Zmiany w konstytucji Ukrainy

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki" Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021Uniwersytet w Białymstoku48550

Political reminiscences of the Ukrainian SSR after 1990

On July 16, 1990, the Declaration of State Sovereignty of Ukraine was adopted by the Verkhovna Rada. The document proclaimed, “the basis for the new constitution and the laws of Ukraine.” An urgent need arose for the state authorities to be restructure in a way appropriate for an independent state. Sources of solutions were sought in three areas: in the models of stabilized governments of Western European states, in the traditions existing in Ukraine before it was influenced by the USSR, and in the experiences and institutions that have existed so far. The purpose of this article is to look at this last source and to find the remnants of the solutions that existed during the Ukrainian Soviet Socialist Republic in the structures of the Soviet Union, and which survived Ukraine’s independence in [email protected] w BiałymstokuKonstytucja USRR z 14 marca 1919 r., Konstytucji i konstitucijni akty Ukrajiny, Kyjiw 2001.Konstytucja USRR z 15 maja 1929 r., Konstytucji i konstitucijni akty Ukrajiny, Kyjiw 2001.Dekłaracija pro derżawnyj suwerenitet Ukrajiny, Konstytucji i konstitucijni akty Ukrajiny, Kyjiw 2001.Konstytucji ZSRR z 1936 r. http://constitution.garant.ru/history/ussr-rsfsr/1936/red 1936/3958676/.Ustawa USRR z 5 czerwca 1981 r. Pro sudoustrij Ukrajiny, WWR 1981, nr 24.Ustawa USRR z 1 grudnia 1988 r. O wyborach narodnych deputatow SSSR, WWS SSSR, 1988, nr 49, poz. 729.Ustawa USRR z 27 października 1989 r. Pro zminy ta dopownjenja Konstytucyji URSR, WWR nr 45, 1989.Ustawa USRR z 24 października 1990 r., Pro zminy ta dopownjenja Konstytucyji URSR, WWR, nr 45, 1990.Ustawa Ukrainy z dnia 14 lutego 1991 r. Pro zminy ta dopownjenja Konstytucyji URSR, WWR nr 20, 1992, s. 271.Ustawa USRR z 21 maja 1991 r., Pro zminy ta dopownjenja Konstytucyji URSR, WWR, nr 26, 1991.Ustawa USRR z 19 czerwca 1991 r., Pro zminy ta dopownjenja Konstytucyji URSR, WWR nr 35, 1991.Ustawa USRR z 3 lipca 1991 r. Pro wseukrajinskyj ta miscewi referendumy, WWR URSR, 1991, nr 33, poz. 443.Ustawa Ukrainy z dnia 5 lipca 1991 r. Pro zasnuwannja posta Prezydenta Ukrajinśkoji RCR i wnesennja zmin ta dopowneń do Konstytucji (Osnownoho Zakonu) Ukrajinśkoji RCR, WWR URSR – 1991 – nr 33.Ustawa Ukrainy z 8 grudnia 2004 r. O wniesieniu zmian do Konstytucji Ukrainy, nr 2222-IV.Ustawa Ukrainy z 21 lutego 2014 r. O wniesieniu zmian do Konstytucji Ukrainy. nr 742-VII.Dekłaracija pro derżawnyj suwerenitet Ukrajiny, Konstytucji i konstitucijni akty Ukrajiny, Kyjiw 2001.Orzeczenie Sądu Konstytucyjnego Ukrainy z dnia 30 września (Nr 20-rp/2010).W. Baluk, Koalicje gabinetowe na Ukrainie w latach 2002–2012, Lublin 2012.W. Baluk, System polityczny, [w:] Ukraina, red. B.J. Albin i W. Baluk, Wrocław 2002.P. Bilski, System polityczny Ukrainy, [w:] Systemy polityczne państw Europy Środkowej i Wschodniej, Lublin 2005.A. Borkowski, B. Popławski, Formowanie się elit politycznych Ukrainy, [w:] Czas EuroMajdanu, red. R. Potocki, M. Domagała, D. Miłoszewska, Warszawa 2014.W. I. Juszczenko, I. Ja. Zajac, Konstytucijne prawo Ukrajiny, Kyjiw 2009.P. Kisłyj, Cz. Zwajs, Stanowlennja parlamentaryzmu w Ukrajini na tle switweho doswidu, Kyjiw 2000.A. Kosyło, Władza sądownicza w konstytucjach Polski i Ukrainy (analiza prawno-porównawcza), [w:] Problemy stosowania konstytucji Polski i Ukrainy w praktyce, red. M. Granat, J. Sobczak, Lublin 2004.A. J. Madera, Między Rosją a Europą. Ukraina na rozdrożu, Rzeszów 2000, s. 54.A. Olechno, Instytucja prezydentaw systemie konstytucyjnych organów Ukrainy (1996–2005), Toruń 2009.A. Olechno, Referendum lokalne w Polsce i na Ukrainie – uwagi prawnoporównawcze, [w:] Internacjonalizacja administracji publicznej, red. Z. Czarnik, J. Posłuszny, L. Żukowski, Warszawa 2015.I. Pankevych, Referendum na Ukrainie: teoria i praktyka, „Studia Wyborcze” 2009, t. 9.I. Pankevych, Zmiany w prawie wyborczym Ukrainy, „Colloqium WNHiS” 2012, nr II.W.A. Serczyk, Historia Ukrainy, Wrocław 2001.O. F. Skakun, Proces reform konstytucyjnych na Ukrainie, red. M. Granat, J. Sobczak, Lublin 2004.A. Sljusarenko, M. Tomjenko, Istorija Ukrajinskoji Konstytuciji, Kyjiw 1997.W. Sokół, Transformacja ustrojowa państw Europy Środkowej i Wschodniej – próba bilansu, [w:] Systemy polityczne państw Europy Środkowej i Wschodniej, red. W. Sokół, M. Żmigrodzki, Lublin 2005.S. Sydun, Efektywność zmian w ukraińskim systemie wyborczym w procesie transformacji, SP 2011, nr 2.E. Wiszka, System polityczny Ukrainy, Toruń 2007.K. Wolczuk, The Moulding of Ukraine, Londyn 2002.E. Zieliński, Rada Najwyższa. Parlament Ukrainy, Warszawa 2003.E. Zieliński, System konstytucyjny Ukrainy, Warszawa 2007.S. Zubrzycka, Status prawno-polityczny deputowanego Rady Najwyższej Ukrainy po 2005 roku, „Biuletyn Ukrainoznawczy” 2006, nr 12.K woprosu ob uchrezdeniji posta prezydenta, Archiwum Komisji Konstytucyjnej, II p. z 4 grudnia 1990 r.161556

