Reaktywność systemu transportu tlenu u elitarnych sportowców z różnymi indywidualnymi i typologicznymi właściwościami ich układów nerwowych

Background. The mechanisms of neurovegetative interaction of the functional reactivity of the oxygen transport system (OTS) and genetically determined typological properties of the central nervous system (CNS) were studied. Material and methods. The typological properties of the central nervous system of elite football players (32 individuals) were determined on the “Diagnost-1” neurodynamic complex. The reactivity of the OTS was investigated in a stepincreasing running speed test using the Jaeger Oxycon Mobile gas analyzer. Results. The dependence of the reactive properties of the OTS on the genetically determined functional mobility of nervous processes (FMNP) was established. Statistically significant higher indicators of blood stroke volume, carbon dioxide release rate (VСO2) and blood lactate (НLa) were found in the athletes with a higher level of FMNP than in individuals with a low degree of typological property (р=0.033-0.045). The athletes with low FRNP were characterized by statistically significant high values of heart rate (HR) and rate of oxygen uptake (VO2 max). The indicators of minute volumes of blood and respiration did not show statistically significant differences in groups of sportsmen with different gradations of FMNP (р=0.064-0.078). Conclusions. The theoretical model and mechanisms of interaction of the individual-typological property of FMNP with the functional reactivity of OTS and the possibility of using the results to evaluate the playing activity of football players were discussed.Wprowadzenie. Zbadano mechanizmy interakcji neurowegetatywnej funkcjonalnej reaktywności systemu transportu tlenu (ang. oxygen transport system – OTS) i określonych genetycznie właściwości typologicznych ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Materiał i metody. Właściwości typologiczne ośrodkowego układu nerwowego elitarnych piłkarzy (32 osoby) zostały określone na kompleksie neurodynamicznym „Diagnost-1”. Reaktywność OTS została zbadana w teście stopniowego zwiększania prędkości biegu przy użyciu analizatora gazowego Jaeger Oxycon Mobile. Wyniki. Ustalono zależność reaktywnych właściwości OTS od uwarunkowanej genetycznie funkcjonalnej mobilności procesów nerwowych (FMNP). U sportowców z wyższym poziomem FMNP stwierdzono istotne statystycznie wyższe wskaźniki objętości wyrzutowej krwi, szybkości uwalniania dwutlenku węgla (VСO2) i mleczanu we krwi (НLa) niż u osób o niskim stopniu właściwości typologicznych (р=0,033-0,045). Sportowcy z niskim FRNP charakteryzowali się statystycznie istotnie wysokimi wartościami częstości akcji serca (HR) i szybkości poboru tlenu (VO2 max). Wskaźniki objętości minutowej krwi i oddychania nie wykazywały istotnych statystycznie różnic w grupach sportowców o różnej gradacji FMNP (р=0,064-0,078). Wnioski. Omówiono model teoretyczny i mechanizmy interakcji indywidualno-typologicznej właściwości FMNP z funkcjonalną reaktywnością OTS oraz możliwość wykorzystania wyników do oceny aktywności gry piłkarzy

Reaktywność systemu transportu tlenu u elitarnych sportowców z różnymi indywidualnymi i typologicznymi właściwościami ich układów nerwowych

Background. The mechanisms of neurovegetative interaction of the functional reactivity of the oxygen transport system (OTS) and genetically determined typological properties of the central nervous system (CNS) were studied. Material and methods. The typological properties of the central nervous system of elite football players (32 individuals) were determined on the “Diagnost-1” neurodynamic complex. The reactivity of the OTS was investigated in a stepincreasing running speed test using the Jaeger Oxycon Mobile gas analyzer. Results. The dependence of the reactive properties of the OTS on the genetically determined functional mobility of nervous processes (FMNP) was established. Statistically significant higher indicators of blood stroke volume, carbon dioxide release rate (VСO2) and blood lactate (НLa) were found in the athletes with a higher level of FMNP than in individuals with a low degree of typological property (р=0.033-0.045). The athletes with low FRNP were characterized by statistically significant high values of heart rate (HR) and rate of oxygen uptake (VO2 max). The indicators of minute volumes of blood and respiration did not show statistically significant differences in groups of sportsmen with different gradations of FMNP (р=0.064-0.078). Conclusions. The theoretical model and mechanisms of interaction of the individual-typological property of FMNP with the functional reactivity of OTS and the possibility of using the results to evaluate the playing activity of football players were discussed.Wprowadzenie. Zbadano mechanizmy interakcji neurowegetatywnej funkcjonalnej reaktywności systemu transportu tlenu (ang. oxygen transport system – OTS) i określonych genetycznie właściwości typologicznych ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Materiał i metody. Właściwości typologiczne ośrodkowego układu nerwowego elitarnych piłkarzy (32 osoby) zostały określone na kompleksie neurodynamicznym „Diagnost-1”. Reaktywność OTS została zbadana w teście stopniowego zwiększania prędkości biegu przy użyciu analizatora gazowego Jaeger Oxycon Mobile. Wyniki. Ustalono zależność reaktywnych właściwości OTS od uwarunkowanej genetycznie funkcjonalnej mobilności procesów nerwowych (FMNP). U sportowców z wyższym poziomem FMNP stwierdzono istotne statystycznie wyższe wskaźniki objętości wyrzutowej krwi, szybkości uwalniania dwutlenku węgla (VСO2) i mleczanu we krwi (НLa) niż u osób o niskim stopniu właściwości typologicznych (р=0,033-0,045). Sportowcy z niskim FRNP charakteryzowali się statystycznie istotnie wysokimi wartościami częstości akcji serca (HR) i szybkości poboru tlenu (VO2 max). Wskaźniki objętości minutowej krwi i oddychania nie wykazywały istotnych statystycznie różnic w grupach sportowców o różnej gradacji FMNP (р=0,064-0,078). Wnioski. Omówiono model teoretyczny i mechanizmy interakcji indywidualno-typologicznej właściwości FMNP z funkcjonalną reaktywnością OTS oraz możliwość wykorzystania wyników do oceny aktywności gry piłkarzy

