Seramik tasarım ve üretiminde sağlık açısından alınması gereken önlemler

ÖZETGünümüzde gerek kullanılan hammaddelerin çeşitlilik ve teknik özellikleri gerekse şekillendirme, dekorlama, sırlama, pişirmede gelişmiş teknolojilerle üretilen ve oldukça fazla kullanım alanına sahip olan seramik ürünler bugünün ve geleceğin vazgeçilmez malzemesidir.Seramiğin dekoratif amaçlı kullanımı yanında, teknolojik kullanımı da gün geçtikçe artmaktadır. Seramik; fiber optiklerden cep telefonu parçalarına, geleneksel cam bardaklardan uzay mekikleri pencerelerine, fosforlu seramik ürünlerden piezoelektrik, sensörlere, biyoseramiklerden elektronik ve digital alanda kullanılan elektronik seramiklere, kompozit seramik malzemelerden kesici ve aşınmaya dayanıklı seramiklere, cam, tuğla-kiremit, çimento, yer ve duvar karolarından sağlık gereçlerine, hava ve kara ulaşım araçları için makine parçalarından savunma amaçlı zırhlara kadar geniş bir ürün yelpazesiyle insan ihtiyaçlarına cevap vermektedir. Ayrıca; toksik maddeleri denetim altına almada, toksik ve radyoaktif atıkların emniyetli biçimde saklanmasında kullanılmaktadır.Ancak seramik tasarım ve üretiminde sağlık sorunlarına neden olabilecek hammadde ve metal oksitler de bulunmaktadır. Seramik üretim süreçlerinde bu hammadde ve oksitlerle çalışırken gerekli önlemler mutlaka alınmalıdır. Gerekli üretim standartları dikkate alınmazsa, seramik üretiminde kullanılan hammadde ve kimyasalların çeşitliliği nedeniyle, üretim aşamalarında çalışanlar, seramik ürün kullananlar ve yaşadığımız çevre risk altındadır.Tezin kapsamında; seramik tasarım ve üretiminde sağlık açısından zararlı olabilecek hammadde ve metal oksitler, sağlık sorunlarına maruz kalınabilecek seramik üretim süreçleri, seramik üretiminin çevresel etkileri, seramik tasarım ve üretiminde karşılaşılan sağlık sorunları, sağlık açısından uyulması gereken yasa ve yönetmelikler, seramik tasarım ve üretiminde sağlık açısından alınması gereken önlemler ele alınmıştır. Keşfedildiği günden buyana birçok alanda insanoğlunun ihtiyaçlarına cevap veren seramiğin üretimi aşamasında alınması gereken önlemler oldukça basittir. Ancak önlem alınmaması durumunda geri dönüşümü olmayan ciddi sağlık sorunları ile karşılaşılabilmektedir. Seramik üretiminde çalışanlar, kullandıkları malzemelerin zararlarını ve korunma yollarını bilmeli, üretim bu maddelerin insan vücuduna girmesini önleyecek şekilde yapılmalı, gerekli hijyen ve güvenlik standartları takip edilmeli, kişisel kontroller arttırılmalı, çalışma koşulları sürekli güncellenen yasalarla denetim altında tutulmalıdır. Kurallara uyulduğu taktirde seramik üretiminde sağlık açısından endişe uyandıracak herhangi bir tehlike söz konusu olmamaktadır.Anahtar Kelimeler: seramik, sağlık, meslek hastalığı, önlem kirlilik, hammadde, oksit. ABSTRACTProduced through the use of developed technologies during firing, glazing, decorating, and shaping and through the diversity and technical features of the substances and having a number of uses, ceramic products are indispensible property of today and the future. The technologic use of ceramic as well as its decorative function is increasing day by day. Ceramic answers to the needs of human ranging from fiber optic to parts of mobile phones, from traditional glasses to the windows of space shuttles from phosphoric ceramic products to piezoelectric, sensors, from bioceramics to electronic ceramics used in electrical and digital fields, from composite ceramic tools to ceramics cutting and attrition resistant ceramics, from glass, brick-roof tiles, concrete, ground and wall tiles to medical tools, from machine parts produced for air and land transportation to armour used for defense.In addition, it is used in controlling the toxic matters and disposing toxic and the radioactive waste safely. However, there are raw materials and metal oxides that might bring about health problems in the design and production of ceramic. The precautions should be certainly taken when one is working with these raw materials and oxides in producing ceramic. Unless necessary production standards are taken, those working in the production process and those using ceramic products as well as the environment where we work are all at risk due to the diversity of raw materials and chemicals. The thesis deals with the health problems encountered and the precautions that need to be taken in the production and the design, the environmental effects of production of ceramic, the ceramic production processes that might cause health problems and raw materials as well as metal oxides that might be harmful for health Since ceramic, answering to a number of needs of human, was discovered, the precautions to be taken in the production and the design of this matter are quite simple. However, when precautions are not taken, irreversible serious health problems may be faced. Those working in the production of ceramic should be aware of the detriments of this matter and of the ways of protecting themselves. The production should be carried out in a way to prevent these matters from infusing the body and necessary hygienic and safety standards should be followed and the individual controls should be made more often. In addition, working conditions should be kept under control through the laws often updated. As long as rules are followed, there will be no threat to the human health which may bring about concern.Keywords: ceramic, healt, occupational disease, measure, pollution, raw metarial, oxide