Władza sądownicza. Wymiar sprawiedliwości

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021Z. Czeszejko-Sochacki, O wymiarze sprawiedliwości w świetle konstytucji, międzynarodowych standardów i praktyki, „Państwo i Prawo” 1999, nr 9.T. Ereciński, J. Gudowski, J. Iwulski, Komentarz do prawa o ustroju sądów powszechnych i ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, Warszawa 2002.R. Hauser, Władza sądownicza w systemie trójpodziału władz, „Jurysta” 1999, nr 12.R. Jachman, Prawo o ustroju sądów powszechnych, Warszawa 2006.K. Kolasiński, Sąd Najwyższy a Trybunał Konstytucyjny – zbieżność i rozdzielność funkcji, „Przegląd Sądowy” 1994, nr 4.M. Kruk (red.), System organów ochrony prawnej w Polsce. Podstawowe instytucje, Warszawa 2006.K. Piasecki, Organizacja wymiaru sprawiedliwości w Polsce, Kraków 2005.Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej. Historia i współczesność. Księga jubileuszowa 90-lecia Sądu Najwyższego 1917–2007, Warszawa 2007.W. Sanetra, Sąd Najwyższy w systemie wymiaru sprawiedliwości, „Przegląd Sądowy” 1998, nr 1.P. Sarnecki, Władza sądownicza w Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. „Rejent” 1997, nr 5.S. Serafi n, B. Szmulik, Organy ochrony prawnej RP, Warszawa 2007.W. Skrzydło (red.), Sądy i trybunały w konstytucji i w praktyce, Warszawa 2005.W. Sokolewicz, Konstytucyjna regulacja władzy sądowniczej, [w:] Konstytucja – ustrój – system finansowy państwa, Warszawa 1999.B. Szmulik, Pozycja ustrojowa Sądu Najwyższego w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2008.B. Szmulik, M. Żmigrodzki (red.), Ustrój organów ochrony prawnej, Lublin 2001.A. Szmyt (red.), Trzecia władza. Sądy i trybunały w Polsce, Gdańsk 2008.M. Sztorc, Ustrój sądów powszechnych. Komentarz, Warszawa 2004.S. Włodyka, Ustrój organów ochrony prawnej, Warszawa 1968.A. Zieliński, M. Zubik (red.), Przyszłość polskiego wymiaru sprawiedliwości, Warszawa 2002.H. Zięba-Załucka, Władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza w Konstytucji RP, Warszawa 2002.M. Zubik, Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości w świetle Konstytucji i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sądowy” 2005, nr 3.32934

