Problems of measuring country's financial security

The aim is to define the key issues ensuring financial security of a country. The studies propose a technique to calculate a country's quality management index for a financial as a weighted average of the country's overall compliance with key international standards, rules and principles in the sector. The study uses statistical information from the Consultative Group to Assist the Poor, the World Bank Database and the Organization for Economic Co-operation and Development, to study financial security of the population in 142 countries with different levels of economic development. 47 variables, grouped into 10 aggregates, were included in the study: Disclosure of information upon opening a deposit account, Disclosure of information upon opening a credit account, Disclosure of general information, Periodic disclosure upon opening deposit accounts, Periodic disclosure Monitoring, Enforcing, Fair treatment, Recourses, Standards for complaints resolution. Analysis of the results show that the levels of financial security in the studied countries have a wide variation from the minimum to the maximum values. We see that among the countries with high levels of economic development, the leaders are Italy, Canada and Puerto Rico. Transition economies include Venezuela, Argentina and Mexico; among developing countries, we can mention Armenia, Azerbaijan and Uzbekistan

New approach in construction of shaft lining sunk in frozen rock mass

Stosowanie w budownictwie nowych materiałów o znacznie zwiększonej wytrzymałości oraz zmniejszonym współczynniku przewodzenia ciepła jest powszechne. Przynosi wiele korzyści ekonomicznych i pośrednio ekologicznych. Wprowadzenie materiałów nowej generacji do budownictwa podziemnego może również w znaczący sposób wpłynąć na zmiany w konstrukcji obudów wyrobisk przynosząc określone korzyści. Artykuł prezentuje koncepcję nowej obudowy szybów wykonywanych w warunkach sztucznego zamrożenia górotworu. Istota pomysłu polega na zastosowaniu nowych materiałów o wyższych niż dotychczas wytrzymałościach i znacząco niższym współczynniku przewodzenia ciepła w miejsce zwykłych betonów żwirowych. Mniejszy strumień ciepła przechodzącego przez obudowę pozwoli na podwyższenie temperatury w przodku szybowym powyżej zera, czyli poprawi komfort pracującej w nim załogi i jednocześnie pozwoli zmniejszyć intensywność mrożenia biernego. Idea obudów o większym oporze cieplnym może być zastosowana również do obniżenia strumienia ciepła wypływającego z górotworu do powietrza wentylacyjnego, prowadząca do oszczędności w stosowaniu klimatyzacji.Application of new material presenting higher strength and lower heat conductivity are widely used in nowadays civil engineering. It brings specific economical and ecological profits. Application of the materials so called "new generations" in constructions of underground structures especially in tunnel and shaft lining can provide several advantages. This paper presents new concept of shaft lining sunk by the method of rock mass freezing. Replacement of the ordinary gravel concrete by means of High Performance Concrete (HPC) and Light Weight Aggregate Concrete (LWAC) we can reduce heat stream flowing across the lining. It means that temperature inside the shaft bottom can be increased up to +5 degrees of Celsius without any risk of melting frozen rock mass. This let us in application into the permanent layer of the shaft lining the high performance concrete. This idea can be also introduced in the deep mines for lowering the quantity of heat flowing from rock mass to the ventilation air, resulting decrease of mine air conditioning power

Protection of the Central Pumping Station Bolko against subsidence hazards caused by the deep coal exploitation under Bytom City

