36 Wpływ błędów rekonstrukcji na rozkład dawki na przykładzie brachyterapii piersi

Cel pracyJednym z istotnych czynników wpływających na poprawność planowania w brachyterapii jest prawidłowa rekonstrukcja geometrii implantu. Rózne techniki lokalizacyjne powodują powstawanie błędów, których próbę analizy przedstawiamy w niniejszej pracy.Materiał i metodyAnalizę przeprowadzono na podstawie realnych sytuacji terapeutycznych, wykorzystując dane z planowania leczenia pacjentek Oddziału Brachyterapii RCO. Rekonstrukcje przeprowadzano dwoma sposobami. uwzględniając standardowe techniki implantacyjne. Porównano uzyskane tymi metodami rozkłady dawki terapeutycznej, wykorzystując parametry: objętość referencyjną V100, objęstość wysokiej dawki V200, objętość napromienianą V50 oraz index jakości rozkładu dawki QI.WynikiWykazano pewne różnice w geometrii rozkładu przy zastosowaniu różnych sposobów rekonstrukcji. Nie wykazano istotnych różnic po między pozostałymi analizowanymi parametrami rozkładu dawki.WnioskiOba przedstawione sposoby rekonstrukcji mogą być stosowane przy planowaniu leczenia

38 Zastosowanie optymalizacji geometrycznej w brachyterapii HDR raka piersi – analiza parametrów rozkładu dawki

Cel pracyPorównanie parametrów rozkładu dawki dla dwupłaszczyznowych implantów w gruczole piersiowym z wykorzystaniem optymalizacji geometrycznej oraz bez optymalizacji.Materiał i metodaW naszej pracy dokonaliśmy analizy parametrów rozkładu dawki oraz indeksu jakości rozkładu dawki QI 20 aplikacji wykonanych w naszej praktyce klinicznej. Porównaliśmy następujące parametry: objętość leczona (V100), objętość napromieniana (V50), objętość wysokiej dawki (V200). Dokonaliśmy analizy parametrów w przypadku optymalizacji geometrycznej i bez optymalizacji. Porównaliśmy histogramy rozkładu dawki oraz indeksy jakości rozkładu dawki.WnioskiStosując optymalizację geometryczną uzyskujemy poprawę QI. Wzrasta nieznacznie udział objętości V200 w objętości referencyjnej V100. Jednocześnie obserwujemy spadek V50 w stosunku do objętości referencyjnej

35 Kalibracja źródła irydowego – analiza 3 różnych metod pomiarowych

Przedstawiono 6-letnie doświadczenia związane z kalibracją źródła Ir 192 stosowanego w brachyterapii HDR. Stosowano 3 metody kalibracji źródła irydowego: kalibrację „w wodzie”, Kalibrację w „powietrzu” oraz kalibrację metodą studzienkową.Analizowano następujące problemy związane z kalbracją źródła irydowego wymienionymi metodami:-Wybór optymalnej odległości źródła – komora-Wybór optymalnej geometrii układu pomiarowego i schemat fantomu pomiarowego-Geometryczna dokładność fantomu pomiarowego-Wybór współczynników korekcyjnych związanych z komorą jonizacyjną, gradientem dawki, anizotropią-Korekta związana z zastąpieniem wody przez PMMA (kalibracja w wodzie)-Uwzględnienie rozproszeń zewnętrznych (kalibracja w powietrzu)-Kalibracje komory studzienkowej wraz z elektrometrem.Przedstawiono wyniki kalibracji kilkunastu źródeł irydowych. Oszacowano błędy pomiaru stosowanych metod. Błędy wynikające z geometrycznej niedokładności układów pomiarowych stosowanych podczas kalibracji „w powietrzu” sięgały 3% co stawia pod znakiem zapytania przydatność tej metody (precyzję układu pomiarowego?). Niedokładności geometryczne były również podstawą błędu pomiaru podczas kalibracji w „wodzie”. Kalibracja komorą studzienkową przeprowadzona dla czterech źródeł irydowych dała wyniki powtarzalne a różnica między certyfikatem źródła nie przekraczała 1,5%.Otrzymane wyniki oraz prostota pomiaru pozwalają na rekomendację ostatniej metody dom standardowej kalibracji źródła irydowego