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021R. Balicki, Udział Prezydenta RP w postępowaniu ustawodawczym, Wrocław 2001.B. Banaszak, Kompetencje Prezydenta RP dotyczące orderów i odznaczeń, „Przegląd Sejmowy” 2002, nr 4.A. Chorążewska, Model prezydentury w praktyce politycznej po wejściu w życie Konstytucji z 1997 r., Warszawa 2008.J. Ciapała, Prezydent w systemie ustrojowym Polski (1989–1997), Warszawa 1999.M. Dobrowolski, Rozdzielenie kompetencji władzy wykonawczej miedzy Prezydenta RP a Radę Ministrów, Warszawa 2012.D. Dudek, Autorytet Prezydenta a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 2013.B. Dziemidok-Olszewska, Instytucja prezydenta w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 2003.B. Dziemidok-Olszewska, Odpowiedzialność głowy państwa i rządu we współczesnych państwach europejskich, Lublin 2012.A. Frankiewicz, Kontrasygnata aktów urzędowych Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kraków 2004.S. Gebethner, Wybory na urząd Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz do ustawy o wyborze Prezydenta RP, Warszawa 2000.D. Górecki, Pozycja ustrojowo-prawna Prezydenta Rzeczypospolitej i rządu w ustawie konstytucyjnej z 23 kwietnia 1935, Łódź 1995.R. Grajcar, M. Migalski (red.), Prezydent w Polsce po 1989 roku. Studium politologiczne, Warszawa 2006.S. Grabowska, Modele odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta we współczesnych państwach europejskich, Toruń 2012.S. Grabowska, R. Grabowski (red.), Prawo wyborcze na urząd prezydenta w państwach europejskich, Warszawa 2007.K. Grzybowski, Moderator Imperii, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1963, nr 2.M. Grzybowski, Rola ustrojowa Prezydenta RP w kontekście członkostwa w Unii Europejskiej, „Państwo i Prawo” 2004, nr 7.K. Kozłowski, Prawo łaski Prezydenta RP. Historia, regulacja, praktyka, Warszawa 2013.A. Ławniczak, Monarchiczne i republikańskie głowy państwa w Europie, Wrocław 2011.R. Mojak, Instytucja Prezydenta RP w okresie przekształceń ustrojowych 1989–1992, Warszawa 1994.T. Mołdawa, J. Szymanek (red.), Instytucja prezydenta. Zagadnienia teorii i praktyki na tle doświadczeń polskich oraz wybranych państw obcych, Warszawa 2010.J. Osiński (red.), Prezydent w państwach współczesnych, Warszawa 2000.A. Rakowska, Kontrasygnata aktów głowy państwa w wybranych państwach europejskich, Toruń 2009.P. Sarnecki, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz do przepisów, Kraków 2000.T. Słomka, Prezydent Rzeczypospolitej po 1989 roku. Ujęcie porównawcze, Warszawa 2005.J. Szymanek, Arbitraż polityczny głowy państwa, Warszawa 2009.A. Więckowska, Weto Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w praktyce politycznej po wejściu w życie nowej konstytucji, „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 6.A. Więckowska, Wykonywanie inicjatywy ustawodawczej przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej po wejściu w życie Konstytucji z 1997 roku, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 4.Z. Witkowski, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej (1921–1935), Warszawa 1987.25327

Relationships Between the President and the Government in the Veisegrad Group States

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021University of Białystok11112