Nakładające się na siebie w niecce bytomskiej obszary górnicze starych kopalń rud cynku i ołowiu oraz eksploatowanych obecnie kopalń węgla kamiennego są powodem znacznych komplikacji związanych z likwidacją zagrożenia wodnego w tym rejonie. Znaczne dopływu wód triasowych wymagają stałego pompowania w celu ochrony zarówno czynnych pól eksploatacyjnych kopalń węgla, jak też samej powierzchni znacznie obniżonego terenu okolic Bytomia. Eksploatacja pokładu 510 przez kopalnię "Centrum" pod czynną Pompownią Centralną przy szybie "Bolko" stworzyła dla niej określone zagrożenie. Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza potencjalnego zagrożenia oraz sposób jego likwidacji przez zaprojektowanie i wykonanie odpowiedniego zabezpieczenia infrastruktury górniczej i mechanicznej pompowni.Water hazard in Bytom City caused by both old shallow Led and Zink mines and active present deep hard coal mines become to be a very complicated in recent years. Very reach water inflow from the Triassic strata needs permanent pumping of 30 cubic meters/min for - among the others - protections of operating under them hard coal mines. Exploitation of the seam 510 by the "Centrum" Colliery in the part laying exactly under the Central Pumping Station Bolko caused a strong damage hazard. Protection of the Central Pumping Station include special compensation system for the pipelines situated both, in one's an also in main pumping shaft and inclined galleries connecting the pump chamber and the shaft. Designing of the compensation system special flexibility rubber compensators has been used. For the shaft's pipeline of 600 mm in diameter steel compensators has been proposed. The paper presents proposed system and discus obtained results

Light Weight Aggregate Concretes as structural element of the preliminary lining of shaft driven in artificially frozen rock mass

Zastosowanie betonów lekkich jako elementów izolacyjnych oraz izolacyjno-konstrukcyjnych na obudowę wstępną szybu w istotny sposób zmienia warunki wymiany ciepła pomiędzy zamrożonym górotworem a wnętrzem szybu. W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych, w których określono możliwość uzyskania tych betonów ze szczególnym uwzględnieniem wiązania oraz twardnienia w bezpośrednim kontakcie z zamrożonym górotworem.The application of Light Weight Aggregate Concrete (LWAC) as heat insulating and structural element for the preliminary lining of shaft fundamentally change the conditions of interchange heat between frozen rock mass and inside of shaft. This paper presents results of the laboratory tests in which the possibility of obtaining concretes especially with allow for binding and hardening in direct contact with frozen rock mass was specified

New materials in protection and conservation of monuments

Obiekty zabytkowe ulegają ciągłemu procesowi degradacji na skutek różnych czynników zewnętrznych oraz wskutek naturalnego starzenia się komponentów. W związku z tym coraz więcej zespołów zabytkowych wymaga kosztownych i skomplikowanych zabiegów konserwatorskich. Artykuł ma na celu przedstawienie właściwości najnowocześniejszych materiałów stosowanych do ochrony powierzchni, wzmocnień konstrukcji oraz poprawy warunków cieplnych.Monuments objects are influenced by permanent degradation process as a results of differently external agents and natural grow old of a components. In connection with this, more and more monuments require very expensive and complicated repair. This paper presents characteristics of the newest materials, which we use for protecting surfaces, strengthening building structures and improvement of thermal conditions

Economical aspects with application High Performance Concrete in underground construction

Betony wysokiej wytrzymałości można zastosować do wykonywania obudowy wyrobisk podziemnych, tj. szybów, komór oraz tuneli. Szczególnie, w przypadku obudowy szybów, zdominowanej obecnie przez beton zwykły, wprowadzenie betonu wysokowartościowego, pozwoliłoby na całkowitą zmianę podejścia do projektowania i wykonywania tych wyrobisk. Niniejsza praca prezentuje wyniki analizy teoretycznych możliwości zmniejszenia kosztów obudowy szybu po wprowadzeniu w miejsce betonu zwykłego C25/30 betonu wysokowartościowego C70/85.High Performance Concrete could be applying to working lining in underground construction, such as shafts, caverns and tunnels. The shaft construction is making of ordinary concrete now. Introduction High Performance Concrete allows change designing and realizing such workings. This paper presents results of analyses theoretical possibilities costs reduction shafts lining after changed ordinary concrete C25/30 to High Performance Concrete C70/85

Zmiany właściwości strukturalnych i cieplnych skał poddanych wysokim temperaturom w rejonie projektowanego georeaktora

