Out-of-hospital cardiopulmonary resuscitation in four Serbian university cities: outcome follow-up according to the «Utstein style»

Aims. To investigate the return of spontaneous circulation (ROSC), survival to discharge, six-month and one-year survival of patients with out-of-hospital cardiac arrest in four university cities in Serbia. Methods. A prospective, two-year, multicentre study was designed. Using the Utstein template, we recorded out-of-hospital cardiopulmonary (CPR) and its outcomes, and analyzed the immediate survival (ROSC>20 min.), short-term survival (to discharge), long-term survival (one year after discharge), or death following out-of-hospital CPR. Results. During the study period, 591 patients met the inclusion criteria for enrollment and out-of-hospital CPR. The etiology of arrest was cardiac in 33.8% of patients. Cardiac arrest was witnessed by the advanced life support (ALS) team in 15.6% of cases. Asystole was the most frequent initial rhythm at time of arrest (46.4%). The highest survival rate (P<0,001) was observed in cases with initial VF and pulseless VT, while patients with asystole and pulseless electrical activity (PEA) had the least chance of survival. Within the whole group of patients, ROSC was detected with a frequency of 69.7%. The frequency of patients who died in the field or during admission to hospital was 58.9%, while 28.6% of admitted patients died before discharge. Thirteen percent of patients survived until discharge, and the overall six-month and one-year survival rates were 11.3% and 10%, respectively. No statistical difference in survival rates among the cities was found. Conclusion. The Utstein template should be implemented in the form of an official protocol for out-of-hospital CPR follow-up in all emergency medical services in Serbia

Importance of pharmacogenetic and environmental factors for variation in caffeine disposition: with special emphasis on CYP1A2, CYP2A6, NAT2 and XO

Inter-individual variation in response to drugs conveys considerable risk of either therapy failure or drug toxicity. Caffeine, as one of the most frequently used psychoactive substances in the world, is not an exception, and both lack of effects and adverse reactions have been observed after usual doses. In addition to inter-individual differences at the drug-receptor level and drug-drug interactions, variability in caffeine metabolism has been proposed as a possible explanation. The objective of this study was to investigate the influence of pharmacogenetic and environmental factors, which are known to be of importance for inter-individual variation in drug disposition, on the activity of enzymes involved in caffeine metabolism, namely cytochrome P450 1A2 (CYP1A2) and 2A6 (CYP2A6), N-acetyltransferase-2 (NAT2) and xanthine oxidase (XO). The study involved unrelated healthy volunteers from three ethnically distinct populations: Serbian (n=140), Swedish (n=190) and Korean (n=150). Phenotyping of CYP1A2, CYP2A6, NAT2 and XO was performed using caffeine as a probe drug and measuring concentration of parent compound and its metabolites in plasma or urine samples. CYP1A2 activity was estimated by 17X/137X plasma ratio, and CYP2A6, NAT2 and XO activities were determined by 17U/17X, AFMU/(AFMU+1X+1U) and 1U/(1U+1X) urinary ratios, respectively. In addition, subjects were genotyped for the most important CYP1A2, CYP2A6 and NAT2 polymorphisms. Daily consumption of at least three cups of coffee in non-OC (oral contraceptive) users significantly increased CYP1A2 enzyme activity in both Swedes (PA on CYP1A2 inducibility was found in both Serbian (P=0.022) and Swedish (P=0.016) nonsmoking heavy coffee consumers. There was no significant difference in CYP1A2 enzyme activity among genotypes in non–heavy coffee consumers. Controlling for the effect of smoking, heavy coffee consumption habit and OC use, significantly lower 17X/137X ratio was observed in Serbs than in Swedes (P=0.0003). Comparison between Swedes and Koreans revealed that functional CYP2A6 alleles were more frequent in former, whereas the defective were more frequent in latter (P≤0.002). CYP2A6 genotype significantly affected enzyme activity in both populations (P=0.004), while no effect of sex, age, cigarette smoking or OC use was observed. CYP2A6 activity was higher in Swedes compared to Koreans, with 3.16% of Swedes and 18.75% of Koreans being slow metabolizers (P=0.0001). The observed differences between the two populations remained significant when controlling for the genotype effect, i.e. within rapid (P=0.0007) and intermediate (P=0.04) genotype groups. Rapid acetylator is the predominant NAT2 phenotype in Serbs, present in 55% of the population. Significant NAT2 genotype-phenotype association was detected in Serbs (P<0.0001), Swedes (P=0.03) and Koreans (P=0.008). Partial NAT2 genotype-phenotype discordance in Serbian rapid acetylators could not be explained by NAT1 gene polymorphism. Koreans display significantly higher NAT2 activity compared to Swedes, and the difference remained significant when controlling for the influence of cigarette smoking, sex, or OC use (P <0.0001), as well as NAT2 genotype (P=0.016). Swedes and Koreans significantly differed in terms of NAT2 genotype groups distribution (P<0.0001). Stratified by genotype, among carriers of at least one wild type NAT2*4 allele Koreans display higher enzyme activity compared to Swedes (P=0.004). No significant influence of smoking or sex on NAT2 activity was observed in Serbs, Swedes or Koreans. OC use significantly increased NAT2 activity in Swedish women (P=0.007). In terms of XO activity, no significant difference between Swedes and Koreans was detected. In Swedes, higher XO activity was observed in women compared to men (P=0.003), and the effect remained significant after controlling for OC use (P=0.01). OC use and cigarette smoking did not affect XO activity in either Swedes or Koreans. In conclusion, habitual heavy coffee consumption induces CYP1A2 enzyme activity in carriers of CYP1A2 −163 A/A genotype. CYP2A6 genotype, but not sex, age, cigarette smoking and OC use, significantly affect CYP2A6 enzyme activity. NAT2 genotype, but not sex and cigarette smoking, significantly affect NAT2 enzyme activity. Cigarette smoking and OC use do not affect XO enzyme activity. In Swedes, female sex and oral contraceptive use are associated with higher XO and NAT2 enzyme activities, respectively. Swedes display significantly higher CYP1A2 and CYP2A6 activities compared to Serbs and Koreans, respectively. Koreans display significantly higher NAT2 enzyme activity compared to Swedes. Serbs differ from other Caucasians in terms of N-acetylation capacity, due to unprecedented high prevalence of rapid acetylator phenotype. There is no inter-ethnic difference between Swedes and Koreans in terms of XO enzyme activity