Brazylia

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki" Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021K. Complak, Parlament we współczesnej Ameryce Łacińskiej, Wrocław 1994.K. Complak, Rządy faktyczne w Ameryce Południowej (1930–1979), Wrocław 1990.R.A. Hudson (red.), Brazil: A country study, Washington 1997.H.G. James, The Constitutional System of Brazil, Washington 1923.Konstytucja Federacyjnej Republiki Brazylii, tłum. A. Wojtyczek–Bonnand, wstęp K. Wojtyczek, Warszawa 2004.M. Kula, Historia Brazylii, Warszawa 1987.R. Ludwikowski, Prawo konstytucyjne porównawcze, Toruń 2000.D. Nohlen (red.), Elections in the Americas: A Data Handbook. Volume 2, South America, Oxford 2005.T.J. Power, The Political Right in postauthoritarian Brazil, Elites, Institutions and Democratization, University Park 2000.C. Souza, Constitutional engineering in Brazil, The Politics of Federalism and Decentrlazition, Ipswich 1997.J. Spyra, Kongres Narodowy Federacyjnej Republiki Brazylii, Warszawa 1999.J. Spyra, System konstytucyjny Brazylii, Warszawa 2001.P. Uziębło, Wybrane zagadnienia prawa wyborczego Ameryki Południowej (po przemianach demokratycznych końca XX i początku XXI wieku i ich wpływ na systemy rządów), [w:] T. Mołdawa, J. Szymanek (red.), Systemy rządów. Dylematy konstytucyjnej regulacji i praktycznej funkcjonalności, Warszawa 2007.41343

Wybory prezydenta Ukrainy

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021Katedra Prawa Konstytucyjnego UwB40542

Prawne formy działania prezydenta Ukrainy

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki" Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021Uniwersytet w Białymstoku30131

Ukraina

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki" Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021B.J. Albin, W. Baluk (red.), Ukraina, Wrocław 2002.A. Antoszewski (red.) Systemy polityczne Europy Środkowej i Wschodniej. Perspektywa porównawcza, Wrocław 2006.W. Baluk, Ukraina, (w:) W. Baluk i A. Czajowski (red.) Ustroje polityczne krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, Wrocław 2007.P. Bilski, System polityczny Ukrainy, (w:) W. Sokół i M. Żmigrodzki (red.) Systemy polityczne państw Europy Środkowej i Wschodniej, Lublin 2005.Konstytucja Autonomicznej Republiki Krymu, wstęp i tłum. G. Bonusiak, Rzeszów 2009.Konstytucja Ukrainy, wstęp i tłum. E. Toczek, Warszawa 1999.B. Dziemidok–Olszewska, Instytucja prezydenta w państwach Europy Środkowo–Wschodniej, Lublin 2003.R. Gortat, Ukraińskie wybory. Elekcja parlamentarna ’98 a partie polityczne, Warszawa 1998.M. Granat, J. Sobczak (red.), Problemy stosowania konstytucji Polski i Ukrainy w praktyce, Lublin 2004.S.P. Hołowatyj, A. H. Sljusarenko, M.W. Tomenko, Istorija Ukrajinskoji Konstytucyji, Kyjiw 1997.M.T. Krawczuk (red.), Komentar do konstytuciji Ukrajiny, Kyjiw 1998.G. Kuca, Rada Najwyższa jako parlament Ukrainy, (w:) red. J. Czajowski, M. Grzybowski, Parlamenty państw europejskich, Kraków 2005.G. Kuca, Rada Najwyższa – Prezydent – Gabinet Ministrów. System hamulców w trójkącie władzy na Ukrainie, (w:) J. Zaleśny (red.), Zagadnienia ustrojowe państw poradzieckich, Warszawa 2010.O.G. Kusznirenko, T. M. Slinko, Prawa i swobody ljudyny ta gromadjanyna, Charkiw 2001.R. Mojak, Republika Ukrainy (w:) E. Gdulewicz (red.) Ustroje państw współczesnych 2, Lublin 2002.A. Olechno, Instytucja prezydenta w systemie konstytucyjnych organów Ukrainy (1996–2005), Toruń 2009.A. Olechno, Pozycja ustrojowa Prezydenta Ukrainy ze szczególnym uwzględnieniem funkcji głowy państwa, (w:) A. Nowakowski (red.) Księga pamiątkowa prof. Eugeniusza Smoktunowicza, Rzeszów 2008.A. Olechno, Prawne formy działania Prezydenta Ukrainy, (w:) S. Bożyk (red.), Prawo, parlament i egzekutywa we współczesnych systemach rządów, Białystok 2009.T.A. Olszański, Sąd Konstytucyjny przywraca system prezydencki na Ukrainie, „Tydzień na Wschodzie” 2010, nr 33.T.A. Olszański, Ukraiński System Partyjny, Warszawa 1999.S.G. Serogina, Teoreticzno–prawowi ta organizacijni zasady funkcjonowannia instytutu prezidenstwa w Ukrajini, Charkiw 2001.V. Shishkin, The Status of President In the System of Government of Ukraine, (w:) K. Działocha, R. Mojak, K. Wójtowicz (red.) Ten Years of Democratic Constitutionalism in Central and Eastern Europe, Lublin 2001.P. Steciuk, J. Buczkowski (red.), Problemy stosowania Konstytucji Ukrainy i Polski, Przemyśl 2003.J.S. Szemszuczenko (red.), Konstytucji i konstitucijni akty Ukrajiny, Kyjiw 2001.E. Wiszka, Systemy polityczne Ukrainy, Toruń 2007.A.P. Zajec, Nowa Konstytucja Ukrainy, „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 6.E. Zieliński, Rada Najwyższa Parlament Ukrainy, Warszawa 2003.E. Zieliński, System konstytucyjny Ukrainy, Warszawa 2007.30933

