Witamina D — kardio- i nefroprotekcja

Przewlekła choroba nerek jest coraz bardziej rozpowszechniona,zatem zastosowanie wszystkich elementówpostępowania nefroprotekcyjnego może odsunąćkonieczność leczenia nerkozastępczego o wielelat, co spowoduje, że koszt roczny takiego leczeniabędzie istotnie niższy niż leczenia nerkozastępczego.Obecnie w armamentarium nefroprotekcji i kardioprotekcjicoraz częściej pojawia się witamina D. Wynikibadań u chorych hemodializowanych sugerują,iż leczenie pochodnymi witaminy D ma korzystnywpływ na układ sercowo-naczyniowy. W badaniacheksperymentalnych dostarczono dowodów na potencjalnemechanizmy działania nefroprotekcyjnegoanalogów witaminy D. Potencjalne nefroprotekcyjnedziałanie aktywnych metabolitów witaminy D polegana hamowaniu układu renina–angiotensyna–aldosteron,zmniejszeniu aktywacji czynnika jądrowego kB(NF-kB) i stanu zapalnego, hamowaniu szlaku Wnt/bkateniny oraz efekcie bezpośrednim na ekspresjębiałek błony szczelinowatej w kłębuszku (zarównopoprzez bezpośrednią stymulację genów lub wtórniezapobiegając utracie podocytów). Mimo że jest corazwięcej dowodów świadczących o działaniu nefroikardioprotekcyjnym witaminy D, to jednak dokładnemechanizmy nie są jeszcze do końca poznane i wielepytań pozostaje ciągle bez odpowiedzi. Witamina Dwydaje się obiecującą możliwością, jednak należypamiętać, że witamina D to nie kwas acetylosalicylowyi jej zastosowanie jako leku kardio- i nefroprotekcyjnegopowinno być oparte na dowodach z wieloośrodkowychrandomizowanych badań klinicznych,najlepiej z twardymi punktami końcowymi

Agoniści receptora dla witaminy D — mechanizmy selektywności działania

Witamina D od dawna nie jest traktowana jedynie jako czynnik odpowiedzialny za homeostazę wapnia i fosforu oraz metabolizm kości. Odkrycie, że receptor dla witaminy D (VDR) kontroluje transkrypcję wielu genów całkowicie niemających związku z „klasycznie” pojmowanym działaniem witaminy D, spowodowało, że substancja ta znalazła się w centrum zainteresowania także w profilaktyce i leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów, przewlekłych nefropatii, chorób o podłożu autoimmunologicznym i wielu innych. Pobudzanie wchłaniania wapnia przez kalcytriol nie pozwala jednak zastosować witaminy D lub jej prekursorów nie tylko w wymienionych, nowych wskazaniach. Przydatność tych form leku jest także ograniczona u pacjentów z wtórną (nerkopochodną) nadczynnością przytarczyc. Z tego względu rozpoczęto intensywne badania nad analogami witaminy D, które, pozostając agonistami VDR w większości swoich pożądanych działań, nie prowadzą jednak do wzrostu wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego lub ich efekt w tym zakresie jest znacznie zredukowany. W pracy przedstawiono zarys mechanizmów działania VDR pod wpływem połączenia z różnymi ligandami, w tym niehiperkalcemizującymi analogami witaminy D, oraz omówiono niektóre czynniki regulujące ten niezwykle złożony proces. Szczególną uwagę poświęcono proponowanym mechanizmom selektywności działania nowych agonistów VDR

