Улогата на комуникацијата и оралната здравствена писменост во превенција и промоција на оралното здравје

Dental care prevention involves prophylactic oral health practices and strategies that are primarily targeted to diseases of the oral tissues with the focus on prevention of certain conditions. Not enough attention has been given to the communication between the dentist and the patient as well as the ability or the inability to understand patient's health information. The aim of this paper is to present the current practices and regulations related to the effective communication between oral healthcare professionals and patient population, and their representation and influence in improving and raising the profile of the oral health on a national level. Materials and method:A systematic literature search was conducted including published scientific articles between 1977 and 2018. Studies discussing the improvement of oral health in the function of general health and well-being in the patient population of all ages were analyzed. The main focus was put on the commitment of the oral health community in the global agenda and the importance of integrating multifactorial approaches to prevention. Particular attention was paid to the representation of the skills for effective communication between health care professionals and patient population, and the medical education (health education), which should result in the individual's health literacy. Results: During the global struggle to improve the oral health, efforts are being made to enhance current practices and share knowledge about preventive care and treatment in oral health science and education in order to ensure the general health and well-being of the patient population of all ages. Unfortunately, the commitment to take action in raising effective communication and oral health literacy is minimal. Conclusion: Improving the communication between the oral health care professionals and the patient population in the direction of an interactive, dynamic and flexible process, as well as raising the level of oral health literacy among the population through targeted and carefully developed medical education should be the first step in any preventive program for raising the level of oral health.Превенцијата како важен дел од стоматолошката заштита во себе вклучува превентивни орални програми и стратегии, кои примарно се насочени кон заболувања на оралните ткива и најчесто се фокусираат на спречување на одредени болестии состојби. На комуникацијата помеѓу стоматологот и пациентот, како и на способноста, односно неспособноста на разбирање на здравствените информации од страна на пациентот не се посветува доволно внимание. Целта на овој труд е да се изнесат досегашните наоди и ставови кои се однесуваат на ефикасната комуникацијата помеѓу стоматологот и пациентот и оралната здравствената писменост на пациентите, нивната застапеност и влијание во подобрување и подигнување на  профилот на оралното здравје на национално ниво. Материјал и метод: За таа цел беше пребарана литературата врз основа на објавени трудови и статии помеѓу 1977 и 2018 година, во која се прикажани истражувања на потребите во насока на подобрување на оралното здравје во функција на општо здравје и благосостојба на населението од сите возрасти, со што е искажана посветеноста на оралната здравствена заедница во глобалната агенда и нагласена важноста од интегрирање на мултифакторискиот пристап кон превенцијата. Посебен акцент беше ставен на застапеноста на вештините на ефикасната комуникација на лекарот со пациентот, во прв ред, и медицинската едукација (здравственото воспитување), која треба да резултира со здравствена писменост на поединецот. Резултати: Во тек на глобалната борба за подобрување на оралното здравје на населението во континуитет се прават напори за подобрување на добрите практики и споделување знаење за превентивна нега и третман во оралната здравствена наука и образование, за да се обезбеди општо здравје и благосостојба на населението од сите возрасти. За жал, напорите и посветеноста за акција при  зголемување на ефикасната комуникација и оралната здравствена писменост во подобрување на орално здравје се минимални. Заклучок: Унапредување на комуникацијата помеѓу стоматологот и пациентот во насока на интерактивен, динамичен и флексибилен процес, како и подигањето на нивото на оралната здравствена писменост кај населението преку целно насочена и внимателно разработена медицинска едукација треба да биде првиот чекор во секоја превентивна програма за подигање на нивото на оралното здравје