The maternal leucocytes in thrombophilia and hypothyroidism and their influence on fetal cells

© 2020, University of Kragujevac, Faculty of Science. All rights reserved. The literature data show that thrombophilia and maternal dysfunction of thyroid gland during pregnancy are associated with an increased risk of miscarriage, placental abruption, hy-pertensive disorders and fetal growth retardation. It was shown that thyroid hormones and hypercoagulable states influence onto a leucocyte activity. The aim of this study has been to investigate maternal leucocytes changes and their correlation with frequency of fetal cells micronuclei in pregnant women with thrombophilia and hypothyroidism. The samples of blood and amniotic fluid were collected from healthy pregnant women and pregnant women with inherited thrombophilia and hypothy-roidism (16-18 weeks of gestation). Hematological characteristics were determined by using standard hematological methods. The frequency of micronuclei was determined in fetal cells after amniocentesis by using standard cytogenetic methods. The results of this study showed significant higher levels of β-hCG, number of monocytes and eosinophils in blood of pregnant women with thrombophilia. A large number of eosinophils was documented in blood of pregnant women with hypothyroidism. Increased percentage distribution of eosinophils and basophils is shown in both investigated groups of pregnant women. The increased fetal cells micronuclei frequency and their correlation with percentage distribution of eosinophils and basophils were indicated in pregnant women with hypothyroidism. The obtained results suggest that an increased percentage of eosino-phils and basophils in pregnant women with hypothyroidism contribute to a formation of micronuclei in fetal cells