SERAMİK MÜZESİ KERAMION VE FRECHEN SERAMİKLERİ

According to the findings in Hacılar, our ceramic past in Anatolia dates back to six thousandyears.It is possible to see the Anatolian - based ceramics in the collections of the museums that arefamous all over the world. In Western countries, the production of ceramics goes back much laterperiods. Nevertheless, today, there are ceramic museums with a rich collection of traditional andcontemporary works even in local production centers.In this study, the Ceramic Museum KERAMION and Germany's traditional Frechen ceramicshave been introduced as an example. From this point of view; we have aimed to raise awareness aboutthe creation of our contemporary ceramic collections in which our rich ceramic heritage is preservedand the international works of art are also included. The museum and the works exhibited in museumhave been examined on the point, and the information on the subject has been supported through thewritten articles, catalogs and internet resources.Anadolu’da seramik geçmişimiz, Hacılar’daki buluntulara göre altı bin yıl öncesinedayanmaktadır. Dünya çapında ünlü olan müzelerin koleksiyonlarında Anadolu kökenli seramiklerigörmek mümkündür. Batılı ülkelerde seramiğin üretimi çok daha geç devirlere rastlamaktadır. Ancakbuna rağmen bugün, yerel üretim merkezlerinde dahi zengin, geleneksel ve çağdaş eser koleksiyonunasahip seramik müzeleri bulunmaktadır.Bu çalışmada örnek olarak; Seramik Müzesi KERAMION ve Almanya'nın geleneksel Frechenseramikleri tanıtılmıştır. Buradan hareketle; zengin seramik mirasımıza sahip çıkmamız, uluslararasısanatçı eserlerinin de yer aldığı çağdaş seramik koleksiyonlarımızı oluşturmamız konusundafarkındalık yaratılması amaçlanmıştır. Müze ve müzede sergilenen eserler yerinde incelenmiş, konuhakkında bilgiler ilgili makale, katalog ve internet kaynakları ile desteklenmiştir

GEÇMİŞTE VE GÜNÜMÜZDE SERAMİĞİN KULLANIM ALANLARI

The main material of Ceramics, the discovery of which dates back to 10 thousands years, is the clay. In the past civilizations, ceramics which have as many diverse usage fields as from religious idols to architectural elements, from kitchen and ornament items to communication tablets, from oil lamps to the pottery vessels where the ashes of the dead are stored are objects that shed light on the period where it belongs and social and cultural life of civilization. Ceramic being used continuously now replaces the broken bones. Ceramic is used in the production of brakes, spark plug, in air, space and rail vehicles, in computer and machinery manufacturing, in electrical transmission systems, in production technologies, in household appliances such as cookers and irons, in electric and electronic goods, and in the production of health materials, floor and wall covering materials, tableware items and works of art. In this work, the general usage areas of the ceramics produced since the day of its discovery to meet human needs have been mentioned. In terms of creating awareness about ceramic materials, remarkable usage areas are supported with visual examples.Keşfi bundan 10 bin yıl öncesine dayanan seramiğin ana malzemesi topraktır. Geçmiş uygarlıklarda, dini idollerden mimari elemanlara, mutfak ve süs eşyalarından haberleşme tabletlerine, kandillerden ölü küllerinin saklandığı kaplara kadar çeşitli kullanım alanları olan seramikler, ait olduğu döneme ve uygarlığın sosyokültürel yaşamına ışık tutan objelerdir. Günümüze kadar kesintisiz kullanılan seramik, artık kırılan kemiklerin yerini almakta, fren, buji üretiminde, hava, uzay ve raylı sistem araçlarında, bilgisayar ve makine üretiminde, elektrik nakil sistemlerinde, üretim teknolojilerinde, ocak, ütü gibi ev eşyalarında, elektrik-elektronik eşyalarda, sağlık gereçlerinin, yer ve duvar kaplama malzemelerinin, sofra eşyalarının, sanat eserlerinin üretilmesinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada, keşfedildiği günden bu yana insanoğlunun ihtiyaçlarını karşılamak üzere ürettiği seramiğin genel kullanım alanlarına değinilmiştir. Seramik malzeme hakkında farkındalık oluşturmak açısından dikkat çekici kullanım alanları görsel örneklerle desteklenmiştir

