Artvin orman bölge müdürlüğü örneğinde korunan alanlara farklı bir bakış

Ülkemizde korunan alanlar farklı statülerde ilan edilmekte ve farklı kurumlar tarafından yönetilmektedir. Bu alanlar Milli Park Kanunu kapsamında milli park, tabiat parkı, tabiatı koruma alanı ve tabiat anıtıdır. Orman Kanunu kapsamında muhafaza ormanları ve milli park kanunu yürürlüğe girmeden önce milli parktır. Kara Avcılığı kanunu ise yaban hayatı koruma sahaları, yaban hayatı geliştirme sahaları ve yaban hayatı üretim istasyonları; Çevre Kanunu kapsamında özel çevre koruma bölgeleridir. Ayrıca tohum meşçereleri ve bahçeleri; gen koruma ormanları, Ramsar alanları ve orman içi dinlenme yerleri olmak üzere çok farklılık göstermektedir. Bütün bunların kanuni bir dayanağı vardır. Orman Amenajman Planlarının yapılmasında bu alanlar statüsüne bağlı olarak farklı işletme sınıfı veya bir işletme sınıfı içinde ayrı değerlendirilmektedir. Bu makalede Artvin Orman Bölge Müdürlüğü alanlarındaki statüleri belli koruma alanları ayrı ayrı incelenecektir. Sonra asıl bugüne kadar koruma alanı statüsü olmayan eskiden “Muhafaza Karakterinde İşletme Sınıfları” olarak işletilen fakat son zamanlarda ormanların fonksiyonlarının ön plana çıkması ile yapılan fonksiyonel planlama ile ayrılan fonksiyon alanlarının Bölge Müdürlüğü ormanlık alanlarına oranı belirlenmeye çalışılmıştır. Bu sebeple Artvin ilinin tamamını kapsayan Artvin Orman Bölge Müdürlüğü örneğinde korunan alanlara farklı bir bakış getirilmeye çalışılmıştır.Protected areas in our country are announced in different statuses and managed by different institutions. These areas are National Park, Nature Park, Nature Conservation Area and Nature Monument within the scope of National Parks Law. Protected areas were Conservation Forests within the scope of Forest Law and National Parks before National Parks Law came into force. Those areas are Wildlife Protection Areas, Wildlife Development Areas and Wildlife Production Areas under Hunting Law and Private Nature Conservation Areas under Natural Law. And also, seed orchards and seed collection stands, gene protection forests, Ramsar Sites and forest recreation areas are protected areas. There are legal basis for all those. These areas are assessed as different management class or assessed different in same management class depending on their statuses when making Forest Management Plans. In this article, protected areas have definite statuses in Regional Directorate of Artvin will be examined separately. Later on, the rate of functional areas -that did not have protected area status and were managed as “Conservation Area Management Class” before but separated now with functional planning because of forest functions become important- to Regional Directorate forests is tried to indicated. For this reason, it is tried to develop a point of view to protected areas in sample of Regional Directorate of Artvin that covers whole Artvin Provinc

Ekosistem tabanlı çok amaçlı planlama (ETÇAP) modelinin geliştirilmesi ve uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi

Neo-klasik Avrupa ormancılığı ekolüne dayalı odun üretimi ağırlıklı planlama yaklaşımı yerini, orman fonksiyonları, katılımcılık, bilişim teknolojileri ve karar verme teknikleri ile gündeme gelen ekosistem tabanlı çok amaçlı planlama (ETÇAP) sürecine terk etmeye başlamıştır. Ülkemizin bu derece kapsamlı bir planlama sürecine girmiş olmasına rağmen, bu yaklaşımın önemli aşamaları henüz uygulamaya konulamamıştır. Bunların başında; orman fonksiyonları ile meşcere yapıları arasındaki dinamik ilişkilere dayalı büyüme ve artım modellerinin geliştirilememesi, karar verme teknikleri ile meşcere tabanlı planlama modellerinin kurulamaması ve en iyi çözümün araştırılamamasıdır. Buradan hareketle hazırlanan bu çalışmada, ETÇAP planlama yaklaşımını somutlaştıran bir karar destek sistemi (model) geliştirilmiş ve sunulmuştur. Geliştirilen ETÇAP modelinin ana bileşenleri ETÇAPKlasik, ETÇAPSimulasyon, ETÇAPOptimizasyon ve ETÇAPKombine model yazılımların genel yapısı, özellikleri ve ülkemizde uygulanma şartları irdelenmiştir. Ayrıca, bu modellerin genelde ülkemiz ormancılığına özelde ise orman amenajman/planlama disiplinine kazandıracağı katkılar, karşılaştığı zorluklar ve darboğazlar değerlendirilmiştir.Forest management planning is based on timber oriented neo-classical European philosophy. With the awareness of multiple forest values, participation, information technologies and quantitative decision techniques, planning in Turkey has moved towards ecosystem based multi-use planning approach. So far, however, the new concept has not adopted the contents and components of ETÇAP approach accommodating the growth and yield models, forest models with operations research methods on stand level to achieve the best options. This research presents the structure and specifications of the ecosystems based multiple-use forest management model of ETÇAP with ETÇAPKlasik, ETÇAPSimulasyon, ETÇAPOptimizasyon and ETÇAPKombine components. As well, the contribution of the model development to the forestry in general and planning in specific is evaluated and potential shortcomings during implementation are listed

