen with neutral effects on glucose metabolism should be used, such as progesterone, dydrogesterone or transdermal norethisterone. Postmenopausal women with T2DM should be managed primarily with lifestyle intervention, including diet and exercise. Most of them will eventually require pharmacological therapy. The selection of antidiabetic medications should be based on the patient's specific characteristics and comorbidities, as well on the metabolic, cardiovascular and bone effects of the medications.Peer reviewe

Ocena sposobu żywienia oraz wpływ diety na zmienność glikemii u chorych na cukrzycę typu 1 leczonych za pomocą osobistej pompy insulinowej

Wprowadzenie. W ciągu ostatnich lat obserwuje się wzrost liczby zachorowań na cukrzycę typu 1 (DM1, diabetes mellitus 1). Edukacja żywieniowa i odpowiednia dieta stanową nieodłączną część leczenia tej choroby. Cel. Celem pracy była ocena sposobu żywienia, tj. nawyków żywieniowych i podaży poszczególnych składników pokarmowych, oraz wpływu diety na zmienność glikemii u chorych z DM1. Materiał i metody. Do badania włączono 32 osoby z DM1 (16 kobiet i 16 mężczyzn) w wieku 26 ± 5,3 roku, z czasem trwania cukrzycy 11,5 ± 5,7 roku, leczonych osobistymi pompami insulinowymi od 6 ± 3,7 roku. Oceny sposobu żywienia badanych dokonano na podstawie kwestionariuszy ankiety oraz dzienniczków bieżącego notowania. Zawartość makroskładników oraz witamin i składników mineralnych w diecie pacjentów obliczono w programie komputerowym „Dietetyk 2015” i odniesiono do norm dla populacji Polski wydanych przez Instytut Żywności i Żywienia oraz rekomendacji Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Pomiary antropometryczne wykonano metodą bioimpedancji elektrycznej. Oceny glikemii dokonano na podstawie danych z monitorowania glikemii typu flash (FGM, flash glucose monitoring) — FreeStyle Libre, a także pomiarów za pomocą glukometru. Badania laboratoryjne obejmowały oznaczenie odsetka hemoglobiny glikowanej (HbA1c). Wyniki. Sposób żywienia objętych badaniem chorych z DM1 okazał się w znacznej części zgodny z aktualnymi rekomendacjami. Zaobserwowano jednak nadmierne spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych oraz zbyt małą podaż warzyw. Dieta pacjentów cechowała się niedostateczną ilością między innymi folacyny, wapnia, potasu, w przypadku kobiet również żelaza, a mężczyzn — magnezu i witaminy E. Zaobserwowano, że zawartość białka w śniadaniu koreluje dodatnio z glikemią 2 godziny po posiłku. Nie wykazano zależności pomiędzy podażą w diecie określonych składników pokarmowych a odsetkiem HbA1c. Wnioski. Dieta jest ważnym elementem postępowania w cukrzycy. Uzyskane wyniki wskazują, że sposób żywienia wpływa na zmienność glikemii. Prawidłowo zaplanowana dieta może sprzyjać osiąganiu celów terapeutycznych oraz stanowić istotny element profilaktyki powikłań cukrzycy