Seramik tasarım ve üretiminde sağlık açısından alınması gereken önlemler

Günümüzde gerek kullanılan hammaddelerin çeşitlilik ve teknik özellikleri gerekse şekillendirme, dekorlama, sırlama, pişirmede gelişmiş teknolojilerle üretilen ve oldukça fazla kullanım alanına sahip olan seramik ürünler bugünün ve geleceğin vazgeçilmez malzemesidir. Seramiğin dekoratif amaçlı kullanımı yanında, teknolojik kullanımı da gün geçtikçe artmaktadır. Seramik; fiber optiklerden cep telefonu parçalarına, geleneksel cam bardaklardan uzay mekikleri pencerelerine, fosforlu seramik ürünlerden piezoelektrik, sensörlere, biyoseramiklerden elektronik ve digital alanda kullanılan elektronik seramiklere, kompozit seramik malzemelerden kesici ve aşınmaya dayanıklı seramiklere, cam, tuğla-kiremit, çimento, yer ve duvar karolarından sağlık gereçlerine, hava ve kara ulaşım araçları için makine parçalarından savunma amaçlı zırhlara kadar geniş bir ürün yelpazesiyle insan ihtiyaçlarına cevap vermektedir. Ayrıca; toksik maddeleri denetim altına almada, toksik ve radyoaktif atıkların emniyetli biçimde saklanmasında kullanılmaktadır. Ancak seramik tasarım ve üretiminde sağlık sorunlarına neden olabilecek hammadde ve metal oksitler de bulunmaktadır. Seramik üretim süreçlerinde bu hammadde ve oksitlerle çalışırken gerekli önlemler mutlaka alınmalıdır. Gerekli üretim standartları dikkate alınmazsa, seramik üretiminde kullanılan hammadde ve kimyasalların çeşitliliği nedeniyle, üretim aşamalarında çalışanlar, seramik ürün kullananlar ve yaşadığımız çevre risk altındadır. Tezin kapsamında; seramik tasarım ve üretiminde sağlık açısından zararlı olabilecek hammadde ve metal oksitler, sağlık sorunlarına maruz kalınabilecek seramik üretim süreçleri, seramik üretiminin çevresel etkileri, seramik tasarım ve üretiminde karşılaşılan sağlık sorunları, sağlık açısından uyulması gereken yasa ve yönetmelikler, seramik tasarım ve üretiminde sağlık açısından alınması gereken önlemler ele alınmıştır. Keşfedildiği günden buyana birçok alanda insanoğlunun ihtiyaçlarına cevap veren seramiğin üretimi aşamasında alınması gereken önlemler oldukça basittir. Ancak önlem alınmaması durumunda geri dönüşümü olmayan ciddi sağlık sorunları ile karşılaşılabilmektedir. Seramik üretiminde çalışanlar, kullandıkları malzemelerin zararlarını ve korunma yollarını bilmeli, üretim bu maddelerin insan vücuduna girmesini önleyecek şekilde yapılmalı, gerekli hijyen ve güvenlik standartları takip edilmeli, kişisel kontroller arttırılmalı, çalışma koşulları sürekli güncellenen yasalarla denetim altında tutulmalıdır. Kurallara uyulduğu taktirde seramik üretiminde sağlık açısından endişe uyandıracak herhangi bir tehlike söz konusu olmamaktadır. Anahtar Kelimeler: seramik, sağlık, meslek hastalığı, önlem kirlilik, hammadde, oksit. ABSTRACT Produced through the use of developed technologies during firing, glazing, decorating, and shaping and through the diversity and technical features of the substances and having a number of uses, ceramic products are indispensible property of today and the future. The technologic use of ceramic as well as its decorative function is increasing day by day. Ceramic answers to the needs of human ranging from fiber optic to parts of mobile phones, from traditional glasses to the windows of space shuttles from phosphoric ceramic products to piezoelectric, sensors, from bioceramics to electronic ceramics used in electrical and digital fields, from composite ceramic tools to ceramics cutting and attrition resistant ceramics, from glass, brick-roof tiles, concrete, ground and wall tiles to medical tools, from machine parts produced for air and land transportation to armour used for defense.In addition, it is used in controlling the toxic matters and disposing toxic and the radioactive waste safely. However, there are raw materials and metal oxides that might bring about health problems in the design and production of ceramic. The precautions should be certainly taken when one is working with these raw materials and oxides in producing ceramic. Unless necessary production standards are taken, those working in the production process and those using ceramic products as well as the environment where we work are all at risk due to the diversity of raw materials and chemicals. The thesis deals with the health problems encountered and the precautions that need to be taken in the production and the design, the environmental effects of production of ceramic, the ceramic production processes that might cause health problems and raw materials as well as metal oxides that might be harmful for health Since ceramic, answering to a number of needs of human, was discovered, the precautions to be taken in the production and the design of this matter are quite simple. However, when precautions are not taken, irreversible serious health problems may be faced. Those working in the production of ceramic should be aware of the detriments of this matter and of the ways of protecting themselves. The production should be carried out in a way to prevent these matters from infusing the body and necessary hygienic and safety standards should be followed and the individual controls should be made more often. In addition, working conditions should be kept under control through the laws often updated. As long as rules are followed, there will be no threat to the human health which may bring about concern. Keywords: ceramic, healt, occupational disease, measure, pollution, raw metarial, oxide

