Sığırlarda Tüberküloz Lezyonlarının Patomorfolojik Olarak İncelenmesi ve Mikobakterilerin Gösterilmesi

SIGˆIRLARDA TU¨BERKU¨LOZ LEZYONLARININ PATOMORFOLOJI·K OLARAK I·NCELENMESI· VE MI·KOBAKTERI·LERI·N GO¨STERI·LMESI· Hazal O¨ztu¨rk1, Miriam Leipig1, Birte Rieseberg1, Reinhard K. Straubinger2, Walter Hermanns1 1Veteriner Patoloji Enstitu¨su¨, Mu¨nih Ludwig Maximilian U¨niversitesi, Mu¨nih, Almanya 2Enfeksiyo¨z ve Zoonoz Hastalıklar Enstitu¨su¨, Mu¨nih Ludwig Maximilian U¨niversitesi, Mu¨nih, Almanya Almanya`nın Bavaria eyaletinde 2009 ve 2014 yılları arasında sıgˆır tu¨berku¨lozu salgınları go¨ru¨lmu¨s¸tu¨r. Bu c¸alıs¸manın amacı, bu bo¨lgedeki salgınlar sırasında sıgˆırlarda go¨zlenen tu¨berku¨loz lezyonlarındaki pato-morfolojik degˆis¸iklikleri, olası bulas¸ma yollarını ve enfekte organlardaki mikobakterileri ve mikobakteri antijenlerini go¨stermektir. Post-mortem incelemeler intra-dermal test analizleri baz alınarak, s¸u¨pheli pozitif ve pozitif bulunan 241 sıgˆır u¨zerinden gerc¸ekles¸tirildi. Doku o¨rneklerine parafin, plastik ve epoksi resin doku go¨mme is¸lemleri uygulandı. Doku kesitleri hemotoksilen & eozin (H&E) ve Fite-Faraco (FF) ile boyandı ve mikobateri antijenleri immunohistokimyasal yo¨ntemlerle is¸aretlendi. Histopatolojik ve ultra-stru¨ktu¨rel incelemeler sırasıyla, ıs¸ık ve transmisyon elektron mikroskobu (TEM) kullanılarak degˆerlendirildi. Mikrobiyolojik inceleme sonucu Mycobacterium caprae izole edildi. Sistematik nekropside 241 sıgˆırdan 84`u¨ makroskobik olarak tu¨berku¨loz ile uyumlu bulundu. Patolojik bulgular, makroskobik olarak bes¸ farklı makro-paterne (Makro-Patern I-V) ayrılırken, histolojik olarak do¨rt farklı (Histo-Tip 1-4) sınıflandırma yapıldı. Bunlara ek olarak, akcigˆerlerde eksudatif enflamasyon (Macro-Patern 6) go¨zlendi. Tu¨berku¨loz lezyonlarının vu¨cuttaki dagˆılımları baz alınarak, olası bulas¸ma yolları sırasıyla alimenter yol (%68), solunum yolu (%19) veya her iki yol (%13) olarak saptandı. Mikobakteriler ve mikobakteri antijenleri tu¨berku¨loz lezyonlarında farklı miktarlarda ve lokalizasyonlarda bulundu. Mikobaktelerin ultra-stru¨ktu¨rel yapısı transmisyon elektron mikroskobu kullanılarak go¨sterildi. Sonuc¸ olarak, makroskobik ve histopatolojik bulgular go¨z o¨nu¨ne bulundurularak tu¨berku¨loz lezyonlarının patomorfolojisi detaylı olarak incelendi. C¸alıs¸mada saptanan olası bulas¸ma yolları arasında alimenter yolun daha o¨nce bildirilen solunum yolunun aksine ilk sırada oldugˆu tespit edildi. Literatu¨r ile uyumlu olarak, etkenin go¨sterilmesinde FF boyamanın daha spesifik oldugˆu, ancak IHC ´nin daha duyarlı oldugˆu saptandı. TEM ile mikobakteriler go¨sterildi. Anahtar so¨zcu¨kler: Fite-Faraco, immunohistokimya, sıgˆır, transmisyon elektron mikroskobu, tu¨berku¨loz