Hoe komt het dat Nederlanders verschillend denken over de oorzaken en oplossingen van misdaad?

Inleiding Om een begrijpelijke reden hebben verschillende mensen zich gestoord aan de vraag waarin zwakzinnigen worden gelijkgesteld met misdadigers en a-sociale lieden. Zij vonden het aanmerkelijk problematischer om zwakzinnigen uit de samenleving te verwijderen om problemen op te lossen dan om dat te doen met beide andere categorieën, aangezien zwakzinnigen niet zelf verantwoordelijk zijn voor de eventuele problemen die ze veroorzaken. Toch was er een goede reden om deze vraag op te nemen in de vragenlijst. Ze maakt namelijk samen met zes andere vragen deel uit van een meetinstrument voor gezagsgetrouwheid dat al sinds de Tweede Wereldoorlog in vele onderzoeken wordt gebruikt. Opnemen van dit meetinstrument vergemakkelijkte het om de uitkomsten van deze enquête te vergelijken met andere onderzoeken, en dat was uitdrukkelijk de bedoeling van dit onderzoek

Does public support for rehabilitation really mirror that for repression?: cracking a deep-rooted criminological myth

For over a century scholars and practitioners have conceived of rehabilitation as the progressive mirror image of repression. Elaborating on previous warnings and anomalous findings, a representative survey of the Dutch population (N=1,892) points out that this received view is flawed. When measured separately, no significant correlation exists between support for rehabilitation and support for repression, rehabilitation is equally popular among the constituencies of conservative and progressive political parties, and no negative relationship exists between rehabilitation and authoritarianism. Abolition rather than rehabilitation proves to constitute the progressive opposite of repression. By way of conclusion, we discuss the remarkable persistence of the myth cracked in this paper, even in the face of convincing earlier contradictory evidence

De moderne cultuur en de onttovering van de wereld: Moreel relativisme en instrumenteel rationalisme in Nederland

nleiding Naar Max Webers ideeën over de onttovering van de wereld wordt vandaag de dag overwegend verwezen in godsdienstsociologische studies over secularisering en ontkerkelijking (bijvoorbeeld Verweij 1998: 16-17; Te Grotenhuis 1998: 59; De Hart in dit nummer). Naast een afnemende referentie aan het bovennatuurlijke behelst de onttovering van de wereld logischerwijze echter ook een toenemende binnenwereldlijke oriëntatie. Dit blijkt uit het feit dat secularisering door godsdienstsociologen nauw verbonden wordt geacht met twee andere processen, die allebei de toename van zo’n binnenwereldlijke oriëntatie veronderstellen: individualisering (Peters, 1993) en rationalisering (Iannaccone et al., 1998). Een modern onttoverd wereldbeeld behoeft derhalve niet noodzakelijkerwijze (negatief) te worden opgevat als gekenmerkt door een ontbrekende referentie aan een bovennatuurlijke orde, die het aardse leven beheerst en van zin en betekenis voorziet, maar kan ook (positief) worden omschreven als gekenmerkt door een tweeledige binnenwereldlijke oriëntatie. In de eerste plaats neemt onder invloed van secularisering de mogelijkheid af om het leven te voorzien van een ‘objectieve’ zin, die onbetwijfelbare betekenissen en morele richtlijnen verschaft: ‘door toedoen van de “onttovering van de wereld” (komt) iedere waardenhiërarchie ogenblikkelijk ter discussie (te staan) en (wordt) daarmee in principe ongeloofwaardig (...) Nietzsche’s “dood van God” (maakt) als een “onttovering van de wereld” iedere waardenhiërarchie tot een historisch gegroeide en slechts subjectief-relevante waarheid’ (Zijderveld 1974: 122). Uit binnen- en buitenlands empirisch onderzoek blijkt dan ook dat onkerkelijken traditionele waarden in sterkere mate afwijzen dan kerkelijken (bijvoorbeeld Davis en Robinson 1996; Middendorp 1991; Olson en Carroll 1992; Woodrum 1988a; 1988b). Wij duiden deze afwijzing aan als moreel relativisme: het idee dat verschillende manieren van leven niet in termen van (on)aanvaardbaarheid kunnen worden geordend, zodat slechts individuele vrijheid en aanvaarding van culturele verschillen als richtinggevende beginselen kunnen worden aanvaard. ..

Gedoogbeleid als erfenis van de verfoeide jaren zestig?

