The stylistic function of names of colours in Juliusz Słowacki’s poem In Switzerland

The present article is an attempt to discuss the stylistic and expressive function of names of colours in Juliusz Słowacki’s poem In Switzerland. It focuses on the frequencies of the names of colours used in the poem, discusses their referents, and analyses the poet’s preferences with respect to the use of certain names of colours. The aim of the analysis is to identify the stylistic properties of those names of colours which particularly contribute to the artistic and semantic makeup of the poem.Uniwersytet w BiałymstokuKopaliński W., 2006, Słownik symboli, Warszawa.Libera L., 2001, W Szwajcarii: studium o Juliuszu Słowackim, Kraków.Łebkowska U., 2006, Język czterech żywiołów: kreacje obrazów w liryce Juliusza Słowackiego, 2006.Przyboś J., 1959, Linia i gwar, t. 1, Kraków.Siekierska K., 1988, Nazwy barw w „Trylogii” H. Sienkiewicza, „Poradnik Językowy”, z. 2, s. 106–119.Skubalanka T., 1997, Mickiewicz, Słowacki, Norwid, Warszawa.Skwarczyńska S., 1932, Wartość treściowa kolorów w romantyzmie a dzisiaj, „Pamiętnik Literacki”, XIX, s. 273–298.Sokólska U., 2000, Świat barw w „Łące” i „Sadzie rozstajnym” Bolesława Leśmiana, [w:] Twórczość Bolesława Leśmiana. Studia i szkice, pod red. T. Cieślaka i B. Stelmaszczyk, Kraków, s. 395–416; przedruk: U. Sokólska, Studia i szkice o języku pisarzy, Białystok 2010, s. 231–256.Sokólska U., 2005, Leksykalno-stylistyczne cechy prozy Melchiora Wańkowicza, Białystok.Sokólska U., 2006, Język opisów natury w „Balladach i romansach” Adama Mickiewicza; Słownictwo odnoszące się do żywiołu wody w cyklu poetyckim „Pocałunki” Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 6, pod red. B. Nowowiejskiego, Białystok, s. 111–139.Sokólska U., 2009, „Modrzy się chaber, czerwieni mak polny”, czyli o świecie barw w „Zającu” Adolfa Dygasińskiego, „Literaria Copernicana”, 2 (4), s. 194–209; przedruk: U. Sokólska, Studia i szkice o języku pisarzy, Białystok 2010, s. 193–212.Tokarski R., 1995, Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, Lublin.Wróblewski p., 2000, Przestrzeń „wszystkimi barwami świata” malowana – o barwach w „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej, [w:] Wokół „Nad Niemnem”. Czas i przestrzeń w prozie Elizy Orzeszkowej, Białystok.Juliusz Słowacki, 1983, W Szwajcarii, [w:] Liryki i powieści poetyckie, t.1, Wrocław.Słownik języka polskiego, t. I–XII, 1958–69, pod. red. W. Doroszewskiego, Warszawa.Słownik języka polskiego, t. I–III, 1988, pod red. M. Szymczaka, Warszawa.22123

Krakow in the 19th and 20th century in Boy-Żeleński’s metaphors (on the material of Znaszli ten kraj? (Cyganeria krakowska)... and of Inne wspomnienia o Krakowie)