Among the main directions of works on energy acquisition, there is the development and application of the technology of underground gasification of coal deposits (UCG). During the process of deposit burning and oxidation, there is also impact of temperatures exceeding 1000°C on rocks surrounding the deposit. As a result of subjecting carboniferous rocks to high temperatures for a prolonged period of time, their structure will change, which in turn will result in the change of their physical properties. Due to the project of underground coal gasification, as performed in Poland, laboratory tests are currently under way to a broad extent, including physical properties of carboniferous rocks subjected to high temperatures. The article presents results of laboratory tests of rocks surrounding the designed geo-reactor: changes to bulk density, specific density and porosity due to high temperature, and confronts the above results with the results of tests of thermal conductivity, specific heat and heat diffusivity (temperature conductivity) of the rocks. The mineralogical investigations were presented too.Jednym z głównych kierunków prac nad pozyskiwaniem energii jest opracowanie i zastosowanie technologii podziemnej gazyfikacji pokładów węgla. W czasie procesu spalania i utleniania pokładu dochodzi również do oddziaływania temperatur przekraczających 1000°C na skały otaczające pokład. W wyniku poddania skał karbońskich wysokim temperaturom przez dłuższy okres czasu będzie dochodzić do zmian ich struktury, co z kolei spowoduje zmiany ich właściwości fizycznych. Ze względu na realizowany w Polsce projekt podziemnego zgazowania węgla prowadzone są obecnie badania laboratoryjne w szerokim zakresie, m.in. właściwości fizycznych skał karbońskich poddanych wysokim temperaturom. W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych skał otaczających projektowany georeaktor: zmian gęstości objętościowej, gęstości właściwej i porowatości na skutek wysokiej temperatury oraz skonfrontowano powyższe wyniki z wynikami badań przewodności cieplnej, pojemności cieplnej i dyfuzyjności cieplnej (przewodzenia temperatury) skał. Na podstawie opisu mineralogicznego skał przed wygrzaniem stwierdzono, że są to okruchowe skały osadowe z frakcją psamityczną. Szkielet ziarnowy jest zbudowany niemal wyłącznie z ziaren kwarcu, a podrzędnie w skałach występują muskowit, biotyt, skalenie i minerały ciężkie. Zawartość procentowa minerałów i spoiwa zmienia się w szerokim zakresie: ziaren mineralnych od 10,3% do 90,0%, a spoiwa od 10,0% do 89,7%. Po przepaleniu skał do temperatury 1000÷1200°C zmniejsza się w nich zawartość matrix, a wzrasta zawartość kwarcu. Pojawiają się także nowe minerały, takie jak hematyt i minerały rudne. Po ogrzaniu nie stwierdzono cementu węglanowego, opali, tlenowodorków żelaza, kalcytu, hornblendy i porów. Proporcja pomiędzy ziarnami a spoiwem ulega zupełnej zmianie i ziarna stanowią 31-99% objętości, a spoiwo - 1-69%. Wpływ wysokiej temperatury na zmianę struktury i tekstury skał określano obserwując zachowanie się skał w trakcie ich wygrzewania. W pierwszej kolejności zaobserwowano zdecydowanie różny charakter reagowania poszczególnych typów skał na wysoką temperaturę, a w swoich fazach podobny do obserwacji poczynionych przez Mao (Mao et al. 2008). Łupki ilaste wypalały się całkowicie, zmieniały swój kolor na brązowy, a także rozwarstwiały i pękały na drobne kawałki. Łupki piaszczyste generalnie nie zmieniały swojej postaci, lecz często pękały wzdłuż powierzchni uwarstwienia. Laminy materiałów ilastych ulegały przepaleniu i kolor zmieniał się na brązowy lub brunatno-czerwony. Piaskowce całkowicie zachowywały swój kształt, natomiast niektóre minerały zmieniały swój kolor na czerwony lub brązowy. Wykonane badania pokazują, że wszystkie badane skały po wyprażeniu zwiększają swoją gęstość objętościową i zmniejszają swoją gęstość właściwą. Największe zmiany wykazują skały