Prezydent Ukrainy jako gwarant suwerenności i integralności terytorialnej państwa

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021Uniwersytet w BiałymstokuOlechno A., Instytucja Prezydenta w systemie konstytucyjnych organów Ukrainy (1996-2005), Toruń 2009.Płachotniuk N.G., Instytut prezidenstwa w Ukrajini, Charkiw 1999.Szemszuczenko J.S. (red.), Konstytucji i konstitucijni akty Ukrajiny, Kyjiw 2001.Dekret Prezydenta Ukrainy z dnia 15 grudnia 1999 r. Pro zminy u centralnych orhaniw wykonawczoji włady, Nr 1572/99 „Hołos Ukrajiny” z dnia 18 grudnia 1999, Nr 236 (2238).Ustawa Ukrainy z dnia 4 listopada 1991 r. Pro Prykordonni wijska Ukrajiny z późn. zm., Nr 1779-XII/ „WWR” – 1992 – Nr 2.Ustawa Ukrainy z dnia 6 grudnia 1991 r. Pro oboronu Ukrajiny z późn. zm., Nr 1932-XII/ „WWR”– 1992 – Nr 9.Ustawa Ukrainy z dnia 6 grudnia 1991 r. Pro Zbrojni Syły Ukrajiny z późn. zm., Nr 1934-XII/ „WWR”– 1992 – Nr 9.Ustawa Ukrainy z dnia 25 marca 1992 r. Pro zahalnyj wijskowyj obow’jazok ta wijskowu służbu z późn. zm., Nr 2233-XII/ „WWR” – 1999 – Nr 33.Ustawa Ukrainy z dnia 25 marca 1992 r. Pro Służbu bezpeky Ukrajiny z późn. zm., Nr 2229-XII/ „WWR” – 1992 – Nr 27.Ustawa Ukrainy z dnia 21 października 1993 r. Pro mobilizacijnu pidhotowku ta mobilizaciju z późn. zm., Nr 3543-XII/ „WWR” – 1993 – Nr 44.Ustawa Ukrainy z dnia 21 stycznia 1994 r. Pro derżawnu tajemnycju, „WWR” 1994, Nr 16, s. 93 w red. z 21 września 1999 Nr 1079-XIV.Ustawa Ukrainy z dnia 4 marca 1998 r. Pro derżawnu ochoronu orhaniw derżawnoj włady Ukrajiny i posadowych osib, Nr 160/98-WR/ „WWR” – 1998 – Nr 35.Ustawa Ukrainy z dnia 3 kwietnia 1998 r. Pro Radu nacionalnoi bezpeky i oborony Ukrajiny, Nr 183/98-WR/ „WWR” – 1998 – Nr 35.Ustawa Ukrainy z dnia 16 marca 2000 r. Pro prawowyj reżym nadzwyczajnoho stanu, Nr 1550-III/ „WWR” – 2000 – Nr 23.Ustawa Ukrainy z dnia 13 lipca 2000 r. Pro zonu nadzwyczajnoji ekołohicznoji sytuacyji, „WWR”– 2000 – Nr 42.34535