Możliwości terapeutyczne u chorych z wtórną nadczynnością przytarczyc w Polsce

Secondary hyperparathyroidism (SHPT) is one of themost common metabolic disturbances appearing withdifferent severity in patients with chronic kidney diseasestage 5 underwent chronic dialysis therapy. This statementis supported by data from annually performedsurvey in which basic calcium and phosphate metabolismparameters are collected among reliable sample ofPolish dialysed patients. Simultaneously with this dataalso informations showing availability of different drugswhich are necessary for SHPT therapy are gathered.Unfortunately modern drugs inhibiting phosphate absorptionin gastrointestinal tract are used only in scarcenumber of patients due to their high cost and lack ofreimbursement. Therefore therapy with calcium salts ismainly carried out in this case. Nevertheless one haveto be remember that their use especially in high dosesmay lead to the development of heart and vascular calicifications.From vitamin D derivatives most commonlyalfadiol (1a-cholekalciferol) and calcifediol (25-hydroxyl-vitamin D3) are used. On the other hand existenceof the therapeutic program enable quite satisfactory useof calcimimetic (cinacalcet), which was used last yearin over 13% of dialysed patients. On the contrary othermodern drug inhibiting parathormon production and secretion— vitamin D receptor blocker (paricalcitol) is notwidely available also due to financial constrains. Nownephrological community is waiting with hope for thedecision of appropriate institutions considering subsequentproposal enabling introduction of new therapeuticprograms letting use of the whole selection of drugswhich are necessary in the SHPT treatment.Wtórna nadczynność przytarczyc (SHPT) stanowipowikłanie metaboliczne, które występuje w różnymstopniu zaawansowania u zdecydowanej większościpacjentów w 5. stadium przewlekłej choroby nerek(CKD) poddawanych przewlekłej dializoterapii. Powyższątezę potwierdzają dane z przeprowadzanychcorocznie od wielu lat obserwacji zachowania się podstawowychwskaźników gospodarki wapniowo-fosforanowej.Równolegle z tymi danymi zbierane są informacjedotyczące dostępności leków, które powinnybyć stosowane u chorych z SHPT. Niestety, w Polsce, z powodu braku refundacji, nowoczesne leki wiążącefosforany w przewodzie pokarmowym są mało dostępne(sewelamer, pochodne lantanu), a głównym lekiemstosowanym w tym celu są wciąż sole wapnia. Wiadomo,że ich stosowanie, szczególnie w dużych dawkach,ma swoje ograniczenia i niesie ryzyko rozwojuzwapnień w układzie sercowo-naczyniowym. Spośródpochodnych witaminy D najczęściej stosuje się alfadiol(1-a-cholekalcyferol) oraz kalcyfediol (25-hydrokswitaminaD3). Natomiast dzięki istniejącemu od kilku latprogramowi terapeutycznemu stosunkowo dobrze dostępnyjest kalcymimetyk — cynakalcet, który wedługostatnich danych stosowano u ponad 13% leczonychdializami. Brakuje natomiast szerszego dostępu do parykalcytolu— nowoczesnego syntetycznego analogukalcytriolu wybiórczo blokującego receptory witaminyD w przytarczycach. Obecnie środowisko nefrologicznez nadzieją oczekuje na decyzje upoważnionych do tegoinstytucji odnośnie do rozpatrzenia kolejnych wnioskówo wprowadzenie dalszych programów lekowych,co pozwoli udostępnić cały arsenał leków, które powinnybyć stosowane u pacjentów z SHP

Spojrzenie na zaburzenie gospodarki wapniowo-fosforanowej u pacjentów leczonych hemodializami po badaniu IMPACT-SHPT

Zwiększone wydzielanie parathormonu przez komórkiprzytarczyc obserwowane u większości chorychz przewlekłą chorobą nerek jest związane ze zwiększonąśmiertelnością sercowo-naczyniową. Współczesnestrategie leczenia wtórnej nadczynnościprzytarczyc u chorych ze schyłkową niewydolnościąnerek obejmują podawanie kalcymimetyków, witaminyD lub jej analogów bądź stosowanie tych lekóww skojarzeniu oraz leczenie towarzyszących zaburzeńmineralnych. Do tej pory w nielicznych badaniach dokonanobezpośrednich porównań tych uzupełniającychsię strategii leczniczych. Porównanie takie byłocelem badania IMPACT-SHPT, którym objęto chorychprzewlekle hemodializowanych ze stężeniem PTHw zakresie 300–800 pg/ml i bez istotnych kliniczniezaburzeń kalcemii i fosfatemii. W czasie 28 tygodniaktywnego leczenia wykazano, że strategia leczeniaoparta na podawaniu parykacytolu z uzupełniającymleczeniem cynakalcetem tylko w przypadku hiperkalcemiiprowadziła częściej do uzyskania stężenia PTHw docelowym zakresie 150–300 pg/ml w porównaniuze schematem leczenia opartego na chlorowodorkucynakalcetu z niewielką dawką witaminy D indywidulaniedobieraną na podstawie kalcemii i stężenia PTH.Częstość hiperkalcemii była niewielka u chorych leczonychparikalcytolem. Podawanie cynakalcetu byłoczęściej związane z występowaniem stężenia wapniaw surowicy < 8,4 mg/dl, rzadko jednak to zaburzeniebyło istotne klinicznie. W badaniu tym wykazano, żeskuteczną kontrolę wydzielania parathormonu u hemodializowanychchorych ze średnio zaawansowanąnadczynnością przytarczyc można uzyskać poprzezstosowanie leczenia opartego na podawaniu parykalcytoluuzupełnianego o podawanie cynakalcetu jedyniedoraźnie w razie hiperkalcemii

Witamina D — komu, jaka i dlaczego?

Preparaty witaminy D są znane i stosowane w leczeniu zaburzeń kostnych oraz gospodarki wapniowo fosforanowej od początku XX wieku. W ostatnich latach wiele uwagi poświęcono nowo syntetyzowanym aktywnym postaciom tej witaminy. Poprzez aktywacje receptora dla witaminy D, poza regulacją wchłaniania i wydalania wapnia i fosforu, wykazują one wiele działań mogących mieć korzystne efekty w grupie pacjentów z przewlekłą chorobą nerek. W poniższym opracowaniu przedstawiono wyniki badań klinicznych i eksperymentalnych wskazujących na korzyści ze stosowania niektórych aktywatorów receptora dla witaminy D w takich schorzeniach, jak wtórna nadczynność przytarczyc czy powikłania sercowo-naczyniowe. Dodatkowo obserwowano ich działanie nefroprotekcyjne, pozytywny wpływ na częstość hospitalizacji, a nawet zmniejszenie śmiertelności w grupie pacjentów dializowanych. Aktywatory receptora dla witaminy D stanowią nieodzowną formę terapii u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, niemniej w zależności od stopnia jej zaawansowania i uwarunkowań ekonomicznych należy dobrać odpowiedni preparat, a także odpowiednią dawkę leku. Forum Nefrologiczne 2011, tom 4, nr 4, 356–36