Mlečno kisleinske bakterije – uticaj na kvalitet i bezbednost proizvoda od ribe

Prisustvo mlečno kiselinskih bakterija (MKB) u mesu ribe dugo vremena bilo je zanemarivano s obzirom na njihov nizak broj u mesu ribe, što je uslovljeno specifičnostima ribljeg mesa. Međutim, promena navika u ishrani ljudi u poslednjoj dekadi prošlog veka, kao i sve veći zahtevi potrošača po pitanju kvaliteta hrane koju konzumiraju doveli su do toga da se industrija hrane sve više razvija u pravcu proširenja asortimana proizvoda. To se naročito odnosi na povećanu proizvodnju “ready-to-eat” hrane, kao što su blago konzervisani proizvodi od ribe (BKPR). Za ove proizvode, karakteristično je da se u procesu proizvodnje dodaju određene količine sastojaka, kao što su šećer i so, što dovodi do promena u svojstvenim karakteristikama mesa ribe (npr. snižava se aw vrednost mesa). Ovakve promene u mesu ribedovode do inhibicije rasta mikroflore koja je odgovorna za nastanak kvara mesa ribe i proizvoda od ribe, istovremeno stimulišući rast mikroflore, kao što su mlečno kiselinske bakterije. Takođe, i najčešći načini pakovanja ovih proizvoda, a to su vakuumiranje i pakovanje u modifikovanoj atmosferi, favorizuju rast mlečno kiselinskih bakterija, a inhibiraju rast mikroflore karakteristične za meso ribe. Samim tim, poslednjih godina, raste i interesovanje za ispitivanje značaja prisustva mlečno kiselinskih bakterija i njihovog efekta na kvalitet i bezbednost ovih proizvoda od ribe, pakovane na različite načine. Proces u kojem se u hranu dodaju veće količine odabranih mikroorganizamau cilju inhibicije nepoželjnih mikroorganizama naziva se biokonzervacija. MKB su upravo mikroorganizmi od izbora za ovu tehnologiju, s obzirom na širok spektar i veliki broj inhibitornih komponenti koje nastaju kao posledica njihovog metabolizma. Sa aspekta mikrobiološke bezbednosti blago konzervisanih proizvoda od ribe, najveći rizik predstavlja prisustvo Listeria monocytogenes. Za pojedine sojeve mlečno kiselinskih bakterija utvrđeno je da veoma uspešno inhibišu L. monocytogenes u ovim proizvodima. Međutim, za iste je utvrđeno i da nemaju nikakvog uticaja na odlaganje pojave prvih znakova kvara, tj da nemaju uticaja na održivost ovih proizvoda. Takođe, primena mlečno kisleinskih bakterija u blago konzervisanim proizvodima od ribe ograničena je iz razloga što BKPR nisu fermentisani proizvodi, te bi primena MKB-a kao protektiva mogla da dovede do promene organoleptičkih svojstava i nutritive vrednosti krajnjeg proizvoda koji bi, na taj način, bio neprihvatljiv za potrošača. Podaci iz literature upućuju na to da je jednostavnije kontrolisati rast patogenih mikroorgaizma primenom pojedinih sojeva mlečno kiselinskih bakterija, tj. osigurati bezbednost proizvoda, nego poboljšati kvalitet BKPR. Stoga su brojna istraživanja usmerena kako bi se pronašli oni sojevi koji bi imali zaštitno delovanje u smislu mikrobiološke bezbednosti, zatim pozitivan uticaj na kvalitet, odnosno održivost, a da pri tome ne bi menjali organoleptičke osobine i nutritivna svojstva, od čega bi nesumnjive koristi imali kako potrošači, tako i proizvođači. Poslednjih godina sprovode se istraživanja u cilju primene mlečno kisleinskih bakterija kao probiotika za živu ribu, koja su dala pozitivne i ohrabrujuće rezultate. Nauka o primeni probiotika u akvakulturi je na samom početku i za cilj ima proizvodnju hrane za ribe koja ima pozitivan efekat na zdravlje ribe