This article is an attempt to examine the function of metaphors in Boy-Żeleński’s columns, their role in shaping the atmosphere of this eminent writer’s works. The article shows how the author presents the world depicted in his works, and identifies the writer’s preferences in this respect. Its aims at excerpting the metaphors whose connotative cohesion has been consciously violated by the author. Special attention in paid to the way the author departs from some common linguistic conventions to create his unique style, which remains fascinating to this day.Uniwersytet w BiałymstokuŻeleński Boy T., 1983, Znaszli ten kraj? (Cyganeria krakowska)... oraz Inne wspomnienia o Krakowie, Wrocław.Czachorowska M., 2006, Dwie powieści jedno miasto – Warszawa w „Lalce” i „Emancypantkach” Bolesława Prusa, [w:] Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Miasto, red. M. Święcicka, Bydgoszcz, s. 267–274.Cyganeria i polityka: wspomnienie krakowskie 1919–1939, 1964, red. J. Bogucka-Ordyńcowa, Warszawa.Dobrzyńska T., 1984, Metafora, Wrocław.–, 1994, Mówiąc przenośnie... Studia o metaforze, Warszawa.Hen J., 2008, Boy-Żeleński, błazen – wielki mąż, Warszawa.Jastrzębska-Golonka D., 2008, Obraz miasta i językowe sposoby jego wartościowania w najnowszym przekładzie baśni Hansa Chrystiana Andersena, [w:] Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Miasto, red. M. Święcicka, t. 2, Bydgoszcz, s. 209–221.Lakoff G., Johnson M., 1988, Metafora w naszym życiu, Warszawa.Lewińska A., 2006, Obraz miasta w elementarzach dla dzieci wiejskich z drugiej połowy XIX wieku i początków wieku XX, [w:] Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Miasto, red. M. Święcicka, Bydgoszcz, s. 283–297.Markiewicz H., 1968, Przedmowa [do:] Tadeusz Żeleński (Boy), O Krakowie, Kraków.Morzyńska-Wrzosek B., 2011, Miasto z pamięci i snu. Problematyka redefiniowania tożsamości w liryce emigracyjnej Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, [w:] Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Miasto, red. M. Święcicka, t. 3, Bydgoszcz, s. 295–328.Mosiołek-Kłosińska K., Metafora w tekście użytkowym – charakterystyka, próba oceny normatywnej, „Poradnik Językowy” 1997, z. 10, s. 1–23.Nowowiejski B., 2008, Obraz „miasta” i „wsi” w polskich przysłowiach, [w:] Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Miasto, red. M. Święcicka, t. 2, Bydgoszcz, s. 237–247.Ożóg K., 2008, Językowa i kulturowa przestrzeń współczesnego miasta (na podstawie badań napisów miejskich), [w:] Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Miasto, red. M. Święcicka, t. 2, Bydgoszcz, s. 13–22.Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M., Walczak B., 2011, Pejzaż miasta w świetle „Słownika gwary miejskiej Poznania” i „Słownika dwudziestowiecznej Łodzi”, [w:] Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Miasto, red. M. Święcicka, t. 3, Bydgoszcz, s. 347–359.Rogowska-Cybulska E., 2006, Obraz miasta we „Wspomnieniach kobiet wiejskich”, [w:] Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Miasto, red. M. Święcicka, Bydgoszcz, s. 304–329.Sokólska U., 2005, Leksykalno-stylistyczne cechy prozy Melchiora Wańkowicza, Białystok.–, 2007, Uwagi o metaforyce reportaży Melchiora Wańkowicza, [w:] Język polski – współczesność – historia, red. W. Książek-Bryłowa i M. Nowak, t. VI, Lublin, s. 241–261.–, 2011, Obraz przestrzeni miejskiej w przewodnikach turystycznych po Białymstoku, [w:] Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Miasto, red. M. Święcicka, Bydgoszcz, s. 373–384.Sterkowicz S., 1974, Tadeusz Boy-Żeleński. Lekarz – pisarz – społecznik, Warszawa.Szczepankowska I., 2011, Semantyka i pragmatyka językowa, Białystok.Tokarski R., 1995, Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, Lublin.Waśkowski A., 1960, Znajomi z tamtych czasów (literaci, malarze, aktorzy) 1892–1939, Kraków.Weiss T., 1976, Legenda i prawda Zielonego Balonika, Kraków.–, 1983, Wstęp [do:] Tadeusz Żeleński Boy, Znaszli ten kraj?... oraz Inne wspomnienia o Krakowie, Wrocław.Wróblewski P., 1988, Struktura, typologia i frekwencja polskich metafor, Białystok.Zimand R., 1961, Trzy studia o Boyu, Warszawa.SW – Słownik języka polskiego, t. I–VIII, red. J. Karłowicz, A. Kryński, A. Niedźwiedzki, Warszawa 1900–1927.SJPD – Słownik języka polskiego, t. I–XI, red. W. Doroszewski, Warszawa 1958–1969.819

Fluorescent Activity-Based Probe To Image and Inhibit Factor XIa Activity in Human Plasma.

Funder: European Regional Development FundAnticoagulation therapy is a mainstay of the treatment of thrombotic disorders; however, conventional anticoagulants trade antithrombotic benefits for bleeding risk. Factor (f) XI deficiency, known as hemophilia C, rarely causes spontaneous bleeding, suggesting that fXI plays a limited role in hemostasis. In contrast, individuals with congenital fXI deficiency display a reduced incidence of ischemic stroke and venous thromboembolism, indicating that fXI plays a role in thrombosis. For these reasons, there is intense interest in pursuing fXI/factor XIa (fXIa) as targets for achieving antithrombotic benefit with reduced bleeding risk. To obtain selective inhibitors of fXIa, we employed libraries of natural and unnatural amino acids to profile fXIa substrate preferences. We developed chemical tools for investigating fXIa activity, such as substrates, inhibitors, and activity-based probes (ABPs). Finally, we demonstrated that our ABP selectively labels fXIa in the human plasma, making this tool suitable for further studies on the role of fXIa in biological samples

Parallel imaging of coagulation pathway proteases activated protein C, thrombin, and factor Xa in human plasma.

Funder: European CommissionActivated protein C (APC), thrombin, and factor (f) Xa are vitamin K-dependent serine proteases that are key factors in blood coagulation. Moreover, they play important roles in inflammation, apoptosis, fibrosis, angiogenesis, and viral infections. Abnormal activity of these coagulation factors has been related to multiple conditions, such as bleeding and thrombosis, Alzheimer's disease, sepsis, multiple sclerosis, and COVID-19. The individual activities of APC, thrombin, and fXa in coagulation and in various diseases are difficult to establish since these proteases are related and have similar substrate preferences. Therefore, the development of selective chemical tools that enable imaging and discrimination between coagulation factors in biological samples may provide better insight into their roles in various conditions and potentially aid in the establishment of novel diagnostic tests. In our study, we used a large collection of unnatural amino acids, and this enabled us to extensively explore the binding pockets of the enzymes' active sites. Based on the specificity profiles obtained, we designed highly selective substrates, inhibitors, and fluorescent activity-based probes (ABPs) that were used for fast, direct, and simultaneous detection of APC, thrombin, and fXa in human plasma