Variability in the Clinical Course of COVID-19 in a Retrospective Analysis of a Large Real-World Database

The COVID-19 pandemic proceeds in waves, with variable characteristics of the clinical picture resulting from the evolution of the SARS-CoV-2 virus. This study aimed to compare the epidemiological characteristics, symptomatology, and outcomes of the disease in patients hospitalized for COVID-19 during periods of different variants dominance. Comparing the periods of dominance of variants preceding the Delta variant, the Delta period was characterized by a higher share of hospitalized females, less frequent comorbidities among patients, and a different age distribution. The lowest need for oxygen therapy and mechanical ventilation was observed under Omicron dominance. The triad of classic COVID-19 symptoms, cough, fever, dyspnoea, and fatigue, were most prevalent during the Delta period, and significantly less common under the Omicron dominance. During the Omicron period, nearly twice as many patients as in the previous periods could be discharged from the hospital within 7 days; the overall 28-day mortality was significantly lower compared to that of the Delta period. It also did not differ between periods that were dominated by the BA.1 and BA.2 subvariants. The study indicates that the Omicron SARS-CoV-2 variant that dominated between January and June 2022 caused a disease which resembled the common cold, and was caused by seasonal alpha and beta-coronaviruses with a low pathogenicity for humans. However, one should note that this effect may not only have been related to biological features of the Omicron lineage, but may additionally have been driven by the increased levels of immunization through natural infections and vaccinations, for which we could not account for due to a lack of sufficient data

Clinical and Epidemiological Characteristics of 1283 Pediatric Patients with Coronavirus Disease 2019 during the First and Second Waves of the Pandemic—Results of the Pediatric Part of a Multicenter Polish Register SARSTer

This prospective multicenter cohort study aimed to analyze the epidemiological and clinical characteristics of coronavirus disease 2019 (COVID-19) in children. The study, based on the pediatric part of the Polish SARSTer register, included 1283 children (0 to 18 years) who were diagnosed with COVID-19 between 1 March 2020 and 31 December 2020. Household contact was reported in 56% of cases, more frequently in younger children. Fever was the most common symptom (46%). The youngest children (0–5 years) more frequently presented with fever, rhinitis and diarrhea. Teenagers more often complained of headache, sore throat, anosmia/ageusia and weakness. One fifth of patients were reported to be asymptomatic. Pneumonia was diagnosed in 12% of patients, more frequently in younger children. During the second wave patients were younger than during the first wave (median age 53 vs. 102 months, p < 0.0001) and required longer hospitalization (p < 0.0001). Significantly fewer asymptomatic patients were noted and pneumonia as well as gastrointestinal symptoms were more common. The epidemiological characteristics of pediatric patients and the clinical presentation of COVID-19 are age-related. Younger children were more frequently infected by close relatives, more often suffered from pneumonia and gastrointestinal symptoms and required hospitalization. Clinical courses differed significantly during the first two waves of the pandemic

Clinical Course and Severity of COVID-19 in 940 Infants with and without Comorbidities Hospitalized in 2020 and 2021: The Results of the National Multicenter Database SARSTer-PED

This study aimed to analyze the differences in severity and clinical characteristics of COVID-19 in infants hospitalized in Poland in 2021, when the dominance of variants of concern (VOCs) alpha and delta was reported, compared to 2020, when original (wild) SARS-CoV-2 was dominant (III–IV vs. I–II waves of the pandemic, respectively). In addition, the influence of the presence of comorbidities on the clinical course of COVID-19 in infants was studied. This multicenter study, based on the pediatric part of the national SARSTer database (SARSTer-PED), included 940 infants with COVID-19 diagnosed between March 1, 2020, and December 31, 2021, from 13 Polish inpatient centers. An electronic questionnaire, which addressed epidemiological and clinical data, was used. The number of hospitalized infants was significantly higher in 2021 than in 2020 (651 vs. 289, respectively). The analysis showed similar lengths of infant hospitalization in 2020 and 2021, but significantly more children were hospitalized for more than 7 days in 2020 (p p < 0.0001). Severe and critical conditions were significantly more common among children with comorbidities. More infants were hospitalized during the period of VOCs dominance, especially the delta variant, compared to the period of wild strain dominance, even though indications for hospitalization did not include asymptomatic patients during that period. The course of COVID-19 was mostly mild, characterized mainly by fever and respiratory symptoms. Comorbidities, particularly from the cardiovascular system and prematurity, were associated with a more severe course of the disease in infants