Pityogenes chalcographus (Coleoptera, Scolytinae) at the southernmost borderline of Norway spruce (Picea abies) in Greece

Το φλοιοφάγο έντομο Pityogenes chalcographus L. αποτελεί ένα από τα κύρια βλαπτικά έντομα της υποοικογένειας Scolytinae, που είναι ευρέως εξαπλωμένο στην Ευρώπη. Ο κύριος ξενιστής του εντόμου είναι η ερυθρελάτη (Picea abies) ενώ επίσης μπορεί να αναπτυχθεί επι- τυχώς σε αρκετά ακόμη είδη κωνοφόρων όπως το πεύκο (Pinus sp.), το έλατο (Abies alba), η λάρικα (Larix decidua) και η ψευδοτσούγκα (Pseudotsuga douglasii). Παρά το γεγονός ότι η φυσική εξάπλωση του εντόμου συμπίπτει με αυτή του κύριου ξενιστή του, το P. chalcographus δεν έχει καταγραφεί ούτε και παγιδευτεί στο δάσος ερυθρελάτης στην Ελατιά Δρά- μας, που αποτελεί το νοτιότερο άκρο της φυσικής, αυτόχθονης εξάπλωσης της ερυθρελάτης. Στα πλαίσια της έρευνας εγκαταστάθηκαν στο δάσος της Ελατιάς πέντε φερομονικές παγίδες, οι οποίες περιείχαν την προσελκυστική ουσία chalcogran. Ο συνολικός αριθμός των φλοιοφά- γων εντόμων που συγκεντρώθηκαν μετά το πέρας της περιόδου που οι παγίδες ήταν στο πεδίο, ανήλθε σε αρκετές χιλιάδες ατόμων. Η ερυθρελάτη που αναπτύσσεται στο φυσικό δάσος της Ελατιάς βρίσκεται σε οριακό περιβάλλον όσον αφορά τις συνθήκες ανάπτυξής της, γεγονός που επιτείνεται και από την κλιματική αλλαγή, η οποία γίνεται ακόμη πιο εμφανής σε τέτοια περιβάλλοντα. Η συνδυαστική δράση αυτών των δύο παραγόντων μπορεί να καταστήσει την ερυθρελάτη ιδιαίτερα ευάλωτη στην προσβολή του P. chalcographus, γεγονός που θα μπο- ρούσε εν δυνάμει να θέσει σε κίνδυνο και τα ενδημικά είδη πεύκου της Ελλάδας, καθώς το φλοιοφάγο αυτό έντομο έχει την δυνατότητα ανάπτυξης σε μια πλειάδα ξενιστών.The six toothed bark beetle, Pityogenes chalcographus L. (Coleoptera: Scolytinae) is a widely distributed pest in Europe, infesting mainly Norway spruce (Picea abies) as well as other conifer species such as Pinus sp., Abies alba, Larix deciduas, L. sibirica and Pseudotsuga douglasii. Even though the distribution of this bark beetle coincides that of its main host tree, P. abies, the occurrence of P. chalcographus has never been recorded in the spruce forest of Elatia-Drama, Northern Greece, which is the southernmost area of the natural, autochthonous distribution of P. abies. In this study we installed five pheromone traps baited with chalcogran dispensers in the forest of Elatia. The total number of bark beetles attracted to these traps exceeded several thousands of individuals. Norway spruce trees growing in the natural forest of Elatia demonstrate low vigor, something that can be attributed to the marginal environmental conditions in concert with the effects of climate change. The combination of these factors inhibits the regular growth of spruce, rendering trees more susceptible to the attack of P. chalcographus

Występowanie grzybów entomopatogenicznych w glebach z zadrzewień śródpolnych i sąsiadujących z nimi małoobszarowych pól uprawnych