Batı Akdeniz’de farklı yetişme ortamı bölgelerindeki kızılçam (Pinus brutia Ten.) ormanlarının vejetasyon yapısının ekolojik değerlendirilmesi

Kızılçam (Pinus brutia Ten.) 5,8 milyon ha ile Türkiye’de en geniş yayılış alanına sahip asli ağaç türüdür ve bu alan Türkiye ormanlarının % 27’sine tekabül etmektedir. Vejetasyonların tür çeşitliliği ve türlerin bulunuş oranları, yayılış gösterdiği sahaların ekolojik özellikleri bakımından önemli göstergelerdir. Bu çalışma ile Batı Akdeniz’de farklı yetişme ortamı bölgelerindeki kızılçam ormanlarının vejetasyon yapısındaki farklılıklar ekolojik olarak değerlendirilmiştir. Çalışma üç farklı yetişme ortamı bölgeler grubundaki toplam 27 örnek alanda gerçekleştirilmiştir. Örnek alanların vejetasyon yapıları Braun-Blanquet yöntemi ile değerlendirilmiştir. Kızılçam ormanlarında, farklı yetişme ortamı bölgeleri gruplarında, vejetasyonu oluşturan türler arasında önemli farklar tespit edilmiştir. Deniz etkisine açık örnek alanlarda, sıcaklık ve nem isteği fazla olan Daphne gnidioides Jaub. et Spach, Olea europaea L. var. sylvestris (Miller). Lehr., Arbutus andrachne L., Nerium oleander L. ve Myrtus communis L. subsp. communis L. gibi türler karşımıza çıkmaktadır. Akdeniz içi yetişme ortamı sahaları nispeten deniz iklimi etkisini almakla birlikte, yağışın ve bağıl nemin gerek deniz gerekse göl etkisi altındaki sahalara nazaran daha az olduğu alanları oluşturmaktadır. Bu duruma en önemli işaret olarak, Styrax officinalis L.’nin bu sahalarda tespit edilememiş olması gösterilebilir. Göller yetişme ortamı sahalarında yağış değerleri, Akdeniz içi yetişme ortamı sahalarına göre daha yüksek olmakla birlikte, sıcaklık değerleri olarak nisbeten karasal iklim karakteristiklerini taşımaktadır. Bu iklim karakteristikleri, Cistus laurifolius L. Berberis crataegina DC. ve Juniperus foetidissima Willd. gibi türlerin, sadece bu yetişme ortamı sahalarında yayılışlarının sebebi olarak gösterilebilir. Ayrıca aynı yetişme ortamı bölgeleri grupları içerisinde de bonitet, yükselti, topoğrafik yapı ve denize uzaklık gibi faktörlere bağlı olarak vejetasyon bileşenlerinde değişimler söz konusudur. Bu çalışma sonucunda ortaya konulan bulgular, Batı Akdeniz’de özellikle yeni orman tesisi ve rehabilitasyon çalışmalarında, kızılçamın kullanılabileceği sahaların belirlenmesi anlamında yol gösterici olabilecektir. Anahtar kelimeler: Pinus brutia, Batı Akdeniz, Yetişme ortamı, Vejetasyo

Burdur Yöresi kızılçam meşcereleri için uyumlu gövde çapı ve gövde hacim denklemlerinin geliştirilmesi

Kızılçam, ülkemizde orman ürünleri sanayisi için en önemli ticari ağaç türlerinden biridir. Bu çalışmada, Burdur yöresi kızılçam meşcereleri için uyumlu gövde çapı ve gövde hacim modelleri geliştirilmiştir. Bu amaçla, Max ve Burkhart (1976) ve Parresol vd. (1987) tarafından geliştirilen parçalı gövde çapı ve gövde hacim modelleri kullanılmıştır. Önerilen modeller, gövde çapı ve gövde hacim tahminlerinde, genel olarak tüm ağaç gövdesi ve gövdenin farklı bölümleri için güvenilir sonuçlar vermiştir. Ancak, en başarılı sonuçlar Max ve Burkhart (1976) tarafından geliştirilen parçalı gövde çapı ve hacim modeli ile elde edilmiştir. Bu model ile gövde üzerinde değişik noktalarda yapılan çap tahminlerinde ortalama hata 2.3 cm’den ve hacim tahminlerinde 0.008 m3’den daha az bulunmuştur. Önerilen model, bağımsız veri seti kullanılarak, yöresel tek girişli ağaç hacim tablosu ile de karşılaştırılmış, ağaç hacim tablosu kullanılarak elde edilen hacim değerlerinin daha yüksek hata miktarına sahip oldukları görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Kızılçam, Gövde çapı, Gövde hacmi, Parçalı gövde çapı model