Zoonotske parazitoze riba sa posebnim osvrtom na antropogeni uticaj

Parazitska oboljenja koja se prenose mesom ribe dugo vremena nisu dobijala zasluženu pažnju, pre svega jer su ove zoonoze bile vezane za zemlje tropskog i suptropskog pojasa, naročito azijske zemlje u kojima riba predstavlja veoma značajan izvor proteina za stanovništvo ruralnih sredina. Međutim, kao posledica globalnog zagrevanja dolazi do promena u ekosistemima voda i širenja geografskih granica u kojima se određeni paraziti pojavljuju. Širenju parazita doprinosi i fenomen globalizacije, razvijene saobraćajne mreže, komercijalni internacionalni hipermarketi, ali i demografske promene stanovništva od kojih najveći značaj imaju migracije. Na povećanje populacije pod rizikom utiču i promene kulturoloških navika i kulinarske prakse, naročito sve češća konzumacija sirove, marinirane, sušene ili na drugi način temperaturno nedovoljno obrađene ribe i proizvoda od ribe. Tokom poslednje decenija zabeležen je progresivan rast broja ljudi koji se hrane u restoranima, kioscima brze hrane ili kod uličnih prodavaca, koji često ne poštuju pravila o bezbednosti hrane. Ovakve navike posledica su brzog tempa života i sve većeg opterećenja današnjeg čoveka, ali i popularizacija raznih kuhinja, naročito azijske kuhinje, u svetu, ali i u našoj zemlji. Prilagođavajući prirodu svojim potebama, čovek, kako na direktan, tako i na indirektan način, utiče na rasprostranjenost samih parazita. Izmena strujanja vode, koje nastaje pregrađivanjem reka branama prilikom izgradnje hidroelektrana i povišenje temperature vode, usled izgradnje termoelektrana, dovodi do supstitucije jednih vrsta fitoplanktona, zooplanktona i riba drugim vrstama. Promene flore i faune vodenog ekosistema ima direktan uticaj i na ptice koje se njima hrane, a koje su često pravi ili prelazni domaćini parazita. Ne retko, zbog narušavanja ekosistema i introdukcije novih vrsta riba javljaju se novi paraziti koji nisu karakteristični za neko područje. Zagađenje reka teškim metalima je jedan od značajnih antropogenih faktora koji utiču na prisustvo parazita, ali i na stepen akumulacije teških metala u mišićima riba. Naime, paraziti ne naseljavaju vodu zagađenu metil živom, ali istraživanja su pokazala da ukoliko su ribe već invadirane parazitima u trenutku zagađenja, akumuliraju živu u svom organizmu u manjim koncentracijama od one ribe koja nije inficirana. U epidemiologiji zoonotskih parazitoza koje se prenose mesom riba najveći značaj imaju helminti, pre svega klase Trematoda vrste Clonorchiosis sinensis i Opisthorchis spp. C. sinensis ima izuzetan socialno-ekonomski značaj u određenim delovima Azije i predstavlja veliki zdravstveni problem. Procenjuje se da je oko 35 miliona ljudi u toku poslednje decenije inficirano ovim parazitom na globalnom nivou. O. felineus se nalazi u Kazakstanu, Rusiji, Nemačkoj, Italiji, Španiji, Grčkoj, Makedoniji i Albaniji, dok je O.viverrini karakteristična za područje Kambodže, Laosa, Vijetnama i Tajlanda. Prema podacima WHO iz 1995. godine preko 18 miliona svetskog stanovništva je obolelo od parazitoza izazvanim trematodama koje su prenete mesom riba, a njihova procena je da je pod rizikom od inficiranja više od pola milijarde stanovnika. Difilobotrijaza je parazitoza izazvana helmintima iz klase Cestoda, roda Diphyllobothrium, od kojih Diphyllobothrium latum predstavlja najčešći uzročnik infekcija ljudi. Ovi paraziti rasprostranjeni su u Evropi, Severnoj i Južnoj Americi i Aziji. U Evropi D.latum je rasprostranjen u oblastima oko alpskih jezera, a najveći broj slučajeva prijavljen je u Francuskoj, Švajcarskoj i Italiji. Od nematoda najveći značaj imaju kosmopolitski rasprostranjene Anisakis simplex i Pseudoterranova decipiens. Visok procenat parazitskih infekcija protiče subklinički ili asimptomatski, a manji broj se manifestuje kroz simptome poremećaja digestivnog trakta, dok se difilobotrijaza manifestuje hipovitaminozom B12 vitamina. Zbog velikog broja neprijavljenih slučajeva, ne uvek jasno izraženih kliničkih simptoma i manjka metoda za otkrivanje uzročnika, ove parazitoze se, uglavnom, ne dijagnostifikuju, naročito u delovima sveta za koji nisu karakteristične

Promena broja enterobakterija u toku skladištenja hladno dimljene pastrmke pakovane u vakuumu i modifikovanoj atmosferi

