Bruno Mellarini, Il mito e l'altrove. Saggi buzzatiani (1999-2016), Pisa-Roma 2017

U 17-letniego chorego z napadami częstoskurczu o morfologii bloku lewej odnogi pęczka Hisa z odchyleniem osi elektrycznej w lewo ujawniono szlak o powolnym przewodzeniu tylko w kierunku zstępującym. Szlak łączył wolną ścianę prawego przedsionka z prawą komorą w pobliżu jej wierzchołka; był to szlak przedsionkowo-pęczkowy. Ujście komorowe manifestowało się sygnałem szybkiego przewodzenia. Aplikacja prądu o częstotliwości radiowej w jego obrębie spowodowała przerwanie pali częstoskurczu bez wywołania bloku prawej odnogi pęczka Hisa. Po ablacji nadal istnieją objawy przewodzenia dodatkowym szlakiem, ale tylko do miejsca skutecznej aplikacji

Ablacja drogi szybkiej po cząściowej ablacji dróg o wolnym przewodzeniu u chorej z uporczywym częstoskurczem węzłowym

Ablacja drogi szybkiej po częściowej ablacji dróg o wolnym przewodzeniu. Przedstawiono 52-letnią chorą z napadami częstoskurczu węzłowego (AVNRT slow/fast) występującymi od dzieciństwa, u której nieskutecznie stosowano werapamil, prajmalinę i propranolol. Napady trwające od 2 do 6 godzin przerywano wstrzyknięciem werapamilu. Jeden napad wymagał elektrokardiowersji. Badanie elektrofizjologiczne ujawniło istnienie drogi szybkiej i mnogie drogi o wolnym przewodzeniu lub drogę pośrednią. Po pierwszej próbie ablacji dróg o wolnym przewodzeniu częstoskurcz wyzwalano tylko po podaniu atropiny i wyłącznie stymulacją szybką prawego przedsionka. Przez pięć miesięcy nie występowały u chorej napady arytmii, zaprzestano też stosowania leków antyarytmicznych. Z powodu nawrotu częstoskurczu wykonano kolejne EPS, stwierdzając wąską strefę wyzwalania AVNRT. Próba ablacji drogi wolnej była nieskuteczna, mimo zapisu jej sygnału i pobudzeń węzłowych podczas ARF. Wykonano ablację drogi szybkiej, wydłużając odstęp PR do 230-280 ms i niszcząc przewodzenie wsteczne w jej obrębie. Istnieje, nieokreślone dotąd, ryzyko wywołania trwałego, zaawansowanego bloku AV w wyniku ablacji drogi szybkiej u pacjenta z częściowo uszkodzoną wcześniej drogą wolną. Wykonanie takiego zabiegu u naszej chorej nie doprowadziło do wytworzenia bloku. Wskazuje to na możliwość wykorzystania tej metody u chorych z mnogimi drogami bez przerwania przewodzenia przedsionkowo-komorowego. Przykład ten sugeruje ponadto, że w przypadku istnienia więcej niż jednej drogi wolnej, ablacja drogi szybkiej może być bardziej celowa i łatwiejsza

Ablacja drogi szybkiej po cząściowej ablacji dróg o wolnym przewodzeniu u chorej z uporczywym częstoskurczem węzłowym

Ablacja drogi szybkiej po częściowej ablacji dróg o wolnym przewodzeniu. Przedstawiono 52-letnią chorą z napadami częstoskurczu węzłowego (AVNRT slow/fast) występującymi od dzieciństwa, u której nieskutecznie stosowano werapamil, prajmalinę i propranolol. Napady trwające od 2 do 6 godzin przerywano wstrzyknięciem werapamilu. Jeden napad wymagał elektrokardiowersji. Badanie elektrofizjologiczne ujawniło istnienie drogi szybkiej i mnogie drogi o wolnym przewodzeniu lub drogę pośrednią. Po pierwszej próbie ablacji dróg o wolnym przewodzeniu częstoskurcz wyzwalano tylko po podaniu atropiny i wyłącznie stymulacją szybką prawego przedsionka. Przez pięć miesięcy nie występowały u chorej napady arytmii, zaprzestano też stosowania leków antyarytmicznych. Z powodu nawrotu częstoskurczu wykonano kolejne EPS, stwierdzając wąską strefę wyzwalania AVNRT. Próba ablacji drogi wolnej była nieskuteczna, mimo zapisu jej sygnału i pobudzeń węzłowych podczas ARF. Wykonano ablację drogi szybkiej, wydłużając odstęp PR do 230-280 ms i niszcząc przewodzenie wsteczne w jej obrębie. Istnieje, nieokreślone dotąd, ryzyko wywołania trwałego, zaawansowanego bloku AV w wyniku ablacji drogi szybkiej u pacjenta z częściowo uszkodzoną wcześniej drogą wolną. Wykonanie takiego zabiegu u naszej chorej nie doprowadziło do wytworzenia bloku. Wskazuje to na możliwość wykorzystania tej metody u chorych z mnogimi drogami bez przerwania przewodzenia przedsionkowo-komorowego. Przykład ten sugeruje ponadto, że w przypadku istnienia więcej niż jednej drogi wolnej, ablacja drogi szybkiej może być bardziej celowa i łatwiejsza