Optimisation in HDR brachytherapy

New HDR machines supplied with stepping source systems give us an additional opportunity to optimise source distribution by modeling source dwell time. Different optimization algorithms are implemented in the commercial planning systems connected with HDR machines. The choice of proper optimization procedures is basic for Quality Assurance in brachytherapy planning.The main ideas of optimization algorithms implemented in PLATO system are presented.Some examples of gynaecological, intralumenal and interstitial brachytherapy are analyzed. Nonoptimised and “geometrically” optimized interstitial implants are compared. The advantages of optimization are discussed on the basic of dose-volume histograms. The danger of wrong optimization is also discussed.This work is supported by KBN Grant No 8T11E0440

39 Optymalizacja dawki w stereotaktycznej brachyterapii HDR guzów mózgu

Cel pracyZastosowanie metod stereotaktycznych w brachyterapii HDR pozwala na doktadną lokalizację targetu oraz umożliwia precyzyjne umiejscowienie kateterów. Celem pracy jest analiza geometrii układu kateterów oraz zastosowanie algorytmów optymalizacyjnych dla uzyskania optymalnego rozkładu dawki w brachyterapii guzów mózgu.Materiał i metodyPrzedstawiono planowanie brachyterapii HDR guzów mózgu z użyciem systemu stereotaktycznego. Analizowano implanty o różnej długości aktywnej, złożone z trzech i czterech równoległych kateterów. Porównano następujące parametry rozkładu dawki: objętość leczoną (V100), objętość napromienianą (V50), objętość wysokiej dawki (V200). Przeanalizowano wpływ algorytmów optymalizacyjnych na wymienione parametry rozkładu dawki. przedstawiono zalety histogramów dawka-objętość w trójwymiarowej analizie rozkładu dawki.WynikiWykazano niewielkie różnice analizowanych parametrów między implantami utworzonymi z trzech i czterech kateterów. Wykazano wzrośt homogenności dawki w obrębie izodozy referencyjnej i jednocześnie wzrost objętości napromienianej po zastosowaniu algorytmów optymalizacyjnych

33 Brachyterapia przy użyciu irydu 192 w leczeniu pierwotnych glejaków mózgu

W okresie od listopada 1996 do listopada 1999 w Oddziale Brachyterapii Regionalnego Centrum Onkologii w Bydgoszczy i w Klinice Neurochirurgii 10 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy leczono 57 pacjentów z pierwotnymi guzami glejopochodnymi mózgu przy użyciu brachyterapii z zastosowaniem izotopu irydu-192. Dokładnej analizie poddano 25 pacjentów, którzy odpowiedzieli na ankietę (9 – z gwiaździakiem II stopnia, 1 – ze skąpodrzewiakiem II stopnia, 4 – z gwiaździakiem III stopnia, 1 – ze skapodrzewiakogwiaździakiem IIIstopnia, 10 – z glejakiem wielopostaciowym). Spośród 25 pacjentów, którzy odpowiedzieli na ankietę zmarło 13. Średni okres obserwacji wyniósł 43 tygodni (max.−157 tyg., min.−2 tyg.). Średni okres poprawy wyniósł 23 tygodnie (od 0 do 104 tygodni). Średni okres przeżycia wyniósł 31 tygodni (od 2 do 146 tygodni). Autorzy analizują czynniki wpływające na czas przeżycia (takie jak wiek, stopień złośliwości histopatologicznej guza, połątczenie brachyterapii z teleradioterapią) oraz na podstawie własnych doświadczeń określają wskazania i przeciwwskazania