KOLEKSİYONLARI YEREL, BÖLGESEL YA DA DÜNYA GENELİNE DAYALI SERAMİK MÜZESİ ÖRNEKLERİ

Museums are places where the memory of communities is preserved, shared and passed on to future generations. Ceramics is one of the most important sources of information in the pursuit of traces. Nowadays, there are museums, collections consist of only ceramics, except for museums where traditional or contemporary works are exhibited, with archaeological finds from all areas including ceramics. Although these collections are based on local, regional or world traditional ceramics, they give place to contemporary ceramics especially. In this study; with regard to examples of ceramic museums collections of local, regional or general ceramics, Ceramic Museum Keramion, Raeren Ceramic Museum, International Faenza Ceramic Museum and Düsseldorff Hetjens Ceramic Museum were introduced. In the museums where the world ceramics history is reflected, it is seen that thousands of years of archeological finds of Anatolian origin, as well as traditional Iznik, Kütahya and Çanakkale ceramics were exhibited. Purpose of the study; Our aim is to raise our awareness of establishing ceramic museums in which we exhibit contemporary works of national and international artists, as well as our traditional ceramics, as in the case of overseas examples. The mentioned museums and the exhibits were examined on the site. The spaces and collections of museums were tried to be reflected by the visuals used. Information about the subject has been supported with related books, articles, catalogs and internet resources.Müzeler toplumların belleğinin korunduğu, paylaşıldığı ve gelecek kuşaklara aktarıldığı mekanlardır. Seramik ise geçmişten günümüze izlerin takibinde en önemli bilgi kaynaklarından biridir. Günümüzde, seramik dahil her alandan arkeolojik buluntularla, geleneksel ya da çağdaş eserlerin birlikte sergilendiği müzeler dışında, koleksiyonu sadece seramikten oluşan  müzeler de bulunmaktadır. Bu müzeler, koleksiyonları  yerel, bölgesel ya da dünya geleneksel seramiğine dayalı olsa da  çağdaş seramiklere özellikle yer vermektedirler. Çalışmada; koleksiyonları yerel, bölgesel ya da genel seramiklerden oluşan seramik müzelerine örnek olmaları bakımından; Seramik Müzesi Keramion, Raeren Seramik Müzesi, Uluslararası Faenza Seramik Müzesi ve Düsseldorff Hetjens Seramik Müzesi tanıtılmıştır. Dünya seramik tarihinin yansıtıldığı müzelerde Anadolu kökenli binlerce yıllık arkeolojik buluntuların yanında geleneksel İznik, Kütahya, Çanakkale seramiklerimizin de sergilendiği görülmektedir. Çalışmanın amacı; seramik geçmişimize sahip çıkmak adına, yurtdışı örneklerde olduğu gibi, geleneksel seramiklerimiz yanında, ulusal ve uluslararası sanatçıların çağdaş eserlerinin de sergilendiği seramik müzelerimizi kurmamız konusunda farkındalık oluşturmaktır. Anılan müzeler ve sergilenen eserler yerinde incelenmiştir. Kullanılan görsellerle müzelerin mekanları ve koleksiyonları yansıtılmaya çalışılmıştır. Konu hakkındaki bilgiler ilgili kitap, makale, katalog ve internet kaynakları ile desteklenmiştir