De roep om versterking van de sociale orde is in de afgelopen jaren in Nederland steeds hoger op de maatschappelijke en politieke agenda komen te staan. Tegelijkertijd wordt de links-libertaire culturele revolutie van de jaren zestig steeds vaker gepathologiseerd als de bakermat van te ver doorgeschoten gedoogbeleid, vooral in de sfeer van soft drugs en coffeeshops. Dit suggereert dat het vooral de mensen met een rechtse politieke partijvoorkeur en conservatieven zijn die afkeer hebben van gedogen. Met behulp van een representatieve survey onder de Nederlandse bevolking (N=1.892) hebben wij laten zien dat deze veronderstelling niet houdbaar is. Mensen met een rechtse politieke stemvoorkeur en conservatieven hebben weliswaar de grootste afkeer van gedogen in het algemeen, maar dit betekent allerminst dat zij ook ten aanzien van concrete regelovertredingen de felste tegenstanders van gedogen zijn. ‘Rechtsen’ en gezagsgetrouwen moeten weinig hebben van het gedogen van wetsovertredingen door individuele burgers – werkloze vijfenvijftig-plussers die hun sollicitatieplicht niet nakomen en vreemdelingen die illegaal in Nederland verblijven –, terwijl ‘linksen’ en cultureel progressieven vooral moeite hebben met het gedogen van regelovertredingen door officiële instanties – het gedogen van geluidsoverlast door Schiphol en het afluisteren van verdachte personen door de politie zonder dat de rechter-commissaris daarvoor toestemming heeft gegeven. Dit betekent dat de verbinding tussen het Nederlandse gedoogbeleid en de permissieve cultuur van de jaren zestig niet juist is; er bestaat niet zoiets als een universele afkeer van gedogen

Verzet tegen gedoogbeleid: Iets typisch rechts?

Abstract Resistance to the Toleration of Illegal Activities: Something Typically Rightist? This article demonstrates on the basis of a representative survey among the Dutch population (N=1,892) that it is not necessarily politically ‘rightist’ or ‘conservative’ to resist the toleration of illegal activities (‘gedoogbeleid’). Even though, generally speaking, political conservatives are most likely to be critical, this is merely because they unconsciously associate the latter with practices of tolerating illegal activities by marginal individuals. Whereas conservatives hence oppose the latter more than political progressives do, the latter for their part are more critical than conservatives about tolerating illegal activities by official agencies. These findings illustrate that gedoogbeleid does not have a universal legitimacy in the eyes of the public, but that its legitimacy is determined case by case by the concrete aims and targets addressed by this policy instrument

Voluntary risk Seeking in the Risk Society: Explaining Involvement in Edgework

__Abstract__ How does voluntary participation in dangerous leisure activities requiring skills (‘edgework’) compare, for example, to gambling and thrill seeking and why does edgework thrive in societies preoccupied with safety and security? Lyng (1990) assumes edgework constitutes an escape from alienating working conditions and disenchanting rationalism in risk societies bearing upon blue and white collar workers alike. He also distinguishes these structural forces as drivers of edgework from a cultural explanation tying participation in edgework to individualism and anti-institutionalism. Besides, according to Fletcher (2008) and others, although athletes themselves legitimize their engagement in edgework as an escape from alienating and disenchanting living conditions, this is actually not the real reason for their participation in edgework. Instead, edgework supposedly provides an arena for the accumulation and display of cultural capital needed for members of the professional middle class to sustain their position on the labor market. We refute Lyng’s explanation and partly the cultural explanation as well and we validate the latter one based on two surveys among Dutch citizens (N=1,302; N=299). On the one hand, edgework cannot be explained by either perceived alienation, disenchantment, and institutionalism. On the other hand, it can be explained by individualism and the professional middle class is overrepresented in edgework, partly because its members cherish Protestant ethics such as the deferral of gratification and perseverance. This suggests that although edgeworkers resist the risk society in name, they in fact reproduce its underlying stratified class structure by investing in the symbolic capital needed to sustain and shield their own socio-economic position

De Haagse kaasstolp en de mensen in de samenleving: populisme en personalisering in de Nederlandse politiek

Dit artikel is een herdruk. De orinele publicatie kunt u vinden in: Dick Houtman en Peter Achterberg,(2010), ‘De Haagse kaasstolp en de mensen in de samenleving: Populisme en personalisering in de Nederlandse politiek’, in: Sociologie, vol. 6, no. 1, pp. 102-111