The aim of this study was to compare the species composition and the intensity of entomopathogenic fungi occurrence in the soil from mid-field woodlots and adjacent small farmlands. The study material consisted of soil samples taken from a mid-field woodlot and an adjacent small-scale arable field in three different localities in the vicinity of Siedlce. Entomopathogenic fungi were isolated from soil using two methods: the insect bait method and the selective medium. The comparative study showed that the soil from mid-field woodlots was characterized by a richer species composition of entomopathogenic fungi than of adjacent arable fields. A total of six fungal species representing the anamorphs of Hypocreales (Ascomycota) were isolated from the soil collected from mid-field woodlots: B. bassiana, B. brongniartii, M. anisopliae, M. flavoviride, I. farinosa and I. fumosorosea. The presence of only three species was reported in the farmland soil: B. bassiana, M. anisopliae and I. fumosorosea. This fact confirms the important role of semi-natural habitats as a source of biodiversity of entomopathogenic fungi in agricultural landscape. It was found that entomopathogenic fungi together formed more colony-forming units in the soil from arable fields than that of neighbouring mid-field woodlots. B. bassiana was the species of fungus which infected more bait insect larvae and formed significantly more colony-forming units (CFU) in the soil from mid-field woodlots than that of farmland in the localities studied, whereas the trend was the opposite in the case of I. fumosorosea and M. anisopliae. Given the presence of entomopathogenic fungi in the farmland soil in the three test places together, it was found that I. fumosorosea was dominant in the soil from the two arable fields, where this fungus infected more G. mellonella larvae and formed significantly more CFUs than the other species of fungi. M. anisopliae was the second most frequently isolated farmland species.Celem podjętych badań było porównanie składu gatunkowego i nasilenia występowania grzybów entomopatogeniczych w glebach z zadrzewień śródpolnych i sąsiadujących z nimi pól uprawnych. Materiał do badań stanowiły próby gleby pobrane w trzech miejscowościach w okolicach Siedlce z dwóch środowisk: zadrzewienia śródpolnego i sąsiadującego z nimi małoobszarowego pola uprawnego. Grzyby owadobójcze izolowano z gleby stosując metodę owadów pułapkowych (z użyciem larw Galleria mellonella) oraz podłoże selektywne. Przeprowadzone badania porównawcze wykazały, że gleby spod zadrzewień śródpolnych charakteryzowały się bogatszym składem gatunkowym tych grzybów. Z gleby pobranej spod zadrzewień śródpolnych na larwy G. mellonella wyizolowano w sumie sześć gatunków grzybów, były to: B. bassiana, B. brongniartii, M. anisopliae, M. flavoviride, I. farinosa i I. fumosorosea. W glebie z pól odnotowano obecność tylko trzech gatunków: B. bassiana, M. anisopliae i I. fumosorosea. Fakt ten potwierdza istotną rolę środowisk seminaturalnych jako źródła bioróżnorodności grzybów owadobójczych w krajobrazie rolniczym. Stwierdzono że, grzyby entomopatogeniczne łącznie tworzyły więcej jednostek infekcyjnych (CFU) w glebie z pól uprawnych niż sąsiadujących z nimi zadrzewień śródpolnych. Stwierdzono, że grzyb B. bassiana zainfekował więcej larw owada pułapkowego i tworzył istotnie więcej jednostek infekcyjnych w glebach z zadrzewień śródpolnych niż pól w badanych miejscowościach, natomiast w przypadku I. fumosorosea i M. anisopliae odnotowano tendencję odwrotną. Biorąc pod uwagę występowanie grzybów entomopatogennych w glebie z pól uprawnych w trzech badanych miejscowościach łącznie, stwierdzono, że w glebie z dwóch pól uprawnych dominował I. fumosorosea. W glebach tych zainfekował on więcej larw G. mellonella i tworzył istotnie więcej jednostek CFU niż pozostałe gatunki grzybów. Drugim najczęściej izolowanym gatunkiem z pól uprawnych był M. anisopliae

Parasitoids, predators, nematodes and pathogens associated with bark weevil pests in Europe

Among the main bark weevil pests in Europe, Hylobius abietis L. and Pissodes spp. have the subject of several major studies regarding the biology, impact and use of their natural enemies. In particular, parasitoids and namatodes of H. abietis, and parasitoids of pine and fir Pissodes spp. have been extensively studied. In contrast, very little has been done on Cryptorrhynchus lapathi L., and nothing on Hylobius pinastri (Gyllenhal), or on Otiorrhynchus spp. in the forest environment, probably relflecting their lower importance in forest protection

Parasitoids, predators, nematodes and pathogens associated with bark weevil pests in Europe

Among the main bark weevil pests in Europe, Hylobius abietis L. and Pissodes spp. have the subject of several major studies regarding the biology, impact and use of their natural enemies. In particular, parasitoids and namatodes of H. abietis, and parasitoids of pine and fir Pissodes spp. have been extensively studied. In contrast, very little has been done on Cryptorrhynchus lapathi L., and nothing on Hylobius pinastri (Gyllenhal), or on Otiorrhynchus spp. in the forest environment, probably relflecting their lower importance in forest protection

Parasitoids, predators, nematodes and pathogens associated with bark weevil pests in Europe

Among the main bark weevil pests in Europe, Hylobius abietis L. and Pissodes spp. have the subject of several major studies regarding the biology, impact and use of their natural enemies. In particular, parasitoids and namatodes of H. abietis, and parasitoids of pine and fir Pissodes spp. have been extensively studied. In contrast, very little has been done on Cryptorrhynchus lapathi L., and nothing on Hylobius pinastri (Gyllenhal), or on Otiorrhynchus spp. in the forest environment, probably relflecting their lower importance in forest protection