Trzepotanie przedsionków typu I u chorej z niewydolnością węzła zatokowego i ośrodków zastępczych oraz sprawnym przewodzeniem wstecznym - problemy terapeutyczne

U 54-letniej chorej współistnienie głębokich zaburzeń automatyzmu serca z nawracającym trzepotaniem przedsionków (od 44 rż.) wywoływało napady kołatania serca oraz epizody utraty przytomności, spowodowane zatrzymaniem czynności elektrycznej serca. Wszczepienie stymulatora typu VVI (w 49 rż.) zapobiegło napadom zespołu MAS. Leczenie farmakologiczne, w tym skojarzone, nie zapobiegło utrwaleniu się trzepotania przedsionków. Sprawne przewodzenie przedsionkowo-komorowe stwarzało warunki dla uporczywego kołatania serca. Podjęto próbę leczenia metodą ablacji prądem wysokiej częstotliwości podłoża trzepotania przedsionków. Objawy zespołu stymulatorowego ustąpiły po zmianie typu stymulacji z VVI na DDD. Zaprzestano leczenia antyarytmicznego. W czasie 3-letniej obserwacji trzepotanie nie nawróciło

Trzepotanie przedsionków typu I u chorej z niewydolnością węzła zatokowego i ośrodków zastępczych oraz sprawnym przewodzeniem wstecznym - problemy terapeutyczne

U 54-letniej chorej współistnienie głębokich zaburzeń automatyzmu serca z nawracającym trzepotaniem przedsionków (od 44 rż.) wywoływało napady kołatania serca oraz epizody utraty przytomności, spowodowane zatrzymaniem czynności elektrycznej serca. Wszczepienie stymulatora typu VVI (w 49 rż.) zapobiegło napadom zespołu MAS. Leczenie farmakologiczne, w tym skojarzone, nie zapobiegło utrwaleniu się trzepotania przedsionków. Sprawne przewodzenie przedsionkowo-komorowe stwarzało warunki dla uporczywego kołatania serca. Podjęto próbę leczenia metodą ablacji prądem wysokiej częstotliwości podłoża trzepotania przedsionków. Objawy zespołu stymulatorowego ustąpiły po zmianie typu stymulacji z VVI na DDD. Zaprzestano leczenia antyarytmicznego. W czasie 3-letniej obserwacji trzepotanie nie nawróciło