38 Zastosowanie optymalizacji geometrycznej w brachyterapii HDR raka piersi – analiza parametrów rozkładu dawki

Cel pracyPorównanie parametrów rozkładu dawki dla dwupłaszczyznowych implantów w gruczole piersiowym z wykorzystaniem optymalizacji geometrycznej oraz bez optymalizacji.Materiał i metodaW naszej pracy dokonaliśmy analizy parametrów rozkładu dawki oraz indeksu jakości rozkładu dawki QI 20 aplikacji wykonanych w naszej praktyce klinicznej. Porównaliśmy następujące parametry: objętość leczona (V100), objętość napromieniana (V50), objętość wysokiej dawki (V200). Dokonaliśmy analizy parametrów w przypadku optymalizacji geometrycznej i bez optymalizacji. Porównaliśmy histogramy rozkładu dawki oraz indeksy jakości rozkładu dawki.WnioskiStosując optymalizację geometryczną uzyskujemy poprawę QI. Wzrasta nieznacznie udział objętości V200 w objętości referencyjnej V100. Jednocześnie obserwujemy spadek V50 w stosunku do objętości referencyjnej

11/Brachyterapia HDR złośliwych glejaków: ocena wartości predykcyjnej parametru objętości i powierzchni guza

CelOcena wartości predykcyjnej powierzchni i objętości guza u chorych na nieresekcyjne i nawrotowe złośliwe glejaki leczone techniką śródmózgowej brachyterapii.Materiał i metodyMateriał obejmuje grupę 94 chorych leczonych z powodu nawrotowego (48) i nieoperacyjnego (46) glejaka mózgu, u których zastosowano czasową brachyterapię HDR Ir 192. Średnia wieku wynosiła 51 lat (22–82), KPS 70 pkt (60–90). Gąbczak wielopostaciowy występował u 70 a gwiaździak anaplastyczny u 24 chorych. Średnia objętość guza wynosiła 54 cm3 (2.4–198), średnia powierzchnia 98 cm2 (10–272). Implantacje kateteru poprzedzono u każdego chorego planowaniem wstępnym z użyciem systemu Brainlab i fuzji z NMR. Dawkę 15 Gy w 5 frakcjach stosowano samodzielnie w przypadku nawrotów, GTV wyznaczano jako obszar kontrastujący się w NMR lub łącznie z napromienianiem wiązkami zewnętrznymi w guzach pierwotnych (5 mm margines). Oceniano index pokrycia, konformalności i dawkę minimalną.WynikiMediana całkowitego czasu przeżycia wynosiła 7 miesięcy. Wykazano istotny wpływ na czas przeżycia następujących parametrów: postaci histologicznej 5 m-cy glejak wielopostaciowy vs 25 gwiaździak aplastyczny, objętości guza 30 cm3 4 m-cy vs 14, powierzchnia guza 70 cm2 4.4 m-cy vs 11 i wieku 50 lat 4,4 m-cy vs 8.4. Nie wykazano istotnego wpływu KPS, dawki min, CI, Przeżycia obu grup chorych nie różniły się istotnie w zależności od przebytego leczenia.WnioskiNowym czynnikiem prognostycznym dla nieoperacyjnych i nawrotowych złośliwych glejaków mogłaby być powierzchnia guza i pochodny od niej parametr index kulistości. Guzy o powierzchni mniejszej od 70 cm2 lub objętości mniejszej od 30 cm3 wiążą się z lepszym rokowaniem

42 Procedury kontroli aparatu microSelectron HDR w praktyce klinicznej oddziału brachyterapii RCO w Bydgoszczy

Cel pracyW Regionalnym Centrum Onkologii w Bydgoszczy opracowano propozycję procedur kontroli aparatu microSelectron HDR. Celem pracy była weryfikacja opracowanych procedur w praktyce klinicznej oddziału brachyterapii.MetodaOmówiono procedury kontroli aparatu wykonywane codziennie oraz po wymianie źródła irydowego. Przedstawiono procedury związane z wdrożeniem nowego typu aplikatorów. Porównano doktadność i czasochłonność trzech alternatywnych metod kalibracji źródła irydowego. Analizowano zasadność wykonywania zalecanych procedur na podstawie kilkuletnich doświadczeń w oddziale brachyterapii RCO w Bydgoszczy.Wyniki i wnioskiWykonywanie proponowanych procedur kontrolnych podnosi poziom bezpieczeństwa pacjenta i personelu oraz doktadność aplikowania zaplanowanego rozkładu dawki. Kalibracja źródła irydowego jest konieczna. Optymalną metodą kalibracji źródła jest pomiar w komorze studzienkowej