Danas je hladno dimljena riba sastavni deo naše ishrane. Razlog tome treba tražiti kako u povećanju proizvodnje ribe u akvakulturi, koja je samim tim dostupna u većoj količini za preradu, tj. dimljenje, tako i u sve većoj potrebi čoveka da se okrene zdravoj ishrani. Pri tome, hladno dimljena riba, pored toga što zadovoljava visoke nutritivne kriterijume, ona je i atraktivna za potrošača zbog svojih specifičnih senzornih karakteristika. Međutim, i pored toga što je dimljena riba, proizvod poznat vekovima, postojeći problem u proizvodnji dimljene ribe u zemljama Evropske Unije, ali i kod nas, predstavlja nepostojanje unapred utvrđenih kriterijuma koji treba da zadovolje dimljeni proizvodi od ribe. Pri tome se misli na definisanje jedinstvenih kriterijuma kvaliteta dimljene ribe i usaglašavanje pojedinih faktora proizvodnje (soljenje, dimljenje, izbor sirovine, pakovanje), kao i na određivanje održivosti tj. roka trajanja dimljenih proizvoda od ribe, koji se razlikuje od proizvođača do proizvođača. Održivost dimljene ribe, odnosna nastanak kvara, zavisi,od inicijalne kontaminacije, uslova proizvodnje, rukovanja sa proizvodom nakon proizvodnog procesa i temperature skladištenja i načina pakovanja. Iako kvar, hladno dimljenih proizvoda od ribe može nastati delovanjem različitih mehanizama, najvažniji razlog kvara mesa ribe i proizvoda od ribe je rast mikroorganizama i stvaranje produkata, rezultata njihove metaboličke aktivnosti koji dovode do pojave nepoželjnog mirisa i ukusa. Pakovanje dimljenih proizvoda od mesa ribe u vakuumu, odnosno modifikovanoj atmosferi, može u velikoj meri uticati na održivost proizvoda, ali i udovoljiti zahtevima savremenog potrošača koji traži hranu visokog kvaliteta, koja je zadržala senzorne karakteristike i nutritivnu vrednost sirovine od koje je proizvedena, a da je uz to i bezbedna po njegovo zdravlje. Osnovni cilj pakovanja hrane u vakuumu jeste uklanjanje kiseonika iz hrane, s obzirom da on omogućava rast aerobnih mikroorganizama (bakterija, kvasaca i plesni) koji najčešće dovode do kvara mesa ribe i proizvoda, dok se pakovanjem hrane u modifikovanoj atmosferi, konzervišućim delovanjem primenjenih gasova, onemogućava ili usporava rast i razmnožavanja mikroorganizama, odgovornih za nastanak kvara. Zato se prisustvo i promena broja određenih grupa mikroorganizama često uzima kao parametar održivosti ribe i proizvoda od ribe. U literaturi se često kao mikroflora koja je odgovorna za nastanak kvara hladno dimljenih proizvoda, pored ostalih spominju i bakterije iz familije Enterobacteriaceae. Pored značajne uloge ovih bakterija u nastanku kvara hladno dimljenih proizvoda od ribe, postojanje mogućnosti trovanja ljudi, sa pojedinim vrstama bakterija iz ove familije, opredelila nas je da nam cilj istraživanja bude utvrđivanje prisustva i broja bakterije iz familije Enterobacteriaceae u gotovim proizvodima hladno dimljene pastrmke pakovane u vakuumu i modifikovanoj atmosferi, u toku šest nedelja skladištenja pri +3 °C. Za eksperiment su formirane četiri grupe hladno dimljenih fileta pastrki. Prva grupa (I) uzoraka je vakuumirana, a ostale tri su pakovane u tri različite modifikovane atmosfere: druga grupa (II) – 50% CO2 + 50% N2, treća grupa (III) - 60% CO2 + 40% N2 i četvrta grupa (IV) - 90% CO2 + 10% N2, a nultog, a zatim svakih sedam dana, šest nedelja utvrđivan je ukupan broj enterobakterija. Rezultati naših ispitivanja pokazuju da je u uzorcima sve četiri grupe u toku skladištenja došlo do statistički značajnog porasta ukupnog broja enterobakterija. Takođe, rezultati su potvrdili činjenicu da CO2 deluje inhibitorno pre svega na gram-negativne bakterije, kakvi i jesu mikroorganizmi iz familije Enterobacteriacea, s obzirom da je ukupan broj enterobakterija tokom celog perioda skladištenja bio statistički značajno niži u uzorcima fileta hladno dimljene pastrmke pakovane u smeši gasova. Ujedno, najslabija stopa rasta enterobakterije utvrđena je u filetima hladno dimljene pastrmke IV grupe, tj. grupe u kojoj je procentulno ugljen dioksid bio najzustupljeniiji, tj.da je u njima najviše izraženo antimikrobno dejstvo ugljen dioksida. S obzirom da kod proizvođača ribe u našoj zemlji postoji interes da prošire asortiman proizvodnje, a u toj mogućnosti proširenja asortimana najinteresantnija je proizvodnja dimljene ribe. Implementacija savremenih načina pakovanja u proizvodnji hladno dimljene pastrmke, ovakav proizvod treba da učine što pristupačnijim i za potrošača. Otuda i u našoj zemlji postoji interes za ispitivanje različitih načina pakovanja koji utiču na kvalitet dimljene pastrmke. A praćenje promena ukupnog broja enterobakterija, kao jednog od najznačajnih indikatora kvaliteta hladno dimljene ribe, u ispitivanim uzorcima pakovanim u vakuumu i modifikovanoj atmosferi, predstavlja samo jedan korak u ka uspostavljanju objektivnih kriterijuma za ocenu kvaliteta, ovog nutritivno vrednog proizvoda od ribe

