تأثیر خوش‌بینی و قدردانی صفتی در تاب‌آوری دانشجویان: نقش واسطه‌ای قدردانی از خداوند

خلفية البحث وأهدافه: يعتبر التحمل من البنى المهمة والمطروحة في علم النفس الإيجابي، والتي تشير إلى نمو الفرد واكتسابه التجربة من الظروف غير الملائمة. والتحمل هو قوة نفسية وداخلية تحمي الإنسان في مواجهة صعوبات الحياة، وتساعد في المحافظة على الصحة النفسية للفرد عند مواجهة العوامل الخطيرة. والهدف من هذا التحقيق دراسة تأثير التفاؤل وصفة الشكر على التحمل بملاحظة الدور الوسيط لشكر الله عند طلاب جامعة تبريز. منهجية البحث: تعتبر هذه الدراسة الوصفية من النوع التكافلي. وتشمل مجموعة الدراسة جميع طلبة الدراسات التكميلية في جامعة تبريز في العام الدراسي 2019-2018، وقد تم اختيار 240 فرداً منهم بطريقة الاختيار العشوائي متعدد المراحل من كليات الرياضيات، والهندسة المدنية، وعلم النفس. كما أنه وبغرض جمع البيانات فقد تم الاستفادة من استبيان التفاؤل لـ (شير وكارور)، واستبيان الشكر (GQ-6)، واستبيان شكر الله لـ (نيل كروز)، واستبيان التحمل لكانر-ديويدسون (CD-RISC). كما تم الاستفادة من تحليل مسير من أجل التحليل الإحصائي للبيانات. وقد تمت مراعاة جميع الضوابط الأخلاقية في هذه الدراسة، ولم يلحظ مؤلفو المقالة أي تضارب للمصالح. المعطيات: تشير نتائج الدراسة الحاضرة إلى أن صفة الشكر (267/0=β) وشكر الله (308/0=β) بصورة مباشرة، وصفة الشكر (147/0=β) والتفاؤل (038/0=β) بصورة غير مباشرة، ومن خلال شكر الله؛ تؤثر في توقع نسبة 24 في المائة من تحمل الجامعيين. الاستنتاج: طبقاً للمعطيات الحاصلة فإن صفة الشكر والتفاؤل من خلال شكر الله تؤثر في زيادة تحمل الجامعيين.   يتم استناد المقالة على الترتيب التالي: Najarian Z, Badri-Gargari R. The Effect of Optimism and Trait Gratitude on Student's Resilience: the Mediating Role of Gratitude toward God. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(3):22-34. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i3.31468Background and Objective: Resilience is one of the important structures in positive psychology that refers to one's growth and experience of adverse conditions. It is psychological and intrinsic power that protects human beings against the disadvantages one faces in life and helps maintain one's mental health when exposed to risk factors. The purpose of this study was to investigate the effect of optimism and trait gratitude on resilience of Tabriz University students with the mediating role of gratitude toward God. Methods: This is a descriptive correlational study and its samplepopulation included all graduate students of Tabriz University in the academic year 2018-2019. Out of these students, 240 were selected by multiple random sampling method from the faculties of Mathematics, Civil Engineering, and Psychology. Data were collected using the Scheier and Carver Optimism Questionnaire, the GQ-6 Questionnaire, the Gratitude toward God Questionnaire (Neal Krause) and the Connor Davidson Resiliency Questionnaire (CD- RISC). Path analysis was used to analyze the data. In the present study, all the ethical considerations were observed and the authors declared no conflict of interests. Results: The results showed that students' resilience was directly predicted by trait gratitude (β=0.276) and gratitude toward God (β=0.308). Resilience is also indirectly predicted by trait gratitude (β=0.147) and optimism (β=0.038) by the mediating role of gratitude toward God. The results show that 24% of students' resilience is explained by optimism, gratitude toward God, and trait gratitude. Conclusion: Based on the findings, trait gratitude and optimism increase resilience through gratitude toward God.   Please cite this article as: Najarian Z, Badri-Gargari R. The Effect of Optimism and Trait Gratitude on Student's Resilience: the Mediating Role of Gratitude toward God. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(3):22-34. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i3.31468  سابقه و هدف: تاب­آوری از سازه­های مهم و مطرح در روان‌شناسی مثبت است که به رشد فرد و کسب تجربه از شرایط نامطلوب اشاره دارد. تاب­آوری توانمندی روان‌شناختی و درونی است که از انسان در مقابل ناملایمات زندگی محافظت و به حفظ بهداشت روان فرد به هنگام مواجهه با عوامل خطر کمک می­کند. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر خوش­بینی و قدردانی صفتی بر تاب­آوری با نقش واسطه­ای قدردانی از خدا در دانشجویان دانشگاه تبریز بود. روش کار: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری پژوهش تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 98-1397 بود که از میان آنان 240 نفر با روش نمونه­گیری تصادفی چندمرحله­ای از دانشکده­های ریاضی، مهندسی­ عمران و روان‌شناسی انتخاب شدند. به‌منظور جمع­آوری اطلاعات از پرسش‌نامۀ خوش­بینی شی­یر و کارور، پرسش­نامۀ قدردانی (GQ-6)، پرسش­نامۀ قدردانی از خدا نیل کروز و پرسش­نامۀ تاب­آوری کانر-دیویدسون (CD-RISC) و برای تحلیل آماری داده­ها از تحلیل مسیر استفاده شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که قدردانی صفتی (267/0=β) و قدردانی از خدا (308/0=β) به‌صورت مستقیم و قدردانی صفتی (147/0=β) و خوش­بینی (038/0=β) به‌صورت غیرمستقیم و از مسیر قدردانی از خدا، 24 درصد از تاب­آوری دانشجویان را پیش­بینی کرده‌اند. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده، قدردانی صفتی و خوش­بینی از طریق قدردانی از خداوند، تاب­آوری دانشجویان را افزایش می­دهد.   استناد مقاله به این صورت است: Najarian Z, Badri-Gargari R. The Effect of Optimism and Trait Gratitude on Student's Resilience: the Mediating Role of Gratitude toward God. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(3):22-34. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i3.31468 &nbsp