Poszerzone badania nad różnorodnością grzybów-patogenów stawonogów w Austrii i w Polsce

Results of studies on diversity of arthropod-pathogenic fungi in selected habitats in Austria and Poland carried out in the years 2006-2007 and 2009-2010 are discussed. In total 47 species of entomopathogenic fungi were found as pathogens of different arthropods in Austria. Twenty six entomophthoralean species from different insects and one species from mites were identified and 16 of them are recorded as new to Austria. From among 21 species of anamorphic Hypocreales (Ascomycota) affecting arthropods in Austria, 13 species so far have not been known from this country. In total 51 species of fungi affecting different arthropods in Poland were recorded, among them 28 species of Entomophthorales and 23 anamorphic Hypocreales were separated. The most frequent species of the entomopathogenic fungi both in agricultural and afforested areas in Austria were the common and usually worldwide distributed cordycipitaceous anamorphs Beauveria bassiana, Isaria fumosorosea and in areas of this study less numerous I. farinosa. The most frequent pathogens occurring in mite communities on plants and in wood infested by insects were Hirsutella species. Several entomophthoralean species developed epizootics that caused high reduction in host populations of different arthropods in both countries. Especially interesting is the first record of mycoses (up to 60% mortality), caused by Zoophthora spp. on Phyllobius beetles in a mixed forest near Białowieża. During our joint research, we found the first time in Poland and Europe, the presence of the fungus Furia cf. shandongensis on earwigs and Hirsutella entomophila on Ips typographus adults in forest habitats. From the feeding sites of the latter bark beetle and other subcortical species in oak bark (mostly Dryocoetes villosus) and D. alni in black alder over a dozen of various Lecanicillium strains - including few of the features not allowing to classify them to any of so far known species – were isolated both from the scolytids and from accompanying them mites, but these materials have now been successively elaborated. From the commonly occurring in these materials acaropathogenic species Hirsutella cf. brownorum, H. minnesotensis, H. nodulosa and H. rostrata, the two latter infected also adult bark beetles, whereas from the larvae and pupae some supposed nematophagous anamorphs were isolated, among them Harposporium janus and Haptocillium sp.W latach 2006-2007 oraz 2009-2010 w ramach dwustronnej współpracy (Scientific and Technological Cooperation Project: Austria - Poland 12/2006 i 09/2009), w wybranych siedliskach w Austrii i w Polsce prowadzono badania nad grzybowymi patogenami stawonogów, głównie owadów i roztoczy. W sumie w Austrii stwierdzono występowanie czterdziestu siedmiu gatunków grzybów patogenicznych w stosunku do stawonogów. Wśród nich odnotowano 26 gatunków owadomorków (Entomophthorales), z czego 16 to gatunki niewykazywane wcześniej z tego kraju oraz 21 gatunków grzybów reprezentowanych przez anamorficzne formy Hypocreales (Ascomycota), w tym 13 gatunków nowych dla Austrii. Spośród 51 gatunków grzybów patogenicznych dla stawonogów, które rozpoznano w ramach badań prowadzonych w Polsce, 28 należało do owadomorków, a 23 to anamorfy workowców (Ascomycota), z których 13 gatunków wykazuje właściwości patogeniczne w stosunku do roztoczy. Do gatunków grzybów najczęściej spotykanych na roztoczach fitofagicznych oraz występujących w zbiorowiskach owadów zasiedlających drewno, należały gatunki z rodzaju Hirsutella, z których żaden nie był dotąd notowany w Austrii. Spośród nich tylko H. kirchnerii i H. thompsonii wydają się w istotny sposób redukować populację szpecieli w obu krajach. Dwa nowe gatunki Hirsutella danubiensis i H. vandergeesti, opisane w 2008 roku, są efektywnymi patogenami szkodliwych roztoczy z rodziny przędziorkowatych (Tetranychidae), chociaż ostatni z wymienionych gatunków pasożytuje również na roztoczach drapieżnych (Phytoseidae). Kilka gatunków owadomorków powodowało epizoocje, które wpłynęły na znaczne ograniczenie populacji różnych taksonów stawonogów w obu krajach. Szczególnie godny uwagi jest przypadek wysokiej śmiertelności (do 60% osobników w populacji) chrząszczy z rodzaju Phyllobius zaobserwowany w Puszczy Białowieskiej, a spowodowany przez nieopisany dotychczas gatunek grzyba z rodzaju Zoophthora. Efektem wspólnych badań jest także odnotowanie po raz pierwszy w Polsce i w Europie, występowania Furia cf. shandongensis na skorkach (Dermaptera) oraz Hirsutella entomophila na imagines Ips typographus w siedliskach leśnych