Ablacja drogi wolnej a funkcja lewej komory w ocenie echo-dopplerowskiej

Leczenie nawrotnego częstoskurczu węzłowego metodą przezskórnej ablacji z użyciem prądu o częstotliwości radiowej (RFA) stanowi alternatywę wobec farmakoterapii i postępowania chirurgicznego. Celem pracy jest ocena ryzyka zabiegu oraz porównanie danych echokardiograficznych przed i po ablacji drogi wolnej. U 34 objawowych chorych, z napadami częstoskurczu węzłowego typu I (AVNRT), w wieku 35 + 14,2 lat, 25 K, 9 M wykonano skuteczną RFA drogi wolnej; u 2 z powodu nawrotu częstoskurczu ablację wykonywano 2-krotnie. Liczba aplikacji prądu wynosiła 9,9 + 10,2, skuteczna energia 922 + 627 J, temperatura 66,5 + 13,4oC. Wymiary lewej komory: końcowo-rozskurczowy (LVEDD), końcowo-skurczowy (LVESD), frakcję jej skracania (FS) i wyrzucania (EF) oznaczano w prezentacji M lub 2D. U wszystkich chorych w czasie badania rejestrowano rytm zatokowy. Funkcje zastawek oceniano pulsacyjną metodą Dopplera i znakowaną kolorem. Badania wykonano przed, w ciągu godziny po zabiegu, a następnie po 24 h, 3 miesiącach, 1-1,5 roku od zabiegu. Wyniki przed i ostatnie, 75 + 114 dni (1-393 dni) po ablacji porównano testem t-Studenta dla prób powiązanych. U wszystkich pacjentów w badaniu wstępnym przed ablacją wielkość jam serca nie przekraczała wartości prawidłowych. U 24 wykazano małe niedomykalności zastawek: mitralnej u 20, trójdzielnej u 6, płucnej u 2, aortalnej u 1 pacjenta. Wymiary i wskaźniki kurczliwości lewej komory przed i po ablacji wynosiły: LVEDD 4,8 + 0,4 vs 4,7 + 0,4 cm (NS), LVESD 3,0 + 0,4 vs 2,8 + 0,3 (p < 0,01), FS 36,0 + 5,5 vs 38,4 + 4,8% (p < 0,02), EF 65,1 + 8,3 vs 68,8 + 5,5 (p < 0,01). Mała niedomykalność zastawek nie uległa zwiększeniu po ablacji. U 1 pacjentki wszczepiono układ stymulujący z powodu bloku AV II/IIIo. Niewielka ilość płynu w osierdziu wystąpiła u 1 pacjenta

Ablacja drogi wolnej a funkcja lewej komory w ocenie echo-dopplerowskiej

Leczenie nawrotnego częstoskurczu węzłowego metodą przezskórnej ablacji z użyciem prądu o częstotliwości radiowej (RFA) stanowi alternatywę wobec farmakoterapii i postępowania chirurgicznego. Celem pracy jest ocena ryzyka zabiegu oraz porównanie danych echokardiograficznych przed i po ablacji drogi wolnej. U 34 objawowych chorych, z napadami częstoskurczu węzłowego typu I (AVNRT), w wieku 35 + 14,2 lat, 25 K, 9 M wykonano skuteczną RFA drogi wolnej; u 2 z powodu nawrotu częstoskurczu ablację wykonywano 2-krotnie. Liczba aplikacji prądu wynosiła 9,9 + 10,2, skuteczna energia 922 + 627 J, temperatura 66,5 + 13,4oC. Wymiary lewej komory: końcowo-rozskurczowy (LVEDD), końcowo-skurczowy (LVESD), frakcję jej skracania (FS) i wyrzucania (EF) oznaczano w prezentacji M lub 2D. U wszystkich chorych w czasie badania rejestrowano rytm zatokowy. Funkcje zastawek oceniano pulsacyjną metodą Dopplera i znakowaną kolorem. Badania wykonano przed, w ciągu godziny po zabiegu, a następnie po 24 h, 3 miesiącach, 1-1,5 roku od zabiegu. Wyniki przed i ostatnie, 75 + 114 dni (1-393 dni) po ablacji porównano testem t-Studenta dla prób powiązanych. U wszystkich pacjentów w badaniu wstępnym przed ablacją wielkość jam serca nie przekraczała wartości prawidłowych. U 24 wykazano małe niedomykalności zastawek: mitralnej u 20, trójdzielnej u 6, płucnej u 2, aortalnej u 1 pacjenta. Wymiary i wskaźniki kurczliwości lewej komory przed i po ablacji wynosiły: LVEDD 4,8 + 0,4 vs 4,7 + 0,4 cm (NS), LVESD 3,0 + 0,4 vs 2,8 + 0,3 (p < 0,01), FS 36,0 + 5,5 vs 38,4 + 4,8% (p < 0,02), EF 65,1 + 8,3 vs 68,8 + 5,5 (p < 0,01). Mała niedomykalność zastawek nie uległa zwiększeniu po ablacji. U 1 pacjentki wszczepiono układ stymulujący z powodu bloku AV II/IIIo. Niewielka ilość płynu w osierdziu wystąpiła u 1 pacjenta