SERAMİK ÜRETİMİNDE SAĞLIK SORUNLARINA YOL AÇABİLECEK HAMMADDE VE METAL OKSİTLER

There are raw materials and metal oxides that might bring about health problems in the production of ceramic. The precautions should be certainly taken when one is working with these raw materials and oxides in producing ceramic. Unless necessary production standards are taken, those working in the production process and those using ceramic products as well as the environment where we work are all at risk due to the diversity of raw materials and chemicals. The precautions to be taken in the production of this matter are quite simple. However, when precautions are not taken, irreversible serious health problems may be faced. Those working in the production of ceramic should be aware of the detriments of this matter and of the ways of protecting themselves. The production should be carried out in a way to prevent these matters from infusing the body and necessary hygienic and safety standards should be followed and the individual controls should be made more often. In addition, working conditions should be kept under control through the laws often updated. In this study, it is aimed to raise awareness about the health problems that can be caused by raw materials and metal oxides used in ceramic production in case of not complying with usage conditions. Raw materials and metal oxides used in ceramics production are generally grouped according to their usage areas and it is stated that each of them may cause which health problems.Seramik üretiminde sağlık sorunlarına neden olabilecek hammadde ve metal oksitler bulunmaktadır. Seramik üretim süreçlerinde bu hammadde ve oksitlerle çalışırken gerekli önlemler mutlaka alınmalıdır. Gerekli üretim standartları dikkate alınmazsa, seramik üretiminde kullanılan hammadde ve kimyasalların çeşitliliği nedeniyle, üretim aşamalarında çalışanlar, seramik ürün kullananlar ve yaşadığımız çevre risk altındadır. Seramiğin üretimi aşamasında alınması gereken önlemler oldukça basittir. Ancak önlem alınmaması durumunda geri dönüşümü olmayan ciddi sağlık sorunları ile karşılaşılabilmektedir. Seramik üretiminde çalışanlar, kullandıkları malzemelerin zararlarını ve korunma yollarını bilmeli, üretim bu maddelerin insan vücuduna girmesini önleyecek şekilde yapılmalı, gerekli hijyen ve güvenlik standartları takip edilmeli, kişisel kontroller arttırılmalı, çalışma koşulları sürekli güncellenen yasalarla denetim altında tutulmalıdır

ENCOUNTERED OCCUPATIONAL RESPIRATORY TRACT DISEASES IN THE PRODUCTION OF CERAMIC

It is a serious problem that the ceramists are exposed to substances detrimental to the health in the production of ceramic. In recent years, the developing technology as well as the increase in the number and the diversity of the chemicals and the raw materials used has increased the severity of the detriment. The product of ceramic, contributing greatly to the needs of the humans, requires the ceramicist to deliberately use the facilities of the ceramic design and its technology in order to protect the health of theirs and the people using such products. The measures to be taken are very easy to apply. However, irreversible risks may occur in terms of health when the necessary attention is ignored. In this study, it is aimed to raise awareness about the causes and consequences of occupational respiratory tract diseases that ceramicists may encounter.It is a serious problem that the ceramists are exposed to substances detrimental to the health in the production of ceramic. In recent years, the developing technology as well as the increase in the number and the diversity of the chemicals and the raw materials used has increased the severity of the detriment. The product of ceramic, contributing greatly to the needs of the humans, requires the ceramicist to deliberately use the facilities of the ceramic design and its technology in order to protect the health of theirs and the people using such products. The measures to be taken are very easy to apply. However, irreversible risks may occur in terms of health when the necessary attention is ignored. In this study, it is aimed to raise awareness about the causes and consequences of occupational respiratory tract diseases that ceramicists may encounter