iłowcowe, które mogą zwiększyć swoją gęstość objętościową ρο o ponad 20%, podczas gdy największy ubytek gęstości właściwej wykazują łupki ilaste i piaszczyste, których zmiana ρs wahała się od 0,88% do 5,93%, natomiast piaskowce zmniejszają swoją gęstość średnio o ok. 1,5%. Choć wydaje się logiczne, że wraz z wypalaniem się skał powinna wzrastać ich porowatość i jednocześnie zmieniać się gęstość objętościowa, badania nie wykazują ścisłej zależności pomiędzy oboma parametrami. Analiza granicznych wartości współczynnika przewodzenia ciepła skał karbońskich w temperaturach 20°C i 1000°C pokazuje, że wartości współczynnika λ po wygrzaniu skały ma tendencję odwrotnie proporcjonalną do wartości pierwotnej. Dla współczynnika przewodności cieplnej równego ok. 1 W/m•K w temperaturze pokojowej, po wygrzaniu skał do 1000°C jego wartości gwałtownie rosną do nawet 14 W/m•K. Wraz z większą początkową zdolnością do przewodzenia ciepła, wyprażenie skał w wysokiej temperaturze zaczyna przynosić skutek odwrotny w stosunku do jego przewodności cieplnej. Tendencja spadku przewodnictwa cieplnego dla skał osadowych jest zgodna z obserwacjami niemieckimi łupków i piaskowców, gdzie stwierdzono, że współczynnik λ dla temperatury pokojowej wynosi ok. 3,0-3,3 W/m•K, natomiast po ogrzaniu do temperatury 800°C jego wartość spada do ok. 1,4 W/m•K (Clauser & Huenges, 1995). Zauważalny jest także wyraźny logarytmiczny charakter zmian zdolności skał do przewodzenia ciepła przed i po wygrzewaniu ich w wysokich temperaturach. Współczynnik determinacji jest dla przebadanych próbek równy 0,70, co wobec niestabilności procesów termicznych w skałach i ich ścisłej zależności od składu mineralogicznego należy uznać za wyjątkowo wysoki. Wykonana analiza pokazuje, że nie można wykazać żadnej korelacji pomiędzy właściwościami termicznymi skał a ich gęstością objętościową. Przy tej samej gęstości ρo współczynnik przewodzenia ciepła dla skał po wyprażeniu może przyjmować wartości w szerokim zakresie od 1 W/m•K do 15 W/m•K, jak również wiele zbliżonych wartości współczynnika λ dla tej samej gęstości objętościowej przed wyprażeniem. Podobnie rzecz się ma z pojemnością cieplną skał oraz z jej dyfuzyjnością ciepła, która także dla tej samej gęstości objętościowej może przyjmować kilkukrotnie różne wartości. Przeprowadzone badania właściwości strukturalnych oraz cieplnych skał karbońskich z rejonu Górnego Śląska, gdzie projektowana jest podziemna gazyfikacja węgla, pokazuje, że wraz z temperaturą zmieniają się one w bardzo szerokim zakresie. Badane skały łupka ilastego, łupka piaszczystego i piaskowca po wyprażeniu zwiększają swoją gęstość objętościową i zmniejszają swoją gęstość właściwą. Największe zmiany wykazują skały iłowcowe, które mogą zwiększyć swoją gęstość objętościową nawet o ponad 20%. Średnie zmiany gęstości dla łupków ilastych wynoszą 9,76%, łupków piaszczystych - 8,19%, a piaskowców - 5,73%. W przypadku gęstości właściwej ρs następuje jej zmniejszenie pod wpływem wysokiej temperatury, w przypadku łupków ilastych i piaszczystych nawet do 6%. Wartości współczynnika przewodzenia ciepła λ skał karbońskich w temperaturach 20°C i 1000°C pokazują wzajemną autokorelację w funkcji logarytmicznej. Oznacza to, że dla wysokich wartości współczynnika λ skał przed wygrzaniem, jego wartość spada po wygrzaniu i na odwrót. Wykonana analiza pokazuje, że nie można wykazać zależności pomiędzy właściwościami termicznymi skał a ich gęstością objętościową, natomiast w pewnym stopniu można skorelować badane parametry termiczne z gęstością właściwą skał. Poddanie skał bardzo wysokim temperaturom mocno zaburza wzajemne relacje pomiędzy ich właściwościami strukturalnymi i termicznymi. Właściwości termiczne skał są zależne od zakresu temperatur, w jakich są wyznaczane i ulegają zmianie wraz ze zmianą ich składu mineralnego. Zmiana struktury skały nie przekłada się jednak wprost na jej zdolności do przewodzenia i akumulacji ciepła