Transformacja właściwości psychofizjologicznych w sytuacjach wojennych

Background. Neurodynamic and neurophysiological properties were studied in 53 men aged 21-35 years at the beginning and after 6 months of martial law. Material and methods. The neurodynamic, individual-typological and sensorimotor properties of the subjects were studied while processing information using the “Diagnost 1M” system. The neurophysiological characteristics of long-latency visual evoked potentials (LVEPs) were determined using the “Neurokom” EEG-complex. Results. At the beginning of the martial law, men were divided into two subgroups: conditionally resistant (the first subgroup) and not resistant (the second subgroup) to longterm psycho-emotional stress. It was found that neurodynamic, individual-typological properties of the first subgroup changed little and differed significantly from the second subgroup: balance (BNP), functional mobility (FMNP) and strength of nervous processes (SNP). Individual-typological properties of the nervous system (FMNP, SNP, BNP) and sensorimotor properties (SVMR, RC1-3, RC2-3) underwent significant changes in the representatives of the second subgroup in 6 months. Subjects of this subgroup had lower amplitude values between the peak intervals of N1-P2, P2-N2 and Р3 peak, as well as significantly shorter latency of Р1, Р2 and longer Р3 components, which indicates a violation of cortical-subcortical interaction. Conclusions. It was found that the studied properties determine the formation of adaptive reactions in the conditions of martial law.Wprowadzenie. U 53 mężczyzn w wieku 21-35 lat badano cechy neurodynamiczne i neurofizjologiczne w chwili rozpoczęcia działań i po 6 miesiącach stanu wojennego. Materiał i metody. Analizowano cechy neurodynamiczne, osobniczo-typologiczne i sensomotoryczne osób badanych podczas przetwarzania sygnałów informacji za pomocą systemu „Diagnost 1M”. Charakterystyka neurofizjologiczna wzrokowych potencjałów wywołanych o długim czasie opóźnienia (ang. long-latency visual evoked potential – LVEP) została określona przy użyciu kompleksu EEG „Neurokom”. Wyniki. Na początku stanu wojennego podzielono badanych na dwie podgrupy: warunkowo odpornych (pierwsza podgrupa) i nieodpornych na długotrwały stres psycho-emocjonalny (druga podgrupa). Stwierdzono, że neurodynamiczne, indywidualno-typologiczne właściwości u pierwszej podgrupy zmieniły się w niewielkim stopniu i różniły się istotnie statystycznie od drugiej podgrupy w zakresie: równowagi (BNP), ruchomości funkcjonalnej (FMNP) i siły procesów nerwowych (SNP). Indywidualno-typologiczne właściwości układu nerwowego (FMNP, SNP, BNP) oraz właściwości sensomotoryczne (SVMR, RC1-3, RC2-3) uległy istotnym zmianom u przedstawicieli drugiej podgrupy w ciągu 6 miesięcy. Osoby z tej podgrupy miały niższe wartości amplitudy między szczytami N1-P2, P2-N2 i Р3 oraz istotnie krótsze opóźnienia komponentów Р1, Р2 i dłuższe Р3, co wskazuje na naruszenie interakcji korowo-podkorowej. Wnioski. Stwierdzono, że badane właściwości są odpowiedzialne za kształtowanie adaptacyjnych reakcji w warunkach stanu wojennego