Economic Evaluation of Pharmacogenetic Tests in Patients Subjected to Renal Transplantation: A Review of Literature

Renal transplantation is the treatment of choice for the patients with end-stage renal failure. Genetic factors, among others, can influence variability in response to immunosuppressive drugs. Nowadays, due to restrictive health resources, the question arises whether routine pharmacogenetic analyses should be done in the renal transplant recipients or not. The aim of this literature review was to present the up-to-date information considering the economic feasibility of pharmacogenetic testing in patients subjected to renal transplantation. The organization United Network for Organ Sharing in the United States estimated that total costs per renal transplant concerning these analyses were $334,300 in 2014. Pharmacogenetic testing prior to treatment initiation could be helpful to predict and assess treatment response and the risks for adverse drug reactions. This kind of testing before treatment initiation seems to be one of the most promising applications of pharmacokinetics. Although pharmacogenetic tests were found to be a cost-effective or cost-saving strategy in many cases, some authors represent another opinion. However, if the real costs of renal transplantation are recognized, the application of these tests in the standard daily practice could be considered more realistic, which additionally emphasizes the importance of future studies assessing their cost-effectiveness

Effect of aspartame on biochemical and oxidative stress parameters in rat blood

Aspartame (ASP) is one of the most widely used nonnutritive sweeteners. This study investigates the chronic effects of ASP on hematological and biochemical parameters, and its effects on the oxidative/antioxidative status in the red blood cells of Wistar albino rats. Rats were provided with ASP (40 mg/kg/daily for six weeks) in drinking water. Increased food and fluid intake was observed in the ASP-treated rats. Total body mass was significantly decreased in the ASP-treated rats. Treatment with ASP caused an increase in the concentrations of glucose, cholesterol, LDL-cholesterol, and in the activities of alanine aminotransferase (ALT), aspartate aminotransferase (AST) and lactate dehydrogenase (LDH), as well as a decrease in the levels of HDL-cholesterol in the serum. A significant decline in the number of white blood cells (WBC) was observed after ASP uptake. Based on the results we conclude that ASP induces oxidative stress, observed as an alteration of the glutathione redox status, which leads to increased concentrations of nitric oxide (NO) and lipid peroxides (LPO) in the red blood cells. Changes in biochemical parameters, lipid metabolism, as well as changes in the levels of oxidative stress markers and the appearance of signs of liver damage indicate that chronic use of ASP can lead to the development of hyperglycemia, hypercholesterolemia and associated diseases

Noviji pogledi na postmortalne promene mišića ribe

Odmah nakon prekida cirkulisanja krvi, pa zbog toga i nedostatka izvora kiseonika, glikogen podlaže anaerobnom razlaganju i preko niza fosforilovanih derivata glukoze prelazi u mlečnu kiselinu, koja se nagomilava u mišićima, što rezultira smanjenjem pH vrednosti sa vrednosti blizu 7,4 na šest, ponekada i nižu. Mišićni osmotski pritisak raste u roku od sat vremena nakon smrti, sadržaj ATP (adenozin trifosfat) opada a lipidi oksidišu. Trimetilaminoksid (TMAO) prelazi u trimetilamin (TMA), usled dejstva endogenih enzima, a kasnije bakterijskih - kada počne mikrobiološka aktivnost. Količina azot-oksida i reaktivnih metabolita kiseonika se takođe povećava. Mitohondrije i sarkoplazmatski retikulum prestaju sa radom tokom pada pH vrednosti i promena osmotskog pritiska, što rezultira oslobađanjem kalcijumovih jona u citosol, gde njihova koncentracija može da dostigne i 0.2 mM slobodnog kalcijuma. Proteoliza komponenata citoskeleta rezultira degradacijom miofilamenata. Kod ribe, u zavisnosti od vrste, ona može da obuhvati degradaciju titina, nebulina, distrofina, oslobađanje α-aktinina, proteolizu miozina i delokalizaciju tropomiozina. Sarkoplazmatski 16 kDa protein (označen kao nukleozid difosfat kinaza) takođe podleže proteolizi tokom skladištenja. Tropomiozin se oslobađa iz miofibrila, a sadržaj ektrahovanog tropomiozina raste između 0 i 48 sati u prisustvu 5 mM EGTA. U ekstrakciji sa 5 mM Ca2+, tropomiozin je pronađen u manjoj količini nakon 48 sati. U mišićnim ćelijama postoje različiti proteolitički sistemi: multikatalitički kompleks, lizozomalni sistem koji uključuje aspartamske i cisteinske kisele katepsine, citosolni Ca-zavisni kalpaini i citoplazmatične aminopeptidaze, alkalne proteaze, kao i hidrolitični enzimi vezivnog tkiva, elastaze i kolagenaze. Multikatalitički kompleks ili proteazom učestvuje u razgradnji hormona, antigena, transkripcionih faktora i ubikvitin konjugovanih i oksidovanih proteina. Za aktivnost 26S proteazoma protreban je ATP i hidrolizovani ubikvitin konjugovani proteini. Proteazom 20S, koji predstavlja deo 26S proteazoma, postoji u latentnoj formi koja može da se aktivira različitim jedinjenjima. Katepsini su kisele proteaze, najčešće lokalizovane u lizozomima. Stoga su uglavnom neaktivni u tkivu živih organizama, ali bivaju oslobođeni usled povreda ili smrzavanja i odmrzavanja u mišićima postmortem. Katepsini mogu biti specifični po svom aktivnom mestu (aspartam, cistein ili serin proteaza), kao i po svojoj supstrat specifičnosti ili osetljivosti na određene inhibitore. U lizozomima se može naći najmanje 13 različitih katepsina. Pored njih katepsini B, D, L su već izolovani iz ćelija ribe. Katepsini B, D, L i H su najzastupljenije grupe katepsina u lizozomima mišićnih ćelija ribe. Kalpaini su cistein proteaze, aktivne pri neutralnoj pH vrednosti i zavisne od kalcijuma. Ubikvitarni kalpain se sastoji od kalpaina I ili mikro(µ)-kalpaina, koji zahteva mikromolarne koncentacije kalcijuma za punu aktivnost (10 do 50 µM) i kalpaina II ili mili(m)-kalpaina, koji zahteva milimolarne koncentracije kalcijuma (300 µM do 1 mM). Kalpainski heterodimeri se razdvajaju u prisustvu kalcijuma. Mala subjedinica (30 kDa) je ista kod svih kalpaina, dok je velika subjedinica (80 kDa) specifična za određeni tip kalpaina i odgovorna za katalitičku aktivnost. Aktivnost kalpaina, aktivnih pri intracelularnoj fiziološkoj pH vrednosti, je u velikoj meri regulisana in vivo. Regulacija aktivnosti kalpaina je kompleksna i nije poznata u potpunosti. Četiri osobine kalpaina su kalcijum zavisne: vezivanje za celularne komponente, kao što su membrane, vezivanje za kalpastatin, proteolitička aktivnost i autoliza. Metaloproteaze matriksa (MMP-Matrix metalloproteases) predstavljaju brojnu familiju strukturno sličnih endopeptidaza, odgovornih za katabolizam vezivnog tkiva. One su sposobne da razgrade različite tipove kolagena i proteine citoskeleta povezujući sarkolemu za ekstracelularni matriks. Oni su cink i kalcijum zavisni enzimi, klasifikovani u 4 podfamilije: kolagenaze, želatinaze, stromelizin i membranski tip MMP-a. Postmortalne promene mesa ribe vezane su za metaboličke promene (prekid nukletida, hidroliza i oksidacija masti, pad pH, rast osmotskog pritiska, povećanje koncentracije Ca2+, povećanje azot oksida i slobodnih radikala), za promene strukture miofibrila (oslobađanje i proteolizu α-aktinina, degradaciju titina, proteolizu nebulina i miozina, delokalizaciju tropomiozina, proteolizu troponina T, pristustvo 30kDa fragmenta, degradaciju aktina, dezmina i distrofina). U ovim promenama učestvuje brojni faktori,a promene neminovno dovode do gubitka svežine ribe